Genellikle panik atak aşırı derecede yüksek seviyelere ulaşan kaygı nedeniyle meydana gelir Ortada görünür bir neden olmamasına rağmen gelişen, çok yoğun bir korku hissidir Panik atak nöbetleri oldukça korkutucu olabilir, öyle ki bu ataklar sırasında kontrolünüzü kaybettiğinizi, kalp krizi veya beyin kanaması geçirdiğinizi ya da öleceğinizi düşünebilirsiniz
Ancak panik atak nöbeti sırasında bu korku hissinin yanı sıra terleme, çarpıntı gibi fiziksel belirtiler de yaşanabilir Hemen herkes bir panik atak geçirme riskiyle karşı karşıyadır diyebiliriz Herhangi bir kaygı bozukluğu şikayeti olmayan kişilerde ise panik atak ancak kaygıya neden olan bir olayın, bir durumun tetiklemesiyle görülecektir
Panik atak, görünürde açık bir tetikleyici olmadan aniden ve hiçbir uyarı vermeden ortaya çıkabilir Her ne kadar bir panik atak krizi rastgele ortaya çıkıyormuş gibi görünse de aslında bu atakların tehlikeye karşı insanın evrimsel cevabı olduğu söylenebilir Bir panik atak nöbetinin insan yaşamındaki en endişe verici, en korkutucu ve en sıkıntılı deneyimlerden biri olduğu söylenir Tam olarak nedeni açıklanamamakla birlikte kadınlarda panik atak şikayetine erkeklere oranla daha çok rastlanır
Bir panik atak nöbetinin kendisi ortalama 15 saniye sürse de, bu nöbetin belirtilerinin genellikle 10 ila 30 dakika arasında değişen bir süre boyunca kişiyi etkilediği gözlemlenir Saatler boyu etkisini gösteren panik ataklar da vardır Panik atak krizleri çoğunlukla agorafobi (açık alan korkusu) ve tehlikeli bir durumdan kaçamama korkularıyla ilişkilendirilir
Panik atak geçiren kişilerin çoğu kriz sonrasında kendilerini kapana kısılmış gibi hissettiklerini belirtirler Pek çok kişi yaşamları boyunca bir ya da iki kez panik atak geçirir ve bu ataklara neden olan problemler örneğin strese yol açan bir durum, olay sonlandığında, bu ataklar da son bulur Ancak hiçbir nedene bağlayamadığınız, beklenmedik panik atakların görüldüğü ve sürekli yeni bir panik atak ortaya çıkacak duygusunun yaşandığı durumlarda ise söz konusu olan panik bozukluk olabilir
Panik atak bir zamanlar ‘strestendir’ diye geçiştirilip yeterince önemsenmiyordu belki ama artık bu durum tıbbi bir rahatsızlık olarak kabul edilmektedir Kişilerin yaşamını önemli ölçüde ve olumsuz şekilde etkileyebilen bir rahatsızlık olmasına karşın panik atak tedavileri sayesinde oldukça iyi sonuçlar alınabilmektedir
Panik Atak Nedenleri
Uzmanlar kaygı ve paniğin belli bir dereceye kadar hayatta kalmamız adına gerekli olduğunu söylerler Ancak bu duygular düşünce sürecimize zarar verecek kadar yoğun olduklarında, doğal olarak korkmamıza neden olurlar Panik ataklara ya da panik bozukluğuna tam olarak neyin sebep olduğu bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin panik atakların ortaya çıkmasında rol oynadığı bilinmektedir
Genetik faktörler: Ailesinde panik bozukluk, panik atak hastaları olan kişilerde panik atak belirtileri görülme riski bulunmaktadır Kadınlarda panik atak şikayetine erkeklere oranla daha fazla rastlanır Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bu durumun biyolojik faktörlerden dolayı kadınların hastalığa daha yatkın olmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir
Yoğun stres: Yakın ve çok sevilen bir kişinin ölümü, cinsel taciz gibi travmatik olaylar, boşanma, iflas ya da doğum gibi yaşam tarzında büyük değişiklikler, yoğun stres kaynağı olarak kişilerde panik atakların görülmesini tetikleyebilir Yoğun stres duygusu acil bir tehlike karşısında olma hissi yaratır ve kaygının giderek artmasıyla panik atak tetiklenir
Taciz ve travma: Fiziksel ve cinsel tacize uğramak kaygı ve panik atakların ortaya çıkmasında rol oynayabilir Kaza, tecavüz, yangın, soygun gibi travmatik olaylar da aynı şekilde panik atak rahatsızlığının ortaya çıkmasında etkili olabilir Bu tür taciz ya da travmatik olayların ardından kişilerin yaşadığı stres ve korku duyguları, olayın tekrarlayacağına dair yoğun bir endişeye dönüşebilir Bu endişenin giderek artması ve kontrol edilememesi panik atak krizlerini tetikleyecektir
İlaçlar ve Uyarıcı Maddeler: Bazı ilaçların kullanımına ara vermek ya da kafein, kokain, anfetamin gibi uyarıcı maddeler almak, kaygı ve panik atak belirtilerine yol açabilir Bu maddelerin etkisiyle vücuttaki kimyasal dengesizlik ve panik duygusunun tetiklenmesi nedeniyle terleme, bulantı, baş dönmesi, titreme, korku ve kontrol kaybı belirtileri görülebilir ve tüm bunlar kişide panik atak rahatsızlığı gelişmesine neden olabilir
Beyin fonksiyonları: Beynimiz yakın bir tehlikeye karşı sinir sisteminden uyarı sinyalleri aldığında, beynimizin Amigdala denilen bölgesi harekete geçer Amigdala, kaygı tepkimizi kontrol eder Bazı kişilerde Amigdala bölgesi yakın bir tehlike olmamasına rağmen kaygıyı tetikler Kaygı bizi harekete geçirdiğinde, vücudumuz böbrek üstü bezleri aracılığıyla adrenalin salgılar Adrenalinin bilinen bir diğer adı da ‘dövüş ya da kaç’ hormonudur Adrenalin salgıladığımızda kalp atışlarımız hızlanır, terlemeye başlarız, midemiz hareketlenir ve nefesimiz düzensizleşir Bütün bunlar bir panik atağı tanımlayan özellikleridir
Eğer yakın bir tehlike altında olmamanıza rağmen vücudunuz adrenalin salgılamışsa, bu hormonu tehlikeden kaçmak üzere kullanamayacağınız için bu adrenalinin birikmesi bir panik atağa neden olabilir Panik bozukluğu olan kişiler, geçirdikleri bir panik atağın ardından sürekli bir panik atak geçirme korkusu taşımaya başladıklarından günlük yaşamları bu durumdan etkilenmeye başlar
Panik Atak Belirtileri Gösteren Hastalıklar
Bazı hastalıklar veya durumlar, kişilerin panik atak geçirdiğini düşünmesine neden olacak belirtilerin benzerlerini ortaya çıkarabilir Panik atak belirtileriyle astım, kansızlık, menopoz gibi bazı tıbbi durumların belirtileri birbirine benzer
Hipoglisemi: Hipoglisemi, vücut için temel enerji kaynağı kan şekerinde düşüş anlamına gelir ve bu durumun beyne etkisi sonucu kaygı ve panik atak belirtileri görülebilir Yoğun endişe, korku, terleme, kontrol kaybı ve kafa karışıklığı bu belirtiler arasındadır
Hipertiroidi: Hipertiroidinin kaygı ve panik atakları tetikleme ihtimali vardır Hipertiroidi rahatsızlığı sonucu vücut normalden fazla tiroksin hormonu salgılar Metabolizmayı hızlandıran bu hormon kaygı ve panik atak belirtilerine neden olabilir
Panik Atak Belirtileri
Genellikle 10 dakika boyunca süren panik atak belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Nefes almakta zorlanma
Kalp çarpıntısı veya göğüs ağrısı
Boğulacak gibi hissetmek
Baş dönmesi ya da baygınlık hissi
Titreme
