Safra kesesinin gorevi sindirime yardım etmek Once safra adlı maddeyi depolar, daha sonra da safra sayesinde yağları kucuk maddelere ayırır Safranın icinde bircok farklı madde var Orneğin: kolesterol, bilirubin, safra tuzları
Safra kesesinin icinde bazen yolunda gitmeyen durumlar olur Kolesterol ya da diğer pigmentler sert parcacıklar uretir Sonucuysa hepimizin bildiği safra taşları Safra taşlarının iki ana turu var:
Kolesterol taşları Genellikle sarı ya da yeşildirler Safra taşlarının %80’ini oluştururlar
Pigment taşları Daha kucuk ve daha koyu renklidirler Bilirubinden oluşurlar
Safra taşı neden oluşur?
Safra taşının oluşması icin bircok farklı nedenin bir araya gelmesi gerekir En yaygın nedenler:
• Genetik faktorler
• Kilo
• Safra kesesinin yeterli miktarda calışamaması
• Beslenme alışkanlıkları
Bu faktorlere bir de safrayı oluşturan maddelerin dengesizliği girince safra taşı kacınılmaz oluyor Orneğin safranın icindeki kolesterol miktarı artınca kolesterol taşları oluşuyor Ya da safra kesesi kendini tam olarak boşaltamıyorsa yine safra taşlarıyla sonuclanıyor
Pigment taşlarıysa bazı hastalıklara sahip kişilerde cok yaygın Orneğin bir karaciğer sorunu olan, siroz ya da kan hucreleriyle ilgili bir sorun olan orak hucreli anemi gibi
Safra taşının riskleri neler?
Bazılarımızın safra taşı oluşturma riski diğerlerinden daha yuksek Bakalım kimlerde risk fazlaymış:
Genetik Ailenizde safra taşı sorunu olanlar varsa siz de safra taşı riski taşıyorsunuz anlamına geliyor
Obezite Risk faktorlerinden biri de obezite Cunku obezite yuzunden safra kesesi kendi kendini boşaltma işlemini tam anlamıyla yerine getiremez ve safta taşları kapıyı calar
Ostrojen Ostrojen hem kolesterol miktarını arttırır hem de safra kesesinin calışma hızını yavaşlatır Hamilelerin, doğum kontrol hapları kullananların ve hormon tedavisi gorenlerin ostrojen seviyeleri ani yukselişler gosterir Bunun sonucunda safra taşı oluşumu gercekleşebilir
Cinsiyet ve yaş Safra taşları kadınlarda ve yaşlılarda daha sık gorulur
Kolesterol ilacları Kolesterolu duşurmek icin ictiğiniz ilacların bazıları safradaki kolesterolun artmasına neden olabilir Safrada kolesterol miktarı artınca da safra taşı oluşumu başlar
Diyabet Diyabetli kişilerde kanda bulunan yağ hucrelerinden bazıları fazla olduğundan safra taşları oluşabilir
Hızlı kilo kaybı Hızlı bir şekilde kilo vermek de safradaki kolesterol miktarını arttırdığından safra taşına neden olabilir
Safra taşı belirtileriSafra taşı genellikle hicbir belirti vermez Hatta bu yuzden sessiz taş olarak adlandırılır Ama belirti verdiği durumlar da var Bu durumlarda:
• Ust karında ve sırtta ağrı gorulur ve saatlerce surer
• Mide bulantısı ve kusmayla karşılaşılır
• Mide yanması, gaz, karın şişkinliği gibi sindirim sorunları gorulur
Safra taşı tedavisiSafra taşları safra kesesini istila edince safra kesesi işlevini yitirebiliyor Bu durumda daha fazla yan etki ve riske yol acmaması icin safra kesesinin tamamen alınması gerekir Safra kesesi ameliyatının iki turu var:
Laparoskopik kolesistekomi Bir kamera ve ışık yardımıyla karnınızdan iceri giriliyor Tek bir buyuk kesi yerine birkac kucuk delik acılarak yapılıyor Ardından safra keseniz alınıyor Bu yeni bir yontem ve oldukca az riski var Bu yuzden doktorlar tarafından da oneriliyor
Kolesistektomi Daha eski bir yontem ve diğerine gore daha zor Bu yuzden gunumuzde pek fazla onerilmiyor Ameliyat sonrasındaysa hastanın bir sure hastanede kalması gerekiyor
Tabii ki safra taşının olduğu her durumda ameliyat gerekmiyor Bazen doktorunuzun verdiği ilaclarla da safra keseniz alınmadan safra taşlarından kurtulmak mumkun oluyor İlacların en buyuk yan etkisiyse aşırı ishal
Safra kesesinin icinde bazen yolunda gitmeyen durumlar olur Kolesterol ya da diğer pigmentler sert parcacıklar uretir Sonucuysa hepimizin bildiği safra taşları Safra taşlarının iki ana turu var:
Kolesterol taşları Genellikle sarı ya da yeşildirler Safra taşlarının %80’ini oluştururlar
Pigment taşları Daha kucuk ve daha koyu renklidirler Bilirubinden oluşurlar
Safra taşı neden oluşur?
Safra taşının oluşması icin bircok farklı nedenin bir araya gelmesi gerekir En yaygın nedenler:
• Genetik faktorler
• Kilo
• Safra kesesinin yeterli miktarda calışamaması
• Beslenme alışkanlıkları
Bu faktorlere bir de safrayı oluşturan maddelerin dengesizliği girince safra taşı kacınılmaz oluyor Orneğin safranın icindeki kolesterol miktarı artınca kolesterol taşları oluşuyor Ya da safra kesesi kendini tam olarak boşaltamıyorsa yine safra taşlarıyla sonuclanıyor
Pigment taşlarıysa bazı hastalıklara sahip kişilerde cok yaygın Orneğin bir karaciğer sorunu olan, siroz ya da kan hucreleriyle ilgili bir sorun olan orak hucreli anemi gibi
Safra taşının riskleri neler?
Bazılarımızın safra taşı oluşturma riski diğerlerinden daha yuksek Bakalım kimlerde risk fazlaymış:
Genetik Ailenizde safra taşı sorunu olanlar varsa siz de safra taşı riski taşıyorsunuz anlamına geliyor
Obezite Risk faktorlerinden biri de obezite Cunku obezite yuzunden safra kesesi kendi kendini boşaltma işlemini tam anlamıyla yerine getiremez ve safta taşları kapıyı calar
Ostrojen Ostrojen hem kolesterol miktarını arttırır hem de safra kesesinin calışma hızını yavaşlatır Hamilelerin, doğum kontrol hapları kullananların ve hormon tedavisi gorenlerin ostrojen seviyeleri ani yukselişler gosterir Bunun sonucunda safra taşı oluşumu gercekleşebilir
Cinsiyet ve yaş Safra taşları kadınlarda ve yaşlılarda daha sık gorulur
Kolesterol ilacları Kolesterolu duşurmek icin ictiğiniz ilacların bazıları safradaki kolesterolun artmasına neden olabilir Safrada kolesterol miktarı artınca da safra taşı oluşumu başlar
Diyabet Diyabetli kişilerde kanda bulunan yağ hucrelerinden bazıları fazla olduğundan safra taşları oluşabilir
Hızlı kilo kaybı Hızlı bir şekilde kilo vermek de safradaki kolesterol miktarını arttırdığından safra taşına neden olabilir
Safra taşı belirtileriSafra taşı genellikle hicbir belirti vermez Hatta bu yuzden sessiz taş olarak adlandırılır Ama belirti verdiği durumlar da var Bu durumlarda:
• Ust karında ve sırtta ağrı gorulur ve saatlerce surer
• Mide bulantısı ve kusmayla karşılaşılır
• Mide yanması, gaz, karın şişkinliği gibi sindirim sorunları gorulur
Safra taşı tedavisiSafra taşları safra kesesini istila edince safra kesesi işlevini yitirebiliyor Bu durumda daha fazla yan etki ve riske yol acmaması icin safra kesesinin tamamen alınması gerekir Safra kesesi ameliyatının iki turu var:
Laparoskopik kolesistekomi Bir kamera ve ışık yardımıyla karnınızdan iceri giriliyor Tek bir buyuk kesi yerine birkac kucuk delik acılarak yapılıyor Ardından safra keseniz alınıyor Bu yeni bir yontem ve oldukca az riski var Bu yuzden doktorlar tarafından da oneriliyor
Kolesistektomi Daha eski bir yontem ve diğerine gore daha zor Bu yuzden gunumuzde pek fazla onerilmiyor Ameliyat sonrasındaysa hastanın bir sure hastanede kalması gerekiyor
Tabii ki safra taşının olduğu her durumda ameliyat gerekmiyor Bazen doktorunuzun verdiği ilaclarla da safra keseniz alınmadan safra taşlarından kurtulmak mumkun oluyor İlacların en buyuk yan etkisiyse aşırı ishal
