Panik atak, bu rahatsızlığı olan insanlar için çok korkutucu bir süreç olabiliyor. Ancak aynı sürecin yönetilmesi, panik atağa tanıklık edenler için çok kolay. Her ne kadar panik atak geçiren kişiye ne yapılmalı gibi konularda birçok rehber olsa bile ne yazık ki çok az insan bu süreci başarıyla yönetebiliyor. Çoğu vakada insanlar genelde ne yapacağını bilmiyor. Ancak panik atak geçiren insanlara destek olmak düşündüğünden çok daha kolay.
Sevdiğin Birisi Panik Atak Geçirirse Yapman Gereken 8 Şey
Ailenden veya arkadaşlarından biri panik atak geçirirse yapman gereken ilk şey onu rahatlatmaya çalışmak olmalı. İşte, panik atak geçirenlere ne yapılır sorusuna yanıt niteliğinde 8 tüyo:
Sakin Kal
Karşındaki insan duygusal anlamda parçalanırken, onun gözlerinin içine bakıp soğukkanlı kalmak çok zor olabilir. Ama yangına da körükle gitmemek gerekir. Eğer sen de onunla birlikte paniklersen bu hem senin hem de karşındaki için çok kötü bir deneyime dönüşür. Karşındaki kişi ile sakince konuşmaya ve bir kargaşa yaratmamaya çalış.
Duygularını Küçümseme
Her ne kadar panik ataklar tehlikeli olmasa bile belirtiler sırasında yaşananlar gerçekten zorlu duygular. İnsanlar karın ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı veya kalp çarpıntısı gibi pek hoş olmayan şeyler yaşar. Panik atak geçirmek gerçekten korkutucu bir deneyimdir ve “Numara yapıyor” ya da “Çok abartıyor” gibi şeyler duymak, panik atak geçiren kişiye pek yardımcı olmaz. Bunun yerine “Çok korktuğunu biliyorum ama merak etme, hep yanındayım” veya “Bunu beraber atlatacağız” gibi onu rahatlatacak şeyler söylemelisin.
Neye İhtiyacı Olduğunu Sor
Varsayımlarda bulunmaktan veya en uygun olacağını düşündüğün şeyleri yapmaktan kaçınmalısın. Her insan farklı bir desteğe ihtiyaç duyar. Bu yüzden nazikçe şu an senden ne yapmanı istediğini sor. Acele etme ve karşındakini soru yağmuruna tutma. Talepleri senin için mantıksız veya gereksiz bile olsa, isteklerine saygı göster. Karşındaki insanın sert bir şekilde senden hiçbir şey yapmamanı ve susmanı söylemesine karşı da hazırlıklı ol.
Yakında Biteceğini Hatırlat
Panik ataklar nadiren yarım saatten daha uzun sürer. Genellikle ilk 2 ila 10 dakika içerisinde rahatsızlık zirve yapar. Ama karşındakini o halde görmek bazen zaman kavramını kaybetmene ve birkaç dakikanın sonsuza kadar sürdüğünü düşünmene neden olur. Bu yüzden karşı tarafın dikkatini sürecin birazdan sonlanacağına yönlendirmek çok faydalı olacaktır.
Bunun Tehlikeli Bir Şey Olmadığını Hatırlat
Bazı insanlar panik atakların kalp krizlerine veya ani ölüm belirtisine benzediğini söyler. Ama gerçekte bu belirtiler kişi için zararlı değildir. Eğer karşındaki kişinin sağlıklı biri olduğunu biliyorsan, panik atak sırasında bunu karşındakine hatırlatabilir ve süreci beraber atlatacağınızı söyleyebilirsin. Ona panik atakların tehlikeli olmadığını ve başına kötü bir şey gelmeyeceğini hatırlat.
Birlikte Nefes Alıp Verin
Ona yardımcı olmak için yapabileceğin bir diğer şey ise nefesini düzenlemesine yardımcı olmak. Panik atak geçiren insanlar genelde ya düzensiz ya da çok hızlı bir şekilde solurlar. Nefesini düzenlemesi için yardımcı olmak zorlu bir süreçtir çünkü hiçbir hasta bunu hemen yapamıyor fakat düzeni nefes almak, belirtilerin çabuk geçmesi için olmazsa olmaz koşullardan birisi. Bunu ilk olarak sesli bir şekilde kendin yapmalı ve karşındakinden seninle aynı zamanda nefes alıp, vermesini istemelisin.
İşte, yapman gerekenler:
Panik atak geçiren kişiye şimdi derin nefes alıp vereceğini ve seninle birlikte onun da nefes alıp vermesi gerektiğini söyle.
Nefesine daha odaklanmak için gözlerini kapat.
Yavaş ve derin bir şekilde burnundan nefes al ve nefesini 5’e kadar sayarak tut.
Ardından yine 5’e kadar sayarak nefesini yavaşça ağzından ver.
Karşındaki kişi daha iyi hissedene kadar nefes alıp vermeye birkaç dakika boyunca devam et.
Atağın Geçmesi İçin Savaşmamasını, Aksine Rahatlaması Gerektiğini Söyle
Her ne kadar panik atak geçiren insanlar kalabalık yerlerden hemen ayrılmak istese bile bunu panik atak geçirirken yapmaya çalışmak sadece daha fazla soruna neden olur. Eğer panik atak rahatsızlığı olan bir arkadaşın garip davranmaya başladıysa ve bulunduğunuz yerden gitmek istiyorsa hemen harekete geçin ama eğer rahatsızlık nüksettiyse süreci olduğunuz yerde birlikte yönetin.
Dikkatini Dağıtmaya Çalış
Eğer karşındaki kişi bu sürece hazır değilse ve süreçle savaşmaya çalışıyorsa onun dikkatini dağıtmaya çalışman gerek. Ondan gördüğü 5, dokunabildiği 4, duyabildiği 3, koklayabildiği 2 ve tadabildiği bir şeyi söylemesine iste. Bunların tamamı o an içinde bulunduğunuz ortamda yapılabilecek şeyler olmalı. Bu sayede kişi dikkatini başka şeylere yönlendirecek ve panik atağını bir nebze olsun hafifletebilecek.
Unutma ki, panik atak belirtileri kişiden kişiye göre farklılık gösteriyor ama atağı geçirmek üzere olan kişi yakından tanıdığın biri ise belirtileri kolayca fark edebilmen mümkün. Arkadaşına veya tanıdığın yardımcı olmak için tüm süreç boyunca kendine güvenmen çok önemli. Senin bildiğin başka yardımcı yöntemler var mı? Varsa bunları yorum yazarak bizimle paylaşabilirsin.
Sevdiğin Birisi Panik Atak Geçirirse Yapman Gereken 8 Şey
Ailenden veya arkadaşlarından biri panik atak geçirirse yapman gereken ilk şey onu rahatlatmaya çalışmak olmalı. İşte, panik atak geçirenlere ne yapılır sorusuna yanıt niteliğinde 8 tüyo:
Sakin Kal
Karşındaki insan duygusal anlamda parçalanırken, onun gözlerinin içine bakıp soğukkanlı kalmak çok zor olabilir. Ama yangına da körükle gitmemek gerekir. Eğer sen de onunla birlikte paniklersen bu hem senin hem de karşındaki için çok kötü bir deneyime dönüşür. Karşındaki kişi ile sakince konuşmaya ve bir kargaşa yaratmamaya çalış.
Duygularını Küçümseme
Her ne kadar panik ataklar tehlikeli olmasa bile belirtiler sırasında yaşananlar gerçekten zorlu duygular. İnsanlar karın ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı veya kalp çarpıntısı gibi pek hoş olmayan şeyler yaşar. Panik atak geçirmek gerçekten korkutucu bir deneyimdir ve “Numara yapıyor” ya da “Çok abartıyor” gibi şeyler duymak, panik atak geçiren kişiye pek yardımcı olmaz. Bunun yerine “Çok korktuğunu biliyorum ama merak etme, hep yanındayım” veya “Bunu beraber atlatacağız” gibi onu rahatlatacak şeyler söylemelisin.
Neye İhtiyacı Olduğunu Sor
Varsayımlarda bulunmaktan veya en uygun olacağını düşündüğün şeyleri yapmaktan kaçınmalısın. Her insan farklı bir desteğe ihtiyaç duyar. Bu yüzden nazikçe şu an senden ne yapmanı istediğini sor. Acele etme ve karşındakini soru yağmuruna tutma. Talepleri senin için mantıksız veya gereksiz bile olsa, isteklerine saygı göster. Karşındaki insanın sert bir şekilde senden hiçbir şey yapmamanı ve susmanı söylemesine karşı da hazırlıklı ol.
