APANDİSİT
Apandisit öbür marazlarla karıştırılmasından ötürü sahih teşhis konulmadığında irtihalle sonuçlanacak kadar büyük risk içermektedir. Apendiks uzun ince bir boru yahut solucan formunda ortalama 9 cm uzunluğunda körbağırsaktır. Çocuklarda ise yetişkinlerden daha uzundur. Olağanda karnın sağ alt ortamında nokta almakla birlikte farklı konumlarda da yerleşebilir.
Apandisit oluşumunun yüzde 90 nedeni apendiksin iç kısmının dışkı ile tıkanmasından kaynaklanır. Lenf dokularının şişmesi de sair sık nedenlerden biridir. Çeşitli nedenlerle apendiksin içi tıkandığı devir, apendisk lümeninde likit birikir, mikroplar çoğalmaya başlar ve iç basınç artar. Basıncın artması ile apendiks dokusunun kanlanması ve beslenmesi bozularak çürür ve patlar. Apandisitin önlenmesi için rastgele bir ilaç ve tedavi yolu yoktur.
Apandisit en sık 30 lu yaşlarda görülmektedir.. Çocuklarda ise 4-6 yaşlarında daha sık rastlanmaktadır.
Apandisitin Belirtileri
Karın Ağrısı; Apandisit ağrısı 4 ile 6 saat sürer çoğalma ve azalma gösterebilir. Gelgelelim külliyen yok olmaz. Birtakım hastalarda ağrı karnın sağ alt kesiminde başlar ve yayılırken birtakım hastalarda ise sağ alt kadranda başlayıp orada kalır. Apandisit ağrısı sırtta, sağ ve sol kasıkta ve mesane üstünde hissedilir.
İştahsızlık; Hastaların derhal hepsinde ağrıdan da evvel görülen bulgu iştahsızlıktır.
Bulantı ve Kusma; Çoklukla hasta bir şey yediğinde kusar.
Bunların yanında yüksek ateş, kabızlık, ishal ve gaz çıkaramama üzere şikayetler de apandisitin değerli belirtilerindendir.
Apandisit umumiyetle mide-bağırsak iltihabı, bayan illetleri, safra kesesi ve pankreas iltihabı üzere gayrı marazlarla karıştırılabilir bu nedenle teşhisin net konulabilmesi için acil bir durum içermediği sürece 24 ile 48 saat hasta denetim altında tutulmaktadır.
Apandisitin kesin tedavisi ameliyattır. Apandisit tanısı konulmuş hastalar ağızdan beslenmemeli ve ağrı kesici almamalıdır. Apandisit, akut apandisit, patlamış apandisit, patlamış ve apse yapmış apandisit ve plastrone apandisit ( omentum ismi verilen bir yağ perdesinin apendiksi sararak ve iltihabın karın içine yayılmasını önlemesidir ) olarak 4 öbekte toplanmaktadır. Plastrone apandisitte hasta gözlem altına alınarak antibiyotik tedavisi başlanırken birinci üç kümenin kesin tedavisi ameliyattır.
Apandisitin patlaması kişinin irtihaline neden olabildiğinden genç erişkinlerde patlama ihtimali yüzde yirmibeşlerdeyken, çocuklarda yüzde seksen beşlere yaşlılarda ise yüzde doksanlara kadar çıkabilmektedir. Yaşlı ve çocuklarda bulgular az olduğundan teşhis konulduğunda apandisit patlamış olabilir ve bu nedenle kişi hayatını kaybedebilir.
Apandisit erken teşhis edildiğinde ameliyatı 20-30 dakika sürer ve hasta hastanede bir gün yatar. Şayet apandisit patlamış ise, ameliyatla apandisit alınarak karın içi yıkanır hasta yaklaşık 2-3 gün hastanede kalır. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis ve yanlışsız tedavi hayat kurtarır.
