Platonun sanat anlayışı
Platon ve sanat anlayışı
Platon‘un temelini attığı idealar kuramı, dunyanın ve dunya uzerindeki her bilginin kaynağının değişmez, oncesiz ve sonrasız bir bilginin yansıması ve gorunuşu olduğunu one surer herakleitos ’un ‘ evren ’de aynı kalan ve değişmeyen hicbirşey yoktur, herşey akar ’ sozunden hareket ederek platon, dunya ’daki gelip gecici, değişken ve goreceli bilgilerin, bu evren ’in dışında (idealar dunyası ’nda) olduğunu savunur
platon ’un idealar kuramının etkisi altındaki ‘devlet ’ adlı eseri ideal bir devletin nasıl olması ve olmaması gerektiği konusunda 10 bolum icerisinde bilgiler verir eserin son bolumunde platon, idealar kuramının ilkelerine dayanarak şiir, tragedya ve benzer sanat dallarının ve bu dallarla ilgili eserlerin yaratıcılar hakkında cıkarımlarda bulunur ve utopik devletinde yer almalarının ve desteklenmelerinin getireceği zararlar uzerine acıklamalar yapar
platon ’a gore şiir ve tragedya devlet icin iki zararlı sanat turudur cnuku bunlar idealar dunyasındaki ‘gercek ’ formların dunya uzerindeki goruntulerinin yalnızca birer taklitleridir yani yansımanın yansıması ve yazarın oznel bakış acısını ortaya cıkartan, hakikatten uzak hayal urunleridir dolayısıyla şiir ve tragedya site halkının rasyonaliteden uzaklaşıp, gercek olmayan taklitlerin etkisinde kalmasına sebep olur tragedyaların sahnede yarattığı aşırıya kacan duygular izleyicilerin de bu tur had safhadaki hisleri dışarı vurmasına ve tragedyadaki kahramanların duygu dışavurumlarını gercek hayatlarında da uygulamalarına yol acar boylece izleyicihalk gerceklik ve değişmezlikten uzaklaşarak, takliklerin değişkenliğine kanıp mantıktan uzaklaşırlar bu ise devleti kontrolsuzluğe ve istikrarsızlığa iter
platon ’un konu ile ilgili argumanları resim sanatı icin de gecerlidir ressam, ideaların dunyadaki yansımalarını resmeder resmederken de zorunlu olarak yansıyan nesneyi tum acılardan, eksiksiz olarak cizemez dolayısıyla cizim gercek değil, gerceğin bozulmaya uğramış bir taklididir bu takliklerin peşinden gidilmesi ve mukemmel olarak gorulmesi insanların rasyonel yanının korelmesine ve mevki olarak daha aşağıda olan hayal gucunun insan aklını zaptetmesine yol acar bu akıl yapısındaki insaların artması da devlet ve onun geleceği icin zararlıdır bu nedenlerle şiir, tragedya, resim gibi sanat dallarının platon ’un ‘devlet ’ inde yeri olmamalıdır ve bunları yasaklayan yasalar oluşturulmalıdır
Platon ve sanat anlayışı
Platon‘un temelini attığı idealar kuramı, dunyanın ve dunya uzerindeki her bilginin kaynağının değişmez, oncesiz ve sonrasız bir bilginin yansıması ve gorunuşu olduğunu one surer herakleitos ’un ‘ evren ’de aynı kalan ve değişmeyen hicbirşey yoktur, herşey akar ’ sozunden hareket ederek platon, dunya ’daki gelip gecici, değişken ve goreceli bilgilerin, bu evren ’in dışında (idealar dunyası ’nda) olduğunu savunur
platon ’un idealar kuramının etkisi altındaki ‘devlet ’ adlı eseri ideal bir devletin nasıl olması ve olmaması gerektiği konusunda 10 bolum icerisinde bilgiler verir eserin son bolumunde platon, idealar kuramının ilkelerine dayanarak şiir, tragedya ve benzer sanat dallarının ve bu dallarla ilgili eserlerin yaratıcılar hakkında cıkarımlarda bulunur ve utopik devletinde yer almalarının ve desteklenmelerinin getireceği zararlar uzerine acıklamalar yapar
platon ’a gore şiir ve tragedya devlet icin iki zararlı sanat turudur cnuku bunlar idealar dunyasındaki ‘gercek ’ formların dunya uzerindeki goruntulerinin yalnızca birer taklitleridir yani yansımanın yansıması ve yazarın oznel bakış acısını ortaya cıkartan, hakikatten uzak hayal urunleridir dolayısıyla şiir ve tragedya site halkının rasyonaliteden uzaklaşıp, gercek olmayan taklitlerin etkisinde kalmasına sebep olur tragedyaların sahnede yarattığı aşırıya kacan duygular izleyicilerin de bu tur had safhadaki hisleri dışarı vurmasına ve tragedyadaki kahramanların duygu dışavurumlarını gercek hayatlarında da uygulamalarına yol acar boylece izleyicihalk gerceklik ve değişmezlikten uzaklaşarak, takliklerin değişkenliğine kanıp mantıktan uzaklaşırlar bu ise devleti kontrolsuzluğe ve istikrarsızlığa iter
platon ’un konu ile ilgili argumanları resim sanatı icin de gecerlidir ressam, ideaların dunyadaki yansımalarını resmeder resmederken de zorunlu olarak yansıyan nesneyi tum acılardan, eksiksiz olarak cizemez dolayısıyla cizim gercek değil, gerceğin bozulmaya uğramış bir taklididir bu takliklerin peşinden gidilmesi ve mukemmel olarak gorulmesi insanların rasyonel yanının korelmesine ve mevki olarak daha aşağıda olan hayal gucunun insan aklını zaptetmesine yol acar bu akıl yapısındaki insaların artması da devlet ve onun geleceği icin zararlıdır bu nedenlerle şiir, tragedya, resim gibi sanat dallarının platon ’un ‘devlet ’ inde yeri olmamalıdır ve bunları yasaklayan yasalar oluşturulmalıdır