Ozguveni yuksek cocuklar,
OZGUVENİ YUKSEK COCUKLAR YETİŞTİRMEK
Ozguven; bir tutum,bir duygu, bir inactır ve davranışlarla sergilenir Kişinin kendi değerini bilme, kendisine sevgiyle, saygıyla ve durust bir şekilde davranabilme yeteneğidir Ozdeğer duygusu oylesine temel bir duygudur ki, nasıl bir kişi olduğumuzu, diğer insanlarla kurduğumuz iletişim bicimini, yaşamdaki yerimizi ve ondan neler beklediğimizi belirler Bu nedenle; anne ve babaların ve eğitimcilerin en onemli amacları kendi ayakları uzerinde durabilen, ozguven duygusu gelişmiş bireyler yetiştirmektir
OZGUVENİ YUKSEK KİŞİLERİN OZELLİKLERİ
Ozguveni yuksek olan kişilerde durustluk, sorumluluk, kendine ve diğer canlılara şevkat ve sevgi, yeterlilik en belirgin ozelliklerdir Bu kişiler, onemli olduklarını, onlar var olduğu icin dunyanın daha iyi bir yer olduğunu hissederler Başkalarından cekinmeden yardım isteyebilir, yine de kendi kararlarını kendilerinin verebileceğini ve kendilerinin en iyi kaynak olduğunu bilir ve hissederler Kendi değerlerinin farkında oldukları icin, diğer insanların da varlıklarını ve değerlerini kolaylıkla kabul ederler Herşeyi mukemmel yapamayacaklarını , eksikliklerinin,zayıflıklarının insanca ozellikler olduklarını bilirler
OZGUVEN DUYGUSUNUN GELİŞİMİ
Dunyaya yeni gelen bir bebeğin hicbir gecmişi, kendinle ilgili algısı, ozdeğeri ile ilgili herhangi bir fikri yoktur Bebek cevresindeki diğer insanların kendisine davranışları ve hareketleri ile verdikleri mesaja gore, ozdeğer duygusunu edinmeye başlar
Ozguven duygusunun ilk temelleri annebebek arasındaki iletişim sırasında atılmaya başlar Ozellikle annenin bebeğini beslediği surec, bu anlamda onemlidir Bebekler, annelerinin kendileri ile birlikte iken yansıttıkları temel duyguları (şevkat, sevgi, kaygı, telaş, ofke, uzuntu gibi) algılarlar Bebeğin dış dunya ile ilgili ilk izlenimleri annenin yansıttığı duygular kanalı ile oluşur Anne bebek icin dış dunyaya acılan bir penceredir, bebek dış dunyayı bu pencereden annenin yansıttığı bicimde izler Bebeğin dış dunyayı guvenilir, tutarlı, sıcak veya guvenilmez, tutarsız, soğuk bir yer olarak algılaması, annesi ile olan ilk duygu alışverişine bağlıdır
Daha sonraki 56 yıl icerisinde ; aile ortamı, ozguvenin şekillendiği yerdir Aile icinde kullanılan her kelime, mesaj, yuz ifadesi ,mimik cocuğa ozdeğeri hakkında bir ileti gonderir
Cocuk okula başladıktan sonra ise, diğer etkiler ortaya cıkar ama aile de onemli kalmaya dcvam eder Dış dunya cocuğun ailede edindiği değer yada değersizlik duygusunu destekler Orneğin aile ortamında değersizlik duygusu edinmiş bir cocuk, okulda herhangi bir konuda başarısızlıkla karşılaştığında bu başarısızlığını gozunde buyutur ve kendisi ile ilgili değersizlik duygusu pekişir Buna karşılık aile icinde kendini değerli hisseden bir cocuk, karşılaştığı başarısızlıkları gormezlikten gelir, kendi ozdeğeri hakkında karar verirken başarılı olduğu durumları değerlendirir
Aile ortamında yapılacak bazı temel değişiklikler, cocukların kendilerini değerli bir birey olarak hissetmelerine katkıda bulunur İletişimin net ve acık olduğu, duyguların durustce ve korkmadan ifade edilebildiği , sorumluluğun gelişim duzeyi ve kişisel ozelliklere gore dağıtıldığı aile ortamlarında cocuklar cok daha kolaylıkla ozguven duygusu geliştirirler Boyle sağlıklı bir ortam yaratabilmek icin, bazı somut oneriler işe yarayabilir İşte bu onerilerden bazıları
ANNE BABALARA ONERİLER
