Ozursuz olarak, vaktinde kılınmayan namazın kazası kılınabilir mi
Ozursuz olarak, vaktinde kılınmayan namaz kaza edelirmi
İslam'da namaz, oruc ve hac gibi ibadetler icin belirli ifa vakitleri konulmuştur Bu vakitlerin kacırılması halinde artık eda değil, kaza soz konusu olur Farz namazların kendi vakitleri icinde kılınması farzdır Ozursuz olarak bir namazın vaktini gecirmek buyuk gunahlardan sayılmıştır Mucerred olarak namazın kazası ile, bu kimsenin uzerinden namaz borcu duşerse de, geciktirmekten dolay meydana gelen gunah devam eder Bunun icin, namazı kaza eden kimsenin, ayrıca Allah'a tevbe etmesi gerekir Bir de mebrUr hac buyuk gunahlara keffaret olduğu icin hac yapanların, daha once namazı ozursuz olarak vaktinde kılamamaktan doğan gunahlarının da affedileceği umulur Duşman korkusu ve hamile kadının cocuğunun olumunden korkması gibi ciddi ozurlerle farz namaz kazaya bırakılabilir Yolcunun, hırsız ve yol kesicilerden korkması da duşman korkusu kapsamına girer (İbnu'l Humam, Fethu'lKadir, Mısır 13891970, I, 485 vd; elFetava'l Hindiyye, Beyrut 14001980, I, 121 vd; İbn Abidin Reddu'lMuhtar ale'dDurri'lMuhtar, İstanbul 1984, II, 62)
Gunluk işler, sanat ve meslekler, aile fertlerinin gecimini sağlamak icin yapılan calışma ve yolculuklar namazın geriye bırakılması icin ozur sayılmaz Kur'anı Kerim'de şoyle buyurulur: Oyle erkekler vardır ki, onları ne bir ticaret, ne bir alışveriş, Allah'ı anmaktan, namazı dosdoğru kılmaktan ve zekat vermekten alıkoyamaz Onlar, dehşetinden kalblerin ve gozlerin ters doneceği gunden korkarlar(enNUr, 2437)
Hz Peygamber'e hangi amelin daha faziletli olduğu sorulunca; ilk vaktinde kılınan namazdırcevabını vermiştir (bk EbU Davud, Salat, 9; Tirmizi, Mevarit, 13; Ahmed b Hanbel, Musned, VI, 374, 375, 440)
Hendek Savaşı'nda RasUlullah (sas)'i, muşrikler dort vakit namazdan alıkoymuşlar, hatta gecenin de bir bolumu gecmişti Sonunda Allah elcisi, Bilali Habeşi'ye ezan okumasını emir buyurdu Bilal ezan okudu, sonra kamet getirdi ve oğleyi kıldılar Sonra kamet getirerek ikindiyi, sonra yine kamet getirerek akşam namazını, sonra tekrar kamet getirerek yatsıyı kıldılar EbU Said elHudri (ra) bu sırada Su ayetin indiğini nakleder: Allah kafirleri ofkeleriyle geri cevirdi Hic bir şey elde edemediler İman edenlere savaşta Allah'ın yardımı yetti Allah mutlak kudret sahibidir her şeye galiptir(elAhzab, 3325) Ancak Hendek Savaşı sırasında, henuz korku namazı ile ilgili ayet inmemişti Yuce Allah bu ayette şoyle buyurur: Eğer korku icinde bulunursanız, yaya olarak veya binekli iken namazını kılın Guven icinde bulunduğunuzda da bilmediğiniz şeyleri size oğrettiği şekilde Allah'ı zikredin(elBakara, 2239; bk enNisa 4101103)
RasUlullah (sas), namazın ancak iki durumda kazaya kalması halinde mu'minin ozurlu sayılacağını ifade etmek uzere şoyle buyurmuştur: Kim uyur kalır veya unutarak namazı vaktinde kılmamış bulunursa, onu hatırlayınca kılsın(Tirmizi, Salat, 16, Mevakit, 53; İbn Mace, Salat, 10) Burada yalnız uyku ve unutma halinde vaktinde kılınamayan namazın kalasından soz edildiği icin ibn Hazm gibi bazı bilginler bir mazeret olmaksızın namazını kasten kılmayanların, daha sonra bunu kaza edemeyeceklerini fakat bunun yerine Allah'a tevbe ve istiğfar etmenin daha uygun olacağını soylemişledir (İbn Ruşd, Bidayetu'lMuctehid, Terc Ahmed Meylani, İstanbul 1973, I, 268)
