Rektum, kalın bağırsağın son 15cm kısmına verilen isim olup burada gelişen kanserlere rektum kanseri denmektedir.
Şiddetli dışkılama, makattan (rektal) kanama, dışkı çapında incelme, ishal ya da kabızlık atakları, tam boşalamama hissi üzere belirtiler verse de birtakım hastalarda tarama maksatlı kolonoskopilerde ya da öbür bir gayeyle çekilmiş tomografi, MR ya da PET-CT üzere tetkiklerde de saptanabilir.
Temel teşhis usulü kolonoskopik incelemedir. Kolonoskopide tümör dokusundan biyopsi yapılarak (parça alınması) patolojik inceleme için doku örneği sağlanır.
Ayrıyeten, tümörün çok erken evrede olup olmadığı anlaşılabildiği üzere kalın bağırsağın başka kısımlarında eşlik eden lezyon varlığı ya da ailesel polipozis sendromu olup olmadığı görülebilir.
Rektum kanseri tedavisini planlamadan evvel her kanser hastasında olduğu üzere evrelendirme yapılmalıdır. Rektum kanseri evrelemesinde:
Pelvik manyetik rezonans (MR) görüntüleme (rektuma yönelik özel açıyla çekilmeli),
Üst abdomen MR
Toraks (akciğer) tomografisi çekilmelidir.
PET-CT rektum kanseri evrelendirmesinde rutin olarak önerilmemekte, yalnızca metastaz (yayılım, sıçrama) kuşkusu olan hastaların kıymetlendirilmesi için önerilmektedir.
İleri evre hastalığı olmayan (erken evre) hastalarda tümörün rektum duvarında yayılımını kıymetlendirmek açısından endorektal ultrason (EUS/ERUS) ile usulüne başvurulabilir.
CEA ve Ca 19-9 olarak kodlanan kan kıymetlerinin de evrelendirmede kullanılmasa da hastalığın seyrini kestirim etmede ve tedavi sonrası tekrarlama durumunu takip etmek açısından birinci teşhis anında çalışılması önerilmektedir.
Rektum kanseri tedavisi her gastrointestinal tümörde olduğu üzere tümör evresine nazaran planlanmaktadır. Aşağıda evrelere nazaran esas tedavi seçeneklerini görebilirsiniz:
Evre1:
-Kolonoskopik müdahale (endoskopik submukozal diseksiyon - ESD)
-Transanal minimal invaziv yaklaşım (Cerrahi aletlerle görüş altında anal kanaldan müdahale)
-Kolorektal cerrahi (açık, laparoskopik, robotik)
Evre2:
- Kolorektal cerrahi (açık, laparoskopik, robotik)
-Radyoterapi sonrası cerrahi
Evre 3:
-Radyoterapi ± Kemoterapi -- Kolorektal cerrahi -- Kemoterapi
Evre 4: (Uzak organ metastazı)
- Kemoterapi
Metastazın geliştiği bölgeye nazaran ek tedaviler düşünülebilir. Yalnızca akciğer ya da yalnızca karaciğer metastazı olan hastalarda tamamı çıkarılabiliyorsa eş vakitli ya da farklı vakitlerde rektum cerrahisi ve metastazların çıkarılması planlanabilir. Periton (karın zarı) metastazı olan hastalarda kemoterapi sonrası ya da teşhis sonrası çabucak sitoredüktif cerrahi ile birlikte HİPEK (sıcak kemoterapi) uygulanabilir. Birçok bölgede eş vakitli metastaz olması halinde dahi cerrahi teşebbüsler planlanabilir.
Tüm evrelerde tedavi planlaması kolorektal cerrah, tıbbi onkoloji, radyasyon onkolojisi, patolog, radyolog ve ilgili başka branşların katıldığı multidisipliner onkoloji kurulunda hastanın ve tümörün özellikleri göz önünde bulundurularak ve şimdiki bilimsel datalar ışığında kararlaştırılmalıdır.
Rektumun pelvis (kalça kemiği) içinde yerleşimi rektum kanserlerinin cerrahisini zorlaştıran bir faktördür. Rektum önünde mesane, prostat, yanlarda genital ve üriner sistemi besleyen damarlar ve hudutlar, idrar yolları (üreter), geride ise kalça kemiğinin önünde yer alan çok sayıda damar bulunmaktadır. Bu yapılardan uzak durulma gayreti mümkün yaralanmaları engellerken rektum kılıfının yırtılarak onkolojik cerrahi kuralların bozulmasına yol açabilir. Başka yandan rektum kılıfını korumak için çok uzaktan kesmek etraf yapıların yaralanmasına, hasebiyle ek ameliyatlara, hayatı tehdit edebilecek önemli kanamalara ya da cinsellik ve işeme ile ilgili işlev bozukluklarına yol açabilir.
Bu cerrahi kuralların tümüne uyulmak koşuluyla rektum kanseri ameliyatı klasik (açık) usulle, laparoskopik ya da robotik yolla gerçekleştirilebilir.
