Tüm yerkürede 360 milyon, Devletimizde ise 6 milyon Tip 2 Diyabet (Şeker Hastalığı) hastası bulunmaktadır. Bu hastaların % 40’ı birebir vakitte obezite sorunu yaşamaktadır. Yani, Türkiye’de 2 milyon dörtyüzbin hem Obez hemde şeker hastası bulunmaktadır. Bu rahatsızlıkları taşıyan insanlarda yandaş hastalılar dediğimiz; uyku sorunları, yüksek tansiyon, kalp rahatsızlıkları, diz ağrıları, kan yağları yüksekliği, karaciğer yağlanması, cinsî ve hormonal meseleler, kısırlık, birtakım kanser tipleri sık görülmektedir. Bu hastaların insülin ve diyabet ilaçlarına mahkûm olmaktan kurtulmaları için ameliyat prosedürleri gitgide artan orantıda tesirli ve kalıcı sonuçlar sunmaktadır.
Tüm Yerkürede olduğu üzere devletimizde de giderek artan ve çağımızın sıhhat harcamalarının değerli orantıda yükselmesine neden olan, daha da kıymetlisi ömür kalitesini çok düşüren Obezite ve Diyabeti denetim altına alınması büyük ehemmiyet arzetmektedir.
Yakın vakitlere kadar, şeker illetine sahip kişiler ömür uzunluğu ilaç kullanmak zorunda diye biliniyordu. Gelgelelim her ortamda olduğu üzere şeker illeti günümüzde % 90’ların üzerinde ameliyatla denetim altına alınabilmektedir. Münhasıran gastrik by pass bu hususta başarılı sonuçlar sunmaktadır.
Şeker marazının ameliyattan yarar görmesini artıran kimi kriterler vardı. Bunlar;
• Vücut kitle indeksi (Body mass indeksi=BMI)’nin 35 Kg/m2’nin üzerinde olması,
• HbA1c’nin 7’nin üzerinde olması,
• C peptid seviyesinin alışılagelmiş olması,
• HOMA-IR indeksinin yüksek olması
Son yıllarda yapılan çalışmalar ve deneyimler bu kriterlerin esnetilebileceğine dair işaretler vermektedir. Yerkürenin saygın ve A kümesi mecmuası Obezite Surgery’nin Ekim 2015 sayısında yayınlanan bir makale bu hususta yeni ufuklar açmaktadır. Bu makaleye nazaran; BMI’i 30 Kg/m2’nin altında olan 80 diyabet hastasına sleeve gastrektomi ve gastrik by pass ameliyatları yapılmış. Hastaların 1 yılın ahir ortalama kilo kayıpları 17,2 Kg olurken, % 48,8’i şeker illetinden kısmen yahut büsbütün kurtulmuş, insülin kullanan 21 hastadan 16’sının insülin gereksinimi kalmamış. Bugüne kadar bilinenler ışığında yalnızca Obez olan şeker hastalarına yapılan bu ameliyatlar, Obez olmayan lakin yüksek kilolu bireylerde yapılabilecek üzere gözükmektedir. Bu açıdan yeni ufuklar açan bu durum pek çok şeker hastasına umut olacaktır.
Şeker marazı için ameliyattan yarar görecek hastayı belirlemek için kimi skorlama sistemleri geliştirilmektedir. Bunlarda biri ABCD (Age, BMI, C-Peptid, Duration of Diabetes) sistemidir. Bu sisteme nazaran 40 yaşının altında, BMI 27 Kg/m2 üzerinde, C peptid seviyesi 2,9’un üzerinde ve 8 yıldan kısa vadedir şeker illeti bulunan insanlar ameliyattan yarar görme mümkünlüğü yüksek hastalardır. Bunlarda C-peptid seviyesi pankras hücrelerinden insülin salınımını yansıtması bakımından kıymetlidir. Şayet C-peptid yüksek ve şeker hastalığı’ da var ise ehliyetli insülin salınmasına karşın hücrelerde insüline direnç olduğu için kan şekeri yüksek seyretmektedir. Bilhassa gastrik by pass ameliyatı insülin direncini azaltan GLP-1 üzere hormonların salınımının artışına neden olduğu için kandaki şeker yani glukoz seviyesini düşürerek şeker illetinin güzelleşmesine neden olmaktadır.
