Sınav kaygısı herhangi bir sınav, değerlendirme ya da başarısızlığın olası olduğu durumlarda ortaya çıkan, hoş olmayan duyguların ve gerginliğin yaşandığı, bilişsel, duygusal, davranışsal özellikleriyle bireyin gerçek performansını ortaya koymasını engelleyen bir durumdur.
Sınav ne zaman kaygılandırır?
Aslında herhangi bir sınava veya değerlendirilmeye gireceğimizde, stresli ve gergin hissedebiliriz. Bu stresli ve gergin hissetme durumu çoğunlukla daha çok çalışmamızı, çalışma programımızı düzenlememizi, programımıza daha çok uymamızı, sağlığımıza dikkat etmemizi, sınavla ilgili motivasyonumuzun artmasını sağlar.
Sınava yüklenen anlam değişmeye başladığında, gerçekçi olmayan düşünceler (sınavı kazanamazsam her şey biter, sınava hazır değilim), gelecek kaygısı (iyi bir puan alamayacağım, yetiştiremeyeceğim, başarılı olamayacağım), beklentiler ( insanlar, ailem, öğretmenlerim benim hakkımda ne düşünür?) eklendiğinde sınav kaygısı başlar.
Sınav kaygısı nedenleri arasında, yetersiz ve dengesiz uyku, beslenme, zamanı uygun kullanamamak, sosyal yaşamı dengeleyememek, verimli ders çalışamamak, sınav stratejilerini uygulayamamak, hedef ve beklentilerle ilgili sorunlar, yeterince desteklenmemek sayılabilir.
Mükemmeliyetçi kişilik özellikleri, aşırı hırs, ailenin ve çevrenin yüksek beklentisi, olumsuz aile tutumları sınav kaygısını arttıran diğer faktörlerdir.
Sınav kaygısı belirtileri nelerdir?
Mide bulantısı, karın ağrısı, çarpıntı, titreme, ağız kuruluğu, iç sıkıntısı, terleme, uyku düzeninde bozukluklar gibi bedensel, motivasyonun azalması, çalışmakta zorlanma, çalışmayı erteleme, dikkat ve konsantrasyonda bozulma gibi davranışsal, başarısızlık korkusu, kendine güvende azalma, yetersiz ve değersizlik düşünceleri gibi duygusal belirtiler çoğunlukla sınav kaygısına eşlik eder.
Sınav kaygısıyla başa çıkma yolları nelerdir?
Sınava planlı bir şekilde hazırlanmak, neyi ne kadar öğrenmek gerektiğini takip etmeyi kolaylaştıracak, sınav kaygısını arttıran “yeterince hazır değilim ” düşüncesindense “yeterince çalıştım, başarılı olabilirim, elimden gelenin en iyisini yapabilirim” düşüncelerine odaklanılması, sınava daha az kaygılı hazırlanılmasını sağlayacaktır. Düzenli uyku, beslenme, zamanı iyi kullanmak, sosyal aktivitelere katılmak, kaygı arttığında bedensel belirtileri azaltmak için nefes ve gevşeme egzersizleri yapmak kaygının azalmasına yardımcı olacaktır.
Sınav esnasında, “bunu yapabilirsin, başarılı olacağım” gibi olumlu düşüncelere odaklanma, yanıtlayabileceği sorulardan başlama, her soruya belli zaman ayırma, nefes, gevşeme egzersizleri ve dikkat odaklama yöntemleri kullanma kaygı ile baş etmede yardımcı olacaktır.
Ailelere düşen görevler nelerdir?
Aileler sınav sürecinde çocuğunun geleceği konusunda zaman zaman kaygılanabilirler. Tutarlı ve anlayışlı davranarak, olumlu ve yapıcı cümlelerle çocuklarını desteklemeli, çocuğun kendi geleceği için çalıştığını, kaybetmenin de kazanmak kadar normal olduğunu hatırlayarak, yeri geldiğinde çocuklarının dikkatini de bu yöne çekebilmelidirler. Aileler yaşamlarının devam ettiğini unutmamalı ve sınav dönemini normalleştirip sınavın hayatın bir parçası olduğunu hissederek yaşamalı ve çocuğuna da yaşatmalıdır. Sınav döneminin geçirmeleri gereken zorlu bir dönem olduğu, her durumda çocuklarının yanında olacakları hissettirilmelidir.
Aileler çocuklarını tanımalı, başarı düzeyi, çalışma planı, öğrenme hızı ile ilgili bilgi sahibi olmalı ve o doğrultuda bir beklenti oluşturmalıdır.
Çocuk eski başarı deneyimleri, akranları ve başkaları ile kıyaslanmamalıdır. Zaman zaman kaygısı ile ilgili empatik, destekleyici ve yüreklendirici konuşmalar çocuğu rahatlatacaktır.
Ne zaman profesyonel destek alınmalıdır?
Depresyon, anksiyete bozukluğu, uyku bozukluğu, davranış bozukluğu gibi günlük hayatı etkileyen ek yakınmalar veya işlevselliğin bozulup çalışma düzeninin etkilendiği durumlar başladığında, kaygıyla başa çıkmak için uygun olmayan yollar kullanarak aile içinde sorun çözülemediğinde profesyonel destek arayışına girilmelidir.
