Panik atak ve panik bozukluktan söz ederken; öncelikle ikisinin de psikiyatride ayrı ayrı tanımları olduğunu belirtmek gerekiyor. Panik atak anı çok korkutucudur, kişi kalp krizi geçirdiğini veya öleceğini düşünebilir. Birçok insan hayatları boyunca bir ya da iki panik atak geçirebilir. Ancak panik ataklar sürekli tekrarlıyorsa panik bozukluktan bahsedilir.
Panik Atak Nedir?
Temel özelliği, aniden ortaya çıkan ve zaman zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan yoğun sıkıntı ya da korku nöbetleridir.
Panik Atak, birdenbire başlar, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddeti en yoğun düzeye çıkar; çoğu zaman 10-30 dakika (seyrek olarak da 1 saate kadar) devam ettikten sonra kendiliğinden geçer. Panik atağın en belirgin özelliği nerede ve ne zaman ortaya çıkacağının bilinmemesidir. Uykuda bile panik atak gözlenebilir.
Panik atak belirtileri nelerdir?
Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma
Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması
Terleme
Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma
Soluğun kesilmesi
Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma
Uyuşma ya da karıncalanma
Üşüme, ürperme ya da ateş basması
Bulantı ya da karın ağrısı
Titreme ya da sarsılma
Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
Ölüm korkusu
Bir Panik Atakta bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunur.
Panik ataklar nasıl oluşur?
Kişi panik atakları yaşadığında bu ana ait olumsuz tecrübeyi üzerinden atamaz. Sürekli olarak korku duyduğu o ana ve görülen bedensel yanıtlara karşı bir beklenti taşır. Her an panik atak geçirme korkusuna panik bozukluk denir.
Panik bozukluk neden oluşur?
Biyolojik görüşe göre panik bozukluk, beynimizde nöron adı verilen sinir hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal yaşantılarımızı düzenleyen bazı beyin hormonlarının anormal çalışması sonucu oluşuyor. Diğer bir görüşe göreyse panik bozukluk, günlük yaşantımızda yaptığımız bazı davranışlarımızın sonucunda ortaya çıkan ve tamamen doğal ve zararsız olan çarpıntı, terleme, nefes sıkışıklığı ya da baş dönmesi gibi bedensel belirtilerin, hasta tarafından kötü bir hastalığın belirtileri olarak değerlendirilmesi ve yanlış yorumlanması ile oluşuyor.
Panik atak tedavisi nasıl yapılır?
Panik atak tıbbi tedavisi bulunmaktadır. Ancak tedaviyi kestikten sonra bazı vakalar tekrarlama göstermektedir. Panik atak tedavisinde ilaç tedavisinin yanı sıra gevşeme ve solunum egzersizleri uygulanabilir. Panik atak tedavisinde hipnoz kullanılan başka bir terapi yöntemidir. Hipnoz esnasında yapılan telkinlerle bazı kişilerin korkularından kurtulabildiği gözlenmiştir. Panik atak hastalarına ayrıca düzenli egzersiz yapmaları önerilir. Egzersiz esnasında beyindeki kimyasal maddeler arasında denge sağlanmakta ve endorfin miktarı artış göstermektedir. Psikoterapi panik atak tedavisinde son derece önemli bir yere sahiptir. Tedavinin kalıcı olması için mutlaka terapi gereklidir. Aksi halde bilinçaltındaki sebepler varlığını sürdüreceğinden bir süre sonra tekrar ortaya çıkabilirler. Terapi teknikleri arasında bilişsel terapi en sık kullanılan terapi yöntemidir. EMDR ise bilinçaltı sebepleri hızlı bir şekilde ortaya çıkarması ve beyinde nötrleştirebilmesi konusundaki başarısı sebebiyle son yıllarda çok sık kullanılan bir terapi şekli olarak kullanılmaktadır.
Panik Atak Nedir?
Temel özelliği, aniden ortaya çıkan ve zaman zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan yoğun sıkıntı ya da korku nöbetleridir.
Panik Atak, birdenbire başlar, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddeti en yoğun düzeye çıkar; çoğu zaman 10-30 dakika (seyrek olarak da 1 saate kadar) devam ettikten sonra kendiliğinden geçer. Panik atağın en belirgin özelliği nerede ve ne zaman ortaya çıkacağının bilinmemesidir. Uykuda bile panik atak gözlenebilir.
Panik atak belirtileri nelerdir?
Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma
Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması
Terleme
Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma
Soluğun kesilmesi
Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma
Uyuşma ya da karıncalanma
Üşüme, ürperme ya da ateş basması
Bulantı ya da karın ağrısı
Titreme ya da sarsılma
Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
Ölüm korkusu
Bir Panik Atakta bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunur.
Panik ataklar nasıl oluşur?
Kişi panik atakları yaşadığında bu ana ait olumsuz tecrübeyi üzerinden atamaz. Sürekli olarak korku duyduğu o ana ve görülen bedensel yanıtlara karşı bir beklenti taşır. Her an panik atak geçirme korkusuna panik bozukluk denir.
Panik bozukluk neden oluşur?
Biyolojik görüşe göre panik bozukluk, beynimizde nöron adı verilen sinir hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal yaşantılarımızı düzenleyen bazı beyin hormonlarının anormal çalışması sonucu oluşuyor. Diğer bir görüşe göreyse panik bozukluk, günlük yaşantımızda yaptığımız bazı davranışlarımızın sonucunda ortaya çıkan ve tamamen doğal ve zararsız olan çarpıntı, terleme, nefes sıkışıklığı ya da baş dönmesi gibi bedensel belirtilerin, hasta tarafından kötü bir hastalığın belirtileri olarak değerlendirilmesi ve yanlış yorumlanması ile oluşuyor.
Panik atak tedavisi nasıl yapılır?
Panik atak tıbbi tedavisi bulunmaktadır. Ancak tedaviyi kestikten sonra bazı vakalar tekrarlama göstermektedir. Panik atak tedavisinde ilaç tedavisinin yanı sıra gevşeme ve solunum egzersizleri uygulanabilir. Panik atak tedavisinde hipnoz kullanılan başka bir terapi yöntemidir. Hipnoz esnasında yapılan telkinlerle bazı kişilerin korkularından kurtulabildiği gözlenmiştir. Panik atak hastalarına ayrıca düzenli egzersiz yapmaları önerilir. Egzersiz esnasında beyindeki kimyasal maddeler arasında denge sağlanmakta ve endorfin miktarı artış göstermektedir. Psikoterapi panik atak tedavisinde son derece önemli bir yere sahiptir. Tedavinin kalıcı olması için mutlaka terapi gereklidir. Aksi halde bilinçaltındaki sebepler varlığını sürdüreceğinden bir süre sonra tekrar ortaya çıkabilirler. Terapi teknikleri arasında bilişsel terapi en sık kullanılan terapi yöntemidir. EMDR ise bilinçaltı sebepleri hızlı bir şekilde ortaya çıkarması ve beyinde nötrleştirebilmesi konusundaki başarısı sebebiyle son yıllarda çok sık kullanılan bir terapi şekli olarak kullanılmaktadır.
