Safra kesesi 9-12 cm uzunluğunda , karaciğerin altında , sağ tarafta bulunan bir organımızdır.Karaciğer fonksiyonlarından biri de kandaki toksik unsurları uzaklaştırmaktır.Karaciğerin tüm topladığı bu toksinler safra içinde toplanır. .Safra başkaca safra tuzu , lesitin , kolesterol ve öteki unsurları içerir. Safra birinci evvel safra kesesine ulaşır, ince bağırsağa besin ulaşana kadar orada tutulur .Toksinler safra yoluyla ince bağırsağa ulaşır ve gaitayla vücuttan uzaklaştırılır.
Safra taşı kolelitiasis' olarak isimlendirilir. Safra kesesinde taş oluşumunun birkaç sebebi vardır: safra içeriğinin ağırlaşması ve bu yoğunluğun çökelmesi, safra kesesi ve etrafının iltihapları, kimi kan marazları (sferositoz gibi) ve safra akımının yavaşlamasına sebep olan tıkanıklıklar üzere.10 bireyden birinde safra taşı olduğu sanılmaktadır.Ayrıca safra taşı oluşumu için kimi risk faktörleri vardır: Bayan olmak , 40 yaşın üzerinde olmak , kilolu olmak , ailede bu illetlerin bulunması , yüksek kolesterol seviyeleri üzere.Yiyeceklerin taş oluşumuna direkt bir eği yoktur.Safra kesesinden bu taşlar itildiğinde safra yolunu tıkayabilir bu da bulantı , kusma ve sağ üst karında ağrıya neden olur. Ekseriyetle bu semptomlar kişinin kızarmış ve yağlı besinler yemesinden sonra oluşur. Safra taşları ince kum adedinden bezelye büyüklüğüne kadar olabilir. Safra taşı varlığında kolesistit olarak isimlendirilen safra kesesinin inflamasyonu gelişebilir.Bu sağ üst karında ağrıya velev göğüs ağrısına , ateş,bulantı kusmaya neden olabilir. Ağrı göğüs altına ,sağ yahut sol omuz ardına yansıyabilir.Ağrı 30 dk ila saatler sürebilir. İdrar çay yada kahve rengine dönebilir. Ciltte ve gözlerde sarılık olabilir. Bu ağrı atakları sıklıkla akşamları görülür.Göğüs kesiminde şiddetli ağrıya yol açtığı için kalp bunalımı ile karıştırılabilir. Safra kesesi inflamasyonu acil tedavi gerektirmektedir. Şayet tedavi edilemezse hayatı tehdit edebilir.
Safra kesesi hastalıklarında beslenme
Kronik ve akut safra kesesi iltihabında , uygulanan beslenme programı tek başına marazın uygunlaşmasını sağlamasa da, sindirim güçlüğünü ve ağrıları önleyebilir.
Kimi besinler semptomları artırabilir. Proteinler ve yağlı besinler semptomları artırır.Yağların enzimler tarafından işlenerek emilebilmesi için kesinlikle safra gereklidir. Safranın bağırsağa akışının azalması ya da durması yağların sindirimini de ketler. Safra kesesi hastalarının yağsız beslenmesi çok kıymetlidir. Ne var ki, tatbikler yağsız besinlerdeki tat kaybı nedeniyle esasen iştahsız olan bu hastalarda zayıf ve istikrarsız beslenme üzere değerli bir tehlikeye yol açtığını , bu nedenle yağ yasağının çok katı uygulanmaması gerektiğini göstermiştir. Başkaca , yağların besinlerden tümüyle çıkarılmasını sakıncalı kılan iki neden daha vardır. Yağlar safra akımını hızlandırdığından , safra kesesinde birikmenin , bunun sonucunda iltihabın artmasını önler; ayrıyeten , birçok safra kesesi hastası sıradan seviyede yağ içeren besinleri basitçe sindirebilir . Koyun , ördek , kaz, domuz ve sığır etlerindeki yağlardan da kaçınmalıdır. Bu nedenle , etleri pişirmeden evvel yağlı kısımlarından uygunca ayırmak gerekir.
