ROMATOİD ARTRİT REHABİLİTASYONU
Romatoid artrit (RA), temel olarak eklemleri tutan, kronik enflamatuar bir hastalıktır. RA tedavisinde amaç düşük hastalık aktivasyonu ve işlevsel düzelme sağlanması ve yapısal hasarın önlenmesidir. RA’da ilaç tedavisi planlanırken hastalık aktivitesi, hastalığın seyrini etkileyen faktörler, ek hastalık varlığı ve güvenlik göz önünde bulundurulmalıdır.
İlaç tedavisi olarak metotreksat (MTX) tek başına ya da öbür hastalık modifiye edici ilaçlarla birlikte kullanımı birinci basamak tedavidir. MTX kontrendike ise sülfosalazin yahut leflunamid kullanılabilir. Bu tedavilere cevap yoksa biyolojik ilaçlar başlanması gerekebilir.
Rehabilitasyonunda genel prensipler hasta eğitimi, işlevsel durumun korunması yahut daha düzgüne götürülmesi, özürlülüğün önlenmesi ve hayat kalitesinin artırılmasıdır.
RA’da yüksek hastalık aktivitesi, hareketsizlik ve kas metabolizmasındaki değişiklikler sonucu kas kuvvetsizliği ve kas kütlesinde kayıp gözlenir. İdman programı ile eklem hareket açıklığının korunması yahut artırılması, kas gücü ve dayanıklılığını artırılması, eklem işlevinin artırılması ve aerobik kapasitenin artırılması amaçlanır.
RA’lı hastalarda splint yahut ortezle eklem işlevsel konumda tutularak ağrının ve şişliğin azaltılması, deformitelerin önlenmesi yahut giderilmesi amaçlanır.
Günlük ömür aktivitelerinin devam ettirilebilmesi için kullanılan yardımcı aygıtlar hastanın işlevsel seviyesini artırmaya, eklemlere binen yükü azaltmaya ve hastanın toplum içinde bağımsız bir pozisyona gelmesine yardımcı olur.
Eklemlerdeki ağrı ve şişliği azaltmak için soğuk uygulama tercih edilir. Sıcak uygulama sistemik hastalık aktivitesi denetim altına alınan hastalarda kas gerginliği ve ağrıyı azaltabilir. Ağrıya yönelik TENS tedavisi tesirli olabilir. El kaslarının erimesinde elektrik stimülasyonu el kavrama kuvvetini artırmada ve işlevleri güzelleştirmede tesirli olabilir. Düşük güçlü lazer tedavisi ağrı ve sabah tutukluğunu azaltmada kullanılabilir.
ANKİLOZAN SPONDİLİT REHABİLİTASYONU
Ankilozan spondilit (AS) karakteristik olarak omurgayı tutan, ileri derecede yapısal hasara, işlevsel kayba ve hayat kalitesinde azalmaya neden olabilen kronik bir hastalıktır.
AS tedavisinde birinci basamak tedavi steroid olmayan anti enflamatuar ilaçların başlanmasıdır.
AS’nin ilaç dışı tedavisinde fizyoterapi ve rehabilitasyonun yeri ve değeri büyüktür. AS rehabilitasyonunda genel amaçlar; ağrıyı azaltmak, kas gücü ve dayanıklılığını artırmak, dengeyi ve fizikî kondisyonu artırmak, eklem deformitelerini en aza indirmektir.
Hastalar bilhassa erken periyotta hastalık hakkında bilgilendirilmeli, uygun postürü müdafaa, alçak yastıkta ve uygun yatakta ahenge, uzun mühlet öne eğilerek iş yapmama, günlük sistemli antrenman yapma konusunda eğitilmelidir.
Günlük antrenmanlar dışında, yüzme, aerobik kapasite ve akciğer işlevlerini olumlu tesirler. Sportif aktiviteler işlevsel kapasiteyi artırır, eklem hareket açıklığının devamını sağlar, kas dayanıklılığını artırır.
Bilhassa tendon yapışma yerlerindeki iltihaplanmalarda, eklem etrafının hassasiyeti ve eklem kapsül gerginliği göz önüne alınarak germe ve dayanıklılık idmanlarında çok ağrı ve yaralanmalara karşı dikkat edilmelidir.
İdman tedavisinden evvel toleransı artırmak ve semptomları azaltmak maksadıyla sıcak tedavi ve elektroterapi uygulamaları yapılabilir.