*Oncelikle; cocuklar arasında bireysel farklılıklar olduğunu unutmayın Hicbir cocuk ozellikleri acısından bir diğer cocuğa benzemez Her cocuk kendine ozgudur, bu ozellikleri ile eşsiz ve değerlidir Eğer siz cocuğunuzun bireysel ozelliklerini takdir eder ve değer verirseniz o da kendi varlığına ve ozelliklerine değer verir Bunun en somut gostergesi cocuğunuzu bir başka cocukla asla kıyaslamamaktır Eğer cocuğunuzu teşvik etmek istiyorsanız başka bir cocuğu ornek gostermek yerine, kendisinin daha once yapmış olduğu birşeyi ornek gosterin, yani kendi kendisi ile kıyaslayın Orneğin; Piyano konseri oncesi cok kaygılı olan kızınıza Bak Ayşe ne guzel hic heyecanlanmadan caldı sen ne diye heyecanlanıyorsun demek yerine Zeynep'ciğim, kaygılandığını goruyorum Hatırlıyormusun gecen sene butun sınıfın onunde şiir okuman gerekiyordu, o zaman da tıpkı şimdiki gibi kaygılı idin ama cok guzel şiir okumuştun ve seni cok alkışlamışlardı Sen de kendini cok beğenmiştin Şimdi de bu işin ustesinden gelebilirsin,sana inanıyorum diyebilirsiniz
*Cocuğunuzu iyi tanıyın Onun hangi alanlarda iyi olduğunu, hangi alanlarda desteğe ihtiyacı olduğunu gercekci bir bicimde değerlendirin Zayıf oldukları alanlarda onları desteklemek icin, iyi oldukları alanları ornek olarak kullanın İyi oldukları alanlarda kendilerini gosterebilmeleri, zayıf oldukları alanlarda ise kendilerini denemeleri icin guvenli ortamlar yaratın Eleştirmek, yuzune vurmak yerine, yapabildiğini değerlendirin ve onunda gormesini sağlayın Unutmayın eğer siz yapabildiği kadarını gormez ve ona inanmazsanız o da yapabildiklerini gormez ve kendi gucune inanmaz
Cocuğunuzun iyi yapabildiği şeyler, ya da ilgi duyduğu alanlar mutlaka vardır Bunların neler olduğunu tesbit edin ve bu alanlarda daha iyi olabilmesi icin gerekli koşulları sağlamaya calışın Cocuklar genellikle ilgi duydukları alanlarda daha iyi performans sergilerler Bu nedenle, ilgilerinin ne olduğunu belirlemek cok onemlidir
*Cocuğunuzun geliştirilmesi gereken alanları icin birlikte bir plan yapın Planınızda kucuk hedefler belirleyin Bu hedeflere ulaşmasında ona destek verin Orneğin herhangi bir derste başarısız ise ve bu durum onu etkiliyorsa, bu konuda neler yapabileceğinize birlikte karar verin ve kucuk adımlar belirleyin (once oğretmenle goruşme, calışılacak konuları saptama, calışma programı duzenleme, ekstra destek ihtiyacının olup olmadığını belirleme vb) Sizin problemlerin uzerine giderken cozum odaklı yaklaşımınız, hedef belirlemeniz ve bu konuda ona destek vermeniz, onda problemin cozulemez olduğu inancını yıkacak ve caba harcama isteği doğuracaktır
Cocuğunuza mutlaka ceşitli alanlarda sorumluluklar verin Bu sorumlulukların onun yaşına ve gelişimine uygun olmasına dikkat edin Sorumluluklarını yerine getirirken onu izleyin, takdir edin, gerekli yerlerde destekleyin Sorumluluk duygusunun gelişimi, cocuğun kendisini yeterli hissetmesi ve ozdeğer duygusunun gelişimi ile yakından ilgilidir
Cocuğunuzun; ev ve okulun dışında farklı sosyal aktiviteler, sosyal gruplar gibi değişik ortamlara girmesi ve bu ortamlarda kendini gosterebilmesi icin fırsatlar yaratın Boylece, cocuğunuzun alışkın olmadığı yeni ortamlara uyum sağlama becerisini geliştirmesine katkıda bulunmuş olursunuz Yeni, farklı ortamlarda başarılı olma duygusu, cocuklarda kendilerine guven duygusunu arttırır Orneğin; cocuğunuzun bir yaz kampına katılması ya da daha once hic denemediği bir sosyal aktiviteye başlaması ona cok şey kazandırabilir
