HzMuhammedin Fiili Sunnetleri nedir
Fiili Sunnet nedir
Peygamber Efendimizin Fiili Sunnetleri
Hz Peygamber (sas)'in davranışları ve fiili uygulamalarıyla oluşan sunnet
Hz Peygamber'in sozle veya fiille acıktan gorduğu ya da duyduğu olayları susarak onaylamak suretiyle zımnen yaptığı acıklamaların tumu diye tarif edilen sunnet; kavlı, fiili ve takriri olmak uzere uc bolumde mutala edilir
Resulullah'ın butun fiil ve hareket tarzları, sozunu ettiğimiz bu uc ana esastan biri olan fiili sunneti oluşturur Bu ceşit sunnetlerde ifade Hz Peygamber'e değil de sahabeden birine ait olur: Kane'nNebiyyu sallallahu aleyhi ve sellem(Hz Peygamber (sas) şoyle idi, şoyle şoyle yapardı); Raeytu'nNebiyye sallallahu aleyhi ve sellem(Resulullah (sas)'i şoyle şoyle yaparken gordum) şeklindeki ifade tarzları fiili sunnetin rivayet usul ve kavramlarıdır
Hz Aişe'nin Resulullah'ın Şaban ayındaki nafile orucu ile ilgili acıklaması fiili sunnete guzel bir ornektir:
O şoyle nakleder: Rasulullah (sas) oylesine oruc tutardı ki biz, daha artık iftar etmez derdik Bir kere de iftar etti mi biz artık daha oruca niyet etmez derdik(Buhari, Savm, 52, 53; Muslim, Sıyam, 175, 179; Muvatta Sıyam, 56)
Fiili sunnetler de diğer sunnetler gibi kısmen yazılarak ama buyuk bir kısmı hafızadan hafızaya ezberle nakledilerek tevatur, meşhur, ahad tarikleriyle bize kadar ulasan, hadis adı verilen sozlu ifadelerle belgelenmiş ve bunlar hadis kitaplarında toplanmıştır Fıkıhta Hanefilerden Serahsı; Şafiilerden EbU İshak Şirazi; Malikilerden Kadı Abdulvehhab; Hanbelilerden EbU Ya'la ve butun Ehli Hadis, şoyle der: Buhari ve Muslim'in veya ikisinden birinin Sahih'lerine aldıkları hadisler şuphesiz Hz Peygamber'e aittir yani subUtu kat'idir Sozu ve manası mutevatir olan hadisin SubUtu kesin; meşhur ve ahad olanların subUtu ise zannidir Ayrıca delalette acıklık ve kapalılık, nakledenlerin cerh ve ta'dili cok onemli ikinci meseledir Usulculer hadisleri senet ve metin yonleriyle tenkid ederler Hadisleri, Hz Peygamber'den bize kadar butun ravileri zikredilenlere musned; bir veya birkac ravisi eksik olanları da mursel diye nitelendirmişlerdir Muhaddisler ise mursel hadis tabirinden tabiinin sahabiyi atlayarak Hz Peygamber'den rivayet ettikleri hadisi anlarlar
Bir hadis musned muttasıl olur, ravileri de gerekli şartları taşırsa o hadisle amel edilir Zahiriler ve Şafiiler mursel hadislerle amel etmezler Ancak Şafiiler, İmam Şafii'nin belirttiği şartları taşıyan mursellerle amel ederler Hanefi, Maliki ve Hanbeli hukukcuları ise murselle amel etmiş onu kıyasa tercih etmişlerdir Hadisle amel edilen konunun iceriği hakkında da haberi vahidin huccet olduğu yerin yalnız fiil ve amelle ilgili olan şer'i hukumler olduğu belirtilmiştir Sahih hadisle amel etmek icin onun ayet ve mutevatir sunnete muhalif olmaması, akla aykırı olmaması, ilk ravinin fakih olması şartlan aranır Bu son şart Hanefilere goredir
Hz Peygamber (sas)'in fiilleri uc kısımdır:
İlki, butun ummetin yapması caiz olanlardır Bunları O yapmış, fakat ummetine emretmemiştir (bk Buhari, BuyU')
İkincisi, Hz Peygamber'in kendine ait işleridir Teheccud namazı gibi Bu namaz ona farz ummetine mustehabdır
Ucuncusu, bir insan olarak yaptığı işlerdir Yemekte sağ elle yemek, sacını ortadan ayırmak gibi Bu fiiller ummetine farz değildir; cunku bunlar beşeri fiillerdir
