KİMYASAL SİLAHLAR
Nefti ve eğer kullanılıyorsa barutuSelçuklu Ordusunda Silahlar ateşli silahlar(patlayıcılar) grubuna dahil edebilirdik. Bu durumda kale kuşatmalarında ve düşmanın önünden kaçarken en başvurulan “kuyu zehirleme” olgusunda kimyasal silahların kullanıldığını kabul edebiliriz . Zehir olarak da herhalde Zırnık(Arsenik)Selçuklu Ordusunda Silahlar Siyanür veyahut Kurşunlu veya Civali bileşiklerden birisi kullanılıyordu. Çünkü bu sayılanlarSelçuklu Ordusunda Silahlar eskiçağ ve ortaçağın en rağbet gören zehirleriydi.
SALDIRI SİLAHLARI
Ok Ve Vay
OkSelçuklu Ordusunda Silahlar yay ile gerili kirişe takılarak uzağa atılan ucu sivriSelçuklu Ordusunda Silahlar düzgünSelçuklu Ordusunda Silahlar inceSelçuklu Ordusunda Silahlar bir çubuktur. Düzgün uçması için arka kısmına kuş tüyü geçirildi. Sivri ucuSelçuklu Ordusunda Silahlar önceleri çakmak taşından yapılırkenSelçuklu Ordusunda Silahlar sonradan bunun yerine aaaal veya kemik kullanıldıSelçuklu Ordusunda Silahlar yay kirişiSelçuklu Ordusunda Silahlar manda boynuzundan yahut ağaç veya madenden yapılabilirdi.
Ok ve yayın bozkırlı kavimlerin olduğu hususunda tarihçiler hem fikirler. İskitler ve Hunlar bu konuda eskiçağın en maharetlileriydi. Zaten OğuzlarSelçuklu Ordusunda Silahlar Oğuz Destanı’na dayanılarak Bozok ve Üçoklar diye iki kola ayrılmaktadır. Yani ok ve yayın Türkler için önemli ve hususi bir yeri vardır. HakimiyetSelçuklu Ordusunda Silahlar tabiyyet ve da BeySelçuklu Ordusunda Silahlar hususi mektuplarında tuğra olarak ok ve yay işaretini kullanmıştı . Selçuklu akınlarından rahatsız olan Gazneli Sultan Mahmud’a komutanı Arslan CazibSelçuklu Ordusunda Silahlar Selçuklu erkeklerinin baş parmaklarını kestirmesini tavsiye Selçuklu Ordusunda Silahlar etmişti. Çünkü baş parmağı olmayanSelçuklu Ordusunda Silahlar dolayısıyla ok atamayan bir Türkmen yaşayamazdı.
Mızrak
Uzun saplı ve sivri demir uçlu olan bu silahSelçuklu Ordusunda Silahlar saldırı veya savunma amaçlı kullanılabiliyordu. MemlüklerSelçuklu Ordusunda Silahlar mızrağı savunma amaçlı kullanıyorlardı ve bu yüzden Memlüklü mızrakları demiriydi. Selçuklu mızrakları ise ahşap saplıydı. Bu sayede fırlatılmaları mümkün oluyordu
Kargı
Ucunda demiri olan bir nevi mızrak idi. Eskiden beri kullanımı yaygındı. Büyük Selçuklu ordusunda kullamlan “hatti” ve “gargı” adı verilen çeşitleri Bahreyn’de
üretilirdi .
Harbe
Piyadelerin kullandığı nisbeten kısa bir mızrak çeşidiydi.
Kılıç
Ateşli silahların yaygınlaşmasından önce kullanılan en meşhur harb aletidir. Bele asılarak taşınır. Kudret ve hakimiyetin sen İlk defa kiminSelçuklu Ordusunda Silahlar ne zaman kullandığı bilinmemektedir. Mesela Hititler kullanıyordu . Eski Türk Devletlerinde kılıç kullanımı ve imali oldukça yaygındı. Selçuklu kılıçlarıSelçuklu Ordusunda Silahlar Karahanlılarda tedarik edildiği gibiSelçuklu Ordusunda Silahlar KayseriSelçuklu Ordusunda Silahlar Ahlat ve Divriği’de üretiliyordu. Selçuklu ve sonradan Osmanlı Devleti’nde ordu ihtiyaçlarını karşılamak için her eyalette kılıçhaneler kurulmuş ve kılıç ustaları yetiştirilmişti. Ayrıca Selçuklu SultanlarıSelçuklu Ordusunda Silahlar devlet kuran Müslüman hükümdarlara istiklal ve hakimiyetini tanıdığını belirtmek için kılıç gönderirlerdi .