Yakında Biteceğini Hatırlat
Panik ataklar nadiren yarım saatten daha uzun sürer. Genellikle ilk 2 ila 10 dakika içerisinde rahatsızlık zirve yapar. Ama karşındakini o halde görmek bazen zaman kavramını kaybetmene ve birkaç dakikanın sonsuza kadar sürdüğünü düşünmene neden olur. Bu yüzden karşı tarafın dikkatini sürecin birazdan sonlanacağına yönlendirmek çok faydalı olacaktır.
Bunun Tehlikeli Bir Şey Olmadığını Hatırlat
Bazı insanlar panik atakların kalp krizlerine veya ani ölüm belirtisine benzediğini söyler. Ama gerçekte bu belirtiler kişi için zararlı değildir. Eğer karşındaki kişinin sağlıklı biri olduğunu biliyorsan, panik atak sırasında bunu karşındakine hatırlatabilir ve süreci beraber atlatacağınızı söyleyebilirsin. Ona panik atakların tehlikeli olmadığını ve başına kötü bir şey gelmeyeceğini hatırlat.
Birlikte Nefes Alıp Verin
Ona yardımcı olmak için yapabileceğin bir diğer şey ise nefesini düzenlemesine yardımcı olmak. Panik atak geçiren insanlar genelde ya düzensiz ya da çok hızlı bir şekilde solurlar. Nefesini düzenlemesi için yardımcı olmak zorlu bir süreçtir çünkü hiçbir hasta bunu hemen yapamıyor fakat düzeni nefes almak, belirtilerin çabuk geçmesi için olmazsa olmaz koşullardan birisi. Bunu ilk olarak sesli bir şekilde kendin yapmalı ve karşındakinden seninle aynı zamanda nefes alıp, vermesini istemelisin.
İşte, yapman gerekenler:
Panik atak geçiren kişiye şimdi derin nefes alıp vereceğini ve seninle birlikte onun da nefes alıp vermesi gerektiğini söyle.
Nefesine daha odaklanmak için gözlerini kapat.
Yavaş ve derin bir şekilde burnundan nefes al ve nefesini 5’e kadar sayarak tut.
Ardından yine 5’e kadar sayarak nefesini yavaşça ağzından ver.
Karşındaki kişi daha iyi hissedene kadar nefes alıp vermeye birkaç dakika boyunca devam et.
Atağın Geçmesi İçin Savaşmamasını, Aksine Rahatlaması Gerektiğini Söyle
Her ne kadar panik atak geçiren insanlar kalabalık yerlerden hemen ayrılmak istese bile bunu panik atak geçirirken yapmaya çalışmak sadece daha fazla soruna neden olur. Eğer panik atak rahatsızlığı olan bir arkadaşın garip davranmaya başladıysa ve bulunduğunuz yerden gitmek istiyorsa hemen harekete geçin ama eğer rahatsızlık nüksettiyse süreci olduğunuz yerde birlikte yönetin.
Dikkatini Dağıtmaya Çalış
Eğer karşındaki kişi bu sürece hazır değilse ve süreçle savaşmaya çalışıyorsa onun dikkatini dağıtmaya çalışman gerek. Ondan gördüğü 5, dokunabildiği 4, duyabildiği 3, koklayabildiği 2 ve tadabildiği bir şeyi söylemesine iste. Bunların tamamı o an içinde bulunduğunuz ortamda yapılabilecek şeyler olmalı. Bu sayede kişi dikkatini başka şeylere yönlendirecek ve panik atağını bir nebze olsun hafifletebilecek.
Unutma ki, panik atak belirtileri kişiden kişiye göre farklılık gösteriyor ama atağı geçirmek üzere olan kişi yakından tanıdığın biri ise belirtileri kolayca fark edebilmen mümkün. Arkadaşına veya tanıdığın yardımcı olmak için tüm süreç boyunca kendine güvenmen çok önemli. Senin bildiğin başka yardımcı yöntemler var mı? Varsa bunları yorum yazarak bizimle paylaşabilirsin.