Kabızlık Nedir?
Kabızlık dışkılama sıklığının azalması ve dışkılama sırasında güçlük çekilmesidir. Dışkılama sayısı sağlıklı şahıslarda farklılık gösterir ve kesin bir sayısı yoktur. Birebir devirde kimi insanların dışkıları sıradanda de katı olabilir. 3 günden uzun vade ile dışkılama gerçekleşmediğinde dışkı sertleşir ve çıkışı ağrılı olabilir ama, bu durum daha sık tuvalete çıkanlarda da gerçekleşebilir.
Ne Sıklıkta Tuvalete Çıkılmalıdır?
Pek çok kişi 2 ya da 3 gün tuvalete çıkamadığında endişelenmeye başlar. Bu durum biraz daha uzadığında ise telaşın yanını panik hali alır. Ama birden fazla defa endişelenecek bir şey yoktur ve önemli bir durum laf konusu değildir.
Bu mevzuda hakikat bilinen yanlışlardan biri; her gün dışkılamanın gerçekleşmesi gerektiğidir. Halbuki birtakım beşerler günde 3 kere, kimileri ise haftada 3 defa tuvalete çıkarlar. Her iki durumda da tasa etmeyi gerektiren bir sebep yoktur. Önerilen, elbette sabah erkenden toksinleri vücuttan uzaklaştırarak güne başlanılmasıdır. Öte yandan, sanılanın tersine dışkılama ile atılamayan atıklar vücutta emilerek sıhhate zarar vermemekte, insan ömrünü kısaltmamaktadır. Bu cins yanlış inanışlar mahsusen eski dışkılama alışkanlıkları değişen yaşlılarda gereksiz yana laksatif ilaçların tasarrufuna yol açmaktadır. Bu durum da bağırsak florasına gereksiz noktaya zarar vermektedir.
Kabızlık; yüksek orantılarda rafine şeker tüketimi, lifli (posalı) besinleri az yemek, dışkılamayı mütemadi ertelemek, bağırsaklardaki iltihabı bir durum, tümör, kanser üzere nedenler, uzun aralı seyahatler, kullanılan kimi ilaçlar, gebelik, hemoroitler, Parkinson, şeker illeti yahut tiroit bezinin az çalışması üzere durumlarda ortaya çıkmaktadır. Şayet ki kabızlık bulguları uzun sürüyorsa yahut kimseyi düşkün bırakıyorsa bir tabibe başvurulmalıdır. Öte yandan doktor tavsiye etmedikçe posa hapları ve tozları ile laksatif almaktan kaçınılmalıdır. Zira bu durumda besinler sindirim sisteminden vitamin ve minerallerin emilebileceğinden daha süratli makbul. Velev kimileri vücuttan likit ve potasyum kaybına neden olur.
Ramazan periyodunda gün içerisinde besin alımının olmaması, iftarda süratli ve çokça yemek yenilmesi kabızlık sorununu ortaya çıkarmaktadır. Buna karşılık sahurda aç karına içilecek açık bir bardak çay yahut ılık limonlu su yumuşatıcı üzere hareket eden doğal bir laksatiftir.
Kabızlık durumunda dikkat edilmesi gereken gayri unsurlar şu halde sıralanabilir:
İftardan sonra yatana kadar sık aralıklarla, azar azar beslenilmelidir (3-4 öğün gibi).
Lokmalar düzgünce çiğnenmeli, yemekler çabuk edilmeden yenilmelidir.
Bol su ve sulu besinler tüketilmelidir (en az 2 lt/gün).
Taneleriyle birlikte kayısı, erik, üzüm kompostosu içilmelidir.
Kabızlık yakınmalarında, sahur öncesi erik yahut kayısıdan yapılmış bir kaşık marmelat yahut kuru meyve yenilerek üzerine ılık su ya da ıhlamur içilmesi ve fizikî aktivite (kültür - fizik hareketleri) yapılması bağırsak hareketlerini artırır. Ya da bir bardak ılık suya limon yahut bir tatlı kaşığı zeytinyağı ek edip içilebilir.
Probiyotik tesirli yoğurtların yahut prebiyotik tesirli sütlerin tercih edilmesi daha sağlıklı olacaktır.
Fast-food beslenme stilinden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Rafine şeker ve şeker içeren besinlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Çokça ölçüde kahve ve mahsusen demli çay içilmemelidir.
Form çaylarının bağırsak tembelliği yapması nedeniyle katiyen kullanılmamaları gerekmektedir.
Her gün, dışkılama olsa da olmasa da makul bir mühlet tuvalette kalınmalıdır. Bu sırada dikkatin dağıtılması için gazete yahut mecmua okunması önerilir. Alaturka tuvaletlerin kullanılması dışkılamayı kolaylaştırabilir.
Günlük fizikî aktivite kesinlikle artırılmalıdır. Her gün 45 - 60 dakika kadar egzersiz yapılması önerilmektedir.