Kama
Sivri uçluSelçuklu Ordusunda Silahlar iki yanı keskinSelçuklu Ordusunda Silahlar enlice bir tür bıçak olup Kafkas kökenlidir. Kın içindeSelçuklu Ordusunda Silahlar belde taşınırdı.
Pala
Ağzı enliSelçuklu Ordusunda Silahlar ortası genişSelçuklu Ordusunda Silahlar uca doğru daralan kalınSelçuklu Ordusunda Silahlar kısa ve ağır kılıç çeşidiydi. Daha çok atlılar kul1anırdı .
Hançer
Ucu eğri ve sivriSelçuklu Ordusunda Silahlar yanları keskinSelçuklu Ordusunda Silahlar silah olarak kullanılabilen kamadan küçük bıçaktır. Düz veya tırtıllı olabilirdi. Erkeklerin çoğunlukla taşıdığı hançerSelçuklu Ordusunda Silahlar mertlik alameti olarak görülürdü. Batıni faaliyetleri sayesinde suikast silahı olarak kötü bir şöhret kazanacaktı.
Gürz
Türklerin topuz veya bozdoğan da dedikleri düşmanı yaralamak ve zırhını parçalamak amacıyla yakın çatışmada kullanılanSelçuklu Ordusunda Silahlar üzerinde boğumlar olan ve bir ucu öbüründen çok daha kalın bir silahtır. DemirSelçuklu Ordusunda Silahlar bakırSelçuklu Ordusunda Silahlar pirinç veya bronzdan yapılıyordu. Piyadelerin kullandıkları daha hafifti. Sultan Alparslan Malazgirt savaşında hem kılıç hemde gürz kullanmıştı .
Balta
Birçok araştırıp Avrupa’ya yayılan Asya kökenli akıncıları “baltalı savaşçılar olarak tanımlanmıştır . Buna rağmen yeryüzünde Kızılderelilerden Vikinglere kadar birçok toplumda silah olarak yaygın kullanıma sahipti. Uzun saplıSelçuklu Ordusunda Silahlar mızrağa benzer çeşitleri yanındaSelçuklu Ordusunda Silahlar süvarilerin kullandığı kısa saplı el balaları da vardı.
Çekre
Dört köşeliSelçuklu Ordusunda Silahlar baş parmak kalınlığındaSelçuklu Ordusunda Silahlar keskin uçlu bir ok olup kurma yoluyla atılırdı ve zırhları delici güçteydi.
SAVUNMA TİPİ SAVAŞ ALETLERİ
Kalkan
Savaşçıların okSelçuklu Ordusunda Silahlar mızrakSelçuklu Ordusunda Silahlar gürz ve kılıç darbelerinden kendilerini korumak için kullandıkları alettir. Sol elle tutulurdu. DikdörtgenSelçuklu Ordusunda Silahlar yuvarlak veya kabarık olabilirlerdi. Yapıldığı malzemeye göre isimler alırlardı. Mesela demir olanlara “hacefe”Selçuklu Ordusunda Silahlar çelik kalkanların yuvarlak olanına “yaleb” denirdi. Bir başka çeşidinin adı “matrak” idi. Kalkan imalatı ve üzerindeki süsleme işçiliği Türkiye sanatlarında mühim bir öneme sahiptir .
