Psikoloji biliminde saldırganlık bir his değil, çeşitli hislerin yol açtığı bir davranış çeşidi olarak nitelendiriliyor. Öfke, endişe üzere hisler, yüksek testosteron ile pekiştiğinde yaşanan engellenme hissi yahut düşmanlık duygusu vb. nedenlerle karşısındakine zarar vermek, onu durdurmak ya da kendini müdafaayı hedefleyen kelamlı, fizikî ya da sembolik davranışlar saldırganlık kapsamına giriyor. Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç saldırganlık nedenleri, saldırganlık cinsleri hakkında Pudra.com okuyucuları için değerli haberler verdi.
Bir canlıya ya da bir nesneye zarar verme emeliyle yapılan rahatsız edici tüm davranışlar saldırganlık olarak nitelendiriliyor. Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç'ın açıklamalarına nazaran saldırgan davranış, "araç olarak saldırganlık" ve "düşmanca saldırganlık" olarak ikiye ayrılıyor. Araç olarak saldırganlık daha çok muhafaza içerse de düşmanca saldırganlık zarar vermeyi amaçlıyor.
Saldırganlık doğuştan mıdır yoksa sonradan mı öğrenilir?
Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç'ın açıklamalarına nazaran saldırganlık psikolojide farklı iki farklı formda bedellendiriliyor.
Psikanalizin kurucusu Sigmund Freud ve Avusturyalı Etoloji Mütehassısı Kondrad Lorenz'e nazaran saldırganlığın dış uyaranlardan beslenmesi gerekmiyor.
Toplumsal psikolojiye göreyse saldırganlık muhit ve bireyin münasebeti nedeniyle gözlem ve taklit yoluyla öğrenilir.
Freud ve Lorenz'e nazaran saldırganlık
Saldırganlığın doğuştan geldiği görüşünü savunan Sigmund Freud, saldırganlığı kişisi yöneten ve insan ve hayvan tabiatında genetik kökenli gelen iki temel içgüdü olan ömür içgüdüsü ve vefat içgüdülerinin dışa vurumu olarak tanımlamaktadır.
Freud'a nazaran saldırganlığın olmadığı durumda saldırgan gücün birikmesi ruhsal probleme yol açacağından, saldırganlık bir noktada yararlıdır.
Saldırganlık içgüdüsünün vefata hizmet ettiğini savunan Freud’un aksine yeniden içgüdüsel kuramın savunucularından Kondrad Lorenz, saldırganlığın yaşama hizmet ettiğini ileri sürer. Freud ve Lorenz'e nazaran saldırganlığın dış uyaranlardan beslenmesi gerekmez.
Içtimaî psikolojiye nazaran saldırganlık
Çevre psikolojinin ilgilendiği saldırganlık davranışının oluşumu ve altında yatan nedenlere bakıldığında kimseyi saldırganlığa iten nedenlerin içsel nedenlerden çok dışsal nedenlere bağlı olduğu görüşüdür.
"Saldırganlık taklit yoluyla öğrenilir"
Saldırganlık etraf ve bireyin münasebeti nedeniyle gözlem ve taklit yoluyla öğrenilir. Saldırganca reaksiyonların pekiştirilmesi kişinin bu yansıları tekrarlaması ve saldırganlığı güçlü bir davranışa döndürmesine neden olur. Ödüllendirme dışarıdan gelebildiği üzere birebir devranda kişinin içinden gelen tansiyon ya da tasadan kurtulma ve yaşanan doyum üzere de oluşabilir.
Çevre öğrenme kuramı
Içtimaî öğrenme kuramı ve öz yarar teorisi üzerindeki çalışmalarıyla tanınan Kanadalı ünlü psikolog Albert Bandura ve davranışçılık akımının tesiriyle oluşan çevre öğrenmenin kuramcıları saldırganlığın öğrenilen bir davranış olduğunu savunduklarından saldırganlığın ortadan kaldırılması konusuna da yaklaşımları daha optimisttir.
Saldırganlığın yanına gayrı bir olumlu davranışı yine öğrenme yoluyla konulabileceğini ileri sürmektedirler.
