Pilonidal sinus (kıl dönmesi) ekseriyetle kuyruk sokumunda görülen, inflamasyon, abse ve/veya deriye açılma (sinus) ile karekterize bir hastalıktır. Görülme sıklığı %0.7’dir. En sık görüldüğü yaşlar 16 ile 20’li yaşlardır. Illetin nedeni natal cleft ve derin kuyruk sokumudur (intergluteal sulkus). Sırt ve baştan dökülen kılların kuyruk sokumundaki iki kaba et arasında, kıllı ve terli oluğa takılıp sürtünmelerle oluğun en dibindeki ter bezi deliklerinden vida üzere dönerek deri altı yağ dokusu içine hissettirmeden girmesi, labirentler açması, peşinden labirentlere giren bakterilerin de eği ile etrafı iltihaplandırması; cerahatlı yahut kanlı, pis kokulu akıntılar ve abseler oluşturmasıdır. Birden ziyade sinüs ağzı olan ve ölçüsüz rahatsız edici klinik bulguları olan hastalarda, hastalıklı sahanın geniş eksizyonu gereklidir. Çeşitli tedavi stratejilerine karşın illetin tekrar etmesi ve hastaların hayat kalitesini etkilemesi nedeniyle hala kıl dönmesi hastaların dehşetli düşü olarak önümüze çıkmaktadır.
Hodges tarafından kıl dönmesinin birinci sefer tanımlanmasından beri fenol injeksiyonu, tıraşlama, kesenin çıkarılıp açık bırakılması ya da primer kapatılması, marsupiyalizasyon, deri greftleri ve son olarak günümüzde en çok tercih edilen flep cerrahisi teknikleri denenmiştir. Bu prosedürlerin büyük kısmında majör sorun yüksek tekrarlama orantısı, infeksiyon nispeti ve hastanede kalış müddetini uzun sürmesidir. Hastalıklı ortamın çıkarılıp açık bırakılması formülü münhasıran askerlik periyodunda yalın ve vakit almayan sistem olması nedeniyle tercih edilmektedir. Ama bu prosedür hastalarda uzun müddetli (4-8 hafta) ağrılı yara pansumanları, daima iç çamaşırı değiştirme ve yüksek tekrarlama riski nedeniyle günümüzde tercih edilmemektedir. Son devirlerde çeşitli flep yolları tanımlanmakla birlikte en sık tercih edilen metotların başında Karydakis flep ve Limberg flep metodudur. Literatürdeki en geniş modifiye limberg hasta serisi ekibimize ilişkin olup, sonuçları son nokta yüz güldürücüdür. Kıl dönmesinin cerrahi olarak çıkarılmasında esas sorun çıkarılan meydanın rekonstrüksiyonudur. Cerrahi olarak çıkarılan yerin büsbütün açık bırakılması ya da orta velev karşı zıdda getirilmesi (primer onarım) sonucu %50’lere varan yara açılması ve tekrarlama riski ortaya çıkmaktadır. Birebir vakitte hastalar kuyruk sokumunda primer onarıma bağlı ağrılı yara gerilmesi, hareket kısıtlılığı ve memnuniyetsizliklerini bildirmektedir.
Kıl Dönmesinin Belirtileri Nelerdir?
Kuyruk sokumunda yahut anüsün art yukarı tarafında az hassas küçük şişlikler kaşıntı, akıntılı yahut akıntısız, kıllı, kılsız, milimetrik delikler ve bazen de abse oluşmasıdır. Muayene ve tetkiklerde içi iltihabi granülasyon dokusu ve kıl dolu kese, fistüller ve hadisesi çepeçevre sınırlayan ve kılların daha derinlere gitmesini değerli ölçüde önleyen kalın fibrotik kılıf görülür.
Kıl Dönmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Kıl dönmesinin tedavisinde geçmişten günümüze çeşitli tedavi modaliteleri uygulanmıştır. Bunlardan en sık uygulanı ise kıl dönmesi kesesinin tam olarak çıkarılması ve yaranın açık bırakılması formundadır. Fakat bu sistemin dezavantajı güzelleşme müddetinin uzun sürmesi (4-8 hafta), agresif pansumanların hastayı gerek fiziken gereksede ruhen yıpratması, günlük aktivitelerine dönüş vadesinin uzun olması ve de en kıymetlisi tekrarlama mümkünlüğünün yüksek olmasıdır. Bu nedenle günümüzde en sık tercih edilen tedavi metodu doku kaydırma teknikleridir. Ekibimiz tarafından pilonidal sinüs illeti olan hastalara eksizyon yapıldıktan sonra, açıklığın Limberg, Karydakis ya da V-Y tipi flaplerle kapatılması usulünde rekonstrüktif teşebbüsler uygulanmaktadır. Bu tedavi formüllerinin sonuçları epey yüz güldürücüdür. Öncelikle hastaların hastanede kalma vadesi 1 gün olup, 5-6 gün sonra günlük aktivitelerini yapabilir hale gelmektedir. Bu hastalarda marazın tekrarlama mümkünlüğü %0.1-2 civarındadır. Hasta memnuniyeti ise %90-95 nispetindedir. Ekibimiz tarafından kuyruk sokumunda kıl dönmesi tespit edildiğinde hasta olağan ve komplike hastalık olarak sınıflandırılıp, cerrahi formül buna nazaran uygulanmaktadır. Hastalar ekibimiz tarafından periyodik olarak denetime çağrılıp, evvelce hazırlanan formlara takipleri tertipli olarak işlenmektedir.
Pilonidal abse (kıl dönmesi absesi), poliklinik kurallarında sık karşılaştığımız hasta kümesini oluşturmaktadır. Bunlardaki tedavi prensibimiz ise, öncelikle absenin siyah uçlu bir injektörle aspire edilmesi, bu ortamın tüy dökücü kremlerle aylık olarak kıllardan arındırılması, günlük olarak kuyruk sokumu yerinin antiseptik ya da antibakteriyel şampuanlarla yıkanması ve duş alınması biçimindedir. Bu halde tedavi edilen hastalarda, sinüs ağızlarından kronik bir akıntı olması durumunda hasta değerlendirilip cerrahi tedavi önerilmektedir.
Ekibimiz tıp literatüründeki rhomboid eksizyon + limberg flep cerrahi tedavisi uygulanması açısından en geniş vaka sayısına sahiptir.
Kıl dönmesinin tekrarlamasını önlemedeki teklifler...
1. Tabibin tavsiye ettiği biçimde, hastalar arilik ve pansumanları nizamlı olarak yapmalıdır.
2. Kuyruk sokumu kesimi antiseptik ya da antibakteriyel şampuanlarla yıkanmalıdır.
3. Çok kıllı olanlar, 30 yaşına kadar kuyruk sokumu oluğunu, ayda bir kere kıl dökücü krem ile temizlemelidir.
4. Otuz yaşından sonra, kuyruk sokumu cildi nispeten daha az terler ve kurur, giderek sertleşip kalınlaşır ve delinme riski kalkar. Velev ameliyatla velev ilaçla tedavi olsun tedavi sonrası hijyenik bakım tedavinin uzun periyodik muvaffakiyet bahtını direkt tesirler.
Pilonidal Sinüsün Ameliyatsız Tedavisi
PİLONİDAL SİNÜSÜN AMELİYATSIZ TEDAVİSİ (Kristalize Fenol uygulaması):
Bu formül hasta ameliyathaneye alınmadan poliklinik kaidelerinde uygulanır. Kıl dönmesinin olduğu alan temizlendikten sonra kıl foliküllerinin köken aldığı deri altı boşluğuna kristalize fenol uygulanılması temel prensiptir.. Bu prosedür yaklaşık 5-10 dakikada yapılır. Hasta süreçten sonra alışılagelmiş hayatına geri döner. Güzelleşme yaklaşık 15 gün içerisinde gerçekleşir ve bu müddet boyunca hastanın hayat kalitesi bozulmaz.
Hodges tarafından kıl dönmesinin birinci sefer tanımlanmasından beri fenol injeksiyonu, tıraşlama, kesenin çıkarılıp açık bırakılması ya da primer kapatılması, marsupiyalizasyon, deri greftleri ve son olarak günümüzde en çok tercih edilen flep cerrahisi teknikleri denenmiştir. Bu prosedürlerin büyük kısmında majör sorun yüksek tekrarlama orantısı, infeksiyon nispeti ve hastanede kalış müddetini uzun sürmesidir. Hastalıklı ortamın çıkarılıp açık bırakılması formülü münhasıran askerlik periyodunda yalın ve vakit almayan sistem olması nedeniyle tercih edilmektedir. Ama bu prosedür hastalarda uzun müddetli (4-8 hafta) ağrılı yara pansumanları, daima iç çamaşırı değiştirme ve yüksek tekrarlama riski nedeniyle günümüzde tercih edilmemektedir. Son devirlerde çeşitli flep yolları tanımlanmakla birlikte en sık tercih edilen metotların başında Karydakis flep ve Limberg flep metodudur. Literatürdeki en geniş modifiye limberg hasta serisi ekibimize ilişkin olup, sonuçları son nokta yüz güldürücüdür. Kıl dönmesinin cerrahi olarak çıkarılmasında esas sorun çıkarılan meydanın rekonstrüksiyonudur. Cerrahi olarak çıkarılan yerin büsbütün açık bırakılması ya da orta velev karşı zıdda getirilmesi (primer onarım) sonucu %50’lere varan yara açılması ve tekrarlama riski ortaya çıkmaktadır. Birebir vakitte hastalar kuyruk sokumunda primer onarıma bağlı ağrılı yara gerilmesi, hareket kısıtlılığı ve memnuniyetsizliklerini bildirmektedir.