Miğfer
Başı dış belerden koruyan madeni başlık olupSelçuklu Ordusunda Silahlar tepesi sivri ve fes biçimindeydi. BumuSelçuklu Ordusunda Silahlar kulaklarıSelçuklu Ordusunda Silahlar boynu muhafaza eden siperlik ve levhaları olabilirdi. Her devirde kullanılmıştı
Zırh
Vücudu silahlardan korumak için kullanılan çelik giyecektir. AvrupalılarınSelçuklu Ordusunda Silahlar hareket kabiliyetini oldukça sınırlayanSelçuklu Ordusunda Silahlar ağır ve kalın zırhlara karşılık Selçuklu ve MemlüklerdeSelçuklu Ordusunda Silahlar küçük parçaların birleşmesinden müteşekkilSelçuklu Ordusunda Silahlar hareket serbestliği veren kullanışlı ve hafif zırhlar kullandılar. SüvarilerSelçuklu Ordusunda Silahlar kendilerini e en kıymetli yardımcıları olan atlarını korumak için de zırh kullandılar. Atlara giydirilen zırh; at alınSelçuklu Ordusunda Silahlar boyun ve sağrı zırhı olmak üzere üç parçaya 1.KılıçarslanSelçuklu Ordusunda Silahlar Çavlı ile olan mücadelesinde kendisinde atının da zırhlı olması sebebiyle bir nehri geçmek isterken boğularak ölmüştü .
Cevşen ve Zemberek
CevşenSelçuklu Ordusunda Silahlar örme zırh demekti. Çokal da bir zırh çeşidiydi. Çelik yada pirinçten mamül bir cins zırha da zemberek denirdi.
KUŞATMA ARACLARI
Mancınık
Gerilip bırakılarakSelçuklu Ordusunda Silahlar ucundaki taşı ileri fırlatan kaşık şeklindeki bir sopa ve düzeneğinden oluşan bu aletSelçuklu Ordusunda Silahlar hem saldırı silahı olarak hem de kale muhasaralarında kullanılırdı. Fenikeliler ve Romalılardan beri bilinen bu alet ile düşmanın üzerine veya aşırtma taşSelçuklu Ordusunda Silahlar gülle veya büyük oklar atardı .
Arrede
Bir nevi mancınıktır. Daha çok hafif taşların fırlatılmasında kullanılırdı .
Külünk ve Miskab (Nakkab)
KülünkSelçuklu Ordusunda Silahlar kazmaya benziyordu. Miskab ise delici bir aletti. BunlarSelçuklu Ordusunda Silahlar kale kapısının zorlanmasında kullanıldılar .
DİĞER SAVAŞ GERECLERİ
Selçuklu Devleti’nin hüküm sürdüğü sahada hem Selçuklu’dan önce hem de sonra yaygın olarak filler kullanılmıştı. Mesela Gazneli Sultan Mesud’un Dandanakan’da Selçuklu ile savaşırken oSelçuklu Ordusunda Silahlar filler bulunuyordu. Eyyübi Sultanları da savaşlarda fillerden yararlanacaktı . Savaşlarda fil kullanıp kullanmadıklarını bilmiyoruz. Ancak faidelerini ve yaygın kullanımlarını gören SelçuklularSelçuklu Ordusunda Silahlar olasılıkla eskinin canlı tanklarından yararlandılar.
Barutu Çinlilerin icad ettiğiSelçuklu Ordusunda Silahlar onlardan Müslüman Türkler ve Araplar vasıtasıyla Avrupa’ya geçtiği bilinmektedir. Ancak ÇinlilerSelçuklu Ordusunda Silahlar barutun patlayıcı özelliklerini bilseler de onu savaşta değil havai fişek yapımında kullanıyorlardı. Timur Han’ın askerlerini ellerinde tüfeğin ilkel şekli olan karabinalar olduğu halde avlanırken gösteren minyatürlerin mevcudiyetiSelçuklu Ordusunda Silahlar ayrıca Osmanlı Beyliği’nin toplar sayesinde Sırp Sındığı zaferini kazanmalarıSelçuklu Ordusunda Silahlar barutunSelçuklu Ordusunda Silahlar daha XIV. yy’larda yaygın bir kullanıma sahip olduğu hakkında fikir verebilir. Fakat Selçukluların barutu kullandıkları hakkında elimizde malt olmadığı gibi bu konuda tahmin yürütmek bile zor. YalnızSelçuklu Ordusunda Silahlar petrolden elde edilenSelçuklu Ordusunda Silahlar kolay tutuşan ve parlayıcı özelliği olan neftSelçuklu Ordusunda Silahlar kuşatmalarda kullanılıyordu. Hatta Irak Selçuklularının ordusunda bir neffatun (neftçiler)birliği vardı .
Nefti ve eğer kullanılıyorsa barutuSelçuklu Ordusunda Silahlar ateşli silahlar(patlayıcılar) grubuna dahil edebilirdik. Bu durumda kale kuşatmalarında ve düşmanın önünden kaçarken en başvurulan “kuyu zehirleme” olgusunda kimyasal silahların kullanıldığını kabul edebiliriz . Zehir olarak da herhalde Zırnık(Arsenik)Selçuklu Ordusunda Silahlar Siyanür veyahut Kurşunlu veya Civali bileşiklerden birisi kullanılıyordu. Çünkü bu sayılanlarSelçuklu Ordusunda Silahlar eskiçağ ve ortaçağın en rağbet gören zehirleriydi.
SALDIRI SİLAHLARI
Ok Ve Vay
OkSelçuklu Ordusunda Silahlar yay ile gerili kirişe takılarak uzağa atılan ucu sivriSelçuklu Ordusunda Silahlar düzgünSelçuklu Ordusunda Silahlar inceSelçuklu Ordusunda Silahlar bir çubuktur. Düzgün uçması için arka kısmına kuş tüyü geçirildi. Sivri ucuSelçuklu Ordusunda Silahlar önceleri çakmak taşından yapılırkenSelçuklu Ordusunda Silahlar sonradan bunun yerine aaaal veya kemik kullanıldıSelçuklu Ordusunda Silahlar yay kirişiSelçuklu Ordusunda Silahlar manda boynuzundan yahut ağaç veya madenden yapılabilirdi.
Ok ve yayın bozkırlı kavimlerin olduğu hususunda tarihçiler hem fikirler. İskitler ve Hunlar bu konuda eskiçağın en maharetlileriydi. Zaten OğuzlarSelçuklu Ordusunda Silahlar Oğuz Destanı’na dayanılarak Bozok ve Üçoklar diye iki kola ayrılmaktadır. Yani ok ve yayın Türkler için önemli ve hususi bir yeri vardır. HakimiyetSelçuklu Ordusunda Silahlar tabiyyet ve da BeySelçuklu Ordusunda Silahlar hususi mektuplarında tuğra olarak ok ve yay işaretini kullanmıştı . Selçuklu akınlarından rahatsız olan Gazneli Sultan Mahmud’a komutanı Arslan CazibSelçuklu Ordusunda Silahlar Selçuklu erkeklerinin baş parmaklarını kestirmesini tavsiye Selçuklu Ordusunda Silahlar etmişti. Çünkü baş parmağı olmayanSelçuklu Ordusunda Silahlar dolayısıyla ok atamayan bir Türkmen yaşayamazdı.
Mızrak
Uzun saplı ve sivri demir uçlu olan bu silahSelçuklu Ordusunda Silahlar saldırı veya savunma amaçlı kullanılabiliyordu. MemlüklerSelçuklu Ordusunda Silahlar mızrağı savunma amaçlı kullanıyorlardı ve bu yüzden Memlüklü mızrakları demiriydi. Selçuklu mızrakları ise ahşap saplıydı. Bu sayede fırlatılmaları mümkün oluyordu
Kargı
Ucunda demiri olan bir nevi mızrak idi. Eskiden beri kullanımı yaygındı. Büyük Selçuklu ordusunda kullamlan “hatti” ve “gargı” adı verilen çeşitleri Bahreyn’de
üretilirdi .
Harbe
Piyadelerin kullandığı nisbeten kısa bir mızrak çeşidiydi.
Kılıç
Ateşli silahların yaygınlaşmasından önce kullanılan en meşhur harb aletidir. Bele asılarak taşınır. Kudret ve hakimiyetin sen İlk defa kiminSelçuklu Ordusunda Silahlar ne zaman kullandığı bilinmemektedir. Mesela Hititler kullanıyordu . Eski Türk Devletlerinde kılıç kullanımı ve imali oldukça yaygındı. Selçuklu kılıçlarıSelçuklu Ordusunda Silahlar Karahanlılarda tedarik edildiği gibiSelçuklu Ordusunda Silahlar KayseriSelçuklu Ordusunda Silahlar Ahlat ve Divriği’de üretiliyordu. Selçuklu ve sonradan Osmanlı Devleti’nde ordu ihtiyaçlarını karşılamak için her eyalette kılıçhaneler kurulmuş ve kılıç ustaları yetiştirilmişti. Ayrıca Selçuklu SultanlarıSelçuklu Ordusunda Silahlar devlet kuran Müslüman hükümdarlara istiklal ve hakimiyetini tanıdığını belirtmek için kılıç gönderirlerdi .
Kama
Sivri uçluSelçuklu Ordusunda Silahlar iki yanı keskinSelçuklu Ordusunda Silahlar enlice bir tür bıçak olup Kafkas kökenlidir. Kın içindeSelçuklu Ordusunda Silahlar belde taşınırdı.
Pala
Ağzı enliSelçuklu Ordusunda Silahlar ortası genişSelçuklu Ordusunda Silahlar uca doğru daralan kalınSelçuklu Ordusunda Silahlar kısa ve ağır kılıç çeşidiydi. Daha çok atlılar kul1anırdı .
Hançer
Ucu eğri ve sivriSelçuklu Ordusunda Silahlar yanları keskinSelçuklu Ordusunda Silahlar silah olarak kullanılabilen kamadan küçük bıçaktır. Düz veya tırtıllı olabilirdi. Erkeklerin çoğunlukla taşıdığı hançerSelçuklu Ordusunda Silahlar mertlik alameti olarak görülürdü. Batıni faaliyetleri sayesinde suikast silahı olarak kötü bir şöhret kazanacaktı.
Gürz
Türklerin topuz veya bozdoğan da dedikleri düşmanı yaralamak ve zırhını parçalamak amacıyla yakın çatışmada kullanılanSelçuklu Ordusunda Silahlar üzerinde boğumlar olan ve bir ucu öbüründen çok daha kalın bir silahtır. DemirSelçuklu Ordusunda Silahlar bakırSelçuklu Ordusunda Silahlar pirinç veya bronzdan yapılıyordu. Piyadelerin kullandıkları daha hafifti. Sultan Alparslan Malazgirt savaşında hem kılıç hemde gürz kullanmıştı .
Balta
Birçok araştırıp Avrupa’ya yayılan Asya kökenli akıncıları “baltalı savaşçılar olarak tanımlanmıştır . Buna rağmen yeryüzünde Kızılderelilerden Vikinglere kadar birçok toplumda silah olarak yaygın kullanıma sahipti. Uzun saplıSelçuklu Ordusunda Silahlar mızrağa benzer çeşitleri yanındaSelçuklu Ordusunda Silahlar süvarilerin kullandığı kısa saplı el balaları da vardı.
Çekre
Dört köşeliSelçuklu Ordusunda Silahlar baş parmak kalınlığındaSelçuklu Ordusunda Silahlar keskin uçlu bir ok olup kurma yoluyla atılırdı ve zırhları delici güçteydi.
SAVUNMA TİPİ SAVAŞ ALETLERİ
Kalkan
Savaşçıların okSelçuklu Ordusunda Silahlar mızrakSelçuklu Ordusunda Silahlar gürz ve kılıç darbelerinden kendilerini korumak için kullandıkları alettir. Sol elle tutulurdu. DikdörtgenSelçuklu Ordusunda Silahlar yuvarlak veya kabarık olabilirlerdi. Yapıldığı malzemeye göre isimler alırlardı. Mesela demir olanlara “hacefe”Selçuklu Ordusunda Silahlar çelik kalkanların yuvarlak olanına “yaleb” denirdi. Bir başka çeşidinin adı “matrak” idi. Kalkan imalatı ve üzerindeki süsleme işçiliği Türkiye sanatlarında mühim bir öneme sahiptir .
Miğfer
Başı dış belerden koruyan madeni başlık olupSelçuklu Ordusunda Silahlar tepesi sivri ve fes biçimindeydi. BumuSelçuklu Ordusunda Silahlar kulaklarıSelçuklu Ordusunda Silahlar boynu muhafaza eden siperlik ve levhaları olabilirdi. Her devirde kullanılmıştı
Zırh
Vücudu silahlardan korumak için kullanılan çelik giyecektir. AvrupalılarınSelçuklu Ordusunda Silahlar hareket kabiliyetini oldukça sınırlayanSelçuklu Ordusunda Silahlar ağır ve kalın zırhlara karşılık Selçuklu ve MemlüklerdeSelçuklu Ordusunda Silahlar küçük parçaların birleşmesinden müteşekkilSelçuklu Ordusunda Silahlar hareket serbestliği veren kullanışlı ve hafif zırhlar kullandılar. SüvarilerSelçuklu Ordusunda Silahlar kendilerini e en kıymetli yardımcıları olan atlarını korumak için de zırh kullandılar. Atlara giydirilen zırh; at alınSelçuklu Ordusunda Silahlar boyun ve sağrı zırhı olmak üzere üç parçaya 1.KılıçarslanSelçuklu Ordusunda Silahlar Çavlı ile olan mücadelesinde kendisinde atının da zırhlı olması sebebiyle bir nehri geçmek isterken boğularak ölmüştü .
Cevşen ve Zemberek
CevşenSelçuklu Ordusunda Silahlar örme zırh demekti. Çokal da bir zırh çeşidiydi. Çelik yada pirinçten mamül bir cins zırha da zemberek denirdi.
KUŞATMA ARACLARI
Mancınık
Gerilip bırakılarakSelçuklu Ordusunda Silahlar ucundaki taşı ileri fırlatan kaşık şeklindeki bir sopa ve düzeneğinden oluşan bu aletSelçuklu Ordusunda Silahlar hem saldırı silahı olarak hem de kale muhasaralarında kullanılırdı. Fenikeliler ve Romalılardan beri bilinen bu alet ile düşmanın üzerine veya aşırtma taşSelçuklu Ordusunda Silahlar gülle veya büyük oklar atardı .
Arrede
Bir nevi mancınıktır. Daha çok hafif taşların fırlatılmasında kullanılırdı .
Külünk ve Miskab (Nakkab)
KülünkSelçuklu Ordusunda Silahlar kazmaya benziyordu. Miskab ise delici bir aletti. BunlarSelçuklu Ordusunda Silahlar kale kapısının zorlanmasında kullanıldılar .
DİĞER SAVAŞ GERECLERİ
Selçuklu Devleti’nin hüküm sürdüğü sahada hem Selçuklu’dan önce hem de sonra yaygın olarak filler kullanılmıştı. Mesela Gazneli Sultan Mesud’un Dandanakan’da Selçuklu ile savaşırken oSelçuklu Ordusunda Silahlar filler bulunuyordu. Eyyübi Sultanları da savaşlarda fillerden yararlanacaktı . Savaşlarda fil kullanıp kullanmadıklarını bilmiyoruz. Ancak faidelerini ve yaygın kullanımlarını gören SelçuklularSelçuklu Ordusunda Silahlar olasılıkla eskinin canlı tanklarından yararlandılar.
Barutu Çinlilerin icad ettiğiSelçuklu Ordusunda Silahlar onlardan Müslüman Türkler ve Araplar vasıtasıyla Avrupa’ya geçtiği bilinmektedir. Ancak ÇinlilerSelçuklu Ordusunda Silahlar barutun patlayıcı özelliklerini bilseler de onu savaşta değil havai fişek yapımında kullanıyorlardı. Timur Han’ın askerlerini ellerinde tüfeğin ilkel şekli olan karabinalar olduğu halde avlanırken gösteren minyatürlerin mevcudiyetiSelçuklu Ordusunda Silahlar ayrıca Osmanlı Beyliği’nin toplar sayesinde Sırp Sındığı zaferini kazanmalarıSelçuklu Ordusunda Silahlar barutunSelçuklu Ordusunda Silahlar daha XIV. yy’larda yaygın bir kullanıma sahip olduğu hakkında fikir verebilir. Fakat Selçukluların barutu kullandıkları hakkında elimizde malt olmadığı gibi bu konuda tahmin yürütmek bile zor. YalnızSelçuklu Ordusunda Silahlar petrolden elde edilenSelçuklu Ordusunda Silahlar kolay tutuşan ve parlayıcı özelliği olan neftSelçuklu Ordusunda Silahlar kuşatmalarda kullanılıyordu. Hatta Irak Selçuklularının ordusunda bir neffatun (neftçiler)birliği vardı .
