Yine motor ünitesine ait önemli bir parça hakkında konuşacağız En ilk kez araç motorlarını veya herhangi bir itme gücüyle hareket eden bir makineyi düşünelim! Gerçekten orada hatasız bir egzersiz ortamına da bakmış oluyoruz Yüzyıllardan beri ünite ile birlikte parçaları da geliştirilerek, en sağlam şekle sokulmaya çalışıldı Bunun nedenlerinden birisi de hücresel değişimlerle beraberinde güçlenen motor yapılarının, mutlak surette tahammül güçlerinin artırılmasıdır Konumuz olan piston da zincirleme olarak çalışan parçaların önemli bir üyesidir Aracın ihtiyacı olan yakıt hava karışımının, silindirlerde yanma sürecinden daha sonra teslim edilen kısım pistondur Araçlarla fazla az da olsa ilgilenen birisi piston ya da piston koluna (biyel) denk gelmiştir Hareket halindeki bir araçta piston denilen parça da sürekli hareket eylemindedir Çünkü motor çalışma ve vasıta ilerleme yasalarına kadar faal çalışan piston ve kolu, krank milinin hareketini sağlamaktadır Eksen Nedir? Çeşitleri ve Arızaları Nelerdir? Basınçla çalışan bu parça, her marka ve modele tarafından değişim göstermektedir Değişimi sadece adediyle de alakalı değildir Örneğin Boxer motor tipinde piston ve biyel kolu normale tarafından ayrı bir pozisyonda durmaktadır Piston Nedir? img Piston Nedirsrc http:bilgilihocamcominternaldataspistonvebiyelkolunedircesitlerivetarihcesi5c30e341df7f2alt Piston Nedir 1200 600Piston, genel anlamda silindirler içerisinde hareket eden parçalardan biridir Biliyoruz oysa tüm araçlarda bir ateşleme sistemi mevcuttur Bazı parçaların egzersiz prensibi buna kadar yönlenmektedir Yani piston dediğimiz parça, motora gelen yakıt – hava karışımının silindir içerisinde yanarak aşağısında bulunan biyel kolunu itme süreciyle her şey başlar Aşağıda yönlü itilen kol aslında krank miline bağlıdır İşte krank milinin helezoni hareketi bu şekilde başlatılır Piston yalnızca dizel veya benzin yakıtlı araçlarda bulunmaz Pompalarda da bu düzenek vardır Çünkü su veya sıvıların yüksek basınç ortamıyla birlikte yükseğe veya uzun mesafelere basılması piston ile sağlanmaktadır Piston yapı olarak dairesel ve içerik olarak gri dökme demirden yapılmaktadır Direnci en yüksek olması gereken parçalardan birisidir O yüzden gri dökme demirin içerisine bir miktar çelik ek edilir Bu Vesile Ile katlanma kat sayısı artırılıp, gereklilik olan hafiflikte sağlanmış olur Anlattığımız dökme demirden yapılan piston genellikle kamyon ve traktör araç sınıflarında tercih edilir Daha ani tepkilerle sürülen araba gruplarında, ısıyı bünyesinde fazla tutmadan ileten alüminyum maddesinden imal edilir Bahsettiğimiz parçanın büyüklüğü otomobillerde silindir hacmine göredir Bunu vasıta açık havada genelde bagaj kapağına yapıştırılan rakamlardan anlayabiliriz Rakamlar 12, 14, 16, 18 ve 20 olarak devam etmektedir Silindir içerisindeki ölü noktalar arasında kesik kesik pistonun hacmi de santimetre küp cinsinden hesaplanır Yukarıda yazdığımız rakamların aslında açılımı 1200 cm küp, 1400 cm küp ve 1600 cm küp olarak devam eder Hacim arttıkça gereklilik olan yakacak da artacağı üzere günümüz firmaları hacim küçültüp, turbo veya supercharged sistemleri ile desteklemektedir Bu Vesile Ile gücü bambaşka alanlarda oluşturarak pistona gelecek yakıtı düşürmüş olup, daha yüksek güçler elde edilmektedir Mesela Audi ’nin kullanmış olduğu TFSI motor ünitesinin V8 ’in piston yapısında başkalaşım yapılmıştır Piston başları düz, bombeli ya da çanak biçiminde olmaktadır Bu yüzden yüksek hacme sahip motorların piston kafaları oyuk biçiminde olur Bunun da sebebi supap başlarının pistona çarpmaması içindir Piston Çeşitleri Nelerdir? img Piston Çeşitleri Nelerdirsrc http:bilgilihocamcominternaldataspistonvebiyelkolunedircesitlerivetarihcesi5c30e3420b31balt Piston Çeşitleri Nelerdir 1200 600Çoğunlukla gri dökme demirin kullanıldığı pistonların; dökme çelikten, alüminyum alaşımdan ve bir takım dizel ünitelerde krom – nikel karşımlı tipleri bulunmaktadır Araçlara tarafından farklılık oluşturan piston, yapıları dilekçe şekillerine kadar asgari aşınacak maddelerle kaplanmaktadır Benzinli motorlarda çoğunlukla düz diyagonal yarıklı, U yarıklı, T yarıklı ve düz etekli piston tipi kullanılmaktadır Pistonlar temelde oto termik ve oval piston olarak ayrılmaktadır h3Oto Termik Piston Nedir?h3 Bu tipte genleşme kat sayıları önem arz etmektedir O yüzden oto termik pistonlar hazırlanırken, piston pim yuvalarına ve pimine dikey açı ekseniyle invar (nikel – demir alışımı genleşme kat sayısına sahip metal) çeliği içerikli levhalar yerleştirilir Oto termik tipte invarın kullanılmasının sebebi ise genleşme kat sayısının alüminyumdan daha eksik