Paul John Gascoigne (d. 27 Mayıs 1967, Gateshead), İngiliz eski futbolcu. Gazza takma adıyla da bilinen Gascoigne, futbol dışı yaşamıyla da ilgi çekmektedir.
Çocukluğu
Gascoigne, ebeveynlerinin dördüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. Dört yaşında fotbola başlayan Gascoigne, sekiz yaşında da okul takınımda top koşturmaya başladı. Ipswich Town, Middlesbrough FC ve Southampton takımlarının denemelerinde başarısız oldu. Ancak 1980'de Newcastle United takımıyla sözleşme imzaladı. 1983'te takımın genç takımında oynamaya başladı. Gazza lakabını da bu dönemlerde kazandı.
Kariyeri
Newcastle United yılları ve Milli takımda ilk maçlar
1984-1985 sezonunda Gazza, Newcastle United genç takımının kaptanlığını yapıyordu ve o sezon FA Gençler Kupası'nı kazandı. 13 Nisan 1985'te Newcastle - Q.P.R maçında ilk kez yedekten oyuna girdi. Kısa zaman sonra ilk profesyonal kontratını imzaladı. 1985-1986 sezonunda lk gölünü Oxford United'a attı. O sezon Newcastle 11. oldu ve Gazza ilk kez bir derginin kapağına çıktı.
1987-1988 sezonunda yılın en iyi genç oyuncusu ödülünü kazandı. Newcastle döneminde 107 maçta oynayıp 25 gol attı. Kendisinin ilk tercihi Liverpool'du ancak teklif gelmedi. Daha sonra Manchester United antrenörü Alex Ferguson'a söz vermesine karşın İngiltere'nin transfer rekoru olan bir ücretle Tottenham Hotspur takımına geçti. 1988'de ilk kez milli takıma çağrıldı. Gazza İngiltere'yi Dünya Kupası'na götürecek maçların çoğunda oynadı.
1990 İtalya Dünya Kupası
İngiltere'nin birinci olarak bitirdiği grubun ilk üç maçında da oynayan Gazza bir de assist yapmıştı. Grup sonra eleme maçında uzatmalarda takımına frikik kazandırdı. Frikik gol oldu ve maç 1-0 İngiltere galibiyetiyle bitti. Çeyrek finalde Kamerun'la eşleşen İngiltere Gascoigne'in neden olduğu bir penaltı golü yedi. Son on dakikaya 2-1 yenik giren İngiltere, Gazza'nın eforu ve güzel pasları sayesinde hareketlendi ve uzatmalarda Kamerun'u eledi. İngiltere yarı finalde Batı Almanya ile eşleşmişti. Maç tekrardan uzatmalara gitmişti. Uzatmalarda yaptığı bir faul yüzünden ikinci sarı kartını alan Gazza oyundan atıldı. Gazza, bu noktada gözyaşlarını tutamadı. Maçı penaltı atışlarıyla Batı Almanya kazandı. Turnuva sonrası yapılan listelerde ise Gazza yerini aldı.
Tottenham Hotspur yılları
Hotspur yıllarında Gascoigne artık defansı korkutan ve ikili mücadelelerde başarılı olan haline gelmişti. Ancak agresif tavırları da aynı dönemlerde su yüzüne çıkıyordu. Tottenham yıllarındaki ilk sezonunda altıncı, ikinci sezonunda ise üçüncü oldu. İki sezonda oynadığı 75 maçta 14 gol atmıştı. 1990-1991 sezonunda takım FA Kupası'nı kazandı. Final maçı öncesi Lazio ile anlaşan Gazza, final maçında rakiplerine sert dalarak tepki topladı. Aynı maçta sakatlanarak kupa törenini hastaneden izlemek zorunda kaldı. 1991-1992 sezonunda bu sakatlık yüzünden hiç oynayamadı.
Lazio yılları
Sakatlık döneminden sonra 1992'deki ilk Lazio maçı İtalya'da ve çok merak uyandırdığı için İngiltere'de televizyonlarda yayınlandı. Lazio'daki ilk sezonunda tutarlı maçlar çıkarmadı. 1993'te geçirdiği sakatlık yüzünden 1994-1995 sezonunda çok fazla görev alamadı. 1994 Dünya Kupası'nda da yer alamadı. İtalya'daki çok parlak olmayan yıllarında 47 maçta 6 gol atmıştı.
Glasgow Rangers yılları
1995'te Gazza Glasgow Rangers'a imza atmıştı. Performansı ile eski günlere yakın bir oyun oynuyordu. O sezon Aberdeen ile şampiyonluk için çok önemli olan maçta 1-0 yenik duruma düşmelerine rağmen Gascoigne hat-trick yaparak maçı Rangers'a kazandırmıştı. O sezon unutulmayan anlardan biri de hakemin sarı kartı düşürdükten sonra Gazza'nın onu bulup hakeme sarı kart göstermesi olmuştu. 1995-1996 sezonunda İskoçya ligi şampiyonluğu ve İskoçya Kupası'nı kazandılar. Gascoigne ise yılın oyuncusu seçilmişti. Sonraki sezon İskoçya lig şampiyonu olan Rangers, Lig Kupası'nı da almıştı. 1997-1998 sezonunda IRA'dan aldığı tehdit yüzünden sorunlar yaşadı.
1996 İngiltere Avrupa Şampiyonası
1996 Avrupa Şampiyonasında Gazza, yeniden İngiltere milli takımında önemli bir yer tutuyordu. İlk maçta yedeklerden girmesine rağmen, ikinci maç olan İskoçya maçında turnuvanın en güzel golü seçilen golü attı. Üçüncü maç olan Hollanda maçında ise iki assisti ve takımı yönetmesiyle 4-1'lik bir galibayete neden oldu. Sonraki tur İspanya'yı penaltılarla eleyen İngiltere tekrardan yarı finalde Almanya ile karşılaştı. Almanya maçında bir asist yapmasına rağmen maç yine uzatmalara gitti. Altın golün uygulandığı uzatmalarda ise santimlerle gol olmayan bir şut çekti. İngiltere 1990 Dünya Kupasındaki gibi tekrardan penaltılarla Almanya'ya elendi ve Gascoigne yine gözyaşlarını tutamadı.
Futbol yaşamının sonu
1998'de İngiltere 1. Liginde bulunan Middlesbrough'a geçti. Yedi maç oynamasına rağmen takımın 1. Lig'de ikinci yaparak Premier Lig'e çıkmasına yardımcı oldu. Daha sonra iki sezon Everton'da ve bir sezon Burnley'de oynadı. 2002'de Amerikan kulübü DC United ile antremanlara çıktı ancak anlaşamadı. 2003'te Çin takımı Gansu Tianma ile menejer, koç olarak anlaşsa da SARS virüsünün yayılmasını sebebi ile 4 maç oynayıp 2 gol attıktan sonra feshetti. 2004'te Boston United FC'de 5 maç yaptıktan sonra menejerlik için futbolu bıraktı.
Menejerlik dönemi
Teknik direktörlük kursu sonra iki ay boyunca yeni Portekiz takımı Algarve United ile menejer-oyuncu olarak antermanlara çıktı ancak hiçbir zaman bir profesyonal bir kontrat imzalamadı. 2005'te Kettering Town ile anlaştı. 39 gün süren bir menejerlik döneminden sonra kulüpten atıldı.Bir süredir alkol ve uyuşturucu tedavisi gördükten sonra, Adanın amatör takımlarından Garforth Townın başına geçti.
Son dönemler
Gascoigne, 2004'te "Gazza: My Story" ve 2006'da "Being Gazza: Tackling My Demons" adlı iki otobiyografi kitabı çıkardı. 2008'te vizyona çıkması beklenen "Final Run" adlı bir bilimkurgu filminde rol aldı.
Çocukluğu
Gascoigne, ebeveynlerinin dördüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. Dört yaşında fotbola başlayan Gascoigne, sekiz yaşında da okul takınımda top koşturmaya başladı. Ipswich Town, Middlesbrough FC ve Southampton takımlarının denemelerinde başarısız oldu. Ancak 1980'de Newcastle United takımıyla sözleşme imzaladı. 1983'te takımın genç takımında oynamaya başladı. Gazza lakabını da bu dönemlerde kazandı.
Kariyeri
Newcastle United yılları ve Milli takımda ilk maçlar
1984-1985 sezonunda Gazza, Newcastle United genç takımının kaptanlığını yapıyordu ve o sezon FA Gençler Kupası'nı kazandı. 13 Nisan 1985'te Newcastle - Q.P.R maçında ilk kez yedekten oyuna girdi. Kısa zaman sonra ilk profesyonal kontratını imzaladı. 1985-1986 sezonunda lk gölünü Oxford United'a attı. O sezon Newcastle 11. oldu ve Gazza ilk kez bir derginin kapağına çıktı.
1987-1988 sezonunda yılın en iyi genç oyuncusu ödülünü kazandı. Newcastle döneminde 107 maçta oynayıp 25 gol attı. Kendisinin ilk tercihi Liverpool'du ancak teklif gelmedi. Daha sonra Manchester United antrenörü Alex Ferguson'a söz vermesine karşın İngiltere'nin transfer rekoru olan bir ücretle Tottenham Hotspur takımına geçti. 1988'de ilk kez milli takıma çağrıldı. Gazza İngiltere'yi Dünya Kupası'na götürecek maçların çoğunda oynadı.
1990 İtalya Dünya Kupası
İngiltere'nin birinci olarak bitirdiği grubun ilk üç maçında da oynayan Gazza bir de assist yapmıştı. Grup sonra eleme maçında uzatmalarda takımına frikik kazandırdı. Frikik gol oldu ve maç 1-0 İngiltere galibiyetiyle bitti. Çeyrek finalde Kamerun'la eşleşen İngiltere Gascoigne'in neden olduğu bir penaltı golü yedi. Son on dakikaya 2-1 yenik giren İngiltere, Gazza'nın eforu ve güzel pasları sayesinde hareketlendi ve uzatmalarda Kamerun'u eledi. İngiltere yarı finalde Batı Almanya ile eşleşmişti. Maç tekrardan uzatmalara gitmişti. Uzatmalarda yaptığı bir faul yüzünden ikinci sarı kartını alan Gazza oyundan atıldı. Gazza, bu noktada gözyaşlarını tutamadı. Maçı penaltı atışlarıyla Batı Almanya kazandı. Turnuva sonrası yapılan listelerde ise Gazza yerini aldı.
Tottenham Hotspur yılları
Hotspur yıllarında Gascoigne artık defansı korkutan ve ikili mücadelelerde başarılı olan haline gelmişti. Ancak agresif tavırları da aynı dönemlerde su yüzüne çıkıyordu. Tottenham yıllarındaki ilk sezonunda altıncı, ikinci sezonunda ise üçüncü oldu. İki sezonda oynadığı 75 maçta 14 gol atmıştı. 1990-1991 sezonunda takım FA Kupası'nı kazandı. Final maçı öncesi Lazio ile anlaşan Gazza, final maçında rakiplerine sert dalarak tepki topladı. Aynı maçta sakatlanarak kupa törenini hastaneden izlemek zorunda kaldı. 1991-1992 sezonunda bu sakatlık yüzünden hiç oynayamadı.
Lazio yılları
Sakatlık döneminden sonra 1992'deki ilk Lazio maçı İtalya'da ve çok merak uyandırdığı için İngiltere'de televizyonlarda yayınlandı. Lazio'daki ilk sezonunda tutarlı maçlar çıkarmadı. 1993'te geçirdiği sakatlık yüzünden 1994-1995 sezonunda çok fazla görev alamadı. 1994 Dünya Kupası'nda da yer alamadı. İtalya'daki çok parlak olmayan yıllarında 47 maçta 6 gol atmıştı.
Glasgow Rangers yılları
1995'te Gazza Glasgow Rangers'a imza atmıştı. Performansı ile eski günlere yakın bir oyun oynuyordu. O sezon Aberdeen ile şampiyonluk için çok önemli olan maçta 1-0 yenik duruma düşmelerine rağmen Gascoigne hat-trick yaparak maçı Rangers'a kazandırmıştı. O sezon unutulmayan anlardan biri de hakemin sarı kartı düşürdükten sonra Gazza'nın onu bulup hakeme sarı kart göstermesi olmuştu. 1995-1996 sezonunda İskoçya ligi şampiyonluğu ve İskoçya Kupası'nı kazandılar. Gascoigne ise yılın oyuncusu seçilmişti. Sonraki sezon İskoçya lig şampiyonu olan Rangers, Lig Kupası'nı da almıştı. 1997-1998 sezonunda IRA'dan aldığı tehdit yüzünden sorunlar yaşadı.
1996 İngiltere Avrupa Şampiyonası
1996 Avrupa Şampiyonasında Gazza, yeniden İngiltere milli takımında önemli bir yer tutuyordu. İlk maçta yedeklerden girmesine rağmen, ikinci maç olan İskoçya maçında turnuvanın en güzel golü seçilen golü attı. Üçüncü maç olan Hollanda maçında ise iki assisti ve takımı yönetmesiyle 4-1'lik bir galibayete neden oldu. Sonraki tur İspanya'yı penaltılarla eleyen İngiltere tekrardan yarı finalde Almanya ile karşılaştı. Almanya maçında bir asist yapmasına rağmen maç yine uzatmalara gitti. Altın golün uygulandığı uzatmalarda ise santimlerle gol olmayan bir şut çekti. İngiltere 1990 Dünya Kupasındaki gibi tekrardan penaltılarla Almanya'ya elendi ve Gascoigne yine gözyaşlarını tutamadı.
Futbol yaşamının sonu
1998'de İngiltere 1. Liginde bulunan Middlesbrough'a geçti. Yedi maç oynamasına rağmen takımın 1. Lig'de ikinci yaparak Premier Lig'e çıkmasına yardımcı oldu. Daha sonra iki sezon Everton'da ve bir sezon Burnley'de oynadı. 2002'de Amerikan kulübü DC United ile antremanlara çıktı ancak anlaşamadı. 2003'te Çin takımı Gansu Tianma ile menejer, koç olarak anlaşsa da SARS virüsünün yayılmasını sebebi ile 4 maç oynayıp 2 gol attıktan sonra feshetti. 2004'te Boston United FC'de 5 maç yaptıktan sonra menejerlik için futbolu bıraktı.
Menejerlik dönemi
Teknik direktörlük kursu sonra iki ay boyunca yeni Portekiz takımı Algarve United ile menejer-oyuncu olarak antermanlara çıktı ancak hiçbir zaman bir profesyonal bir kontrat imzalamadı. 2005'te Kettering Town ile anlaştı. 39 gün süren bir menejerlik döneminden sonra kulüpten atıldı.Bir süredir alkol ve uyuşturucu tedavisi gördükten sonra, Adanın amatör takımlarından Garforth Townın başına geçti.
Son dönemler
Gascoigne, 2004'te "Gazza: My Story" ve 2006'da "Being Gazza: Tackling My Demons" adlı iki otobiyografi kitabı çıkardı. 2008'te vizyona çıkması beklenen "Final Run" adlı bir bilimkurgu filminde rol aldı.