Ozursuz olarak, vaktinde kılınmayan namaz kaza edelirmi
İslam'da namaz, oruc ve hac gibi ibadetler icin belirli ifa vakitleri konulmuştur Bu vakitlerin kacırılması halinde artık eda değil, kaza soz konusu olur Farz namazların kendi vakitleri icinde kılınması farzdır Ozursuz olarak bir namazın vaktini gecirmek buyuk gunahlardan sayılmıştır Mucerred olarak namazın kazası ile, bu kimsenin uzerinden namaz borcu duşerse de, geciktirmekten dolay meydana gelen gunah devam eder Bunun icin, namazı kaza eden kimsenin, ayrıca Allah'a tevbe etmesi gerekir Bir de mebrUr hac buyuk gunahlara keffaret olduğu icin hac yapanların, daha once namazı ozursuz olarak vaktinde kılamamaktan doğan gunahlarının da affedileceği umulur Duşman korkusu ve hamile kadının cocuğunun olumunden korkması gibi ciddi ozurlerle farz namaz kazaya bırakılabilir Yolcunun, hırsız ve yol kesicilerden korkması da duşman korkusu kapsamına girer (İbnu'l Humam, Fethu'lKadir, Mısır 13891970, I, 485 vd; elFetava'l Hindiyye, Beyrut 14001980, I, 121 vd; İbn Abidin Reddu'lMuhtar ale'dDurri'lMuhtar, İstanbul 1984, II, 62)
Gunluk işler, sanat ve meslekler, aile fertlerinin gecimini sağlamak icin yapılan calışma ve yolculuklar namazın geriye bırakılması icin ozur sayılmaz Kur'anı Kerim'de şoyle buyurulur: Oyle erkekler vardır ki, onları ne bir ticaret, ne bir alışveriş, Allah'ı anmaktan, namazı dosdoğru kılmaktan ve zekat vermekten alıkoyamaz Onlar, dehşetinden kalblerin ve gozlerin ters doneceği gunden korkarlar(enNUr, 2437)
Hz Peygamber'e hangi amelin daha faziletli olduğu sorulunca; ilk vaktinde kılınan namazdırcevabını vermiştir (bk EbU Davud, Salat, 9; Tirmizi, Mevarit, 13; Ahmed b Hanbel, Musned, VI, 374, 375, 440)
Hendek Savaşı'nda RasUlullah (sas)'i, muşrikler dort vakit namazdan alıkoymuşlar, hatta gecenin de bir bolumu gecmişti Sonunda Allah elcisi, Bilali Habeşi'ye ezan okumasını emir buyurdu Bilal ezan okudu, sonra kamet getirdi ve oğleyi kıldılar Sonra kamet getirerek ikindiyi, sonra yine kamet getirerek akşam namazını, sonra tekrar kamet getirerek yatsıyı kıldılar EbU Said elHudri (ra) bu sırada Su ayetin indiğini nakleder: Allah kafirleri ofkeleriyle geri cevirdi Hic bir şey elde edemediler İman edenlere savaşta Allah'ın yardımı yetti Allah mutlak kudret sahibidir her şeye galiptir(elAhzab, 3325) Ancak Hendek Savaşı sırasında, henuz korku namazı ile ilgili ayet inmemişti Yuce Allah bu ayette şoyle buyurur: Eğer korku icinde bulunursanız, yaya olarak veya binekli iken namazını kılın Guven icinde bulunduğunuzda da bilmediğiniz şeyleri size oğrettiği şekilde Allah'ı zikredin(elBakara, 2239; bk enNisa 4101103)
RasUlullah (sas), namazın ancak iki durumda kazaya kalması halinde mu'minin ozurlu sayılacağını ifade etmek uzere şoyle buyurmuştur: Kim uyur kalır veya unutarak namazı vaktinde kılmamış bulunursa, onu hatırlayınca kılsın(Tirmizi, Salat, 16, Mevakit, 53; İbn Mace, Salat, 10) Burada yalnız uyku ve unutma halinde vaktinde kılınamayan namazın kalasından soz edildiği icin ibn Hazm gibi bazı bilginler bir mazeret olmaksızın namazını kasten kılmayanların, daha sonra bunu kaza edemeyeceklerini fakat bunun yerine Allah'a tevbe ve istiğfar etmenin daha uygun olacağını soylemişledir (İbn Ruşd, Bidayetu'lMuctehid, Terc Ahmed Meylani, İstanbul 1973, I, 268)
