Revan'ın Fethi (8 Ağustos 1633)
Bugun Ermenistan'ın başşehri olan Revan yahut Erivan'ın tarihi hakkında muhtelif bilgiler vardır Osmanlı kaynaklarında ismi ilk defa Yavuz Sultan Selim'in Caldıran Seferi munasebetiyle gecmektedir Evliya Celebi de eserinde, Timur'un tacirlerinden birisi tarafından kurulduğunu ve Safevi Şah İsmail'in vezirleri tarafından şehir haline getirildiğinden bahseder Kanuni Sultan Suleyman doneminde İranlıların Kars ve Erzurum taraflarına saldırması uzerine, Erivan ve cevresine Osmanlı kuvvetleri gonderilmiştir Erivan'ın tamamen fethedilip bir eyalet haline getirilmesi Sultan 3 Murad doneminde Ozdemiroğlu Osman ve Ferhad Paşaların gayretleri ile mumkun olmuştur Ozellikle Ferhad Paşa, Erivan istihkam ve kalesini yeniden inşa ettirerek şehri daha da muhkem hale getirmiştir Bu donemde İran ile cereyan eden savaşlar neticesinde 1590 tarihindeki anlaşma ile bolge, Osmanlılara verilmişti Doneme ait Osmanlı arşiv kayıtlarına gore; 27 nahiyeden muteşekkil olan Revan eyaletinin merkezi Erivan, altı mahalle ve doksandan fazla Turk koy ve kasabalarından meydana gelmekteydi Celali isyanlarının yaşandığı donemde İran Şahı 1 Abbas yedi aylık bir muhasaradan sonra şehri almışsa da, Osmanlı kuvvetlerinin geldiğini duyunca şehri tahrip ederek ahalisini goc ettirmişti Sultan 2 Osman doneminde yapılan anlaşma ile şehir, İran'a bırakılmıştı
Sultan 4 Murad'ın devlete hakim olmasından sonra İran ile mucadeleler yeni bir boyut kazanmıştır Bu donemde Bağdat'ın İran'ın eline gecmesi ancak geri alınamaması uzerine padişah birinci İran seferine cıkmıştı UskudarErzurum yolu 3 ay 5 gunde kat edilmişti Padişah yolda Celali ileri gelenlerinden bircok kimseyi idam ettirerek asayişi yeniden sağlamıştı Dokuz gun Erzurum'da kalan padişah, burada 50 bin kişilik bir kuvvet bırakarak, 200 bin kişi ile Revan'a geldi Bu sırada kucuk bir subay rutbesi ile Osmanlı ordusunda bulunan devrin onemli alimlerinden Katip Celebi, bu kadar kalabalık bir ordunun şimdiye kadar bir araya toplanmadığından bahsetmektedir O tarihte tamamen Turklerle meskUn bulunan Revan şehrinin muhasarasına başlandı Osmanlı ordusunun gucu karşısında muhasara ancak 11 gun surdu ve 8 Ağustos'ta kalenin mudafileri teslim oldu 1604 tarihinde elimizden cıkan Revan, 31 yıl sonra yeniden fethedilmiş oldu Kale kumandanı Emir GUneoğlu Sunni mezhebini kabul ederek Yusuf Paşa ismini aldı ve kendisine vezirlik rutbesi verildi Daha sonra padişahın nedimleri arasına girerek İstanbul Boğazici'nde bir yalı ve bahce ihsan edilerek orada ikamet ettirildi Bu bolgenin adı daha sonra Emirgan olarak kalmıştır Osmanlı padişahının daha bircok fetihten sonra hastalığı sebebiyle payitahta donmek zorunda kalması uzerine İranlılar Revan'ı yeniden kuşattı Kış olmasına rağmen Revan'a yardım etmek isteyen Sadrazam Tabanıyassı Mehmet Paşa Kars'a kadar geldi Yolda bircok asker donarak şehit oldu Ancak şehre imdat mumkun olmadı Şehirde bulunan on bin civarındaki Osmanlı askeri, uc aylık bir muhasaradan sonra teslim olmak zorunda kaldı 1639 anlaşması ile Erivan ve bolgedeki bircok şehir İranlılara bırakıldı Sonraki donemlerde de Revan Osmanlıİran arasındaki hakimiyet mucadelelerinin yaşandığı alanlardan birisi olmaya devam etmiştir 19 yuzyıldan sonra ise, bolgeyi işgal eden Ruslar demografik yapıyı da tamamen değiştirerek, şehir ve cevresinde Ermeni nufusun hakim olmasını sağlamışlardır
