İlerleyen protez biyomekanikleri ve gelişen cerrahi teknikler sayesinde günümüzde mahsusen kalça ve diz protez operasyonları çok sık yapılmaktadır. Kalça ve diz protezlerinin muvaffakiyet orantıları yüksektir. Bununla bir arada daha seyrek yapılan omuz protezi operasyonlarında sonuçlar kalça ve dizdeki kadar başarılı değildir.
Protez operasyonları ne hengam yapılmalıdır?
Protez operasyonunun devranı bireye ve illetin aşamasına nazaran değişmektedir. Hastanın bozulan eklemi münasebetiyle ömür kalitesi çok etkilenmemişse çoklukla 65 yaşından evvel operasyon önerilmez. Hasta ömrü boyunca o protez ile yaşayacağından operasyonunun geri dönüşü mümkün değildir. Bu nedenle hasta seçimi son kademe güzel yapılmalıdır. Hastanın o eklemi için alternatif tedavilerin tamamı denenmiş olmalıdır. Öte yandan denenen tüm tedavilerin başarısız olduğu ve mutlak protez gereken bir hastada protezi geciktirmenin de birtakım sakıncaları vardır. Yaş ilerledikçe kalp tansiyon üzere öteki sistem marazları ortaya çıkabileceğinden yada var olanlar ilerleyebileceğinden ameliyatın komplikasyon nispeti artar ve muvaffakiyet orantısı düşer.
Takılan protezin ömrü ne kadardır?
Başarılı bir kalça-diz protezi operasyonu geçiren şahıslar bu protezleri aktivite kademesine bağlı olarak 15-25 yıl kullanabilir. Özelikle genç hastalarda yapılan protezler bu şahıslarda aktivite orantısının yüksek olmasına bağlı olarak daha kısa müddette gevşeyebilir. Bu durumda hastanın tekrar revizyon cerrahisine gitmesi ve mümkünse protezin değiştirilmesi gereklidir. Bu 2. ameliyatlarda ise muvaffakiyet orantısı daha düşüktür.
Protezin muvaffakiyetini belirleyen faktörler nelerdir ?
Bir protez operasyonunun muvaffakiyetini etkileyen faktörler; gerçek hasta seçimi, uygulanan cerrahi teknik, hastaya protez operasyonu öncesi ve sonrası uygulanan fizik tedavi rehabilitasyondur.
Günümüzde artık protez operasyonuna hangi hastaların gitmesi gerektiği üç aşağı beş yukarı ayandır. Cerrahi teknikler de artık ilerlemiştir ve bu operasyonlar asistan seviyesinde bile yapılabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken ve en çok ihmal edilen nokta ise ameliyat öncesi ve sonrası fizik tedavi rehabilitasyondur.
Ameliyat öncesi ve sonrası fizik tedavi rehabilitasyon neden gereklidir?
Kalça yada diz protezi düşünülen hastalarda eklemler ağrı ve deformite nedeniyle az kullanıldığından o eklemi çalıştıran kaslar zayıflamıştır. Eklem hareketleri de umumide gelişen ikincil yumuşak doku sorunları nedeniyle kısıtlanmıştır. Şayet hasta bu halde fizik tedavi rehabilitasyon programına alınmadan operasyona giderse yapılan protez yalnızca ağrılarını giderir ve takılan protez eklemi tesirli ve verimli bir biçimde kullanamayabilir. Halbuki operasyon öncesi uygulanan 15 seanslık bir fizik tedavi rehabilitasyon programı ile sertleşmiş dokular gevşetilir, eklem hareketleri mümkün olduğunca açılır ve kaslar kuvvetlendirilir. Bu bilhassa sıradana yakın hareket açıklığı beklenen kalça protezi operasyonlarında daha da değerlidir.