Terleme
El ve ayak parmaklarında uyuşma ya da karıncalanma
Ürperme ya da sıcak basması
Kontrolünü kaybedeceğini, çıldıracağını ya da ölmek üzere olduğunu sanarak yoğun korku duyma
Ancak panik atak nöbeti sırasında bu korku hissinin yanı sıra terleme, çarpıntı gibi fiziksel belirtiler de yaşanabilir Hemen herkes bir panik atak geçirme riskiyle karşı karşıyadır diyebiliriz Herhangi bir kaygı bozukluğu şikayeti olmayan kişilerde ise panik atak ancak kaygıya neden olan bir olayın, bir durumun tetiklemesiyle görülecektir
Panik atak, görünürde açık bir tetikleyici olmadan aniden ve hiçbir uyarı vermeden ortaya çıkabilir Her ne kadar bir panik atak krizi rastgele ortaya çıkıyormuş gibi görünse de aslında bu atakların tehlikeye karşı insanın evrimsel cevabı olduğu söylenebilir Bir panik atak nöbetinin insan yaşamındaki en endişe verici, en korkutucu ve en sıkıntılı deneyimlerden biri olduğu söylenir Tam olarak nedeni açıklanamamakla birlikte kadınlarda panik atak şikayetine erkeklere oranla daha çok rastlanır
Bir panik atak nöbetinin kendisi ortalama 15 saniye sürse de, bu nöbetin belirtilerinin genellikle 10 ila 30 dakika arasında değişen bir süre boyunca kişiyi etkilediği gözlemlenir Saatler boyu etkisini gösteren panik ataklar da vardır Panik atak krizleri çoğunlukla agorafobi (açık alan korkusu) ve tehlikeli bir durumdan kaçamama korkularıyla ilişkilendirilir
Panik atak geçiren kişilerin çoğu kriz sonrasında kendilerini kapana kısılmış gibi hissettiklerini belirtirler Pek çok kişi yaşamları boyunca bir ya da iki kez panik atak geçirir ve bu ataklara neden olan problemler örneğin strese yol açan bir durum, olay sonlandığında, bu ataklar da son bulur Ancak hiçbir nedene bağlayamadığınız, beklenmedik panik atakların görüldüğü ve sürekli yeni bir panik atak ortaya çıkacak duygusunun yaşandığı durumlarda ise söz konusu olan panik bozukluk olabilir
Panik atak bir zamanlar ‘strestendir’ diye geçiştirilip yeterince önemsenmiyordu belki ama artık bu durum tıbbi bir rahatsızlık olarak kabul edilmektedir Kişilerin yaşamını önemli ölçüde ve olumsuz şekilde etkileyebilen bir rahatsızlık olmasına karşın panik atak tedavileri sayesinde oldukça iyi sonuçlar alınabilmektedir
Panik Atak Nedenleri
Uzmanlar kaygı ve paniğin belli bir dereceye kadar hayatta kalmamız adına gerekli olduğunu söylerler Ancak bu duygular düşünce sürecimize zarar verecek kadar yoğun olduklarında, doğal olarak korkmamıza neden olurlar Panik ataklara ya da panik bozukluğuna tam olarak neyin sebep olduğu bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin panik atakların ortaya çıkmasında rol oynadığı bilinmektedir
Genetik faktörler: Ailesinde panik bozukluk, panik atak hastaları olan kişilerde panik atak belirtileri görülme riski bulunmaktadır Kadınlarda panik atak şikayetine erkeklere oranla daha fazla rastlanır Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bu durumun biyolojik faktörlerden dolayı kadınların hastalığa daha yatkın olmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir
Yoğun stres: Yakın ve çok sevilen bir kişinin ölümü, cinsel taciz gibi travmatik olaylar, boşanma, iflas ya da doğum gibi yaşam tarzında büyük değişiklikler, yoğun stres kaynağı olarak kişilerde panik atakların görülmesini tetikleyebilir Yoğun stres duygusu acil bir tehlike karşısında olma hissi yaratır ve kaygının giderek artmasıyla panik atak tetiklenir