OZGUVENİ YUKSEK COCUKLAR YETİŞTİRMEK
Ozguven; bir tutum,bir duygu, bir inactır ve davranışlarla sergilenir Kişinin kendi değerini bilme, kendisine sevgiyle, saygıyla ve durust bir şekilde davranabilme yeteneğidir Ozdeğer duygusu oylesine temel bir duygudur ki, nasıl bir kişi olduğumuzu, diğer insanlarla kurduğumuz iletişim bicimini, yaşamdaki yerimizi ve ondan neler beklediğimizi belirler Bu nedenle; anne ve babaların ve eğitimcilerin en onemli amacları kendi ayakları uzerinde durabilen, ozguven duygusu gelişmiş bireyler yetiştirmektir
OZGUVENİ YUKSEK KİŞİLERİN OZELLİKLERİ
Ozguveni yuksek olan kişilerde durustluk, sorumluluk, kendine ve diğer canlılara şevkat ve sevgi, yeterlilik en belirgin ozelliklerdir Bu kişiler, onemli olduklarını, onlar var olduğu icin dunyanın daha iyi bir yer olduğunu hissederler Başkalarından cekinmeden yardım isteyebilir, yine de kendi kararlarını kendilerinin verebileceğini ve kendilerinin en iyi kaynak olduğunu bilir ve hissederler Kendi değerlerinin farkında oldukları icin, diğer insanların da varlıklarını ve değerlerini kolaylıkla kabul ederler Herşeyi mukemmel yapamayacaklarını , eksikliklerinin,zayıflıklarının insanca ozellikler olduklarını bilirler
OZGUVEN DUYGUSUNUN GELİŞİMİ
Dunyaya yeni gelen bir bebeğin hicbir gecmişi, kendinle ilgili algısı, ozdeğeri ile ilgili herhangi bir fikri yoktur Bebek cevresindeki diğer insanların kendisine davranışları ve hareketleri ile verdikleri mesaja gore, ozdeğer duygusunu edinmeye başlar
Ozguven duygusunun ilk temelleri annebebek arasındaki iletişim sırasında atılmaya başlar Ozellikle annenin bebeğini beslediği surec, bu anlamda onemlidir Bebekler, annelerinin kendileri ile birlikte iken yansıttıkları temel duyguları (şevkat, sevgi, kaygı, telaş, ofke, uzuntu gibi) algılarlar Bebeğin dış dunya ile ilgili ilk izlenimleri annenin yansıttığı duygular kanalı ile oluşur Anne bebek icin dış dunyaya acılan bir penceredir, bebek dış dunyayı bu pencereden annenin yansıttığı bicimde izler Bebeğin dış dunyayı guvenilir, tutarlı, sıcak veya guvenilmez, tutarsız, soğuk bir yer olarak algılaması, annesi ile olan ilk duygu alışverişine bağlıdır
Daha sonraki 56 yıl icerisinde ; aile ortamı, ozguvenin şekillendiği yerdir Aile icinde kullanılan her kelime, mesaj, yuz ifadesi ,mimik cocuğa ozdeğeri hakkında bir ileti gonderir
Cocuk okula başladıktan sonra ise, diğer etkiler ortaya cıkar ama aile de onemli kalmaya dcvam eder Dış dunya cocuğun ailede edindiği değer yada değersizlik duygusunu destekler Orneğin aile ortamında değersizlik duygusu edinmiş bir cocuk, okulda herhangi bir konuda başarısızlıkla karşılaştığında bu başarısızlığını gozunde buyutur ve kendisi ile ilgili değersizlik duygusu pekişir Buna karşılık aile icinde kendini değerli hisseden bir cocuk, karşılaştığı başarısızlıkları gormezlikten gelir, kendi ozdeğeri hakkında karar verirken başarılı olduğu durumları değerlendirir
Aile ortamında yapılacak bazı temel değişiklikler, cocukların kendilerini değerli bir birey olarak hissetmelerine katkıda bulunur İletişimin net ve acık olduğu, duyguların durustce ve korkmadan ifade edilebildiği , sorumluluğun gelişim duzeyi ve kişisel ozelliklere gore dağıtıldığı aile ortamlarında cocuklar cok daha kolaylıkla ozguven duygusu geliştirirler Boyle sağlıklı bir ortam yaratabilmek icin, bazı somut oneriler işe yarayabilir İşte bu onerilerden bazıları
ANNE BABALARA ONERİLER