Prof. Dr. Hasan TAŞÇI
Umumi Cerrahi Eksperi
Apandisit öbür marazlarla karıştırılmasından ötürü sahih teşhis konulmadığında irtihalle sonuçlanacak kadar büyük risk içermektedir. Apendiks uzun ince bir boru yahut solucan formunda ortalama 9 cm uzunluğunda körbağırsaktır. Çocuklarda ise yetişkinlerden daha uzundur. Olağanda karnın sağ alt ortamında nokta almakla birlikte farklı konumlarda da yerleşebilir.
Apandisit oluşumunun yüzde 90 nedeni apendiksin iç kısmının dışkı ile tıkanmasından kaynaklanır. Lenf dokularının şişmesi de sair sık nedenlerden biridir. Çeşitli nedenlerle apendiksin içi tıkandığı devir, apendisk lümeninde likit birikir, mikroplar çoğalmaya başlar ve iç basınç artar. Basıncın artması ile apendiks dokusunun kanlanması ve beslenmesi bozularak çürür ve patlar. Apandisitin önlenmesi için rastgele bir ilaç ve tedavi yolu yoktur.
Apandisit en sık 30 lu yaşlarda görülmektedir.. Çocuklarda ise 4-6 yaşlarında daha sık rastlanmaktadır.
Apandisitin Belirtileri
Karın Ağrısı; Apandisit ağrısı 4 ile 6 saat sürer çoğalma ve azalma gösterebilir. Gelgelelim külliyen yok olmaz. Birtakım hastalarda ağrı karnın sağ alt kesiminde başlar ve yayılırken birtakım hastalarda ise sağ alt kadranda başlayıp orada kalır. Apandisit ağrısı sırtta, sağ ve sol kasıkta ve mesane üstünde hissedilir.
İştahsızlık; Hastaların derhal hepsinde ağrıdan da evvel görülen bulgu iştahsızlıktır.
Bulantı ve Kusma; Çoklukla hasta bir şey yediğinde kusar.
Bunların yanında yüksek ateş, kabızlık, ishal ve gaz çıkaramama üzere şikayetler de apandisitin değerli belirtilerindendir.
Apandisit umumiyetle mide-bağırsak iltihabı, bayan illetleri, safra kesesi ve pankreas iltihabı üzere gayrı marazlarla karıştırılabilir bu nedenle teşhisin net konulabilmesi için acil bir durum içermediği sürece 24 ile 48 saat hasta denetim altında tutulmaktadır.
Apandisitin kesin tedavisi ameliyattır. Apandisit tanısı konulmuş hastalar ağızdan beslenmemeli ve ağrı kesici almamalıdır. Apandisit, akut apandisit, patlamış apandisit, patlamış ve apse yapmış apandisit ve plastrone apandisit ( omentum ismi verilen bir yağ perdesinin apendiksi sararak ve iltihabın karın içine yayılmasını önlemesidir ) olarak 4 öbekte toplanmaktadır. Plastrone apandisitte hasta gözlem altına alınarak antibiyotik tedavisi başlanırken birinci üç kümenin kesin tedavisi ameliyattır.
Apandisitin patlaması kişinin irtihaline neden olabildiğinden genç erişkinlerde patlama ihtimali yüzde yirmibeşlerdeyken, çocuklarda yüzde seksen beşlere yaşlılarda ise yüzde doksanlara kadar çıkabilmektedir. Yaşlı ve çocuklarda bulgular az olduğundan teşhis konulduğunda apandisit patlamış olabilir ve bu nedenle kişi hayatını kaybedebilir.
Apandisit erken teşhis edildiğinde ameliyatı 20-30 dakika sürer ve hasta hastanede bir gün yatar. Şayet apandisit patlamış ise, ameliyatla apandisit alınarak karın içi yıkanır hasta yaklaşık 2-3 gün hastanede kalır. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis ve yanlışsız tedavi hayat kurtarır.
Prof. Dr. Hasan TAŞÇI
Umumi Cerrahi Eksperi