Taciz ve travma: Fiziksel ve cinsel tacize uğramak kaygı ve panik atakların ortaya çıkmasında rol oynayabilir Kaza, tecavüz, yangın, soygun gibi travmatik olaylar da aynı şekilde panik atak rahatsızlığının ortaya çıkmasında etkili olabilir Bu tür taciz ya da travmatik olayların ardından kişilerin yaşadığı stres ve korku duyguları, olayın tekrarlayacağına dair yoğun bir endişeye dönüşebilir Bu endişenin giderek artması ve kontrol edilememesi panik atak krizlerini tetikleyecektir
İlaçlar ve Uyarıcı Maddeler: Bazı ilaçların kullanımına ara vermek ya da kafein, kokain, anfetamin gibi uyarıcı maddeler almak, kaygı ve panik atak belirtilerine yol açabilir Bu maddelerin etkisiyle vücuttaki kimyasal dengesizlik ve panik duygusunun tetiklenmesi nedeniyle terleme, bulantı, baş dönmesi, titreme, korku ve kontrol kaybı belirtileri görülebilir ve tüm bunlar kişide panik atak rahatsızlığı gelişmesine neden olabilir
Beyin fonksiyonları: Beynimiz yakın bir tehlikeye karşı sinir sisteminden uyarı sinyalleri aldığında, beynimizin Amigdala denilen bölgesi harekete geçer Amigdala, kaygı tepkimizi kontrol eder Bazı kişilerde Amigdala bölgesi yakın bir tehlike olmamasına rağmen kaygıyı tetikler Kaygı bizi harekete geçirdiğinde, vücudumuz böbrek üstü bezleri aracılığıyla adrenalin salgılar Adrenalinin bilinen bir diğer adı da ‘dövüş ya da kaç’ hormonudur Adrenalin salgıladığımızda kalp atışlarımız hızlanır, terlemeye başlarız, midemiz hareketlenir ve nefesimiz düzensizleşir Bütün bunlar bir panik atağı tanımlayan özellikleridir
Eğer yakın bir tehlike altında olmamanıza rağmen vücudunuz adrenalin salgılamışsa, bu hormonu tehlikeden kaçmak üzere kullanamayacağınız için bu adrenalinin birikmesi bir panik atağa neden olabilir Panik bozukluğu olan kişiler, geçirdikleri bir panik atağın ardından sürekli bir panik atak geçirme korkusu taşımaya başladıklarından günlük yaşamları bu durumdan etkilenmeye başlar
Panik Atak Belirtileri Gösteren Hastalıklar
Bazı hastalıklar veya durumlar, kişilerin panik atak geçirdiğini düşünmesine neden olacak belirtilerin benzerlerini ortaya çıkarabilir Panik atak belirtileriyle astım, kansızlık, menopoz gibi bazı tıbbi durumların belirtileri birbirine benzer
Hipoglisemi: Hipoglisemi, vücut için temel enerji kaynağı kan şekerinde düşüş anlamına gelir ve bu durumun beyne etkisi sonucu kaygı ve panik atak belirtileri görülebilir Yoğun endişe, korku, terleme, kontrol kaybı ve kafa karışıklığı bu belirtiler arasındadır
Hipertiroidi: Hipertiroidinin kaygı ve panik atakları tetikleme ihtimali vardır Hipertiroidi rahatsızlığı sonucu vücut normalden fazla tiroksin hormonu salgılar Metabolizmayı hızlandıran bu hormon kaygı ve panik atak belirtilerine neden olabilir
Panik Atak Belirtileri
Genellikle 10 dakika boyunca süren panik atak belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Nefes almakta zorlanma
Kalp çarpıntısı veya göğüs ağrısı
Boğulacak gibi hissetmek
Baş dönmesi ya da baygınlık hissi
Titreme
Terleme
El ve ayak parmaklarında uyuşma ya da karıncalanma
Ürperme ya da sıcak basması
Kontrolünü kaybedeceğini, çıldıracağını ya da ölmek üzere olduğunu sanarak yoğun korku duyma