Panik Bozukluk, Anksiyete (Kaygı) Bozuklukları çatısı altında görülen bir bozukluktur. Genellikle Panik atak olarak bahsedilir ama aslında panik atak ruhsal bir bozukluk değildir. Panik atak, sadece panik bozukluk da değil, depresyon bozuklukları, madde kullanım bozuklukları, fiziksel rahatsızlıklarda da ortaya çıkabilir. Panik bozuklukta da panik atak belirleyici değil, tanı ölçütleri içinde kapsanır.
Panik atak nedir?
Kişinin kısa bir sürede hissettiği, doruğa çıkan yoğun korku ve sıkıntıdır. Çarpıntı, terleme, titreme, soluğun daralması/ tıkanması, bulantı, karın ağrısı, baş dönmesi, sersemlik, ölüm korkusu gibi belirtiler oluşur.
Panik bozukluk nedir?
DSM V tanı kriterlerine göre;
Panik atak belirtilerinden en az dördünün ortaya çıktığı durumlar
Atakların en az birinden sonra, aşağıdakilerin biri ya da her ikisi de 1 ay (ya da daha uzun bir) süreyle olur:
Başka panik ataklarının olacağı ya da bunların olası sonuçlarıyla ilgili olarak sürekli bir kaygı duyma ya da tasalanma
Ataklarla ilgili olarak, uyum bozukluğuyla giden davranış değişiklikleri gösterme
Bu bozukluk başka fizyolojik ya da ruhsal bozukluklarla daha iyi açıklanamaz
Son dönemlerde stresli yaşam koşullarından dolayı panik bozukluk sık karşılaşılan rahatsızlıklardan biri haline gelmiştir. Panik bozukluk yaşayan kişiler kendilerinde fizyolojik bir rahatsızlığın olduğu düşüncesine inanırlar ve genelde doktor kontrolünden sonra fizyolojik herhangi bir rahatsızlığın çıkmaması üzerine yönlendirilirler. Panik atağın yaşattığı korku, yaygın olarak kalp krizi geçirildiği düşüncesi oluşturur.
Panik atağın yaşattığı korku, kişide yine böyle bir atak geçireceğine dair bir kaygı oluşturur. Buna da “beklenti anksiyetesi” denir. Kişi her an tetiktedir. Efor sarf ettiğinde, kahve içtiğinde, kabus görme, öfke gibi durumlar bunun tetikleyicisi olabilir.
Panik bozukluğun sonucunda agorafobik kaçınma davranışları da sık karşılaşılır. Kişi panik atak geçirme durumunda yardım sağlanamayacağı, kaçmanın zor olduğu durumlardan korkar. Güvenli ortamından çıkmak istemez.
Panik bozukluk nasıl çözülür?
Panik bozukluk, Bilişsel Davranışçı Terapi uygulanarak başarılı sonuçların alındığı bir rahatsızlıktır. Duygu-Düşünce-Davranış ekseninde kişinin panik atak yaşadığı durumlar incelenir. Panik atağın yaşandığı an akıldan geçen düşünceler ayrıntılı bir şekilde incelenerek, bu düşüncelerin doğruluğu sorgulanır. Panik atağa yardımcı düşünceler yerine, daha rasyonel düşünceler geliştirilmesi hedeflenir. Bunun yanında nefes egzersizleri çalışılır ve panik atak durumunda veya olmadan önce kişinin kendini rahatlatması sağlanır.
Panik atak nedir?
Kişinin kısa bir sürede hissettiği, doruğa çıkan yoğun korku ve sıkıntıdır. Çarpıntı, terleme, titreme, soluğun daralması/ tıkanması, bulantı, karın ağrısı, baş dönmesi, sersemlik, ölüm korkusu gibi belirtiler oluşur.
Panik bozukluk nedir?
DSM V tanı kriterlerine göre;
Panik atak belirtilerinden en az dördünün ortaya çıktığı durumlar
Atakların en az birinden sonra, aşağıdakilerin biri ya da her ikisi de 1 ay (ya da daha uzun bir) süreyle olur:
Başka panik ataklarının olacağı ya da bunların olası sonuçlarıyla ilgili olarak sürekli bir kaygı duyma ya da tasalanma
Ataklarla ilgili olarak, uyum bozukluğuyla giden davranış değişiklikleri gösterme
Bu bozukluk başka fizyolojik ya da ruhsal bozukluklarla daha iyi açıklanamaz
Son dönemlerde stresli yaşam koşullarından dolayı panik bozukluk sık karşılaşılan rahatsızlıklardan biri haline gelmiştir. Panik bozukluk yaşayan kişiler kendilerinde fizyolojik bir rahatsızlığın olduğu düşüncesine inanırlar ve genelde doktor kontrolünden sonra fizyolojik herhangi bir rahatsızlığın çıkmaması üzerine yönlendirilirler. Panik atağın yaşattığı korku, yaygın olarak kalp krizi geçirildiği düşüncesi oluşturur.
Panik atağın yaşattığı korku, kişide yine böyle bir atak geçireceğine dair bir kaygı oluşturur. Buna da “beklenti anksiyetesi” denir. Kişi her an tetiktedir. Efor sarf ettiğinde, kahve içtiğinde, kabus görme, öfke gibi durumlar bunun tetikleyicisi olabilir.
Panik bozukluğun sonucunda agorafobik kaçınma davranışları da sık karşılaşılır. Kişi panik atak geçirme durumunda yardım sağlanamayacağı, kaçmanın zor olduğu durumlardan korkar. Güvenli ortamından çıkmak istemez.
Panik bozukluk nasıl çözülür?
Panik bozukluk, Bilişsel Davranışçı Terapi uygulanarak başarılı sonuçların alındığı bir rahatsızlıktır. Duygu-Düşünce-Davranış ekseninde kişinin panik atak yaşadığı durumlar incelenir. Panik atağın yaşandığı an akıldan geçen düşünceler ayrıntılı bir şekilde incelenerek, bu düşüncelerin doğruluğu sorgulanır. Panik atağa yardımcı düşünceler yerine, daha rasyonel düşünceler geliştirilmesi hedeflenir. Bunun yanında nefes egzersizleri çalışılır ve panik atak durumunda veya olmadan önce kişinin kendini rahatlatması sağlanır.