ABCD skorunu etkileyen öteki bir faktör ise şeker illetinin kaç yıldır olduğu bilhassa, kaç yıldır insülin tasarrufunun olması durumudur. Şayet birkaç yıldır insülin kullanılıyorsa % 100’e yakın orantıda şeker marazından kurtulmak mümkündür. Gelgelelim, 33 yıldır şeker hastası olup ve 10 yıldır insülin iğneleri yapan bir hastamızın ameliyattan 10 gün sonra insülini bıraktığına şahit olduk. Bu nedenle bu skorlama sistemindeki kriterleri topluca pahalandırmak ve buna nazaran karar vermek daha elverişli olur kanısındayım.
Tüm Yerkürede olduğu üzere devletimizde de giderek artan ve çağımızın sıhhat harcamalarının değerli orantıda yükselmesine neden olan, daha da kıymetlisi ömür kalitesini çok düşüren Obezite ve Diyabeti denetim altına alınması büyük ehemmiyet arzetmektedir.
Yakın vakitlere kadar, şeker illetine sahip kişiler ömür uzunluğu ilaç kullanmak zorunda diye biliniyordu. Gelgelelim her ortamda olduğu üzere şeker illeti günümüzde % 90’ların üzerinde ameliyatla denetim altına alınabilmektedir. Münhasıran gastrik by pass bu hususta başarılı sonuçlar sunmaktadır.
Şeker marazının ameliyattan yarar görmesini artıran kimi kriterler vardı. Bunlar;
• Vücut kitle indeksi (Body mass indeksi=BMI)’nin 35 Kg/m2’nin üzerinde olması,
• HbA1c’nin 7’nin üzerinde olması,
• C peptid seviyesinin alışılagelmiş olması,
• HOMA-IR indeksinin yüksek olması
Son yıllarda yapılan çalışmalar ve deneyimler bu kriterlerin esnetilebileceğine dair işaretler vermektedir. Yerkürenin saygın ve A kümesi mecmuası Obezite Surgery’nin Ekim 2015 sayısında yayınlanan bir makale bu hususta yeni ufuklar açmaktadır. Bu makaleye nazaran; BMI’i 30 Kg/m2’nin altında olan 80 diyabet hastasına sleeve gastrektomi ve gastrik by pass ameliyatları yapılmış. Hastaların 1 yılın ahir ortalama kilo kayıpları 17,2 Kg olurken, % 48,8’i şeker illetinden kısmen yahut büsbütün kurtulmuş, insülin kullanan 21 hastadan 16’sının insülin gereksinimi kalmamış. Bugüne kadar bilinenler ışığında yalnızca Obez olan şeker hastalarına yapılan bu ameliyatlar, Obez olmayan lakin yüksek kilolu bireylerde yapılabilecek üzere gözükmektedir. Bu açıdan yeni ufuklar açan bu durum pek çok şeker hastasına umut olacaktır.
Şeker marazı için ameliyattan yarar görecek hastayı belirlemek için kimi skorlama sistemleri geliştirilmektedir. Bunlarda biri ABCD (Age, BMI, C-Peptid, Duration of Diabetes) sistemidir. Bu sisteme nazaran 40 yaşının altında, BMI 27 Kg/m2 üzerinde, C peptid seviyesi 2,9’un üzerinde ve 8 yıldan kısa vadedir şeker illeti bulunan insanlar ameliyattan yarar görme mümkünlüğü yüksek hastalardır. Bunlarda C-peptid seviyesi pankras hücrelerinden insülin salınımını yansıtması bakımından kıymetlidir. Şayet C-peptid yüksek ve şeker hastalığı’ da var ise ehliyetli insülin salınmasına karşın hücrelerde insüline direnç olduğu için kan şekeri yüksek seyretmektedir. Bilhassa gastrik by pass ameliyatı insülin direncini azaltan GLP-1 üzere hormonların salınımının artışına neden olduğu için kandaki şeker yani glukoz seviyesini düşürerek şeker illetinin güzelleşmesine neden olmaktadır.
ABCD skorunu etkileyen öteki bir faktör ise şeker illetinin kaç yıldır olduğu bilhassa, kaç yıldır insülin tasarrufunun olması durumudur. Şayet birkaç yıldır insülin kullanılıyorsa % 100’e yakın orantıda şeker marazından kurtulmak mümkündür. Gelgelelim, 33 yıldır şeker hastası olup ve 10 yıldır insülin iğneleri yapan bir hastamızın ameliyattan 10 gün sonra insülini bıraktığına şahit olduk. Bu nedenle bu skorlama sistemindeki kriterleri topluca pahalandırmak ve buna nazaran karar vermek daha elverişli olur kanısındayım.