olmasıdır Hazırlık aşaması böyle olan piston yapıların silindir boşlukları 003 – 005 mm gibi bir ölçüdedir Sayılar pim yönünde ise 025 – 030 mm tembellik verilmiştir Oto termik pistonlarda diyagonal köşegen yarıklar vardır Motor tam ısısına ulaştığı süre pim yuvası etrafında bulunan çelik parçalar pimin düşey şekilde piston genleşmesine engel getirir Bu Vesile Ile piston yüksek hızlarda sıkışmadan kusursuz çizgisinde görevini yapmış olur İşte invar değil de alüminyum kullanılmış olsaydı, genleşme kat sayısı daha fazla olacağından, pistonun alıştırma esnasında sıkışıp bambaşka tepkimelere girmemesi için alüminyum tipi pistonlar üzerine bir takım yarıklar açılırdı Hem piston başları çapı minik silindirik olarak üretim edilmiştir Piston etekleri de oval ve konik haldedir h3Oval Piston Tipi Nedir?h3 Oval tipi pistonlar silindir içerisinde çalıştığı sırada vuruntu yapmaktadır Nasıl ama alüminyum pistonların egzersiz esnasında veya motor soğukken sıkışıp kalmaması için bazı yarıklar mevcutsa, oval alıcı de benzer mantık üzerinden imal edilmektedir Pistonun dinç çalışması ve sürüş sırasında silindir ile sekmanların zarar görmemesi için düşünülmüştür Biyel Kolu (Piston Kolu) Nedir? img Biyel Kolu (Piston Kolu) Nedirsrc http:bilgilihocamcominternaldataspistonvebiyelkolunedircesitlerivetarihcesi5c30e34223e51alt Biyel Kolu (Piston Kolu) Nedir 1200 600Öteki bir ismi de “biyel olan piston kolu, silindir içerisinde piston ile krank milini bağlayan parçadır Üstü düz kısımdan piston kafasına bağlanırken, daha alçak kısımda bilezik şeklini alarak krank miline bağlanmaktadır Püskürtülen hava yakıt karışımı silindir içine geldiği anda piston kadar itilmesiyle biyel kolu da etkin duruma getirilmiş olur Oluşan hareket enerjisiyle aslında irtibat ve aktarımlar bu kol üzerinden gerçekleşir Malzeme içeriği olarak kır dökme demir kullanılır Kır dökme demirin kullanılma sebebi; sürtünme ve aşınmaya karşı biyel kolunun oldukça dayanıklı olması gerektiğindendir Bu yüzden en bereketli yapı maddesi için kır dökme demir kullanılmış Yukarıda anlattığımız piston tiplerinin hepsinde biyel kolu edinmek zorundadır O yüzden yalnızca emin alıcı motorlarda yok, doğru yanmalı ve dışarıdan yanmalı bütün motorlarda biyel kolu olur Piston Ne Zaman Buluş Edilmiştir? img Pistonun Tarihi ve Ne Zaman İcat Edilmiştirsrc http:bilgilihocamcominternaldataspistonvebiyelkolunedircesitlerivetarihcesi5c30e34289855alt Pistonun Tarihi ve Ne Zaman İcat Edilmiştir 1200 600Motorlu tüm araçlarda hava ve yakıt karışımın silindir içerisinde vakumlama görevinde yer alan ve gerekli basıncın oluşmasını karşılayan pistonun icadı epeyce eski zamanlara dayanmaktadır Piston ’un oluşumu için MÖ 260 tarihi gösterilir Şimdikinin tersine birincil piston emme basma tulumbada kullanılmıştır Ardından 1438 ’de Jacopo Mariano isminde bir mühendis piston gelişiminin devamını sağlamaktadır Sene 1500 ’ü gösterdiğinde Leonardo Da Vinci tulumbalarda piston yapımını daha aktüel hale getirmiştir Pistonun buluşu çok eski tarihlere dayansa da benzer zaman dilimlerinde motorun da icadı olmuştur Hangisinin daha önce dünya hizmetine sunulduğu bilinmiyor oysa her ikisinin de bir amaç açıklama etmesi için birlikte çalışmaları gerekmektedir Emme basma tulumba ile günümüz içten yanmalı motorlara geçiş ise buhar makineleri ile olmuştur Yüksek basınçlı ve en verimli olan son buhar makinesini O Evans isimli mühendis icat etmiştir Pistonun bu yıllarda sağlam ve alaşımları hakkında son kararları verilmiştir Çünkü sonraki adım yakıt motorlara geçiş olacaktı ve yapısının silindir içerisinde en sağlam halini alması gerekiyordu Tabi ancak en başlarda pistonda yapısal boşluklar oluşmuş, biyel kolunun uzunluğunun tutturulmamasından daha sonra asıl günümüz motorları için en ince mühendislik hesaplamalarıyla pistona son şekli verilmiştir Triger Kayışı Nedir? Ne Vakit Değiştirilir? Önemi ve Parçaları Nelerdir? Hareket düzeneğinin bir merkez elemanını daha sizlere anlattık Piston ve biyel kolu yapısal olarak sağlam maddelerden üretim edilerek ömür bakımından uzun vadeli ele alınır Basit kolay kırılacak parçalar yok ama bakım eksikliği, filtreler ve yağların değişimlerine dikkat edilmesi gerekir Hatalı yakacak seçiminde de piston ve daha aşağı merkez parçalarının da aşınarak deforme olma olasılığı vardır Tarihinde de sizlere anlattığımız gibi emme basma tulumbayla başlayan süreçle günümüze dek aslında aynı mantıkta geldiğini gördük Yalnızca yapı maddelerinin ve araçların artan motor hacimlerine orantılı, fazladan silindirlere kadar pistonların yapı malzemeleri geliştirilmiştir sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur