Şeytan nedir?
Geleneksel din algımızda şöyle bir düşünce vardır: ”Şeytan olmasaydı veya Allah’ın emrine karşı gelmeyip Adem’e secde etseydi dünyada kötülük olmazdı.”
İnsanlara Allah neden şeytanı yarattı diye sorduğunuzda ise ” insanların imtihan edilmesi, iyiyi ve kötüyü bilmesi için” derler.
Bu tanımlara baktığımızda ortaya iki anlayış çıkıyor:
1- Şeytan olmasaydı dünya cennet bahçesi gibi hiç kötülük olmayan bir yer olurdu.
2- Allah, şeytanı yaratmasaydı biz insanlar kötülük nedir bilmezdik. Allah şeytanı kötülük yapsın diye yarattı. Bütün kötülüğün kaynağı şeytan.
Her iki anlayışta yanlış ve Allah’a iftiradır. Şeytan bir sıfattır yaratılmış bir varlık değildir. Allah şeytanı yaratmamıştır onun yarattığı Cin, İnsan gibi varlıklar şeytanlaşmıştır. Kuran’da dikkat edilirse konu İblis ile başlıyor. Kuran’da şeytanın kovulması değil İblis’in kovulması anlatılıyor. İblis şeytan sıfatını yaptığı kötü işler sebebiyle alıyor. Allah’ın emrine karşı gelene kadar onun adı İblis’ti. Doğru yoldan çıktığı için kafirlerden oldu ve kıyamete kadar insanları saptırmak için çalışacağını açıkladığı içinde şeytan oldu.
Sad 79-80: ”(İblis)Dedi ki: “Rabbim, öyleyse onların dirilecekleri güne kadar bana süre tanı.”(Allah) dedi ki: ‘O halde sen süre tanınanlardansın.”
Şeytan insanları saptırmak için yaratılmış olsaydı neden kıyamete kadar süre istesin? Olaya sonradan dahil olduğu ayetlerle açıkça ortadadır.
Bu konuda ki yanlış inanışlar ve fikirler başta bizim yanlış şeytan algımızdan meydana gelmektedir. Şeytan bir tür ismi değil aynen meleklerde olduğu gibi bir vasıftır. (melek konusunda ”melek bir tür değil makamdır” makalemi okuyunuz). Yani sadece cinlerden olan görünmeyen varlıklar değildir. Şeytan hem cinlerden hem de insanlardan olabilmektedir:
Enam 112: ”Her Nebi’ye, insan ve cin şeytanlarından düşman kıldık. Onlar birbirlerini aldatmak için süslü sözler fısıldarlar. Rabbin dileseydi bunu yapamazlardı. Öyleyse onları uydurdukları ile başbaşa bırak.”
İnsanları dinden uzaklaştırmak, Allah’ın yolundan saptırmak, İslami değerleri kötü göstermek için çaba harcayan her insan aynı zamanda şeytandır. Dikkat edin her kafir şeytan değildir. İnkar edip birde bu inkarını yaymak için çaba gösterenler şeytandır. Allah kötülük yapsın diye veya imtihan vesilesi olsun diye şeytan yaratmadı. İblis örneğinde görüleceği gibi şeytanlık bir tercih ile edinilen kötü bir vasıftır.
Peki şeytanlar olmasaydı dünyada kötülük olmaz mıydı? Bütün kötülüğün kaynağı şeytanlar mı?
Bizzat şeytan bunun böyle olmadığını anlatmaktadır:
İbrahim 22: ”İş hükme bağlanıp bitince, şeytan der ki: “Doğrusu, Allah, size hak olanı vadetti, ben de size vaadde bulundum, fakat ben vadimden döndüm. Benim size karşı zorlayıcı bir gücüm yoktu, yalnızca sizi çağırdım, siz de bana icabet ettiniz. Öyleyse beni kınamayın, siz kendinizi kınayın. Ben sizi kurtacak değilim, siz de beni kurtaracak değilsiniz. Doğrusu daha önce beni ortak koşmanızı da tanımamıştım. Gerçek şu ki, zalimlere acı bir azab vardır.”
Kötülüğün kaynağı biziz, şeytan bizi kötülüğe zorlamıyor onlar zaten niyetlendiğimiz kötülüğü bize süslü gösteriyor:
Nahl 63: ”Andolsun Allah’a, senden önceki ümmetlere de (elçiler) gönderdik, fakat şeytan onlara amellerini süslü gösterdi; bugün de onların velisi odur ve onlar için elim bir azab vardır.”
Şeytan olmasaydı diye bir durum yok zaten yaratılışta böyle bir varlık bulunmuyor. Hakkı reddeden ve doğru yoldan saptırmayı tercih eden şuurlu varlıklar şeytanlaşmaktadır.
İblis konusunda şunu diyebiliriz. O olmasaydı veya isyan etmemiş olsaydı yeryüzünde daha az kötülük olabilirdi. Belki bu kadarını söyleyebiliriz. Ama o olmasaydı bile yeryüzünde insanları saptırmak için çalışan insan ve cin şeytanları bulunacaktı.
Nahl 99-100: ”Onun iman eden ve Rablerine tevekkül edenler üzerinde herhangi zorlayıcı bir gücü yoktur. Onun zorlayıcı gücü ancak onu veli edinenlerle, onu (Allah’a) ortak koşanlar üzerindedir.”
Yanlış inanışlardan birisi de Allah ile iblis arasında bir yarış, iddalaşma var zannedilmesidir. Çoğu insan Allah ile İblisin kıyamete kadar sürecek Dünya sınavı konusunda iddalaşarak kimin daha çok insanı yanına çekeceği gibi sapık bir inanışa sahiptir. Hatta bazı akılsız kişiler insanların çoğunun kafir veya kötü olması sebebiyle İblis’in haklı çıktığını düşünmektedir. Maalesef bu inanış kendini Müslüman olarak tanımlayan çoğu kişide de görülmektedir. Cahillik eseri korkunç bir iftiradır bu. Kimsenin Allah ile yarışmak haddi değildir. Kuranda insanların çoğunluğunun inkarcı olduğu zaten anlatılmaktadır. Kuralları koyan her durumda Allah, ibliste dahil her şuurlu varlık özgür iradesi ile doğru yada yanlış bir yol seçer. Sonuçta çoğunluğun cehennemlik olacağı zaten en baştan hatta İblis’in bile yaratılışından önce belli olan bir konudur.
Yusuf 103: ”Sen ne kadar şiddetle arzu etsen de insanların çoğu inanacak değillerdir.”
Enam 116: ”Eğer yeryüzündekilerin çoğuna uyarsan seni Allah yolundan saptırırlar. Onlar ancak zanna uyuyorlar ve onlar sadece yalan uyduruyorlar.”
Geleneksel din algımızda şöyle bir düşünce vardır: ”Şeytan olmasaydı veya Allah’ın emrine karşı gelmeyip Adem’e secde etseydi dünyada kötülük olmazdı.”
İnsanlara Allah neden şeytanı yarattı diye sorduğunuzda ise ” insanların imtihan edilmesi, iyiyi ve kötüyü bilmesi için” derler.
Bu tanımlara baktığımızda ortaya iki anlayış çıkıyor:
1- Şeytan olmasaydı dünya cennet bahçesi gibi hiç kötülük olmayan bir yer olurdu.
2- Allah, şeytanı yaratmasaydı biz insanlar kötülük nedir bilmezdik. Allah şeytanı kötülük yapsın diye yarattı. Bütün kötülüğün kaynağı şeytan.
Her iki anlayışta yanlış ve Allah’a iftiradır. Şeytan bir sıfattır yaratılmış bir varlık değildir. Allah şeytanı yaratmamıştır onun yarattığı Cin, İnsan gibi varlıklar şeytanlaşmıştır. Kuran’da dikkat edilirse konu İblis ile başlıyor. Kuran’da şeytanın kovulması değil İblis’in kovulması anlatılıyor. İblis şeytan sıfatını yaptığı kötü işler sebebiyle alıyor. Allah’ın emrine karşı gelene kadar onun adı İblis’ti. Doğru yoldan çıktığı için kafirlerden oldu ve kıyamete kadar insanları saptırmak için çalışacağını açıkladığı içinde şeytan oldu.
Sad 79-80: ”(İblis)Dedi ki: “Rabbim, öyleyse onların dirilecekleri güne kadar bana süre tanı.”(Allah) dedi ki: ‘O halde sen süre tanınanlardansın.”
Şeytan insanları saptırmak için yaratılmış olsaydı neden kıyamete kadar süre istesin? Olaya sonradan dahil olduğu ayetlerle açıkça ortadadır.
