Peygamber Efendimizin merhameti hakkında bilgi
Hz Muhammedin merhameti
Efendimizin merhameti beşeri munasebetlerde ortaya cıkan bir husustur Onun insani ilişkilerini bu gozle değerlendirdiğimiz zaman merhamet ahlakının en şahika orneklerini, hoşgoru ikliminin en muşahhas misallerini onda goruruz Cunku o lanetci değil, rahmet peygamberiydi (bk elEnbiya, 21107) Aile hayatından toplum ve devlet hayatına varıncaya kadar onda bu hoşgoru, merhamet, şefkat ve sevginin derin izleri vardır Rahmet peygamberinin insani ilişkilerdeki temel ozelliği merhametiydi, hoşgoru ve şefkatiydi Kuran onun bu ozelliğini şu lafızlarda takdim etmektedir:Allahın rahmeti sayesinde ey Muhammed sen insanlara karşı yumuşak davrandın Eğer kaba ve katı kalpli olsaydın, şuphesiz insanlar etrafından dağılır giderlerdi Onları bağışla, onlar icin mağfiret dile, iş konusunda onlarla istişare et Bir kere karar verdin mi Allaha tevekkul et! Allah kendisine guvenenleri sever (Ali İmran, 3159) Bu ayette Allah RasUlunun insani ilişkilerinin zemini rahmet ve şefkat olarak belirleniyor
Eş ve Baba olarak Aile Hayatındaki Merhamet Ahlakı
İnsanın olduğu gibi gorunduğu yer ailesinin yanıdır Hic kimse ailesinin icinde, olduğundan fazla gorunme şansına sahip değildir Bu yuzden insanların insani ve ahlaki ozelliklerini en iyi bilenler, insanları aile icinde gorup tanıyanlardır Bu acıdan Hz Peygamberin beşeri ilişkileri hakkında eşleri, cocukları ve hizmetcilerinin tesbit ve değerlendirmeleri buyuk onem arzetmektedir İlk eşi Hatice anamız onun hakkında şu tesbitlerde bulunmaktadır Sen yakınlık bağlarına saygı gosterir, kimsenin hakkına tecavuz etmezsin (Buhari, Bedulvahy, 1) Hz Aişe ahlakını Kuran olarak gorduğu Allah RasUlunu şu lafızlarla anlatmaktadır: O evinde ayakkabılarını tamir eden, sokuğunu diken, onune konursa yiyen, değilse asla istemeyen, insanların kusurlarını bağışlayan bir insandı
On yıl kadar onun hizmetinde bulunan Enes (ra)in: Beni yaptığım ve yapmadığım şeyler sebebiyle hic azarlamadı sozu, Onun insan gonlune verdiği değeri gosterir Hz Zeyd b Harisenin onun yanında bulunmayı, baba ocağına tercih edişi insanların kişiliklerine gosterdiği saygıyı ifade eder
Murebbi ve Murşid Olarak Toplum Hayatındaki Merhamet Ahlakı
Allah RasUlu, toplum hayatında inananlara karşı da, inanmayanlara karşı da hoşgoruludur O inananlara duşkundur: Ey inananlar! Andolsun ki, icinizden size, sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelen, size cok duşkun, inananlara şefkatli ve merhametli bir peygamber gelmiştir (etTevbe, 9128) O bu duşkunluğu sebebiyle onların her turlu acıları ve sancıları ile sevinclerini paylaşır, onlara danışırdı İnsanların kusurlarını asla yuzlerine vurmaz, azarlayıp ayıplamazdı Gorduğu yanlışlıklarda galatı ruyeti kendisine izafe ederek : Bana ne oluyor da bazılarınızı şu şu hallerde goruyorum derdi
Mescide bevl gibi tabii ihtiyacını gormeye kalkışan bedeviye mudahale etmeye kalkışanlara bile mani olmuş ve Bırakın hacetini gorsun buyurmuş ve ardından o mahalli bir kova su dokturerek temizletmişti
Gencliğin verdiği taşkınlık ve şaşkınlıkla kendisinden zina etmek icin izin isteyen genci azarlayıp ayıplamak yerine ikna yontemini secmişti Gence boyle bir fiilin annesine, bacısına, teyzesine vs yapılmasından memnUn olup olmayacağını sorarak gonlundeki bu meyli once sual ve ikna ile, ardından nazar ve dua ile bertaraf etmiştir