Posa (lif) alımı artırılmalıdır. Posalı besinler:
o Kurubaklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, piyaz, soya fasulyesi)
o Kepekli tahıllar (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirinç / makarna / erişte / un)
o Zerzevat ve meyveler (kabukları ile yenilebilen zerzevat ve meyveleri soyulmadan)
Kabızlık dışkılama sıklığının azalması ve dışkılama sırasında güçlük çekilmesidir. Dışkılama sayısı sağlıklı şahıslarda farklılık gösterir ve kesin bir sayısı yoktur. Birebir devirde kimi insanların dışkıları sıradanda de katı olabilir. 3 günden uzun vade ile dışkılama gerçekleşmediğinde dışkı sertleşir ve çıkışı ağrılı olabilir ama, bu durum daha sık tuvalete çıkanlarda da gerçekleşebilir.
Ne Sıklıkta Tuvalete Çıkılmalıdır?
Pek çok kişi 2 ya da 3 gün tuvalete çıkamadığında endişelenmeye başlar. Bu durum biraz daha uzadığında ise telaşın yanını panik hali alır. Ama birden fazla defa endişelenecek bir şey yoktur ve önemli bir durum laf konusu değildir.
Bu mevzuda hakikat bilinen yanlışlardan biri; her gün dışkılamanın gerçekleşmesi gerektiğidir. Halbuki birtakım beşerler günde 3 kere, kimileri ise haftada 3 defa tuvalete çıkarlar. Her iki durumda da tasa etmeyi gerektiren bir sebep yoktur. Önerilen, elbette sabah erkenden toksinleri vücuttan uzaklaştırarak güne başlanılmasıdır. Öte yandan, sanılanın tersine dışkılama ile atılamayan atıklar vücutta emilerek sıhhate zarar vermemekte, insan ömrünü kısaltmamaktadır. Bu cins yanlış inanışlar mahsusen eski dışkılama alışkanlıkları değişen yaşlılarda gereksiz yana laksatif ilaçların tasarrufuna yol açmaktadır. Bu durum da bağırsak florasına gereksiz noktaya zarar vermektedir.
Kabızlık; yüksek orantılarda rafine şeker tüketimi, lifli (posalı) besinleri az yemek, dışkılamayı mütemadi ertelemek, bağırsaklardaki iltihabı bir durum, tümör, kanser üzere nedenler, uzun aralı seyahatler, kullanılan kimi ilaçlar, gebelik, hemoroitler, Parkinson, şeker illeti yahut tiroit bezinin az çalışması üzere durumlarda ortaya çıkmaktadır. Şayet ki kabızlık bulguları uzun sürüyorsa yahut kimseyi düşkün bırakıyorsa bir tabibe başvurulmalıdır. Öte yandan doktor tavsiye etmedikçe posa hapları ve tozları ile laksatif almaktan kaçınılmalıdır. Zira bu durumda besinler sindirim sisteminden vitamin ve minerallerin emilebileceğinden daha süratli makbul. Velev kimileri vücuttan likit ve potasyum kaybına neden olur.
Ramazan periyodunda gün içerisinde besin alımının olmaması, iftarda süratli ve çokça yemek yenilmesi kabızlık sorununu ortaya çıkarmaktadır. Buna karşılık sahurda aç karına içilecek açık bir bardak çay yahut ılık limonlu su yumuşatıcı üzere hareket eden doğal bir laksatiftir.
Kabızlık durumunda dikkat edilmesi gereken gayri unsurlar şu halde sıralanabilir:
İftardan sonra yatana kadar sık aralıklarla, azar azar beslenilmelidir (3-4 öğün gibi).
Lokmalar düzgünce çiğnenmeli, yemekler çabuk edilmeden yenilmelidir.
Bol su ve sulu besinler tüketilmelidir (en az 2 lt/gün).
Taneleriyle birlikte kayısı, erik, üzüm kompostosu içilmelidir.
Kabızlık yakınmalarında, sahur öncesi erik yahut kayısıdan yapılmış bir kaşık marmelat yahut kuru meyve yenilerek üzerine ılık su ya da ıhlamur içilmesi ve fizikî aktivite (kültür - fizik hareketleri) yapılması bağırsak hareketlerini artırır. Ya da bir bardak ılık suya limon yahut bir tatlı kaşığı zeytinyağı ek edip içilebilir.
Probiyotik tesirli yoğurtların yahut prebiyotik tesirli sütlerin tercih edilmesi daha sağlıklı olacaktır.
Fast-food beslenme stilinden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Rafine şeker ve şeker içeren besinlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Çokça ölçüde kahve ve mahsusen demli çay içilmemelidir.
Form çaylarının bağırsak tembelliği yapması nedeniyle katiyen kullanılmamaları gerekmektedir.
Her gün, dışkılama olsa da olmasa da makul bir mühlet tuvalette kalınmalıdır. Bu sırada dikkatin dağıtılması için gazete yahut mecmua okunması önerilir. Alaturka tuvaletlerin kullanılması dışkılamayı kolaylaştırabilir.
Günlük fizikî aktivite kesinlikle artırılmalıdır. Her gün 45 - 60 dakika kadar egzersiz yapılması önerilmektedir.
Posa (lif) alımı artırılmalıdır. Posalı besinler:
o Kurubaklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, piyaz, soya fasulyesi)
o Kepekli tahıllar (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirinç / makarna / erişte / un)
o Zerzevat ve meyveler (kabukları ile yenilebilen zerzevat ve meyveleri soyulmadan)