Şiddetli dışkılama, makattan (rektal) kanama, dışkı çapında incelme, ishal ya da kabızlık atakları, tam boşalamama hissi üzere belirtiler verse de birtakım hastalarda tarama maksatlı kolonoskopilerde ya da öbür bir gayeyle çekilmiş tomografi, MR ya da PET-CT üzere tetkiklerde de saptanabilir.
Temel teşhis usulü kolonoskopik incelemedir. Kolonoskopide tümör dokusundan biyopsi yapılarak (parça alınması) patolojik inceleme için doku örneği sağlanır.
Ayrıyeten, tümörün çok erken evrede olup olmadığı anlaşılabildiği üzere kalın bağırsağın başka kısımlarında eşlik eden lezyon varlığı ya da ailesel polipozis sendromu olup olmadığı görülebilir.
Rektum kanseri tedavisini planlamadan evvel her kanser hastasında olduğu üzere evrelendirme yapılmalıdır. Rektum kanseri evrelemesinde:
Pelvik manyetik rezonans (MR) görüntüleme (rektuma yönelik özel açıyla çekilmeli),
Üst abdomen MR
Toraks (akciğer) tomografisi çekilmelidir.
PET-CT rektum kanseri evrelendirmesinde rutin olarak önerilmemekte, yalnızca metastaz (yayılım, sıçrama) kuşkusu olan hastaların kıymetlendirilmesi için önerilmektedir.
İleri evre hastalığı olmayan (erken evre) hastalarda tümörün rektum duvarında yayılımını kıymetlendirmek açısından endorektal ultrason (EUS/ERUS) ile usulüne başvurulabilir.
CEA ve Ca 19-9 olarak kodlanan kan kıymetlerinin de evrelendirmede kullanılmasa da hastalığın seyrini kestirim etmede ve tedavi sonrası tekrarlama durumunu takip etmek açısından birinci teşhis anında çalışılması önerilmektedir.
Rektum kanseri tedavisi her gastrointestinal tümörde olduğu üzere tümör evresine nazaran planlanmaktadır. Aşağıda evrelere nazaran esas tedavi seçeneklerini görebilirsiniz:
Evre1:
-Kolonoskopik müdahale (endoskopik submukozal diseksiyon - ESD)
-Transanal minimal invaziv yaklaşım (Cerrahi aletlerle görüş altında anal kanaldan müdahale)
-Kolorektal cerrahi (açık, laparoskopik, robotik)
Evre2:
- Kolorektal cerrahi (açık, laparoskopik, robotik)
-Radyoterapi sonrası cerrahi
Evre 3:
-Radyoterapi ± Kemoterapi -- Kolorektal cerrahi -- Kemoterapi
Evre 4: (Uzak organ metastazı)
- Kemoterapi
Metastazın geliştiği bölgeye nazaran ek tedaviler düşünülebilir. Yalnızca akciğer ya da yalnızca karaciğer metastazı olan hastalarda tamamı çıkarılabiliyorsa eş vakitli ya da farklı vakitlerde rektum cerrahisi ve metastazların çıkarılması planlanabilir. Periton (karın zarı) metastazı olan hastalarda kemoterapi sonrası ya da teşhis sonrası çabucak sitoredüktif cerrahi ile birlikte HİPEK (sıcak kemoterapi) uygulanabilir. Birçok bölgede eş vakitli metastaz olması halinde dahi cerrahi teşebbüsler planlanabilir.
Tüm evrelerde tedavi planlaması kolorektal cerrah, tıbbi onkoloji, radyasyon onkolojisi, patolog, radyolog ve ilgili başka branşların katıldığı multidisipliner onkoloji kurulunda hastanın ve tümörün özellikleri göz önünde bulundurularak ve şimdiki bilimsel datalar ışığında kararlaştırılmalıdır.
Rektumun pelvis (kalça kemiği) içinde yerleşimi rektum kanserlerinin cerrahisini zorlaştıran bir faktördür. Rektum önünde mesane, prostat, yanlarda genital ve üriner sistemi besleyen damarlar ve hudutlar, idrar yolları (üreter), geride ise kalça kemiğinin önünde yer alan çok sayıda damar bulunmaktadır. Bu yapılardan uzak durulma gayreti mümkün yaralanmaları engellerken rektum kılıfının yırtılarak onkolojik cerrahi kuralların bozulmasına yol açabilir. Başka yandan rektum kılıfını korumak için çok uzaktan kesmek etraf yapıların yaralanmasına, hasebiyle ek ameliyatlara, hayatı tehdit edebilecek önemli kanamalara ya da cinsellik ve işeme ile ilgili işlev bozukluklarına yol açabilir.
Bu cerrahi kuralların tümüne uyulmak koşuluyla rektum kanseri ameliyatı klasik (açık) usulle, laparoskopik ya da robotik yolla gerçekleştirilebilir.