Sağlığı etkileyen etmenler nelerdir?
İnsan sağlığıyla ilgilenenler, “hastalıkları onceden onlemenin, tedaviden daha akılcı bir yol olduğunu ve daha az parasal yuk getirdiğini kabul ederler Hastalıkları onleminin yolu ise sağlığa etki eden etmenleri bilmektir İnsan sağlığına etki eden iki temel etken, bunyesel ve cevresel etmenlerdir
1Bunyesel Etmenler
Bunyesel etmenler, genetik, hormonal ve metabolizma faaliyetlerindeki bozukluklardan oluşur Kalıtımsal olan ve genlerin bozukluğundan kaynaklanan altı parmaklılık; Hormonal bozukluktan kaynaklanan ayak yapısının değişmesi; metabolizma faaliyetlerinden kaynaklanan bobrek taşı oluşması, gut hastalığı, bunyesel etmenlerin ornekleridir
2Cevresel Etmenler
İnsanın anne rahminde oluştuğu andan, olunceye kadar yaşadığı oramda etkileşimde bulunduğu etmenlerdir Bunlar genetik ozelliklerin ortaya cıkma derecesini belirler Yaşam sırasında, cevre insanı, insan da cevresini olumlu ya da olumsuz yonde etkiler
3Biyolojik Etmenler:
mikroorganizmalar, mantarlar, bitkiler, hayvanlar ve bunların urunleridir Virusler ve bakteriler gibi mikro organizmalarla bazı mantarlar, insan sağlığını varlıklarıyla, urettikleri maddelerle olumlu ya da olumsuz yonde etkiler
4Fiziksel Etmenler:
Kullanma suları, atık sular, copler, gubreler; ev ve iş yerlerinin havası, sıcaklığı, aydınlatılması; cevrenin iklimi, gurultusu; giyim eşyaları; lokanta, sinema vb genel yerler ile mezarlıklar şeklinde sıralanabilir İnsanın sağlıklı yaşayıp yaşamadığı da fiziksel etmenlerin oluşturduğu cevresinden belli olur
5Kimyasal Maddeler:
Zehirler, kanser yapıcı maddeler, gıda katkı maddeleri gidi etkenlerdir Ozellikle tarımsal uretimde bilincsiz kullanılan yapay gubrelerin ve hormonların sağlığımızı olumsuz yonde etkilediği bilinmektedir
6Psikolojik etmenler:
Metabolizmanın calışmasını olumsuz yonde etkileyen ruhsal zorlanmalar, stres, heyecan, korku vb durumlardır
İnsan sağlığıyla ilgilenenler, “hastalıkları onceden onlemenin, tedaviden daha akılcı bir yol olduğunu ve daha az parasal yuk getirdiğini kabul ederler Hastalıkları onleminin yolu ise sağlığa etki eden etmenleri bilmektir İnsan sağlığına etki eden iki temel etken, bunyesel ve cevresel etmenlerdir
1Bunyesel Etmenler
Bunyesel etmenler, genetik, hormonal ve metabolizma faaliyetlerindeki bozukluklardan oluşur Kalıtımsal olan ve genlerin bozukluğundan kaynaklanan altı parmaklılık; Hormonal bozukluktan kaynaklanan ayak yapısının değişmesi; metabolizma faaliyetlerinden kaynaklanan bobrek taşı oluşması, gut hastalığı, bunyesel etmenlerin ornekleridir
2Cevresel Etmenler
İnsanın anne rahminde oluştuğu andan, olunceye kadar yaşadığı oramda etkileşimde bulunduğu etmenlerdir Bunlar genetik ozelliklerin ortaya cıkma derecesini belirler Yaşam sırasında, cevre insanı, insan da cevresini olumlu ya da olumsuz yonde etkiler
3Biyolojik Etmenler:
mikroorganizmalar, mantarlar, bitkiler, hayvanlar ve bunların urunleridir Virusler ve bakteriler gibi mikro organizmalarla bazı mantarlar, insan sağlığını varlıklarıyla, urettikleri maddelerle olumlu ya da olumsuz yonde etkiler
4Fiziksel Etmenler:
Kullanma suları, atık sular, copler, gubreler; ev ve iş yerlerinin havası, sıcaklığı, aydınlatılması; cevrenin iklimi, gurultusu; giyim eşyaları; lokanta, sinema vb genel yerler ile mezarlıklar şeklinde sıralanabilir İnsanın sağlıklı yaşayıp yaşamadığı da fiziksel etmenlerin oluşturduğu cevresinden belli olur
5Kimyasal Maddeler:
Zehirler, kanser yapıcı maddeler, gıda katkı maddeleri gidi etkenlerdir Ozellikle tarımsal uretimde bilincsiz kullanılan yapay gubrelerin ve hormonların sağlığımızı olumsuz yonde etkilediği bilinmektedir
6Psikolojik etmenler:
Metabolizmanın calışmasını olumsuz yonde etkileyen ruhsal zorlanmalar, stres, heyecan, korku vb durumlardır