Romatoid artrit (RA), temel olarak eklemleri tutan, kronik enflamatuar bir hastalıktır. RA tedavisinde amaç düşük hastalık aktivasyonu ve işlevsel düzelme sağlanması ve yapısal hasarın önlenmesidir. RA’da ilaç tedavisi planlanırken hastalık aktivitesi, hastalığın seyrini etkileyen faktörler, ek hastalık varlığı ve güvenlik göz önünde bulundurulmalıdır.
İlaç tedavisi olarak metotreksat (MTX) tek başına ya da öbür hastalık modifiye edici ilaçlarla birlikte kullanımı birinci basamak tedavidir. MTX kontrendike ise sülfosalazin yahut leflunamid kullanılabilir. Bu tedavilere cevap yoksa biyolojik ilaçlar başlanması gerekebilir.
Rehabilitasyonunda genel prensipler hasta eğitimi, işlevsel durumun korunması yahut daha düzgüne götürülmesi, özürlülüğün önlenmesi ve hayat kalitesinin artırılmasıdır.
RA’da yüksek hastalık aktivitesi, hareketsizlik ve kas metabolizmasındaki değişiklikler sonucu kas kuvvetsizliği ve kas kütlesinde kayıp gözlenir. İdman programı ile eklem hareket açıklığının korunması yahut artırılması, kas gücü ve dayanıklılığını artırılması, eklem işlevinin artırılması ve aerobik kapasitenin artırılması amaçlanır.
RA’lı hastalarda splint yahut ortezle eklem işlevsel konumda tutularak ağrının ve şişliğin azaltılması, deformitelerin önlenmesi yahut giderilmesi amaçlanır.
Günlük ömür aktivitelerinin devam ettirilebilmesi için kullanılan yardımcı aygıtlar hastanın işlevsel seviyesini artırmaya, eklemlere binen yükü azaltmaya ve hastanın toplum içinde bağımsız bir pozisyona gelmesine yardımcı olur.
Eklemlerdeki ağrı ve şişliği azaltmak için soğuk uygulama tercih edilir. Sıcak uygulama sistemik hastalık aktivitesi denetim altına alınan hastalarda kas gerginliği ve ağrıyı azaltabilir. Ağrıya yönelik TENS tedavisi tesirli olabilir. El kaslarının erimesinde elektrik stimülasyonu el kavrama kuvvetini artırmada ve işlevleri güzelleştirmede tesirli olabilir. Düşük güçlü lazer tedavisi ağrı ve sabah tutukluğunu azaltmada kullanılabilir.
ANKİLOZAN SPONDİLİT REHABİLİTASYONU
Ankilozan spondilit (AS) karakteristik olarak omurgayı tutan, ileri derecede yapısal hasara, işlevsel kayba ve hayat kalitesinde azalmaya neden olabilen kronik bir hastalıktır.
AS tedavisinde birinci basamak tedavi steroid olmayan anti enflamatuar ilaçların başlanmasıdır.
AS’nin ilaç dışı tedavisinde fizyoterapi ve rehabilitasyonun yeri ve değeri büyüktür. AS rehabilitasyonunda genel amaçlar; ağrıyı azaltmak, kas gücü ve dayanıklılığını artırmak, dengeyi ve fizikî kondisyonu artırmak, eklem deformitelerini en aza indirmektir.
Hastalar bilhassa erken periyotta hastalık hakkında bilgilendirilmeli, uygun postürü müdafaa, alçak yastıkta ve uygun yatakta ahenge, uzun mühlet öne eğilerek iş yapmama, günlük sistemli antrenman yapma konusunda eğitilmelidir.
Günlük antrenmanlar dışında, yüzme, aerobik kapasite ve akciğer işlevlerini olumlu tesirler. Sportif aktiviteler işlevsel kapasiteyi artırır, eklem hareket açıklığının devamını sağlar, kas dayanıklılığını artırır.
Bilhassa tendon yapışma yerlerindeki iltihaplanmalarda, eklem etrafının hassasiyeti ve eklem kapsül gerginliği göz önüne alınarak germe ve dayanıklılık idmanlarında çok ağrı ve yaralanmalara karşı dikkat edilmelidir.
İdman tedavisinden evvel toleransı artırmak ve semptomları azaltmak maksadıyla sıcak tedavi ve elektroterapi uygulamaları yapılabilir.