Sinir Sistemi Nasıl Calışır
sinir sistemi nedir
sinir sistemi organları
merkezi sinir sistemi
SİNİR SİSTEMİ
Organların calışmasını hızlı, etkili ve elektriksel yollarla duzenleyen yapılardan oluşur Sinir sistemi sinir telleri yardımıyla tum vucuttaki olayları denetler ve duzenler Ozelliğine gore 2 kısımdan oluşur
1 Merkezi Sinir Sistemi
Sinir sisteminin yonetici ve denetleyici kısmıdır Kafatası ve omurga icindeki sinirsel organlardan oluşur
a Beyin: Kafatası icerisindeki en buyuk sinirsel organdır Yuzeyi girintili cıkıntılı olup iki yarım kureden oluşur Beyinle kafatası arasında bulunan 3 katlı zar beyni sarsıntılardan ve darbelerden korur Yapısında milyarlarca sinir hucresi ağ şeklinde bulunur Beyin yardımıyla insan vucudunda;
– Duyu organlarından gelen uyarılar değerlendirilir
– Problem ve olaylar duşunulur, cozulur
– Oğrenme faaliyeti ve hafıza olgusu sağlanır
– Acıkma, susama, uyku, uyanıklık duzenlenir
– Kan basıncı ve vucut sıcaklığı duzenlenir
– Hormonların salgılanma zamanı belirlenir
b Beyincik : Yapısı beyne benzer ve kucuktur İki yarım kureden oluşur Kafatasının arka alt tarafında bulunur Beyin, ic kulak ve iskelet kaslarıyla bağlantılıdır Beyincik yardımıyla insan vucudunda;
– Kol ve bacaklardaki kasların birbiriyle uyumlu calışması sağlanır
– Kol ve bacaklardaki kasların calışma derecesi duzenlenir
– Aktif hareketin dengeli olması sağlanır
c Omurilik soğanı : Yuzeyi duz olup soğana benzer bir şekle sahiptir Boynun ust kısmında bulunur İstem dışı calışan ic organları yonetir
Omurilik soğanı yardımıyla insan vucudunda;
– Solunum sisteminin calışması duzenlenir
– Dolaşım sisteminin calışması duzenlenir
– Boşaltım sisteminin calışması duzenlenir
– Sindirim sisteminin calışması duzenlenir
d Omurilik : Sırtdaki omurga icerisinde bulunur Yuzeyi duz olup sinir kordonunundan oluşur Kafatası organları ile vucut organları arasındaki bağlantıyı sağlar
Omurilik yardımıyla insan vucudunda;
– Beyinle organlar arasında bilgi iletimi sağlanır
– Refkles davranışlarının oluşması duzenlenir
Refleks : Vucuda yapılan ani ve guclu etkilere karşı vucudun aynı şekilde tepki gostermesidir İstemsiz olarak yapılır Vucudu koruyucu ozelliğe sahiptir Kazanılma şekline gore 2 ceşidi bulunur
• Doğuştan kazanılan (kalıtsal) refleks : Genlerle ilgili olup nesilden nesile aktarılır Her insanda aynı şekilde bulunur
– Doğan cocuğun emme hareketi
– İğne batan parmağın cekilmesi
– Gurultulu sesten urkme
– Goz bebeğinin buyuyup kuculmesi
• Sonradan kazanılan (şartlı) refleks : Doğumdan sonra deneyimlerle ve oğrenme sonucu kazanılır Nesilden nesile aktarılmaz
– Limon gorunce ağzının sulanması
– Orgu orme, dans etme, yuzme davranışları
– Bisiklet ve araba surme davranışları
2 Cevresel Sinir Sistemi
Vucudu ağac koku şeklinde saran sinir liflerinden oluşur Merkezi sinir sistemi ve vucut organları arasındaki sinirsel iletimi sağlar
Sinirlerin Yapı ve Ozellikleri
