Sinüs Boşlukları
Sinüsler, burun çevresindeki kemiklerin içerisinde bulunan içi hava dolu yapılardır. Yanaklarda, alın bölgesinde, gözlerin ve burnun arkasında bulunurlar ve kanallar aracılığıyla buruna açılırlar. Solunum havasını ısıtma, nemlendirme ve temizlenmesine yardımcı olma görevleri vardır. Ayrıca ses rezonansında etkilidirler. Sinüslerin sağlıklı kalabilmesi için buruna açılan bu kanalların, hava ve salgı geçişini sağlıklı bir şekilde sağlayabilmesi gerekir. Sinüslerde düzenli olarak bir mukus salgısı üretilir ve önce buruna sonra genizden aşağı doğru akan bir döngü şeklinde devam eder.
Sinüzit Enfeksiyonu
Sinüzit, burun etrafına yerleşmiş sinüsleri döşeyen mukozanın iltihabı anlamına gelmektedir. Genel olarak sinüzitler, döşeyici mukozanın ürettiği salgının (mukus) buruna boşaltılamaması sonucu oluşur. Buna neden olan üç temel faktör bulunmaktadır.
-Sinüslerin buruna boşalma kanallarının (ostium) tıkanması,
-Mukusu sinüslerden buruna taşıyan sisteminin (mukosilier aktivite) bozulması,
-Mukus içeriğinin ya da kıvamının değişmesi.
Sinüzit Belirtileri
Sinüzitin belirtileri kişiden kişiye değişebilir.
Burun tıkanıklığı, yüzde dolgunluk hissi, geniz akıntısı, horlama, ses değişikliği, göz altında morluklar, baş ve yüz ağrıları, yorgun uyanma, sabahları boğaz kuruluğu, kondisyonda azalma, burun akıntısı, göz çevresinde basınç hissi, ağız kokusu, kulak tıkanıklığı, terleme, inatçı öksürük şeklindeki semptomlara sebep olabilir.
Sinüzit Nedenleri
Sinüzitin pek çok farklı nedeni olmakla birlikte en sık görülen nedenleri şöyledir;
-Viral üst solunum yolu enfeksiyonları sinüzitin en sık nedenidir. Burun örtüsünün viral enfeksiyona bağlı ödem ve inflamasyonu sonucu sinüsün buruna boşalmasını sağlayan kanallar tıkanabilir. Bu durum sinüs içerisinde salgılanan sıvının boşalmamasına ve dolayısıyla koyulaşıp, enfekte olmasına neden olur
- Alerji de burun içinde ödem ve inflamasyona dolayısıyla sinüs ağızlarının tıkanmasına sebep olabilir. İkinci en sık nedendir
-Burun içi eğrilikler (septum deviasyonu), polipler, burun eti büyümeleri (konka hipertrofileri) gibi sinüs boşalma kanallarını daraltan ya da tıkayan anatomik patolojiler de sinüslerin boşalmasını engeller ve genellikle cerrahi tedavi ile düzeltilir
- Çocuklarda en sık görülen neden ise büyümüş geniz etidir(adenoid hipertrofisi).
Sinüzit Çeşitleri
Sinüzit, hastalığın süresine göre sınıflandırılabilir. Akut sinüzit, sinüzit belirtilerinin 4 haftadan kısa süre içerisinde kaybolduğu, kronik sinüzit ise belirtilerin 3 aydan uzun sürdüğü sinüzit tipidir. Çoğu akut sinüzit soğuk algınlığı olarak başlar ve bakteriyel enfeksiyonun eklenmesiyle ilerler. Kronik sinüzitte ise dokulardaki şişliğin ve enfeksiyonun altta yatan neden olduğu düşünülmektedir. Akut sinüzitte ilaç tedavileri kullanılmaktadır. Bu tedaviler altta yatan nedene göre planlanır; enfeksiyon için antibiyotik ve anti inflamatuar tedaviler, salgıları ve ödemi azaltmak için dekonjestan tedaviler, alerjik durumlarda antihistaminikler ya da lokal veya sistemik steroidler, ayrıca tuzlu su karışımları ile burun yıkama tedavileri temel tedavi seçenekleridir. Kronik sinüzitte ise ilaç tedavisi öncelikle denemelidir ancak ilaca dirençli olgularda ya da ilaç tedavisine yanıt veremeyecek anatomik bozukluklarda cerrahi planlanmalıdır.
Sinüzit Ameliyatları
Sık sinüzit enfeksiyonu, baş ağrıları, üst solunum yolu enfeksiyonlarının uzun sürmesi veya sonrasında kronik öksürük şikayetlerinin olması, sene boyunca sık sık geniz akıntısı, horlama, sabahları boğazda kuruluk, yorgun uyanma, terleme gibi şikayetler kronik sinüzitin belirtisi olabilir.
Kulak burun boğaz hekimince ayrıntılı endoskopik muayene ve sonrasında sinüslerin ayrıntılı görüntülenmesi için istenen paranazal sinüs tomografisi tetkiki ile tanı konur. İlaç tedavisine yanıt vermeyen, sinüs ağızlarının yapısal olarak daralmış olduğu ya da içi havalı boşluklar olan sinüslerin ileri derecede iltihap ya da burun polibi ile dolmuş olduğu durumlarda ameliyat planlanır.
Sinüs ameliyuatları sırasında kesi yapılmadan kamera sistemi ile burun içine girilir. Anatomik olarak sinüs ağızlarını daraltarak sinüs içeriğinin burna akışını engelleyen olışumlar düzenlenir, ayrıca sinüslerin içerisi temizlenir ve havalandırılır.
Sinüsler, burun çevresindeki kemiklerin içerisinde bulunan içi hava dolu yapılardır. Yanaklarda, alın bölgesinde, gözlerin ve burnun arkasında bulunurlar ve kanallar aracılığıyla buruna açılırlar. Solunum havasını ısıtma, nemlendirme ve temizlenmesine yardımcı olma görevleri vardır. Ayrıca ses rezonansında etkilidirler. Sinüslerin sağlıklı kalabilmesi için buruna açılan bu kanalların, hava ve salgı geçişini sağlıklı bir şekilde sağlayabilmesi gerekir. Sinüslerde düzenli olarak bir mukus salgısı üretilir ve önce buruna sonra genizden aşağı doğru akan bir döngü şeklinde devam eder.
Sinüzit Enfeksiyonu
Sinüzit, burun etrafına yerleşmiş sinüsleri döşeyen mukozanın iltihabı anlamına gelmektedir. