Şarbon Anthrax Hastalığı
Şarbon nedir ?
Şarbon Bacillus anthracis isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Antraks ismiyle bilinen şarbon özellikle sığır, koyun, keçi ve deve gibi otçul memeli hayvanların bir hastalığı olmakla beraber insanlarda, diğer memelilerde ve bazı kuşlarda da görülebilmektedir.
Şarbon insanlara Nasıl Bulaşır ?
Şarbon insanlara 3 şekilde bulaşmakta ve bulaşma şekline göre isimlendirilmektedir.
Hasta hayvanlara, bunların dokularına, bu hayvanların kirlenmiş olduğu yerlere ve malzemelere temas sonucunda bakterinin bütünlüğü bozulmuş deriden girmesiyle deri şarbonu;
Şarbon mikrobuyla bulaşmış gıdaların özelliklede şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle veya ihtimal dahilinde de olsa şarbon sporları bulaşmış suların içilmesiyle bağırsak şarbonu;
Şarbon sporlarıyla bulaşık tozların veya hayvan tüylerinde ve kıllarında bulunabilen sporların solunması sonucunda da akciğer şarbonu oluşmaktadır. Şarbon hastalığında insandan insana bulaşma yoktur.
Şarbon daha Çok Kimlerde Görülür?
Hastalığa herkes yakalanabilir. Anvcak hayvancılıkla uğraşanlar, kasaplar, deri yün endüstrisinde çalışanlar, veteriner sağlık teknisyenleri ile veteriner hekimlerin hastalığa yakaanma ihtimali daha yüksektir.
Şarbonun Belirtileri Nelerdir ?
Şarbon hastalığı, etkenin vücuda girmesinden itibaren yaklaşık 2-7 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler hastalığın klinik şekline göre değişir.
Deri Şarbonu: Şarbon sporlarının deriden girdiği yerde, ilk önce böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlik oluşur. Bu şişlik 1-2 gün içinde içi su dolu kabarcığa dönüşür ve daha sonra da ağrısız genellikle 1-3 santimetre genişliğinde, ortasında karekteristik siyah renkte ölü dokunun yer aldığı bir yara meydana gelir. Bundan ötürü deri şarbonu kara kabarcık olarak da adlandırılır. Çoban çıbanı ismiylede anılan deri şarbonunda ayrıca, yaranın bulunduğu bölgedeki lenf bezlerinde şişmeler görülebilir. Tedavi edilmeyen deri şarbonu vakalarının % 10-20 si ölümle sonuçlanabilir.
Bağırsak şarbonu: Bulantı kusma, iştahsızlık, ateş gibi beliritlerle başlar bunu karın ağrısı, kanlı kusma ve kanlı ishal izler. Daha sonra kan zehirlenmesi ve şok gelişerek ölüm meydana gelebilir. Bu tip şarbonda tedaviye başlansa dahi ölüm % 50 civarındadir.
Akciğer şarbonu: Soğuk algınlığına benzeyen belirtilerle başlar. Yüksek ateş ve titremeler görülür. Birkaç gün sonra ağır solunum güçlüğü ve şok gelişir. Hastalık genel olarak ölümle sonuçlanır
Şarbonun Tedavisi var mıdır?
Şarbonun tedavisi için etkili antibiyotikler vardır. Tedavinin başarılı olabilmesi için mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak gerekir. Bu sebeple şarbonla ilgili yukarıda bahsedilen belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati öneme sahiptir.
Şarbondan Korunmak İçin Neler yapılmalıdır ?
Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli ve yüzülmemelidir.
Şarbondan ölen hayvanlar mümkünse yakılarak imha edilmeli veya 2 metre derinliğinde çukurlar açılarak üzerine sönmemiş kireç dökülüp gömülmelidir.
Hasta hayvanların bulundukları yerler ve taşındıkları nakil vasıtaları temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Hasta hayvanların temas ettiği yem maddeleri, altlıklar ve gübre gibi bulaşık materyaller yakılarak imha edilmelidir.
Hastalık şüphesiyle yetkili birimler tarafından konulan müşahade ve karantina süresi sona ermeden hayvanlar kesilmemeli ve etleri tüketilmemelidir.
Riskli bölgelerde , hayvanlar şarbona karşı aşılattırılmalıdır.
Asla Unutmayınız !
Yukarıda belirtilen korunma önlemlerine titizlikle uyulmaz ise havayla temas eden şarbon bakterisi, spor denilen dış ortama dayanıklı bir yapıya dönüştüğünden yıllarca hastalık yapabilme özelliğini sürdürür. Hayvanların bu bakterilere temasıyla da hastalık tekrar ortaya çıkar.
Anthrax (Şarbon) basili ile nasıl başedilir ?
Panik yapmayın
Anthrax mikrobu deride, mide-barsak sisteminde veya akciğerlerde enfeksiyona neden olabilir. Bunun için mikrobun yaralanmış deriye bulaşması, yutulması, ince toz halinde nefes yoluyla alınması gerekir. Hastalık anthrax sporlarına maruz kalındıktan sonra uygun bir antibiyotikle erken tedavi edilirse önlenebilir. Anthrax insandan insana bulaşmaz.
Anthraxın gizli bir etken olarak etkili olması için, çok küçük partiküller halinde toz haline getirilmesi gerekir. Bunu yapmak oldukça zor olup özel uzmanlık ve özel malzemeler gerektirmektedir. Eğer bu küçük partiküller nefes yoluyla alınırsa, hayati tehlikeye neden olan akciğer enfeksiyonu meydana gelebilir, fakat erken teşhis ve tedavi mümkündür.
"Anthrax" olduğundan şüphelenilen tehlikeli açılmamış mektup veya paketler:
Herhangi şüpheli bir zarf veya paketi sallamayınız veya içini boşaltmayınız.
İçindekilerin sızmasını önlemek için zarf veya paketi plastik bir torba veya diğer benzeri bir taşıyıcı içerisine KOYUNUZ.
Eğer herhangi bir kap yoksa, zarf veya paketi herhangi bir şey ( elbise, kağıt, çöp tenekesi, vb. ) ile KAPATINIZ.
Daha sonra odayı TERK EDİN ve kapıyı KAPATIN veya diğerlerinin girmesine engel olmak için bölgeyi boşaltın. (diğerlerini de uzaklaştırın)
Yüzünüze herhangi bir toz bulaşmasını önlemek için ellerinizi sabunlu su ile YIKAYINIZ.
Daha sonra ne yapılacak….
Eğer EV’de iseniz, durumu yerel polise bildiriniz.
Eğer İŞ’te iseniz, durumu yerel polise bildiriniz ve binanızın güvenlik görevlisine veya mevcut amirinize haber veriniz.
Bu şüpheli zarf veya paket fark edildiği zaman odada veya bölgede bulunan bütün herkesin LİSTESİNİ YAPINIZ. İleri araştırma ve tavsiyeler için bu listeyi yerel sağlık yetkililerine ve kanun uygulayıcı görevlilere veriniz.
Tozlu ve toz yüzeye çıkmış zarflar:
Tozu TEMİZLEMEYE ÇALIŞMAYINIZ. Yüzeye çıkmış muhteviyatı hemen bir şeylerle ( elbise, kağıt, çöp tenekesi, vb.) KAPATINIZ ve bu kapattığınızı kaldırmayınız.
Daha sonra odayı TERKEDİNİZ ve kapıyı KAPATINIZ veya başkalarının girmesini önlemek için bölgeyi boşaltınız. (diğerlerini de uzaklaştırın)
Yüzünüze herhangi bir toz bulaşmasını önlemek için ellerinizi sabunlu su ile YIKAYINIZ.
Daha sonra ne yapılacak….
Eğer EV’de iseniz, durumu yerel polise bildiriniz.
Eğer İŞ’te iseniz, durumu yerel polise bildiriniz ve binanızın güvenlik görevlisine veya mevcut amirinize haber veriniz.
En kısa zamanda oldukça bulaşmış olan elbiseleri KALDIRINIZ ve bir plastik torba içerisine veya diğer ağzı kapatılabilen torbalara koyunuz. Bu elbise torbaları uygun muamele için acil görevlilere verilmelidir.
En kısa zamanda sabunlu su ile DUŞ ALINIZ. Cildinize çamaşır suyu veya diğer dezenfektanları kullanmayınız.
Eğer mümkünse odada veya bölgede bulunan bütün insanların özellikle toz ile gerçek anlamda temas edenlerin listesini yapınız. Bu listeyi uygun tıbbi tavsiyelerde bulanabilmeleri için halk sağlığı yetkililerine ve ileri araştırmalar için kanun uygulayıcılara veriniz.
Havaya karışmış toz ile kontamine olmuş oda hakkında:
Bölgedeki yerel fanları veya havalandırma ünitelerini kapatınız.
Bölgeyi hemen TERKEDİNİZ.
Kapıyı KAPATINIZ veya başkalarının girmesine engel olmak için bölgeyi kapatınız. (diğerlerini de uzaklaştırın)
Daha sonra ne yapılacak….
Eğer EV’de iseniz, olayı polise“155” veya “156” jandarmayı arayınız.
Eğer İŞ’te iseniz, olayı yerel polise “155” i arayınız ve binanızın güvenlik görevlisine veya mevcut amirinize haber veriniz.
Eğer münkünse, binanın havalandırma sistemini KAPATINIZ.
Eğer münkünse, odada veya bölgede bulunan bütün insanların özellikle toz ile gerçek anlamda temas edenlerin listesini yapınız. Bu listeyi uygun tıbbi tavsiyelerde bulanabilmeleri için halk sağlığı yetkililerine ve ileri araştırmalar için kanun uygulayıcılara veriniz.
Şüpheli paket veya mektupları nasıl ayırt edilir?
Şüpheli paket ve mektupların bazı özellikleri aşağıdadır…
Aşırı posta ücreti
Elyazısı veya zayıf tanımlanmış adres
Doğru olmayan ünvan
Ünvan, fakat isim yok
Genel kelimlerin yanlış yazılması
Yağlı lekeler, soluk veya koku
Gönderen adresi yok
Orantısız ve düzgün olmayan zarf
Bantlı veya telli şeklinde aşırı güvenlik malzemeleri
Görsel olarak dikkati dağıtan şeyler
Özel, Gizli gibi işaretlenmiş
Şarbon nedir ?
Şarbon Bacillus anthracis isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Antraks ismiyle bilinen şarbon özellikle sığır, koyun, keçi ve deve gibi otçul memeli hayvanların bir hastalığı olmakla beraber insanlarda, diğer memelilerde ve bazı kuşlarda da görülebilmektedir.
Şarbon insanlara Nasıl Bulaşır ?
Şarbon insanlara 3 şekilde bulaşmakta ve bulaşma şekline göre isimlendirilmektedir.
Hasta hayvanlara, bunların dokularına, bu hayvanların kirlenmiş olduğu yerlere ve malzemelere temas sonucunda bakterinin bütünlüğü bozulmuş deriden girmesiyle deri şarbonu;
Şarbon mikrobuyla bulaşmış gıdaların özelliklede şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle veya ihtimal dahilinde de olsa şarbon sporları bulaşmış suların içilmesiyle bağırsak şarbonu;
Şarbon sporlarıyla bulaşık tozların veya hayvan tüylerinde ve kıllarında bulunabilen sporların solunması sonucunda da akciğer şarbonu oluşmaktadır. Şarbon hastalığında insandan insana bulaşma yoktur.
Şarbon daha Çok Kimlerde Görülür?
Hastalığa herkes yakalanabilir. Anvcak hayvancılıkla uğraşanlar, kasaplar, deri yün endüstrisinde çalışanlar, veteriner sağlık teknisyenleri ile veteriner hekimlerin hastalığa yakaanma ihtimali daha yüksektir.
Şarbonun Belirtileri Nelerdir ?
Şarbon hastalığı, etkenin vücuda girmesinden itibaren yaklaşık 2-7 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler hastalığın klinik şekline göre değişir.
Deri Şarbonu: Şarbon sporlarının deriden girdiği yerde, ilk önce böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlik oluşur. Bu şişlik 1-2 gün içinde içi su dolu kabarcığa dönüşür ve daha sonra da ağrısız genellikle 1-3 santimetre genişliğinde, ortasında karekteristik siyah renkte ölü dokunun yer aldığı bir yara meydana gelir. Bundan ötürü deri şarbonu kara kabarcık olarak da adlandırılır. Çoban çıbanı ismiylede anılan deri şarbonunda ayrıca, yaranın bulunduğu bölgedeki lenf bezlerinde şişmeler görülebilir. Tedavi edilmeyen deri şarbonu vakalarının % 10-20 si ölümle sonuçlanabilir.
Bağırsak şarbonu: Bulantı kusma, iştahsızlık, ateş gibi beliritlerle başlar bunu karın ağrısı, kanlı kusma ve kanlı ishal izler. Daha sonra kan zehirlenmesi ve şok gelişerek ölüm meydana gelebilir. Bu tip şarbonda tedaviye başlansa dahi ölüm % 50 civarındadir.
Akciğer şarbonu: Soğuk algınlığına benzeyen belirtilerle başlar. Yüksek ateş ve titremeler görülür. Birkaç gün sonra ağır solunum güçlüğü ve şok gelişir. Hastalık genel olarak ölümle sonuçlanır
Şarbonun Tedavisi var mıdır?
Şarbonun tedavisi için etkili antibiyotikler vardır. Tedavinin başarılı olabilmesi için mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak gerekir. Bu sebeple şarbonla ilgili yukarıda bahsedilen belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati öneme sahiptir.
Şarbondan Korunmak İçin Neler yapılmalıdır ?
Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli ve yüzülmemelidir.
Şarbondan ölen hayvanlar mümkünse yakılarak imha edilmeli veya 2 metre derinliğinde çukurlar açılarak üzerine sönmemiş kireç dökülüp gömülmelidir.
Hasta hayvanların bulundukları yerler ve taşındıkları nakil vasıtaları temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Hasta hayvanların temas ettiği yem maddeleri, altlıklar ve gübre gibi bulaşık materyaller yakılarak imha edilmelidir.
Hastalık şüphesiyle yetkili birimler tarafından konulan müşahade ve karantina süresi sona ermeden hayvanlar kesilmemeli ve etleri tüketilmemelidir.
Riskli bölgelerde , hayvanlar şarbona karşı aşılattırılmalıdır.
Asla Unutmayınız !
Yukarıda belirtilen korunma önlemlerine titizlikle uyulmaz ise havayla temas eden şarbon bakterisi, spor denilen dış ortama dayanıklı bir yapıya dönüştüğünden yıllarca hastalık yapabilme özelliğini sürdürür. Hayvanların bu bakterilere temasıyla da hastalık tekrar ortaya çıkar.
Anthrax (Şarbon) basili ile nasıl başedilir ?
Panik yapmayın
Anthrax mikrobu deride, mide-barsak sisteminde veya akciğerlerde enfeksiyona neden olabilir. Bunun için mikrobun yaralanmış deriye bulaşması, yutulması, ince toz halinde nefes yoluyla alınması gerekir. Hastalık anthrax sporlarına maruz kalındıktan sonra uygun bir antibiyotikle erken tedavi edilirse önlenebilir. Anthrax insandan insana bulaşmaz.
Anthraxın gizli bir etken olarak etkili olması için, çok küçük partiküller halinde toz haline getirilmesi gerekir. Bunu yapmak oldukça zor olup özel uzmanlık ve özel malzemeler gerektirmektedir. Eğer bu küçük partiküller nefes yoluyla alınırsa, hayati tehlikeye neden olan akciğer enfeksiyonu meydana gelebilir, fakat erken teşhis ve tedavi mümkündür.
"Anthrax" olduğundan şüphelenilen tehlikeli açılmamış mektup veya paketler:
Herhangi şüpheli bir zarf veya paketi sallamayınız veya içini boşaltmayınız.
İçindekilerin sızmasını önlemek için zarf veya paketi plastik bir torba veya diğer benzeri bir taşıyıcı içerisine KOYUNUZ.
Eğer herhangi bir kap yoksa, zarf veya paketi herhangi bir şey ( elbise, kağıt, çöp tenekesi, vb. ) ile KAPATINIZ.
Daha sonra odayı TERK EDİN ve kapıyı KAPATIN veya diğerlerinin girmesine engel olmak için bölgeyi boşaltın. (diğerlerini de uzaklaştırın)
Yüzünüze herhangi bir toz bulaşmasını önlemek için ellerinizi sabunlu su ile YIKAYINIZ.
Daha sonra ne yapılacak….
Eğer EV’de iseniz, durumu yerel polise bildiriniz.
Eğer İŞ’te iseniz, durumu yerel polise bildiriniz ve binanızın güvenlik görevlisine veya mevcut amirinize haber veriniz.
Bu şüpheli zarf veya paket fark edildiği zaman odada veya bölgede bulunan bütün herkesin LİSTESİNİ YAPINIZ. İleri araştırma ve tavsiyeler için bu listeyi yerel sağlık yetkililerine ve kanun uygulayıcı görevlilere veriniz.
Tozlu ve toz yüzeye çıkmış zarflar:
Tozu TEMİZLEMEYE ÇALIŞMAYINIZ. Yüzeye çıkmış muhteviyatı hemen bir şeylerle ( elbise, kağıt, çöp tenekesi, vb.) KAPATINIZ ve bu kapattığınızı kaldırmayınız.
Daha sonra odayı TERKEDİNİZ ve kapıyı KAPATINIZ veya başkalarının girmesini önlemek için bölgeyi boşaltınız. (diğerlerini de uzaklaştırın)
Yüzünüze herhangi bir toz bulaşmasını önlemek için ellerinizi sabunlu su ile YIKAYINIZ.
Daha sonra ne yapılacak….
Eğer EV’de iseniz, durumu yerel polise bildiriniz.
Eğer İŞ’te iseniz, durumu yerel polise bildiriniz ve binanızın güvenlik görevlisine veya mevcut amirinize haber veriniz.
En kısa zamanda oldukça bulaşmış olan elbiseleri KALDIRINIZ ve bir plastik torba içerisine veya diğer ağzı kapatılabilen torbalara koyunuz. Bu elbise torbaları uygun muamele için acil görevlilere verilmelidir.
En kısa zamanda sabunlu su ile DUŞ ALINIZ. Cildinize çamaşır suyu veya diğer dezenfektanları kullanmayınız.
Eğer mümkünse odada veya bölgede bulunan bütün insanların özellikle toz ile gerçek anlamda temas edenlerin listesini yapınız. Bu listeyi uygun tıbbi tavsiyelerde bulanabilmeleri için halk sağlığı yetkililerine ve ileri araştırmalar için kanun uygulayıcılara veriniz.
Havaya karışmış toz ile kontamine olmuş oda hakkında:
Bölgedeki yerel fanları veya havalandırma ünitelerini kapatınız.
Bölgeyi hemen TERKEDİNİZ.
Kapıyı KAPATINIZ veya başkalarının girmesine engel olmak için bölgeyi kapatınız. (diğerlerini de uzaklaştırın)
Daha sonra ne yapılacak….
Eğer EV’de iseniz, olayı polise“155” veya “156” jandarmayı arayınız.
Eğer İŞ’te iseniz, olayı yerel polise “155” i arayınız ve binanızın güvenlik görevlisine veya mevcut amirinize haber veriniz.
Eğer münkünse, binanın havalandırma sistemini KAPATINIZ.
Eğer münkünse, odada veya bölgede bulunan bütün insanların özellikle toz ile gerçek anlamda temas edenlerin listesini yapınız. Bu listeyi uygun tıbbi tavsiyelerde bulanabilmeleri için halk sağlığı yetkililerine ve ileri araştırmalar için kanun uygulayıcılara veriniz.
Şüpheli paket veya mektupları nasıl ayırt edilir?
Şüpheli paket ve mektupların bazı özellikleri aşağıdadır…
Aşırı posta ücreti
Elyazısı veya zayıf tanımlanmış adres
Doğru olmayan ünvan
Ünvan, fakat isim yok
Genel kelimlerin yanlış yazılması
Yağlı lekeler, soluk veya koku
Gönderen adresi yok
Orantısız ve düzgün olmayan zarf
Bantlı veya telli şeklinde aşırı güvenlik malzemeleri
Görsel olarak dikkati dağıtan şeyler
Özel, Gizli gibi işaretlenmiş