Protez operasyonları büyük operasyonlardır ve mekanik eklemi yerleştirirken bir çok dokuya zarar vermek kaçınılmazdır. Ameliyat sırasında kimi kaslar, bağlar, tendonlar ve damarlar kesilir. Operasyon sonrası hastanın eklemi ödemli , şiş, ağrılı ve kısıtlıdır. Operasyon sonrası takılan mekanik eklemi tesirli kullanabilmenin tek kuralı bu aşamada yapılacak fizik tedavi rehabilitasyondur. Takılan mekanik eklemin stabilitesi, ömrü ve sıradan eklemin biyomekaniklerine yakın bir halde kullanılması için hastanın eklem hareketlerinin açılması ve kaslarının eski gücüne getirilmesi koşuldur. Protez takılan bir hastaya hane egzersizleri verip göndermenin asrî tıp doktrininde tarafı yoktur. Operasyonun bize sağladığı yalnızca ağrısız bir eklemdir. Bizim istediğimiz ise ağrısız ve fonksiyonel olarak kâfi bir eklemdir. Kalça kireçlenmesi nedeniyle protez operasyonu geçiren bir hasta hala aksayarak yürüyorsa yahut çoraplarını hala gayrısı giydiriyorsa, birebir biçimde diz protezi takılan hasta hala merdiveni yardımsız çıkamıyorsa cerrahi teknik ne kadar düzgün olursa olsun sonuç fonksiyonel açıdan başarısızlıkdır. Bu nedenle protez operasyonu sonrası diz ve kalça eklemine olağan hareket açıklığının kazandırılması ve kaybedilmiş kas gücünün tekrar kazandırılması gereklidir. Yapılan fizik tedavi tatbikleri ve kullanılan birtakım cihazlar ile hastanın cerrahiye bağlı olarak ortaya çıkan ağrısı , ödemi giderilir ve eklem hareket kısıtlılığı açılır. Fizyoterapist tarafından yaptırılan egzersizler ile kasları güçlendirilir. Bu emelle umumide 20-30 seanslık bir fizik tedavi rehabilitasyon programı ehliyetli olmaktadır. Bu sayede hastanın eklemi hem ağrısız hemde fonksiyonel bir eklem haline gelir. Daha da değerlisi bu pratikler ile protezin uzun vadeli başarısı artar ve komplikasyon orantısı da sarih bir halde düşer.
Bu nedenlerden ötürü hastalar ameliyat sonrası fizik tedavi rehabilitasyon kaidelerini sağladıktan sonra operasyona gitmelidir. Hastanede cerrahi sonrası başlanan fizik tedaviye taburcu olunduktan sonra gerekirse meskende de devam edilmeli ve hasta bir hastaneye yada kliniğe gidip gelebilecek kadar düzgün olduğunda ise ayaktan devam edilmelidir.
Ameliyat öncesi rehabiltasyon birtakım durumlarda mümkün olmayabilir lakin unutulmamalıdır ki ameliyat sonrası rehabilitasyon protez operasyonlarının olmazsa olmazıdır. Katiyetle ihmal edilmemeilidir. Aksi takdirde protez operasyonunun fonksiyonel başarısı büyük orantıda olumsuz etkilenecektir.
Protez operasyonları ne hengam yapılmalıdır?
Protez operasyonunun devranı bireye ve illetin aşamasına nazaran değişmektedir. Hastanın bozulan eklemi münasebetiyle ömür kalitesi çok etkilenmemişse çoklukla 65 yaşından evvel operasyon önerilmez. Hasta ömrü boyunca o protez ile yaşayacağından operasyonunun geri dönüşü mümkün değildir. Bu nedenle hasta seçimi son kademe güzel yapılmalıdır. Hastanın o eklemi için alternatif tedavilerin tamamı denenmiş olmalıdır. Öte yandan denenen tüm tedavilerin başarısız olduğu ve mutlak protez gereken bir hastada protezi geciktirmenin de birtakım sakıncaları vardır. Yaş ilerledikçe kalp tansiyon üzere öteki sistem marazları ortaya çıkabileceğinden yada var olanlar ilerleyebileceğinden ameliyatın komplikasyon nispeti artar ve muvaffakiyet orantısı düşer.
Takılan protezin ömrü ne kadardır?
Başarılı bir kalça-diz protezi operasyonu geçiren şahıslar bu protezleri aktivite kademesine bağlı olarak 15-25 yıl kullanabilir. Özelikle genç hastalarda yapılan protezler bu şahıslarda aktivite orantısının yüksek olmasına bağlı olarak daha kısa müddette gevşeyebilir. Bu durumda hastanın tekrar revizyon cerrahisine gitmesi ve mümkünse protezin değiştirilmesi gereklidir. Bu 2. ameliyatlarda ise muvaffakiyet orantısı daha düşüktür.
Protezin muvaffakiyetini belirleyen faktörler nelerdir ?
Bir protez operasyonunun muvaffakiyetini etkileyen faktörler; gerçek hasta seçimi, uygulanan cerrahi teknik, hastaya protez operasyonu öncesi ve sonrası uygulanan fizik tedavi rehabilitasyondur.
