Kişide aniden ortaya çıkan zaman zaman tekrarlama eğilimi olan, kişiyi tedirgin ve panik halinde bırakan yoğun sıkıntı ve korku nöbetlerine panik atak denir. Bu sıkıntıyı yaşayan kişilerin bir çoğu bu duruma ‘’kriz’’ adını verir. Krizler aslında ‘’panik atak’’ nöbetleridir.
Yapılan araştırmalar toplumumuz içinde 100 kişiden yaklaşık olarak 3-4’ü bu hastalığı ya daha önce geçirmişlerdir ya da halen bu hastalığı yaşamaktadırlar. En çok psikiyatri kliniğine başvurulan hastalıklar arasında panik bozukluk yer almaktadır.
Çoğunlukla toplumda görülme yaşı ilk olarak 25-30 yaş skalasında başlar. Kadın bireylerde erkek bireylere göre 2-3 kat daha fazla görülür.
PANİK ATAKLAR NASIL BAŞLAR VE İLERLER ?
Kişide birdenbire aniden çıkan , giderek şiddetlenen ve 10 dakika kadar kısa bir sürede en yoğun düzeye çıkan panik atak nöbetleri olur. Genellikle 10 - 30 dakika devam eder. Daha sonra kendiliğinden geçer. Fakat kişi bu durumdan dolayı o kadar kaygılanmıştır ki bu panik atak krizlerinin hiç geçmeyeceğini, hatta sonucunda öleceğini bile düşünebilir. Bir nevi o anda ölüm korkusu ile eş değer diyebiliriz.
Panik ataklar kesinlikle ölüme, felce veya çıldırmaya yol açmaz.
PANİK ATAK BELİRTİLERİ NELERDİR ?
• Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,
• Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması,
• Terleme, titreme gibi somatik belirtiler,
• Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,
• Soluğun kesilmesi,
• Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma,
• Uyuşma ya da karıncalanma hissi,
• Üşüme, ürperme ya da ateş basması sorunları,
• Bulantı ya da karın ağrısı oluşumu,
• Titreme ya da sarsılmalar yaşama,
• Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
• Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
• Ölüm korkusu yaşama , öleceğini düşünme
PANİK BOZUKLUK NEDEN OLUŞUR ?
Panik bozukluğun neden ve nasıl oluştuğuna dair iki bilimsel açıklama mevcuttur ;
1- Beynimizde nöron denilen sinir hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal davranışlarımızı düzenleyen bir takım beyin hormonlarının anormal salınımı sonucu oluşmaktadır.
2- Tamamen fizyolojik olan bedensel belirtilerin ( terleme, çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi vb. ) kişiler tarafından ‘’kötü bir hastalığın habercisi’’ olarak algılanması ve durumun neticesinde ‘’ kalp krizi geçiriyorum.’’ ‘’öleceğim’’ şeklinde yanlış otomatik düşüncelerini yorumlaması şeklinde ataklar oluşur.
PANİK BOZUKLUĞUN TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR ?
Panik bozukluk, tedavi edilebilen bir psikiyatrik hastalık çeşididir. Etkinliği bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmış 2 farklı tedavi çeşidi vardır. 1-İlaç tedavisi 2-Bilişsel Davranışçı (BDT) Tedavi
1- İLAÇ TEDAVİSİ: Beyin sinir hücrelerindeki bozuk olan hormon faaliyetlerini düzelterek panik ataklarını önleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Başvuracağınız psikiyatristiniz sizin için en uygun ilacı ve dozu seçerek düzenli olarak ilaç tedavinize başlayacaktır. Gerektiğinde bu doz arttırılabilir veya azaltılabilir veya bir başka ilaca geçilebilir.
2- Bilişsel davranışçı ( BDT) Tedavi: Kişinin tamamen zararsız olan panik atak belirtileri kişiye uygun bir dille anlatılır. Hastalığın ne olduğu neler yaşandığı ve neler yaşanabileceği konuşulur ve hasta bilgilendirilir.
Psikoterapide terapistiniz danışanına dışarıya çıkma, pazara gitme, taşıt araçlarına binme gibi hastanın, korku ve panikleri nedeniyle kaçındığı etkinlikleri bir plan dahilinde en kolaydan zora doğru giderek “alıştırma ödevleri” olarak verir. Danışan basit davranışları yapabilir hale geldikçe zorlarına geçerek bütün korkulan durumlar bitinceye dek alıştırmalar sürdürülür.
Yapılan araştırmalar toplumumuz içinde 100 kişiden yaklaşık olarak 3-4’ü bu hastalığı ya daha önce geçirmişlerdir ya da halen bu hastalığı yaşamaktadırlar. En çok psikiyatri kliniğine başvurulan hastalıklar arasında panik bozukluk yer almaktadır.
Çoğunlukla toplumda görülme yaşı ilk olarak 25-30 yaş skalasında başlar. Kadın bireylerde erkek bireylere göre 2-3 kat daha fazla görülür.
PANİK ATAKLAR NASIL BAŞLAR VE İLERLER ?
Kişide birdenbire aniden çıkan , giderek şiddetlenen ve 10 dakika kadar kısa bir sürede en yoğun düzeye çıkan panik atak nöbetleri olur. Genellikle 10 - 30 dakika devam eder. Daha sonra kendiliğinden geçer. Fakat kişi bu durumdan dolayı o kadar kaygılanmıştır ki bu panik atak krizlerinin hiç geçmeyeceğini, hatta sonucunda öleceğini bile düşünebilir. Bir nevi o anda ölüm korkusu ile eş değer diyebiliriz.
Panik ataklar kesinlikle ölüme, felce veya çıldırmaya yol açmaz.
PANİK ATAK BELİRTİLERİ NELERDİR ?
• Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,
• Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması,
• Terleme, titreme gibi somatik belirtiler,
• Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,
• Soluğun kesilmesi,
• Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma,
• Uyuşma ya da karıncalanma hissi,
• Üşüme, ürperme ya da ateş basması sorunları,
• Bulantı ya da karın ağrısı oluşumu,
• Titreme ya da sarsılmalar yaşama,
• Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
• Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
• Ölüm korkusu yaşama , öleceğini düşünme
PANİK BOZUKLUK NEDEN OLUŞUR ?
Panik bozukluğun neden ve nasıl oluştuğuna dair iki bilimsel açıklama mevcuttur ;
1- Beynimizde nöron denilen sinir hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal davranışlarımızı düzenleyen bir takım beyin hormonlarının anormal salınımı sonucu oluşmaktadır.
2- Tamamen fizyolojik olan bedensel belirtilerin ( terleme, çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi vb. ) kişiler tarafından ‘’kötü bir hastalığın habercisi’’ olarak algılanması ve durumun neticesinde ‘’ kalp krizi geçiriyorum.’’ ‘’öleceğim’’ şeklinde yanlış otomatik düşüncelerini yorumlaması şeklinde ataklar oluşur.
PANİK BOZUKLUĞUN TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR ?
Panik bozukluk, tedavi edilebilen bir psikiyatrik hastalık çeşididir. Etkinliği bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmış 2 farklı tedavi çeşidi vardır. 1-İlaç tedavisi 2-Bilişsel Davranışçı (BDT) Tedavi
1- İLAÇ TEDAVİSİ: Beyin sinir hücrelerindeki bozuk olan hormon faaliyetlerini düzelterek panik ataklarını önleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Başvuracağınız psikiyatristiniz sizin için en uygun ilacı ve dozu seçerek düzenli olarak ilaç tedavinize başlayacaktır. Gerektiğinde bu doz arttırılabilir veya azaltılabilir veya bir başka ilaca geçilebilir.
2- Bilişsel davranışçı ( BDT) Tedavi: Kişinin tamamen zararsız olan panik atak belirtileri kişiye uygun bir dille anlatılır. Hastalığın ne olduğu neler yaşandığı ve neler yaşanabileceği konuşulur ve hasta bilgilendirilir.
Psikoterapide terapistiniz danışanına dışarıya çıkma, pazara gitme, taşıt araçlarına binme gibi hastanın, korku ve panikleri nedeniyle kaçındığı etkinlikleri bir plan dahilinde en kolaydan zora doğru giderek “alıştırma ödevleri” olarak verir. Danışan basit davranışları yapabilir hale geldikçe zorlarına geçerek bütün korkulan durumlar bitinceye dek alıştırmalar sürdürülür.