Sinir dokusunu oluşturun hucrelere noron denir Milyarlarca noron insan vucudunu ağ gibi sararak yonetimi sağlarlar Noronlar gorevleri icin aşırı farklılaşmış olup bolunme yetenekleri yoktur Calışmaları sırasında bol miktarda enerji harcarlar Noronların şekilleri benzer olup 3 kısımdan oluşurlar
Dendrit : Kısa ve cok sayıda olan uzantılardır Cevreden aldıkları uyarıları aksona taşırlar
Akson : Uzun ve bir tanedir Dendritten aldığı uyarıları hedefi olan organa doğru taşır
Govde : Noronun cekirdek ve organellerinin bulunduğu sitoplazma kısmıdır Hucredeki hayatsal olayları gercekleştirir
Miyelin kılıf : Bazı noronlarda, aksonların cevresiyle yalıtımını sağlayarak uyartıların daha hızlı taşınmasını sağlar
Uyarı : Noronları etkileyen cevresel değişmelerdir
Uyartı (İmpuls) : Uyarılar etkisiyle noronlarda oluşan elektiriksel ve kimyasal değişmelerdir İnsan vucudunda gorev ve taşınan bilginin farklılığına gore 3 ceşit sinir hucresi kullanılır
• Duyu noronu : Uyarıları duyu organlarından merkezi sinir sistemine taşır
• Motor noron : Merkezi sinir sisteminden organlara doğru emir taşır
• Ara noron : Merkezi sinir sistemini oluşturur
Uyarı ve emirler sinirler uzerinde uyartılar şeklinde taşınırlar Taşınma hızları sabit olup oluşma miktarları değişebilir Uyartılar noronlar uzerinde iyonlar yardımıyla elektriksel; Noronlar arasında hormonlar yardımıyla kimyasal olarak taşınır
Noronlar birbirine bağlandığı bolgelere sinaps denir Sinapslar bir noronun aksonuyla diğerinin dendriti arasında kurulur
Uyartılar sinapslar uzerinde salgılanan ozel hormonlarla taşınır Boylece uyartının hangi yolu takip ederek hangi organa ulaşacağı belirlenir
sinir sistemi nedir
sinir sistemi organları
merkezi sinir sistemi
SİNİR SİSTEMİ
Organların calışmasını hızlı, etkili ve elektriksel yollarla duzenleyen yapılardan oluşur Sinir sistemi sinir telleri yardımıyla tum vucuttaki olayları denetler ve duzenler Ozelliğine gore 2 kısımdan oluşur
1 Merkezi Sinir Sistemi
Sinir sisteminin yonetici ve denetleyici kısmıdır Kafatası ve omurga icindeki sinirsel organlardan oluşur
a Beyin: Kafatası icerisindeki en buyuk sinirsel organdır Yuzeyi girintili cıkıntılı olup iki yarım kureden oluşur Beyinle kafatası arasında bulunan 3 katlı zar beyni sarsıntılardan ve darbelerden korur Yapısında milyarlarca sinir hucresi ağ şeklinde bulunur Beyin yardımıyla insan vucudunda;
– Duyu organlarından gelen uyarılar değerlendirilir
– Problem ve olaylar duşunulur, cozulur
– Oğrenme faaliyeti ve hafıza olgusu sağlanır
– Acıkma, susama, uyku, uyanıklık duzenlenir
– Kan basıncı ve vucut sıcaklığı duzenlenir
– Hormonların salgılanma zamanı belirlenir
b Beyincik : Yapısı beyne benzer ve kucuktur İki yarım kureden oluşur Kafatasının arka alt tarafında bulunur Beyin, ic kulak ve iskelet kaslarıyla bağlantılıdır Beyincik yardımıyla insan vucudunda;
– Kol ve bacaklardaki kasların birbiriyle uyumlu calışması sağlanır
– Kol ve bacaklardaki kasların calışma derecesi duzenlenir
– Aktif hareketin dengeli olması sağlanır
c Omurilik soğanı : Yuzeyi duz olup soğana benzer bir şekle sahiptir Boynun ust kısmında bulunur İstem dışı calışan ic organları yonetir
