Ataturk ve sanat
imagessanatlailgiliataturksozleri5ad6b3c7d2ee4
Bursa'da Dar'ul Elhan (İst Belediye Konservatuvarı) oğretmen ve oğrencilerinin verdiği konserden sonra bayan sanatcılarla,
29 Mayıs 1926
Bir millet ki resim yapmaz, bir millet ki heykel yapmaz, bir millet ki fennin gerektirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt II, s 67)
Guzel sanatların hepsinde, ulus gencliğinin ne turlu ilerletilmesini istediğinizi bilirim Bu yapılmaktadır Ancak bunda en cabuk, en onde goturulmesi gerekli olan Turk musikisidir Bir ulusun yeni değişikliğinde olcu, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt I, s 378)
Guzel sanatlara da alakanızı yeniden canlandırmak isterim Ankara'da bir Konservatuvar ve Temsil Akademisi kurulmakta olmasını zikretmek, benim icin bir hazdır Guzel Sanatların her şubesi icin Kamutay'ın gostereceği alaka ve emek, milletin insani ve medeni hayatı ve calışkanlık veriminin artması icin cok etkilidir(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt I, s 387)
Bunu da beyan edeyim ki Turk milletinin son senelerde gosterdiği harikaların, yaptığı siyasi ve sosyal inkılapların hakiki sahibi kendisidir Sizsiniz Milletimizde bu istidat ve tekamul mevcut olmasaydı, onu yaratmaya hicbir kuvvet ve kudret yetemezdi
Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt II, s214
Sanat guzelliğin ifadesidir Bu ifade sozle olursa şiir, nağme olursa musiki, resim ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile olursa mimarlık olur
(Muhit Mecmuası, Sene:1, No:2, 1928)
Sanatkar da, toplum da uzun mucadele ve gayretten sonra alnında ışığı ilk hisseden insandır
(Ataturk'e Ait Hatıralar, 1949)
Biz, cok defa, bu musikinin tam haysiyetini bulamıyoruz İşte bu dinlediğimiz, hakiki Turk Musikisi'dir ve hic şuphesiz, yuksek bir medeniyetin musikisidir Bu musikiyi, butun dunyanın anlaması lazımdır Fakat, onu butun dunyaya anlatabilmek icin, bizim milletce, bugunku medeni dunyanın seviyesine yukselmemiz lazımdır
(Mesut Cemil Anlatıyor: Nukte, Fıkra ve Cizgilerle Ataturk II, 1954)
Dunyada medeni olmak, ilerlemek ve olgunlaşmak isteyen herhangi bir millet mutlaka heykel yapacak ve heykeltraş yetiştirecektir Abidelerin şuraya buraya tarihi hatıralar olarak dikilmesinin dine aykırı olduğunu iddia edenler, din hukumlerini gereği gibi araştırıp incelememiş olanlardır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
Aydın ve dindar olan milletimiz, ilerlemenin sebeplerinden biri olan heykeltraşlığı en ust derecede ilerletecek ve memleketimizin her koşesinde atalarımızın ve bunlardan sonra yetişecek evlatlarımızın hatıralarını guzel heykellerle dunyaya ilan edecektir ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
İnsanlar olgunlaşmak icin bazı şeylere muhtactır Bir millet ki, resim yapmaz, bir millet ki, heykel yapmaz, bir millet ki tekniğin getirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur Halbuki bizim milletimiz, gercek nitelikleriyle medeni ve ileri olmaya layıktır ve olacaktır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
Bir milleti yaşatmak icin birtakım temeller lazımdır ve bilirsiniz ki, bu temellerin en onemlilerinden biri sanattır Bir millet sanattan ve sanatkardan yoksunsa tam bir hayata sahip olamaz Boyle bir millet bir ayağı topal, bir kolu colak, sakat ve hasta bir kimse gibidir Hatta kasdettiğim manayı bu soz de ifadeye yeterli değildir Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur Bir millet sanata onem vermedikce buyuk bir felakete mahkumdur Bircok unsurlar o felaketin derecesini farketmez Farkettiği gun de ne kadar muthiş bir etkinlikle calışmak gerektiğini tahmin edemez ( 1923 )
Hayatta musiki lazım mıdır? Hayatta musiki lazım değildir Cunku hayat musikidir Musiki ile alakası olmayan yaratıklar insan değildirler Eğer soz konusu olan hayat insan hayatı ise musiki mutlaka vardır Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz Musiki hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve herşeyidir Yalınz musikinin nev'i, uzerinde duşunmeye değer ( 1925 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
İnsanlarda birtakım ince, yuksek ve temiz duygular vardır ki insan onlarla yaşar İşte ince, yuksek, derin ve temiz duyguları en ziyade duyabilen ve diğer insanlara duyurabilen şairdir ( 1928 )
(Muhit Mecmuası, Sene:1, No:2, 1928)
Efendiler Hepiniz mebus olabilirsiniz, vekil olabilirsiniz; hatta reisicumhur olabilirsiniz Fakat bir sanatkar olamazsınız Hayatlarını buyuk bir sanata vakfeden bu cocukları sevelim ( 1930 )
(İ Galip Arcan Anlatıyor, Ses Dergisinden iktibas Sumerbank Dergisi, Cilt:3, Sayı:29, 1963)
Bizim hakiki musikimiz Anadolu Halkı'nda işitilebilir ( 1930 )
(Ayın Tarihi, Sayı:73, 1930)
Vatan butun evlatlarının calışması ile ve yardımı ile yaşar ve bundan başka toplumunu mekanizmasında faydasız hicbir parca yoktur Devleti idare eden bakanla, vatanın refahına elinin işi ile yardım eden sanatkar arasında, yalnız kucuk bir fark vardır, o mda şudur Birinin vazifesi, bir diğerininkinden daha onemlidir Fakat her ikisinde de iyi yapılmak şartıyla, ahlaki değer aynıdır ( 1930 )
Yuksek bir insan toplumu olan Turk Milleti'nin tarihi bir ozelliği de guzel sanatları sevmek ve onda yukselmektir Bunun icindir ki, milletimizin yuksek karakterini, yorulmaz calışkanlığını, doğuştan gelen zekasını, ilme bağlılığını, guzel sanatlar sevgisini ve milli birlik duygusunu devamlı olarak ve her turlu vasıta ve onlemlerle besleyerek geliştirmek milli idealimizdir ( 1933 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
Guzel sanatların hepsinde, ulus gencliğinin ne turlu ilerletmesini istediğinizi bilirim Bu yapılmaktadır Ancak bunda en cabuk, en onde goturulmesi gerekli olan Turk Muziği'dir Bir ulusun yeni değişikliğine olcu, muzikte değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir Ulusal; ince duyguları, duşunceleri anlatan; yuksek deyişleri, soyleyişleri toplamak, onları bir an once, modern muzik kurallarına gore işlemek gerekir Ancak bu duzeyde Turk ulusal muziği yukselip, evrensel muzikte yerini alabilir ( 1934 )
(Ayın Tarihi, Sayı:12, 1934)
Sinan'ın heykelini yapınız ( 1935 )
(TTK Belleten, Cilt:III, Sayı:10, 1939, Lev:XCIII Ataturk el yazısı ve imzası ile yazmıştır)
Guzel sanatların her dalı icin, Kamutay'ın ( TBMM'nin ) ilgi ve emek, milletin insani ve medeni hayatı ve calışkanlık veriminin artması icin cok etkilidir ( 1936 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
Guzel sanatlarda başarı; butun inkılapların başarılı olduğunun en kesin delilidir Bunda başarılı olamayan milletlere ne yazıktır Onlar, butun başarılarına rağmen medeniyet alanında yuksek insanlık sıfatıyla tanınmaktan daima yoksun kalacaklardır ( 1936 )
(Cumhuriyet Gazetesi, 10111941, Cevat Abbas Gurer)
imagessanatlailgiliataturksozleri5ad6b3c7d2ee4
Bursa'da Dar'ul Elhan (İst Belediye Konservatuvarı) oğretmen ve oğrencilerinin verdiği konserden sonra bayan sanatcılarla,
29 Mayıs 1926
Bir millet ki resim yapmaz, bir millet ki heykel yapmaz, bir millet ki fennin gerektirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt II, s 67)
Guzel sanatların hepsinde, ulus gencliğinin ne turlu ilerletilmesini istediğinizi bilirim Bu yapılmaktadır Ancak bunda en cabuk, en onde goturulmesi gerekli olan Turk musikisidir Bir ulusun yeni değişikliğinde olcu, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt I, s 378)
Guzel sanatlara da alakanızı yeniden canlandırmak isterim Ankara'da bir Konservatuvar ve Temsil Akademisi kurulmakta olmasını zikretmek, benim icin bir hazdır Guzel Sanatların her şubesi icin Kamutay'ın gostereceği alaka ve emek, milletin insani ve medeni hayatı ve calışkanlık veriminin artması icin cok etkilidir(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt I, s 387)
Bunu da beyan edeyim ki Turk milletinin son senelerde gosterdiği harikaların, yaptığı siyasi ve sosyal inkılapların hakiki sahibi kendisidir Sizsiniz Milletimizde bu istidat ve tekamul mevcut olmasaydı, onu yaratmaya hicbir kuvvet ve kudret yetemezdi
Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt II, s214
Sanat guzelliğin ifadesidir Bu ifade sozle olursa şiir, nağme olursa musiki, resim ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile olursa mimarlık olur
(Muhit Mecmuası, Sene:1, No:2, 1928)
Sanatkar da, toplum da uzun mucadele ve gayretten sonra alnında ışığı ilk hisseden insandır
(Ataturk'e Ait Hatıralar, 1949)
Biz, cok defa, bu musikinin tam haysiyetini bulamıyoruz İşte bu dinlediğimiz, hakiki Turk Musikisi'dir ve hic şuphesiz, yuksek bir medeniyetin musikisidir Bu musikiyi, butun dunyanın anlaması lazımdır Fakat, onu butun dunyaya anlatabilmek icin, bizim milletce, bugunku medeni dunyanın seviyesine yukselmemiz lazımdır
(Mesut Cemil Anlatıyor: Nukte, Fıkra ve Cizgilerle Ataturk II, 1954)
Dunyada medeni olmak, ilerlemek ve olgunlaşmak isteyen herhangi bir millet mutlaka heykel yapacak ve heykeltraş yetiştirecektir Abidelerin şuraya buraya tarihi hatıralar olarak dikilmesinin dine aykırı olduğunu iddia edenler, din hukumlerini gereği gibi araştırıp incelememiş olanlardır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
Aydın ve dindar olan milletimiz, ilerlemenin sebeplerinden biri olan heykeltraşlığı en ust derecede ilerletecek ve memleketimizin her koşesinde atalarımızın ve bunlardan sonra yetişecek evlatlarımızın hatıralarını guzel heykellerle dunyaya ilan edecektir ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
İnsanlar olgunlaşmak icin bazı şeylere muhtactır Bir millet ki, resim yapmaz, bir millet ki, heykel yapmaz, bir millet ki tekniğin getirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur Halbuki bizim milletimiz, gercek nitelikleriyle medeni ve ileri olmaya layıktır ve olacaktır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
Bir milleti yaşatmak icin birtakım temeller lazımdır ve bilirsiniz ki, bu temellerin en onemlilerinden biri sanattır Bir millet sanattan ve sanatkardan yoksunsa tam bir hayata sahip olamaz Boyle bir millet bir ayağı topal, bir kolu colak, sakat ve hasta bir kimse gibidir Hatta kasdettiğim manayı bu soz de ifadeye yeterli değildir Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur Bir millet sanata onem vermedikce buyuk bir felakete mahkumdur Bircok unsurlar o felaketin derecesini farketmez Farkettiği gun de ne kadar muthiş bir etkinlikle calışmak gerektiğini tahmin edemez ( 1923 )
Hayatta musiki lazım mıdır? Hayatta musiki lazım değildir Cunku hayat musikidir Musiki ile alakası olmayan yaratıklar insan değildirler Eğer soz konusu olan hayat insan hayatı ise musiki mutlaka vardır Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz Musiki hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve herşeyidir Yalınz musikinin nev'i, uzerinde duşunmeye değer ( 1925 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
İnsanlarda birtakım ince, yuksek ve temiz duygular vardır ki insan onlarla yaşar İşte ince, yuksek, derin ve temiz duyguları en ziyade duyabilen ve diğer insanlara duyurabilen şairdir ( 1928 )
(Muhit Mecmuası, Sene:1, No:2, 1928)
Efendiler Hepiniz mebus olabilirsiniz, vekil olabilirsiniz; hatta reisicumhur olabilirsiniz Fakat bir sanatkar olamazsınız Hayatlarını buyuk bir sanata vakfeden bu cocukları sevelim ( 1930 )
(İ Galip Arcan Anlatıyor, Ses Dergisinden iktibas Sumerbank Dergisi, Cilt:3, Sayı:29, 1963)
Bizim hakiki musikimiz Anadolu Halkı'nda işitilebilir ( 1930 )
(Ayın Tarihi, Sayı:73, 1930)
Vatan butun evlatlarının calışması ile ve yardımı ile yaşar ve bundan başka toplumunu mekanizmasında faydasız hicbir parca yoktur Devleti idare eden bakanla, vatanın refahına elinin işi ile yardım eden sanatkar arasında, yalnız kucuk bir fark vardır, o mda şudur Birinin vazifesi, bir diğerininkinden daha onemlidir Fakat her ikisinde de iyi yapılmak şartıyla, ahlaki değer aynıdır ( 1930 )
Yuksek bir insan toplumu olan Turk Milleti'nin tarihi bir ozelliği de guzel sanatları sevmek ve onda yukselmektir Bunun icindir ki, milletimizin yuksek karakterini, yorulmaz calışkanlığını, doğuştan gelen zekasını, ilme bağlılığını, guzel sanatlar sevgisini ve milli birlik duygusunu devamlı olarak ve her turlu vasıta ve onlemlerle besleyerek geliştirmek milli idealimizdir ( 1933 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
Guzel sanatların hepsinde, ulus gencliğinin ne turlu ilerletmesini istediğinizi bilirim Bu yapılmaktadır Ancak bunda en cabuk, en onde goturulmesi gerekli olan Turk Muziği'dir Bir ulusun yeni değişikliğine olcu, muzikte değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir Ulusal; ince duyguları, duşunceleri anlatan; yuksek deyişleri, soyleyişleri toplamak, onları bir an once, modern muzik kurallarına gore işlemek gerekir Ancak bu duzeyde Turk ulusal muziği yukselip, evrensel muzikte yerini alabilir ( 1934 )
(Ayın Tarihi, Sayı:12, 1934)
Sinan'ın heykelini yapınız ( 1935 )
(TTK Belleten, Cilt:III, Sayı:10, 1939, Lev:XCIII Ataturk el yazısı ve imzası ile yazmıştır)
Guzel sanatların her dalı icin, Kamutay'ın ( TBMM'nin ) ilgi ve emek, milletin insani ve medeni hayatı ve calışkanlık veriminin artması icin cok etkilidir ( 1936 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
Guzel sanatlarda başarı; butun inkılapların başarılı olduğunun en kesin delilidir Bunda başarılı olamayan milletlere ne yazıktır Onlar, butun başarılarına rağmen medeniyet alanında yuksek insanlık sıfatıyla tanınmaktan daima yoksun kalacaklardır ( 1936 )
(Cumhuriyet Gazetesi, 10111941, Cevat Abbas Gurer)