Selcuklu devleti hukumdarları Selcuklu Devletinin yıkılma sepebleri
Selcuklu devleti madde madde
Buyuk Selcuklu Devleti, Selcuklular hanedanının kurduğu ilk devlettir Bu gocebe topluluk, Karahanlılara ve Samanilere savaşlarda asker vererek karşılığında geniş otlaklar elde ettiler Selcuk Bey’in 1009′da olumunden sonra daha da guneye indilerKarahanlıları ve Gaznelileri endişelendirecek kadar guclendiler Arslan Bey’in Gaznelilerce tutuklanması ve 1032′de olmesinden sonra, Selcuk Bey’in torunları Tuğrul Bey ve Cağrı Bey bağımsızlıklarını elde etmeye giriştiler 1035′te buyuk bir Gazneli ordusunu yenerek Horasan iclerine doğru ilerlediler 1037′de de, bugunku Turkmenistan’da yer alan Merv kentini ele gecirdiler 1038′de Gaznelileri ikinci kez yendiler ve Nişabur kentine girerek bağımsızlıklarını ilan ettiler Tuğrul Bey sultan sanıyla hukumdar ilan edildi ve Buyuk Selcuklu Devleti de boylece kurulmuş oldu
Hukumdarları
0 Selcuk Bey 1000 – 1038
1 Tuğrul Bey 1037 1063
2 Alp Arslan 1063 1072
3 Melikşah 1072 1092
4 I Mahmud 1092 1093
5 Berkyaruk 1093 1104
6 Muizzeddin Melikşah 1105
7 Mehmed Tapar 1105 1118
8 II Mahmud (Selcuklu) 1118 1131 Batı İran ve Irak'ı hukumetmişti
9 Ahmed Sencer 1131 1157 Doğu İran'ı hukumetmişti
Gazneli I Mesut, Buyuk Selcuklu Devleti’ni ortadan kaldırmak amacıyla guclu bir orduyla Selcuklu topraklarına girdi Gazneli ve Buyuk Selcuklu orduları, Merv yakınlarında Dandanakan denen yerde karşılaştılar Mayıs 1040’ta yapılan Dandanakan Savaşı'nda, Buyuk Selcuklular Gazneli ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı Bu savaştan sonra Buyuk Selcuklu Devleti’nin Harezm ve Horasan'da varlığı kesinlik kazandı Tuğrul Bey, bu savaşın ardından giriştiği fetihlerle butun İran'ı denetimi altına aldı
Tuğrul Bey, Halife Kaim'in cağrısı uzerine 1055'te Bağdat'a girdi ve Buveyhileri halifeliğin merkezinden cıkardı Bu olayın ardından Buyuk Selcukluların İslam dunyasındaki itibarı arttı
Tuğrul Bey 1063'te olunce kardeşi Cağrı Bey'in oğlu Alp Arslan tahta gecti Alp Arslan Buyuk Selcuklu topraklarını daha da genişletti 1071'de Malazgirt Savaşı'nda Bizans İmparatoru Romen Diyojen'i yenerek tutsak aldı Malazgirt zaferinin asıl onemi, Anadolu'yu Turklere acmış olmasından gelir Anadolu iclerine akınlarını surduren Buyuk Selcuklu komutanları yeni topraklar ele gecirdiler ve bağımsız yeni devletler kurdular Alp Arslan 1072'de olunce Buyuk Selcuklu Devleti’nin başına oğlu Melikşah gecti 10721092 arasında hukum suren Melikşah donemi, Buyuk Selcuklu Devleti’nin en parlak donemi oldu
Melikşah'tan sonra sırasıyla başa gecen I Mahmud (10921094), Berkyaruk (10941105), Muizzeddin Melikşah (11051105) ve Mehmed Tapar (11051118) donemlerinde Buyuk Selcuklu Devleti gucunu ve eyaletlerdeki merkezi denetimini giderek yitirdi 1118'de tahta cıkan Ahmed Sencer’in ulke topraklarını yeniden birleştirme cabası da başarılı olamadıNitekim Sencer, ayaklanan gocebe Oğuzlara 1153'te tutsak duştu İki yıl sonra kacarak kurtulduysa da ulkede iktidarını yeniden sağlayamadan 1157’de oldu Buyuk Selcuklu Devleti boylece sona erdi
Ozet olarak Selcuklu Devletinin yıkılma nedenleri olarak aşağıdaki nedenler sayılabilir:
# Merkezi otoritenin zayıflaması
# Taht kavgaları
# Oğuz isyanları
# Haclı seferleri
# Atabeylerin bağımsız hareket etmesi
# Abbasi halifeliğini korumak icin buyuk mucadelelere girmeleri
# Fatimiler ve Şiilerin yıpratmaları
# Şehzade ayaklanmaları
# Gazneliler ve Karahanlıların istilası
# Batınilik hareketleri
# Ulke topraklarının hanedan uyelerinin ortak malı sayılması
# Kotu yonetim
Selcuklu devleti madde madde
Buyuk Selcuklu Devleti, Selcuklular hanedanının kurduğu ilk devlettir Bu gocebe topluluk, Karahanlılara ve Samanilere savaşlarda asker vererek karşılığında geniş otlaklar elde ettiler Selcuk Bey’in 1009′da olumunden sonra daha da guneye indilerKarahanlıları ve Gaznelileri endişelendirecek kadar guclendiler Arslan Bey’in Gaznelilerce tutuklanması ve 1032′de olmesinden sonra, Selcuk Bey’in torunları Tuğrul Bey ve Cağrı Bey bağımsızlıklarını elde etmeye giriştiler 1035′te buyuk bir Gazneli ordusunu yenerek Horasan iclerine doğru ilerlediler 1037′de de, bugunku Turkmenistan’da yer alan Merv kentini ele gecirdiler 1038′de Gaznelileri ikinci kez yendiler ve Nişabur kentine girerek bağımsızlıklarını ilan ettiler Tuğrul Bey sultan sanıyla hukumdar ilan edildi ve Buyuk Selcuklu Devleti de boylece kurulmuş oldu
Hukumdarları
0 Selcuk Bey 1000 – 1038
1 Tuğrul Bey 1037 1063
2 Alp Arslan 1063 1072
3 Melikşah 1072 1092
4 I Mahmud 1092 1093
5 Berkyaruk 1093 1104
6 Muizzeddin Melikşah 1105
7 Mehmed Tapar 1105 1118
8 II Mahmud (Selcuklu) 1118 1131 Batı İran ve Irak'ı hukumetmişti
9 Ahmed Sencer 1131 1157 Doğu İran'ı hukumetmişti
Gazneli I Mesut, Buyuk Selcuklu Devleti’ni ortadan kaldırmak amacıyla guclu bir orduyla Selcuklu topraklarına girdi Gazneli ve Buyuk Selcuklu orduları, Merv yakınlarında Dandanakan denen yerde karşılaştılar Mayıs 1040’ta yapılan Dandanakan Savaşı'nda, Buyuk Selcuklular Gazneli ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı Bu savaştan sonra Buyuk Selcuklu Devleti’nin Harezm ve Horasan'da varlığı kesinlik kazandı Tuğrul Bey, bu savaşın ardından giriştiği fetihlerle butun İran'ı denetimi altına aldı
Tuğrul Bey, Halife Kaim'in cağrısı uzerine 1055'te Bağdat'a girdi ve Buveyhileri halifeliğin merkezinden cıkardı Bu olayın ardından Buyuk Selcukluların İslam dunyasındaki itibarı arttı
Tuğrul Bey 1063'te olunce kardeşi Cağrı Bey'in oğlu Alp Arslan tahta gecti Alp Arslan Buyuk Selcuklu topraklarını daha da genişletti 1071'de Malazgirt Savaşı'nda Bizans İmparatoru Romen Diyojen'i yenerek tutsak aldı Malazgirt zaferinin asıl onemi, Anadolu'yu Turklere acmış olmasından gelir Anadolu iclerine akınlarını surduren Buyuk Selcuklu komutanları yeni topraklar ele gecirdiler ve bağımsız yeni devletler kurdular Alp Arslan 1072'de olunce Buyuk Selcuklu Devleti’nin başına oğlu Melikşah gecti 10721092 arasında hukum suren Melikşah donemi, Buyuk Selcuklu Devleti’nin en parlak donemi oldu
Melikşah'tan sonra sırasıyla başa gecen I Mahmud (10921094), Berkyaruk (10941105), Muizzeddin Melikşah (11051105) ve Mehmed Tapar (11051118) donemlerinde Buyuk Selcuklu Devleti gucunu ve eyaletlerdeki merkezi denetimini giderek yitirdi 1118'de tahta cıkan Ahmed Sencer’in ulke topraklarını yeniden birleştirme cabası da başarılı olamadıNitekim Sencer, ayaklanan gocebe Oğuzlara 1153'te tutsak duştu İki yıl sonra kacarak kurtulduysa da ulkede iktidarını yeniden sağlayamadan 1157’de oldu Buyuk Selcuklu Devleti boylece sona erdi
Ozet olarak Selcuklu Devletinin yıkılma nedenleri olarak aşağıdaki nedenler sayılabilir:
# Merkezi otoritenin zayıflaması
# Taht kavgaları
# Oğuz isyanları
# Haclı seferleri
# Atabeylerin bağımsız hareket etmesi
# Abbasi halifeliğini korumak icin buyuk mucadelelere girmeleri
# Fatimiler ve Şiilerin yıpratmaları
# Şehzade ayaklanmaları
# Gazneliler ve Karahanlıların istilası
# Batınilik hareketleri
# Ulke topraklarının hanedan uyelerinin ortak malı sayılması
# Kotu yonetim