Kıl Dönmesinin Belirtileri Nelerdir?
Kuyruk sokumunda yahut anüsün art yukarı tarafında az hassas küçük şişlikler kaşıntı, akıntılı yahut akıntısız, kıllı, kılsız, milimetrik delikler ve bazen de abse oluşmasıdır. Muayene ve tetkiklerde içi iltihabi granülasyon dokusu ve kıl dolu kese, fistüller ve hadisesi çepeçevre sınırlayan ve kılların daha derinlere gitmesini değerli ölçüde önleyen kalın fibrotik kılıf görülür.
Kıl Dönmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Kıl dönmesinin tedavisinde geçmişten günümüze çeşitli tedavi modaliteleri uygulanmıştır. Bunlardan en sık uygulanı ise kıl dönmesi kesesinin tam olarak çıkarılması ve yaranın açık bırakılması formundadır. Fakat bu sistemin dezavantajı güzelleşme müddetinin uzun sürmesi (4-8 hafta), agresif pansumanların hastayı gerek fiziken gereksede ruhen yıpratması, günlük aktivitelerine dönüş vadesinin uzun olması ve de en kıymetlisi tekrarlama mümkünlüğünün yüksek olmasıdır. Bu nedenle günümüzde en sık tercih edilen tedavi metodu doku kaydırma teknikleridir. Ekibimiz tarafından pilonidal sinüs illeti olan hastalara eksizyon yapıldıktan sonra, açıklığın Limberg, Karydakis ya da V-Y tipi flaplerle kapatılması usulünde rekonstrüktif teşebbüsler uygulanmaktadır. Bu tedavi formüllerinin sonuçları epey yüz güldürücüdür. Öncelikle hastaların hastanede kalma vadesi 1 gün olup, 5-6 gün sonra günlük aktivitelerini yapabilir hale gelmektedir. Bu hastalarda marazın tekrarlama mümkünlüğü %0.1-2 civarındadır. Hasta memnuniyeti ise %90-95 nispetindedir. Ekibimiz tarafından kuyruk sokumunda kıl dönmesi tespit edildiğinde hasta olağan ve komplike hastalık olarak sınıflandırılıp, cerrahi formül buna nazaran uygulanmaktadır. Hastalar ekibimiz tarafından periyodik olarak denetime çağrılıp, evvelce hazırlanan formlara takipleri tertipli olarak işlenmektedir.
Pilonidal abse (kıl dönmesi absesi), poliklinik kurallarında sık karşılaştığımız hasta kümesini oluşturmaktadır. Bunlardaki tedavi prensibimiz ise, öncelikle absenin siyah uçlu bir injektörle aspire edilmesi, bu ortamın tüy dökücü kremlerle aylık olarak kıllardan arındırılması, günlük olarak kuyruk sokumu yerinin antiseptik ya da antibakteriyel şampuanlarla yıkanması ve duş alınması biçimindedir. Bu halde tedavi edilen hastalarda, sinüs ağızlarından kronik bir akıntı olması durumunda hasta değerlendirilip cerrahi tedavi önerilmektedir.
Ekibimiz tıp literatüründeki rhomboid eksizyon + limberg flep cerrahi tedavisi uygulanması açısından en geniş vaka sayısına sahiptir.
Kıl dönmesinin tekrarlamasını önlemedeki teklifler...
1. Tabibin tavsiye ettiği biçimde, hastalar arilik ve pansumanları nizamlı olarak yapmalıdır.
2. Kuyruk sokumu kesimi antiseptik ya da antibakteriyel şampuanlarla yıkanmalıdır.
3. Çok kıllı olanlar, 30 yaşına kadar kuyruk sokumu oluğunu, ayda bir kere kıl dökücü krem ile temizlemelidir.
4. Otuz yaşından sonra, kuyruk sokumu cildi nispeten daha az terler ve kurur, giderek sertleşip kalınlaşır ve delinme riski kalkar. Velev ameliyatla velev ilaçla tedavi olsun tedavi sonrası hijyenik bakım tedavinin uzun periyodik muvaffakiyet bahtını direkt tesirler.
Pilonidal Sinüsün Ameliyatsız Tedavisi
PİLONİDAL SİNÜSÜN AMELİYATSIZ TEDAVİSİ (Kristalize Fenol uygulaması):
Bu formül hasta ameliyathaneye alınmadan poliklinik kaidelerinde uygulanır. Kıl dönmesinin olduğu alan temizlendikten sonra kıl foliküllerinin köken aldığı deri altı boşluğuna kristalize fenol uygulanılması temel prensiptir.. Bu prosedür yaklaşık 5-10 dakikada yapılır. Hasta süreçten sonra alışılagelmiş hayatına geri döner. Güzelleşme yaklaşık 15 gün içerisinde gerçekleşir ve bu müddet boyunca hastanın hayat kalitesi bozulmaz.