Bu konuda ki yanlış inanışlar ve fikirler başta bizim yanlış şeytan algımızdan meydana gelmektedir. Şeytan bir tür ismi değil aynen meleklerde olduğu gibi bir vasıftır. (melek konusunda ”melek bir tür değil makamdır” makalemi okuyunuz). Yani sadece cinlerden olan görünmeyen varlıklar değildir. Şeytan hem cinlerden hem de insanlardan olabilmektedir:
Enam 112: ”Her Nebi’ye, insan ve cin şeytanlarından düşman kıldık. Onlar birbirlerini aldatmak için süslü sözler fısıldarlar. Rabbin dileseydi bunu yapamazlardı. Öyleyse onları uydurdukları ile başbaşa bırak.”
İnsanları dinden uzaklaştırmak, Allah’ın yolundan saptırmak, İslami değerleri kötü göstermek için çaba harcayan her insan aynı zamanda şeytandır. Dikkat edin her kafir şeytan değildir. İnkar edip birde bu inkarını yaymak için çaba gösterenler şeytandır. Allah kötülük yapsın diye veya imtihan vesilesi olsun diye şeytan yaratmadı. İblis örneğinde görüleceği gibi şeytanlık bir tercih ile edinilen kötü bir vasıftır.
Peki şeytanlar olmasaydı dünyada kötülük olmaz mıydı? Bütün kötülüğün kaynağı şeytanlar mı?
Bizzat şeytan bunun böyle olmadığını anlatmaktadır:
İbrahim 22: ”İş hükme bağlanıp bitince, şeytan der ki: “Doğrusu, Allah, size hak olanı vadetti, ben de size vaadde bulundum, fakat ben vadimden döndüm. Benim size karşı zorlayıcı bir gücüm yoktu, yalnızca sizi çağırdım, siz de bana icabet ettiniz. Öyleyse beni kınamayın, siz kendinizi kınayın. Ben sizi kurtacak değilim, siz de beni kurtaracak değilsiniz. Doğrusu daha önce beni ortak koşmanızı da tanımamıştım. Gerçek şu ki, zalimlere acı bir azab vardır.”
Kötülüğün kaynağı biziz, şeytan bizi kötülüğe zorlamıyor onlar zaten niyetlendiğimiz kötülüğü bize süslü gösteriyor:
Nahl 63: ”Andolsun Allah’a, senden önceki ümmetlere de (elçiler) gönderdik, fakat şeytan onlara amellerini süslü gösterdi; bugün de onların velisi odur ve onlar için elim bir azab vardır.”
Şeytan olmasaydı diye bir durum yok zaten yaratılışta böyle bir varlık bulunmuyor. Hakkı reddeden ve doğru yoldan saptırmayı tercih eden şuurlu varlıklar şeytanlaşmaktadır.
İblis konusunda şunu diyebiliriz. O olmasaydı veya isyan etmemiş olsaydı yeryüzünde daha az kötülük olabilirdi. Belki bu kadarını söyleyebiliriz. Ama o olmasaydı bile yeryüzünde insanları saptırmak için çalışan insan ve cin şeytanları bulunacaktı.
Nahl 99-100: ”Onun iman eden ve Rablerine tevekkül edenler üzerinde herhangi zorlayıcı bir gücü yoktur. Onun zorlayıcı gücü ancak onu veli edinenlerle, onu (Allah’a) ortak koşanlar üzerindedir.”
Yanlış inanışlardan birisi de Allah ile iblis arasında bir yarış, iddalaşma var zannedilmesidir. Çoğu insan Allah ile İblisin kıyamete kadar sürecek Dünya sınavı konusunda iddalaşarak kimin daha çok insanı yanına çekeceği gibi sapık bir inanışa sahiptir. Hatta bazı akılsız kişiler insanların çoğunun kafir veya kötü olması sebebiyle İblis’in haklı çıktığını düşünmektedir. Maalesef bu inanış kendini Müslüman olarak tanımlayan çoğu kişide de görülmektedir. Cahillik eseri korkunç bir iftiradır bu. Kimsenin Allah ile yarışmak haddi değildir. Kuranda insanların çoğunluğunun inkarcı olduğu zaten anlatılmaktadır. Kuralları koyan her durumda Allah, ibliste dahil her şuurlu varlık özgür iradesi ile doğru yada yanlış bir yol seçer. Sonuçta çoğunluğun cehennemlik olacağı zaten en baştan hatta İblis’in bile yaratılışından önce belli olan bir konudur.
Yusuf 103: ”Sen ne kadar şiddetle arzu etsen de insanların çoğu inanacak değillerdir.”
Enam 116: ”Eğer yeryüzündekilerin çoğuna uyarsan seni Allah yolundan saptırırlar. Onlar ancak zanna uyuyorlar ve onlar sadece yalan uyduruyorlar.”