*Oncelikle; cocuklar arasında bireysel farklılıklar olduğunu unutmayın Hicbir cocuk ozellikleri acısından bir diğer cocuğa benzemez Her cocuk kendine ozgudur, bu ozellikleri ile eşsiz ve değerlidir Eğer siz cocuğunuzun bireysel ozelliklerini takdir eder ve değer verirseniz o da kendi varlığına ve ozelliklerine değer verir Bunun en somut gostergesi cocuğunuzu bir başka cocukla asla kıyaslamamaktır Eğer cocuğunuzu teşvik etmek istiyorsanız başka bir cocuğu ornek gostermek yerine, kendisinin daha once yapmış olduğu birşeyi ornek gosterin, yani kendi kendisi ile kıyaslayın Orneğin; Piyano konseri oncesi cok kaygılı olan kızınıza Bak Ayşe ne guzel hic heyecanlanmadan caldı sen ne diye heyecanlanıyorsun demek yerine Zeynep'ciğim, kaygılandığını goruyorum Hatırlıyormusun gecen sene butun sınıfın onunde şiir okuman gerekiyordu, o zaman da tıpkı şimdiki gibi kaygılı idin ama cok guzel şiir okumuştun ve seni cok alkışlamışlardı Sen de kendini cok beğenmiştin Şimdi de bu işin ustesinden gelebilirsin,sana inanıyorum diyebilirsiniz
*Cocuğunuzu iyi tanıyın Onun hangi alanlarda iyi olduğunu, hangi alanlarda desteğe ihtiyacı olduğunu gercekci bir bicimde değerlendirin Zayıf oldukları alanlarda onları desteklemek icin, iyi oldukları alanları ornek olarak kullanın İyi oldukları alanlarda kendilerini gosterebilmeleri, zayıf oldukları alanlarda ise kendilerini denemeleri icin guvenli ortamlar yaratın Eleştirmek, yuzune vurmak yerine, yapabildiğini değerlendirin ve onunda gormesini sağlayın Unutmayın eğer siz yapabildiği kadarını gormez ve ona inanmazsanız o da yapabildiklerini gormez ve kendi gucune inanmaz
Cocuğunuzun iyi yapabildiği şeyler, ya da ilgi duyduğu alanlar mutlaka vardır Bunların neler olduğunu tesbit edin ve bu alanlarda daha iyi olabilmesi icin gerekli koşulları sağlamaya calışın Cocuklar genellikle ilgi duydukları alanlarda daha iyi performans sergilerler Bu nedenle, ilgilerinin ne olduğunu belirlemek cok onemlidir
*Cocuğunuzun geliştirilmesi gereken alanları icin birlikte bir plan yapın Planınızda kucuk hedefler belirleyin Bu hedeflere ulaşmasında ona destek verin Orneğin herhangi bir derste başarısız ise ve bu durum onu etkiliyorsa, bu konuda neler yapabileceğinize birlikte karar verin ve kucuk adımlar belirleyin (once oğretmenle goruşme, calışılacak konuları saptama, calışma programı duzenleme, ekstra destek ihtiyacının olup olmadığını belirleme vb) Sizin problemlerin uzerine giderken cozum odaklı yaklaşımınız, hedef belirlemeniz ve bu konuda ona destek vermeniz, onda problemin cozulemez olduğu inancını yıkacak ve caba harcama isteği doğuracaktır
Cocuğunuza mutlaka ceşitli alanlarda sorumluluklar verin Bu sorumlulukların onun yaşına ve gelişimine uygun olmasına dikkat edin Sorumluluklarını yerine getirirken onu izleyin, takdir edin, gerekli yerlerde destekleyin Sorumluluk duygusunun gelişimi, cocuğun kendisini yeterli hissetmesi ve ozdeğer duygusunun gelişimi ile yakından ilgilidir
Cocuğunuzun; ev ve okulun dışında farklı sosyal aktiviteler, sosyal gruplar gibi değişik ortamlara girmesi ve bu ortamlarda kendini gosterebilmesi icin fırsatlar yaratın Boylece, cocuğunuzun alışkın olmadığı yeni ortamlara uyum sağlama becerisini geliştirmesine katkıda bulunmuş olursunuz Yeni, farklı ortamlarda başarılı olma duygusu, cocuklarda kendilerine guven duygusunu arttırır Orneğin; cocuğunuzun bir yaz kampına katılması ya da daha once hic denemediği bir sosyal aktiviteye başlaması ona cok şey kazandırabilir