Saldırganlığı ortaya çıkaran bir vesair neden ise hayal kırıklığı olabilir. Kişinin emeline ulaşması yolunda önüne engellemeler çıkabilir. Bu durumda saldırgan davranışlar sergilenebilir. Engellenme hissinin beklenmedik olması ise saldırganlığın artışına sebep olur. Lakin engellenmenin olmadığı durumda da saldırganlık görülmesi engellenmenin tek sebep değil arttırıcı olduğunu göstermektedir.
Bir canlıya ya da bir nesneye zarar verme emeliyle yapılan rahatsız edici tüm davranışlar saldırganlık olarak nitelendiriliyor. Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç'ın açıklamalarına nazaran saldırgan davranış, "araç olarak saldırganlık" ve "düşmanca saldırganlık" olarak ikiye ayrılıyor. Araç olarak saldırganlık daha çok muhafaza içerse de düşmanca saldırganlık zarar vermeyi amaçlıyor.
Saldırganlık doğuştan mıdır yoksa sonradan mı öğrenilir?
Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç'ın açıklamalarına nazaran saldırganlık psikolojide farklı iki farklı formda bedellendiriliyor.
Psikanalizin kurucusu Sigmund Freud ve Avusturyalı Etoloji Mütehassısı Kondrad Lorenz'e nazaran saldırganlığın dış uyaranlardan beslenmesi gerekmiyor.
Toplumsal psikolojiye göreyse saldırganlık muhit ve bireyin münasebeti nedeniyle gözlem ve taklit yoluyla öğrenilir.
Freud ve Lorenz'e nazaran saldırganlık
Saldırganlığın doğuştan geldiği görüşünü savunan Sigmund Freud, saldırganlığı kişisi yöneten ve insan ve hayvan tabiatında genetik kökenli gelen iki temel içgüdü olan ömür içgüdüsü ve vefat içgüdülerinin dışa vurumu olarak tanımlamaktadır.
Freud'a nazaran saldırganlığın olmadığı durumda saldırgan gücün birikmesi ruhsal probleme yol açacağından, saldırganlık bir noktada yararlıdır.
Saldırganlık içgüdüsünün vefata hizmet ettiğini savunan Freud’un aksine yeniden içgüdüsel kuramın savunucularından Kondrad Lorenz, saldırganlığın yaşama hizmet ettiğini ileri sürer. Freud ve Lorenz'e nazaran saldırganlığın dış uyaranlardan beslenmesi gerekmez.
Içtimaî psikolojiye nazaran saldırganlık
Çevre psikolojinin ilgilendiği saldırganlık davranışının oluşumu ve altında yatan nedenlere bakıldığında kimseyi saldırganlığa iten nedenlerin içsel nedenlerden çok dışsal nedenlere bağlı olduğu görüşüdür.
"Saldırganlık taklit yoluyla öğrenilir"
Saldırganlık etraf ve bireyin münasebeti nedeniyle gözlem ve taklit yoluyla öğrenilir. Saldırganca reaksiyonların pekiştirilmesi kişinin bu yansıları tekrarlaması ve saldırganlığı güçlü bir davranışa döndürmesine neden olur. Ödüllendirme dışarıdan gelebildiği üzere birebir devranda kişinin içinden gelen tansiyon ya da tasadan kurtulma ve yaşanan doyum üzere de oluşabilir.
Çevre öğrenme kuramı
Içtimaî öğrenme kuramı ve öz yarar teorisi üzerindeki çalışmalarıyla tanınan Kanadalı ünlü psikolog Albert Bandura ve davranışçılık akımının tesiriyle oluşan çevre öğrenmenin kuramcıları saldırganlığın öğrenilen bir davranış olduğunu savunduklarından saldırganlığın ortadan kaldırılması konusuna da yaklaşımları daha optimisttir.
Saldırganlığın yanına gayrı bir olumlu davranışı yine öğrenme yoluyla konulabileceğini ileri sürmektedirler.
Saldırganlığı ortaya çıkaran bir vesair neden ise hayal kırıklığı olabilir. Kişinin emeline ulaşması yolunda önüne engellemeler çıkabilir. Bu durumda saldırgan davranışlar sergilenebilir. Engellenme hissinin beklenmedik olması ise saldırganlığın artışına sebep olur. Lakin engellenmenin olmadığı durumda da saldırganlık görülmesi engellenmenin tek sebep değil arttırıcı olduğunu göstermektedir.