Safra kesesinde haddinden fazla raddede kasılmaya yol açarak safrakesesi koliğine neden olduğu bilinen yumurta da sınırlandırılmadır. Çok az alındığında bile yakınmalar ortaya çıkıyorsa tümüyle yasaklanmalıdır. Buna karşılık hasta uygun armoni gösteriyorsa yumurta (yağda kızartılarak pişirilmemek koşuluyla) son nokta yeterli bir besin kaynağıdır.
Umumî olarak, sindirimi sıkıntı olan yağda kızarmış yiyeceklerin kısıtlanması yararlıdır.
Birtakım yağlı balıklar (örneğin somon, ringa, sardalya) yenmemelidir. Yağlı tohumların ziyadesi zararlıdır. Sebzelerden ıspanak , kuru fasulye, bezelye ve mercimeğin sindirimi güçtür. Başkaca safrakesesi hastalarında sık sık ve azar azar beslenme önerilir.
Oğün araları uzarsa safra yoğunlaşarak keseye zarar verir. Bu hastaların beslenmesinde dikkat etmesi gereken gayrı bir nokta ise hastanın kilosudur. Zayıf ve şişman hastalar müsait diyetlerle alışılagelmiş kiloya getirilmelidir. Son olarak safra imalatını azaltan karbonhidratlar kısıtlanmamalı, buna karşılık, doku yıkımını önleyen vitamin ve minerallere yük verilmelidir. Kabızlık varsa bol posalı yiyecekler ve iltihabın azaltılması için bol likit önerilir.
Vitamin mineraller;
*Öğünlerden evvel alınan günde 1200 mg lesitin yağların sindirimini kolaylaştırır.
*Aç karnına alınacak günlük 500 mg L-Glisin safra asit biyosentezi için gereklidir. Su yada meyve suyu alınabilir.Süt ile alınmamalıdır.
*Günlük 25000 IU A vitamini doku onarımı için kıymetlidir. Gebelerin günlük 10000 IU'i geçmemesi önerilmektedir .
*B kompleks vitaminler sindirim için çok değerlidir. Ayrıyeten kolin ve inositol (500 mg) kolesterol metabolizması ve karaciğer ve safra kesesi fonksiyonları için gereklidir.
*C vitamini ve bioflavonoidlerin zayıflığı safra taşları riskini artırır.
*D vitamini ( 400 IU/gün) ve E vitamini (600 IU/gün) de karaciğer ve safra kesesi fonksiyonları için çok değerli iki vitamindir.
Sağlıklı ve istikrarlı bir beslenme ile tüm bu ölçüler karşılanabilir.Bir eksikliği olmadığı sürece ek vitamin takviyesi toksik tesir yapabileceği için zararlı olabilir.
Yararlı bitkiler;
*Alfalfa karaciğeri temizler .iyi bir vitamin ,mineral kaynağıdır.
*Zerdeçal safra kesesi hastalıklarında safra taşı oluşumunu önleyebilir.
*Diğer yararlı bitkiler; karahindiba, rezene, zencefil, horsetail (at kuyruğu),maydanoz,tatlı patates.
Gebelik sırasında karahindiba kullanılmamalıdır.
Teklifler;
*Elma sirkesi ağrı kesici tesire sahiptir.1 tatlı kaşığını geçmeyecek biçimde tüketilebilir.
*Safra kesesi iltihabı sırasında birkaç gün katı azık tüketilmemeli ,su, elma, şeftali suyu üzere meyve suları tercih edilmelidir.yavaş yavaş katı besinlere geçilmelidir.
*İşlenmemiş besinler tercih edilmelidir.
*Hergün en az 1 porsiyon elma ve taze elma suyu tüketilmelidir.
*Şeker ve şekerli besinlerden uzak durulmalıdır.
*Hayvansal yağlar, doymuş yağlar, tam yağlı süt eserleri, kızarmış ve tütsülenmiş besinler alkol, çikolata ve rafine karbonhidratlar uzak durulması gereken besin kümeleridir.