Omurilik soğanı yardımıyla insan vucudunda;
– Solunum sisteminin calışması duzenlenir
– Dolaşım sisteminin calışması duzenlenir
– Boşaltım sisteminin calışması duzenlenir
– Sindirim sisteminin calışması duzenlenir
d Omurilik : Sırtdaki omurga icerisinde bulunur Yuzeyi duz olup sinir kordonunundan oluşur Kafatası organları ile vucut organları arasındaki bağlantıyı sağlar
Omurilik yardımıyla insan vucudunda;
– Beyinle organlar arasında bilgi iletimi sağlanır
– Refkles davranışlarının oluşması duzenlenir
Refleks : Vucuda yapılan ani ve guclu etkilere karşı vucudun aynı şekilde tepki gostermesidir İstemsiz olarak yapılır Vucudu koruyucu ozelliğe sahiptir Kazanılma şekline gore 2 ceşidi bulunur
• Doğuştan kazanılan (kalıtsal) refleks : Genlerle ilgili olup nesilden nesile aktarılır Her insanda aynı şekilde bulunur
– Doğan cocuğun emme hareketi
– İğne batan parmağın cekilmesi
– Gurultulu sesten urkme
– Goz bebeğinin buyuyup kuculmesi
• Sonradan kazanılan (şartlı) refleks : Doğumdan sonra deneyimlerle ve oğrenme sonucu kazanılır Nesilden nesile aktarılmaz
– Limon gorunce ağzının sulanması
– Orgu orme, dans etme, yuzme davranışları
– Bisiklet ve araba surme davranışları
2 Cevresel Sinir Sistemi
Vucudu ağac koku şeklinde saran sinir liflerinden oluşur Merkezi sinir sistemi ve vucut organları arasındaki sinirsel iletimi sağlar
Sinirlerin Yapı ve Ozellikleri
Sinir dokusunu oluşturun hucrelere noron denir Milyarlarca noron insan vucudunu ağ gibi sararak yonetimi sağlarlar Noronlar gorevleri icin aşırı farklılaşmış olup bolunme yetenekleri yoktur Calışmaları sırasında bol miktarda enerji harcarlar Noronların şekilleri benzer olup 3 kısımdan oluşurlar
Dendrit : Kısa ve cok sayıda olan uzantılardır Cevreden aldıkları uyarıları aksona taşırlar
Akson : Uzun ve bir tanedir Dendritten aldığı uyarıları hedefi olan organa doğru taşır
Govde : Noronun cekirdek ve organellerinin bulunduğu sitoplazma kısmıdır Hucredeki hayatsal olayları gercekleştirir
Miyelin kılıf : Bazı noronlarda, aksonların cevresiyle yalıtımını sağlayarak uyartıların daha hızlı taşınmasını sağlar
Uyarı : Noronları etkileyen cevresel değişmelerdir
Uyartı (İmpuls) : Uyarılar etkisiyle noronlarda oluşan elektiriksel ve kimyasal değişmelerdir İnsan vucudunda gorev ve taşınan bilginin farklılığına gore 3 ceşit sinir hucresi kullanılır
• Duyu noronu : Uyarıları duyu organlarından merkezi sinir sistemine taşır
• Motor noron : Merkezi sinir sisteminden organlara doğru emir taşır
• Ara noron : Merkezi sinir sistemini oluşturur
Uyarı ve emirler sinirler uzerinde uyartılar şeklinde taşınırlar Taşınma hızları sabit olup oluşma miktarları değişebilir Uyartılar noronlar uzerinde iyonlar yardımıyla elektriksel; Noronlar arasında hormonlar yardımıyla kimyasal olarak taşınır
Noronlar birbirine bağlandığı bolgelere sinaps denir Sinapslar bir noronun aksonuyla diğerinin dendriti arasında kurulur
Uyartılar sinapslar uzerinde salgılanan ozel hormonlarla taşınır Boylece uyartının hangi yolu takip ederek hangi organa ulaşacağı belirlenir