Sınav ne zaman kaygılandırır?
Aslında herhangi bir sınava veya değerlendirilmeye gireceğimizde, stresli ve gergin hissedebiliriz. Bu stresli ve gergin hissetme durumu çoğunlukla daha çok çalışmamızı, çalışma programımızı düzenlememizi, programımıza daha çok uymamızı, sağlığımıza dikkat etmemizi, sınavla ilgili motivasyonumuzun artmasını sağlar.
Sınava yüklenen anlam değişmeye başladığında, gerçekçi olmayan düşünceler (sınavı kazanamazsam her şey biter, sınava hazır değilim), gelecek kaygısı (iyi bir puan alamayacağım, yetiştiremeyeceğim, başarılı olamayacağım), beklentiler ( insanlar, ailem, öğretmenlerim benim hakkımda ne düşünür?) eklendiğinde sınav kaygısı başlar.
Sınav kaygısı nedenleri arasında, yetersiz ve dengesiz uyku, beslenme, zamanı uygun kullanamamak, sosyal yaşamı dengeleyememek, verimli ders çalışamamak, sınav stratejilerini uygulayamamak, hedef ve beklentilerle ilgili sorunlar, yeterince desteklenmemek sayılabilir.
Mükemmeliyetçi kişilik özellikleri, aşırı hırs, ailenin ve çevrenin yüksek beklentisi, olumsuz aile tutumları sınav kaygısını arttıran diğer faktörlerdir.
Sınav kaygısı belirtileri nelerdir?
Mide bulantısı, karın ağrısı, çarpıntı, titreme, ağız kuruluğu, iç sıkıntısı, terleme, uyku düzeninde bozukluklar gibi bedensel, motivasyonun azalması, çalışmakta zorlanma, çalışmayı erteleme, dikkat ve konsantrasyonda bozulma gibi davranışsal, başarısızlık korkusu, kendine güvende azalma, yetersiz ve değersizlik düşünceleri gibi duygusal belirtiler çoğunlukla sınav kaygısına eşlik eder.
Sınav kaygısıyla başa çıkma yolları nelerdir?
Sınava planlı bir şekilde hazırlanmak, neyi ne kadar öğrenmek gerektiğini takip etmeyi kolaylaştıracak, sınav kaygısını arttıran “yeterince hazır değilim ” düşüncesindense “yeterince çalıştım, başarılı olabilirim, elimden gelenin en iyisini yapabilirim” düşüncelerine odaklanılması, sınava daha az kaygılı hazırlanılmasını sağlayacaktır. Düzenli uyku, beslenme, zamanı iyi kullanmak, sosyal aktivitelere katılmak, kaygı arttığında bedensel belirtileri azaltmak için nefes ve gevşeme egzersizleri yapmak kaygının azalmasına yardımcı olacaktır.
Sınav esnasında, “bunu yapabilirsin, başarılı olacağım” gibi olumlu düşüncelere odaklanma, yanıtlayabileceği sorulardan başlama, her soruya belli zaman ayırma, nefes, gevşeme egzersizleri ve dikkat odaklama yöntemleri kullanma kaygı ile baş etmede yardımcı olacaktır.
Ailelere düşen görevler nelerdir?
Aileler sınav sürecinde çocuğunun geleceği konusunda zaman zaman kaygılanabilirler. Tutarlı ve anlayışlı davranarak, olumlu ve yapıcı cümlelerle çocuklarını desteklemeli, çocuğun kendi geleceği için çalıştığını, kaybetmenin de kazanmak kadar normal olduğunu hatırlayarak, yeri geldiğinde çocuklarının dikkatini de bu yöne çekebilmelidirler. Aileler yaşamlarının devam ettiğini unutmamalı ve sınav dönemini normalleştirip sınavın hayatın bir parçası olduğunu hissederek yaşamalı ve çocuğuna da yaşatmalıdır. Sınav döneminin geçirmeleri gereken zorlu bir dönem olduğu, her durumda çocuklarının yanında olacakları hissettirilmelidir.
Aileler çocuklarını tanımalı, başarı düzeyi, çalışma planı, öğrenme hızı ile ilgili bilgi sahibi olmalı ve o doğrultuda bir beklenti oluşturmalıdır.
Çocuk eski başarı deneyimleri, akranları ve başkaları ile kıyaslanmamalıdır. Zaman zaman kaygısı ile ilgili empatik, destekleyici ve yüreklendirici konuşmalar çocuğu rahatlatacaktır.
Ne zaman profesyonel destek alınmalıdır?
Depresyon, anksiyete bozukluğu, uyku bozukluğu, davranış bozukluğu gibi günlük hayatı etkileyen ek yakınmalar veya işlevselliğin bozulup çalışma düzeninin etkilendiği durumlar başladığında, kaygıyla başa çıkmak için uygun olmayan yollar kullanarak aile içinde sorun çözülemediğinde profesyonel destek arayışına girilmelidir.