Bugun Ermenistan'ın başşehri olan Revan yahut Erivan'ın tarihi hakkında muhtelif bilgiler vardır Osmanlı kaynaklarında ismi ilk defa Yavuz Sultan Selim'in Caldıran Seferi munasebetiyle gecmektedir Evliya Celebi de eserinde, Timur'un tacirlerinden birisi tarafından kurulduğunu ve Safevi Şah İsmail'in vezirleri tarafından şehir haline getirildiğinden bahseder Kanuni Sultan Suleyman doneminde İranlıların Kars ve Erzurum taraflarına saldırması uzerine, Erivan ve cevresine Osmanlı kuvvetleri gonderilmiştir Erivan'ın tamamen fethedilip bir eyalet haline getirilmesi Sultan 3 Murad doneminde Ozdemiroğlu Osman ve Ferhad Paşaların gayretleri ile mumkun olmuştur Ozellikle Ferhad Paşa, Erivan istihkam ve kalesini yeniden inşa ettirerek şehri daha da muhkem hale getirmiştir Bu donemde İran ile cereyan eden savaşlar neticesinde 1590 tarihindeki anlaşma ile bolge, Osmanlılara verilmişti Doneme ait Osmanlı arşiv kayıtlarına gore; 27 nahiyeden muteşekkil olan Revan eyaletinin merkezi Erivan, altı mahalle ve doksandan fazla Turk koy ve kasabalarından meydana gelmekteydi Celali isyanlarının yaşandığı donemde İran Şahı 1 Abbas yedi aylık bir muhasaradan sonra şehri almışsa da, Osmanlı kuvvetlerinin geldiğini duyunca şehri tahrip ederek ahalisini goc ettirmişti Sultan 2 Osman doneminde yapılan anlaşma ile şehir, İran'a bırakılmıştı
Sultan 4 Murad'ın devlete hakim olmasından sonra İran ile mucadeleler yeni bir boyut kazanmıştır Bu donemde Bağdat'ın İran'ın eline gecmesi ancak geri alınamaması uzerine padişah birinci İran seferine cıkmıştı UskudarErzurum yolu 3 ay 5 gunde kat edilmişti Padişah yolda Celali ileri gelenlerinden bircok kimseyi idam ettirerek asayişi yeniden sağlamıştı Dokuz gun Erzurum'da kalan padişah, burada 50 bin kişilik bir kuvvet bırakarak, 200 bin kişi ile Revan'a geldi Bu sırada kucuk bir subay rutbesi ile Osmanlı ordusunda bulunan devrin onemli alimlerinden Katip Celebi, bu kadar kalabalık bir ordunun şimdiye kadar bir araya toplanmadığından bahsetmektedir O tarihte tamamen Turklerle meskUn bulunan Revan şehrinin muhasarasına başlandı Osmanlı ordusunun gucu karşısında muhasara ancak 11 gun surdu ve 8 Ağustos'ta kalenin mudafileri teslim oldu 1604 tarihinde elimizden cıkan Revan, 31 yıl sonra yeniden fethedilmiş oldu Kale kumandanı Emir GUneoğlu Sunni mezhebini kabul ederek Yusuf Paşa ismini aldı ve kendisine vezirlik rutbesi verildi Daha sonra padişahın nedimleri arasına girerek İstanbul Boğazici'nde bir yalı ve bahce ihsan edilerek orada ikamet ettirildi Bu bolgenin adı daha sonra Emirgan olarak kalmıştır Osmanlı padişahının daha bircok fetihten sonra hastalığı sebebiyle payitahta donmek zorunda kalması uzerine İranlılar Revan'ı yeniden kuşattı Kış olmasına rağmen Revan'a yardım etmek isteyen Sadrazam Tabanıyassı Mehmet Paşa Kars'a kadar geldi Yolda bircok asker donarak şehit oldu Ancak şehre imdat mumkun olmadı Şehirde bulunan on bin civarındaki Osmanlı askeri, uc aylık bir muhasaradan sonra teslim olmak zorunda kaldı 1639 anlaşması ile Erivan ve bolgedeki bircok şehir İranlılara bırakıldı Sonraki donemlerde de Revan Osmanlıİran arasındaki hakimiyet mucadelelerinin yaşandığı alanlardan birisi olmaya devam etmiştir 19 yuzyıldan sonra ise, bolgeyi işgal eden Ruslar demografik yapıyı da tamamen değiştirerek, şehir ve cevresinde Ermeni nufusun hakim olmasını sağlamışlardır