Hz Muhammedin merhameti
Efendimizin merhameti beşeri munasebetlerde ortaya cıkan bir husustur Onun insani ilişkilerini bu gozle değerlendirdiğimiz zaman merhamet ahlakının en şahika orneklerini, hoşgoru ikliminin en muşahhas misallerini onda goruruz Cunku o lanetci değil, rahmet peygamberiydi (bk elEnbiya, 21107) Aile hayatından toplum ve devlet hayatına varıncaya kadar onda bu hoşgoru, merhamet, şefkat ve sevginin derin izleri vardır Rahmet peygamberinin insani ilişkilerdeki temel ozelliği merhametiydi, hoşgoru ve şefkatiydi Kuran onun bu ozelliğini şu lafızlarda takdim etmektedir:Allahın rahmeti sayesinde ey Muhammed sen insanlara karşı yumuşak davrandın Eğer kaba ve katı kalpli olsaydın, şuphesiz insanlar etrafından dağılır giderlerdi Onları bağışla, onlar icin mağfiret dile, iş konusunda onlarla istişare et Bir kere karar verdin mi Allaha tevekkul et! Allah kendisine guvenenleri sever (Ali İmran, 3159) Bu ayette Allah RasUlunun insani ilişkilerinin zemini rahmet ve şefkat olarak belirleniyor
Eş ve Baba olarak Aile Hayatındaki Merhamet Ahlakı
İnsanın olduğu gibi gorunduğu yer ailesinin yanıdır Hic kimse ailesinin icinde, olduğundan fazla gorunme şansına sahip değildir Bu yuzden insanların insani ve ahlaki ozelliklerini en iyi bilenler, insanları aile icinde gorup tanıyanlardır Bu acıdan Hz Peygamberin beşeri ilişkileri hakkında eşleri, cocukları ve hizmetcilerinin tesbit ve değerlendirmeleri buyuk onem arzetmektedir İlk eşi Hatice anamız onun hakkında şu tesbitlerde bulunmaktadır Sen yakınlık bağlarına saygı gosterir, kimsenin hakkına tecavuz etmezsin (Buhari, Bedulvahy, 1) Hz Aişe ahlakını Kuran olarak gorduğu Allah RasUlunu şu lafızlarla anlatmaktadır: O evinde ayakkabılarını tamir eden, sokuğunu diken, onune konursa yiyen, değilse asla istemeyen, insanların kusurlarını bağışlayan bir insandı
On yıl kadar onun hizmetinde bulunan Enes (ra)in: Beni yaptığım ve yapmadığım şeyler sebebiyle hic azarlamadı sozu, Onun insan gonlune verdiği değeri gosterir Hz Zeyd b Harisenin onun yanında bulunmayı, baba ocağına tercih edişi insanların kişiliklerine gosterdiği saygıyı ifade eder
Murebbi ve Murşid Olarak Toplum Hayatındaki Merhamet Ahlakı
Allah RasUlu, toplum hayatında inananlara karşı da, inanmayanlara karşı da hoşgoruludur O inananlara duşkundur: Ey inananlar! Andolsun ki, icinizden size, sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelen, size cok duşkun, inananlara şefkatli ve merhametli bir peygamber gelmiştir (etTevbe, 9128) O bu duşkunluğu sebebiyle onların her turlu acıları ve sancıları ile sevinclerini paylaşır, onlara danışırdı İnsanların kusurlarını asla yuzlerine vurmaz, azarlayıp ayıplamazdı Gorduğu yanlışlıklarda galatı ruyeti kendisine izafe ederek : Bana ne oluyor da bazılarınızı şu şu hallerde goruyorum derdi
Mescide bevl gibi tabii ihtiyacını gormeye kalkışan bedeviye mudahale etmeye kalkışanlara bile mani olmuş ve Bırakın hacetini gorsun buyurmuş ve ardından o mahalli bir kova su dokturerek temizletmişti
Gencliğin verdiği taşkınlık ve şaşkınlıkla kendisinden zina etmek icin izin isteyen genci azarlayıp ayıplamak yerine ikna yontemini secmişti Gence boyle bir fiilin annesine, bacısına, teyzesine vs yapılmasından memnUn olup olmayacağını sorarak gonlundeki bu meyli once sual ve ikna ile, ardından nazar ve dua ile bertaraf etmiştir