*Aşırı beslenmek ve obezite safra kesesi illetleri ile bağlantılıdır.
*Fiziksel aktivite safra taşı riskini %20-40 azaltmaktadır.
*Pigment taşlarında şiddetli kalsiyum alımından kaçınılmalı, ek kalsiyum suplementi kullanılmamalıdır.
Safra taşı kolelitiasis' olarak isimlendirilir. Safra kesesinde taş oluşumunun birkaç sebebi vardır: safra içeriğinin ağırlaşması ve bu yoğunluğun çökelmesi, safra kesesi ve etrafının iltihapları, kimi kan marazları (sferositoz gibi) ve safra akımının yavaşlamasına sebep olan tıkanıklıklar üzere.10 bireyden birinde safra taşı olduğu sanılmaktadır.Ayrıca safra taşı oluşumu için kimi risk faktörleri vardır: Bayan olmak , 40 yaşın üzerinde olmak , kilolu olmak , ailede bu illetlerin bulunması , yüksek kolesterol seviyeleri üzere.Yiyeceklerin taş oluşumuna direkt bir eği yoktur.Safra kesesinden bu taşlar itildiğinde safra yolunu tıkayabilir bu da bulantı , kusma ve sağ üst karında ağrıya neden olur. Ekseriyetle bu semptomlar kişinin kızarmış ve yağlı besinler yemesinden sonra oluşur. Safra taşları ince kum adedinden bezelye büyüklüğüne kadar olabilir. Safra taşı varlığında kolesistit olarak isimlendirilen safra kesesinin inflamasyonu gelişebilir.Bu sağ üst karında ağrıya velev göğüs ağrısına , ateş,bulantı kusmaya neden olabilir. Ağrı göğüs altına ,sağ yahut sol omuz ardına yansıyabilir.Ağrı 30 dk ila saatler sürebilir. İdrar çay yada kahve rengine dönebilir. Ciltte ve gözlerde sarılık olabilir. Bu ağrı atakları sıklıkla akşamları görülür.Göğüs kesiminde şiddetli ağrıya yol açtığı için kalp bunalımı ile karıştırılabilir. Safra kesesi inflamasyonu acil tedavi gerektirmektedir. Şayet tedavi edilemezse hayatı tehdit edebilir.
Safra kesesi hastalıklarında beslenme
Kronik ve akut safra kesesi iltihabında , uygulanan beslenme programı tek başına marazın uygunlaşmasını sağlamasa da, sindirim güçlüğünü ve ağrıları önleyebilir.
Kimi besinler semptomları artırabilir. Proteinler ve yağlı besinler semptomları artırır.Yağların enzimler tarafından işlenerek emilebilmesi için kesinlikle safra gereklidir. Safranın bağırsağa akışının azalması ya da durması yağların sindirimini de ketler. Safra kesesi hastalarının yağsız beslenmesi çok kıymetlidir. Ne var ki, tatbikler yağsız besinlerdeki tat kaybı nedeniyle esasen iştahsız olan bu hastalarda zayıf ve istikrarsız beslenme üzere değerli bir tehlikeye yol açtığını , bu nedenle yağ yasağının çok katı uygulanmaması gerektiğini göstermiştir. Başkaca , yağların besinlerden tümüyle çıkarılmasını sakıncalı kılan iki neden daha vardır. Yağlar safra akımını hızlandırdığından , safra kesesinde birikmenin , bunun sonucunda iltihabın artmasını önler; ayrıyeten , birçok safra kesesi hastası sıradan seviyede yağ içeren besinleri basitçe sindirebilir . Koyun , ördek , kaz, domuz ve sığır etlerindeki yağlardan da kaçınmalıdır. Bu nedenle , etleri pişirmeden evvel yağlı kısımlarından uygunca ayırmak gerekir.
Safra kesesinde haddinden fazla raddede kasılmaya yol açarak safrakesesi koliğine neden olduğu bilinen yumurta da sınırlandırılmadır. Çok az alındığında bile yakınmalar ortaya çıkıyorsa tümüyle yasaklanmalıdır. Buna karşılık hasta uygun armoni gösteriyorsa yumurta (yağda kızartılarak pişirilmemek koşuluyla) son nokta yeterli bir besin kaynağıdır.
Umumî olarak, sindirimi sıkıntı olan yağda kızarmış yiyeceklerin kısıtlanması yararlıdır.
Birtakım yağlı balıklar (örneğin somon, ringa, sardalya) yenmemelidir. Yağlı tohumların ziyadesi zararlıdır. Sebzelerden ıspanak , kuru fasulye, bezelye ve mercimeğin sindirimi güçtür. Başkaca safrakesesi hastalarında sık sık ve azar azar beslenme önerilir.
Oğün araları uzarsa safra yoğunlaşarak keseye zarar verir. Bu hastaların beslenmesinde dikkat etmesi gereken gayrı bir nokta ise hastanın kilosudur. Zayıf ve şişman hastalar müsait diyetlerle alışılagelmiş kiloya getirilmelidir. Son olarak safra imalatını azaltan karbonhidratlar kısıtlanmamalı, buna karşılık, doku yıkımını önleyen vitamin ve minerallere yük verilmelidir. Kabızlık varsa bol posalı yiyecekler ve iltihabın azaltılması için bol likit önerilir.
Vitamin mineraller;
*Öğünlerden evvel alınan günde 1200 mg lesitin yağların sindirimini kolaylaştırır.
*Aç karnına alınacak günlük 500 mg L-Glisin safra asit biyosentezi için gereklidir. Su yada meyve suyu alınabilir.Süt ile alınmamalıdır.
*Günlük 25000 IU A vitamini doku onarımı için kıymetlidir. Gebelerin günlük 10000 IU'i geçmemesi önerilmektedir .
*B kompleks vitaminler sindirim için çok değerlidir. Ayrıyeten kolin ve inositol (500 mg) kolesterol metabolizması ve karaciğer ve safra kesesi fonksiyonları için gereklidir.
*C vitamini ve bioflavonoidlerin zayıflığı safra taşları riskini artırır.
*D vitamini ( 400 IU/gün) ve E vitamini (600 IU/gün) de karaciğer ve safra kesesi fonksiyonları için çok değerli iki vitamindir.
Sağlıklı ve istikrarlı bir beslenme ile tüm bu ölçüler karşılanabilir.Bir eksikliği olmadığı sürece ek vitamin takviyesi toksik tesir yapabileceği için zararlı olabilir.
Yararlı bitkiler;
*Alfalfa karaciğeri temizler .iyi bir vitamin ,mineral kaynağıdır.
*Zerdeçal safra kesesi hastalıklarında safra taşı oluşumunu önleyebilir.
*Diğer yararlı bitkiler; karahindiba, rezene, zencefil, horsetail (at kuyruğu),maydanoz,tatlı patates.
Gebelik sırasında karahindiba kullanılmamalıdır.
Teklifler;
*Elma sirkesi ağrı kesici tesire sahiptir.1 tatlı kaşığını geçmeyecek biçimde tüketilebilir.
*Safra kesesi iltihabı sırasında birkaç gün katı azık tüketilmemeli ,su, elma, şeftali suyu üzere meyve suları tercih edilmelidir.yavaş yavaş katı besinlere geçilmelidir.
*İşlenmemiş besinler tercih edilmelidir.
*Hergün en az 1 porsiyon elma ve taze elma suyu tüketilmelidir.
*Şeker ve şekerli besinlerden uzak durulmalıdır.
*Hayvansal yağlar, doymuş yağlar, tam yağlı süt eserleri, kızarmış ve tütsülenmiş besinler alkol, çikolata ve rafine karbonhidratlar uzak durulması gereken besin kümeleridir.
*Aşırı beslenmek ve obezite safra kesesi illetleri ile bağlantılıdır.
*Fiziksel aktivite safra taşı riskini %20-40 azaltmaktadır.
*Pigment taşlarında şiddetli kalsiyum alımından kaçınılmalı, ek kalsiyum suplementi kullanılmamalıdır.