Günümüzde artık protez operasyonuna hangi hastaların gitmesi gerektiği üç aşağı beş yukarı ayandır. Cerrahi teknikler de artık ilerlemiştir ve bu operasyonlar asistan seviyesinde bile yapılabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken ve en çok ihmal edilen nokta ise ameliyat öncesi ve sonrası fizik tedavi rehabilitasyondur.
Ameliyat öncesi ve sonrası fizik tedavi rehabilitasyon neden gereklidir?
Kalça yada diz protezi düşünülen hastalarda eklemler ağrı ve deformite nedeniyle az kullanıldığından o eklemi çalıştıran kaslar zayıflamıştır. Eklem hareketleri de umumide gelişen ikincil yumuşak doku sorunları nedeniyle kısıtlanmıştır. Şayet hasta bu halde fizik tedavi rehabilitasyon programına alınmadan operasyona giderse yapılan protez yalnızca ağrılarını giderir ve takılan protez eklemi tesirli ve verimli bir biçimde kullanamayabilir. Halbuki operasyon öncesi uygulanan 15 seanslık bir fizik tedavi rehabilitasyon programı ile sertleşmiş dokular gevşetilir, eklem hareketleri mümkün olduğunca açılır ve kaslar kuvvetlendirilir. Bu bilhassa sıradana yakın hareket açıklığı beklenen kalça protezi operasyonlarında daha da değerlidir.
Protez operasyonları büyük operasyonlardır ve mekanik eklemi yerleştirirken bir çok dokuya zarar vermek kaçınılmazdır. Ameliyat sırasında kimi kaslar, bağlar, tendonlar ve damarlar kesilir. Operasyon sonrası hastanın eklemi ödemli , şiş, ağrılı ve kısıtlıdır. Operasyon sonrası takılan mekanik eklemi tesirli kullanabilmenin tek kuralı bu aşamada yapılacak fizik tedavi rehabilitasyondur. Takılan mekanik eklemin stabilitesi, ömrü ve sıradan eklemin biyomekaniklerine yakın bir halde kullanılması için hastanın eklem hareketlerinin açılması ve kaslarının eski gücüne getirilmesi koşuldur. Protez takılan bir hastaya hane egzersizleri verip göndermenin asrî tıp doktrininde tarafı yoktur. Operasyonun bize sağladığı yalnızca ağrısız bir eklemdir. Bizim istediğimiz ise ağrısız ve fonksiyonel olarak kâfi bir eklemdir. Kalça kireçlenmesi nedeniyle protez operasyonu geçiren bir hasta hala aksayarak yürüyorsa yahut çoraplarını hala gayrısı giydiriyorsa, birebir biçimde diz protezi takılan hasta hala merdiveni yardımsız çıkamıyorsa cerrahi teknik ne kadar düzgün olursa olsun sonuç fonksiyonel açıdan başarısızlıkdır. Bu nedenle protez operasyonu sonrası diz ve kalça eklemine olağan hareket açıklığının kazandırılması ve kaybedilmiş kas gücünün tekrar kazandırılması gereklidir. Yapılan fizik tedavi tatbikleri ve kullanılan birtakım cihazlar ile hastanın cerrahiye bağlı olarak ortaya çıkan ağrısı , ödemi giderilir ve eklem hareket kısıtlılığı açılır. Fizyoterapist tarafından yaptırılan egzersizler ile kasları güçlendirilir. Bu emelle umumide 20-30 seanslık bir fizik tedavi rehabilitasyon programı ehliyetli olmaktadır. Bu sayede hastanın eklemi hem ağrısız hemde fonksiyonel bir eklem haline gelir. Daha da değerlisi bu pratikler ile protezin uzun vadeli başarısı artar ve komplikasyon orantısı da sarih bir halde düşer.
Bu nedenlerden ötürü hastalar ameliyat sonrası fizik tedavi rehabilitasyon kaidelerini sağladıktan sonra operasyona gitmelidir. Hastanede cerrahi sonrası başlanan fizik tedaviye taburcu olunduktan sonra gerekirse meskende de devam edilmeli ve hasta bir hastaneye yada kliniğe gidip gelebilecek kadar düzgün olduğunda ise ayaktan devam edilmelidir.
Ameliyat öncesi rehabiltasyon birtakım durumlarda mümkün olmayabilir lakin unutulmamalıdır ki ameliyat sonrası rehabilitasyon protez operasyonlarının olmazsa olmazıdır. Katiyetle ihmal edilmemeilidir. Aksi takdirde protez operasyonunun fonksiyonel başarısı büyük orantıda olumsuz etkilenecektir.