alıntıdır
Fiili Sunnet nedir
Peygamber Efendimizin Fiili Sunnetleri
Hz Peygamber (sas)'in davranışları ve fiili uygulamalarıyla oluşan sunnet
Hz Peygamber'in sozle veya fiille acıktan gorduğu ya da duyduğu olayları susarak onaylamak suretiyle zımnen yaptığı acıklamaların tumu diye tarif edilen sunnet; kavlı, fiili ve takriri olmak uzere uc bolumde mutala edilir
Resulullah'ın butun fiil ve hareket tarzları, sozunu ettiğimiz bu uc ana esastan biri olan fiili sunneti oluşturur Bu ceşit sunnetlerde ifade Hz Peygamber'e değil de sahabeden birine ait olur: Kane'nNebiyyu sallallahu aleyhi ve sellem(Hz Peygamber (sas) şoyle idi, şoyle şoyle yapardı); Raeytu'nNebiyye sallallahu aleyhi ve sellem(Resulullah (sas)'i şoyle şoyle yaparken gordum) şeklindeki ifade tarzları fiili sunnetin rivayet usul ve kavramlarıdır
Hz Aişe'nin Resulullah'ın Şaban ayındaki nafile orucu ile ilgili acıklaması fiili sunnete guzel bir ornektir:
O şoyle nakleder: Rasulullah (sas) oylesine oruc tutardı ki biz, daha artık iftar etmez derdik Bir kere de iftar etti mi biz artık daha oruca niyet etmez derdik(Buhari, Savm, 52, 53; Muslim, Sıyam, 175, 179; Muvatta Sıyam, 56)
Fiili sunnetler de diğer sunnetler gibi kısmen yazılarak ama buyuk bir kısmı hafızadan hafızaya ezberle nakledilerek tevatur, meşhur, ahad tarikleriyle bize kadar ulasan, hadis adı verilen sozlu ifadelerle belgelenmiş ve bunlar hadis kitaplarında toplanmıştır Fıkıhta Hanefilerden Serahsı; Şafiilerden EbU İshak Şirazi; Malikilerden Kadı Abdulvehhab; Hanbelilerden EbU Ya'la ve butun Ehli Hadis, şoyle der: Buhari ve Muslim'in veya ikisinden birinin Sahih'lerine aldıkları hadisler şuphesiz Hz Peygamber'e aittir yani subUtu kat'idir Sozu ve manası mutevatir olan hadisin SubUtu kesin; meşhur ve ahad olanların subUtu ise zannidir Ayrıca delalette acıklık ve kapalılık, nakledenlerin cerh ve ta'dili cok onemli ikinci meseledir Usulculer hadisleri senet ve metin yonleriyle tenkid ederler Hadisleri, Hz Peygamber'den bize kadar butun ravileri zikredilenlere musned; bir veya birkac ravisi eksik olanları da mursel diye nitelendirmişlerdir Muhaddisler ise mursel hadis tabirinden tabiinin sahabiyi atlayarak Hz Peygamber'den rivayet ettikleri hadisi anlarlar
Bir hadis musned muttasıl olur, ravileri de gerekli şartları taşırsa o hadisle amel edilir Zahiriler ve Şafiiler mursel hadislerle amel etmezler Ancak Şafiiler, İmam Şafii'nin belirttiği şartları taşıyan mursellerle amel ederler Hanefi, Maliki ve Hanbeli hukukcuları ise murselle amel etmiş onu kıyasa tercih etmişlerdir Hadisle amel edilen konunun iceriği hakkında da haberi vahidin huccet olduğu yerin yalnız fiil ve amelle ilgili olan şer'i hukumler olduğu belirtilmiştir Sahih hadisle amel etmek icin onun ayet ve mutevatir sunnete muhalif olmaması, akla aykırı olmaması, ilk ravinin fakih olması şartlan aranır Bu son şart Hanefilere goredir
Hz Peygamber (sas)'in fiilleri uc kısımdır:
İlki, butun ummetin yapması caiz olanlardır Bunları O yapmış, fakat ummetine emretmemiştir (bk Buhari, BuyU')
İkincisi, Hz Peygamber'in kendine ait işleridir Teheccud namazı gibi Bu namaz ona farz ummetine mustehabdır
Ucuncusu, bir insan olarak yaptığı işlerdir Yemekte sağ elle yemek, sacını ortadan ayırmak gibi Bu fiiller ummetine farz değildir; cunku bunlar beşeri fiillerdir
alıntıdır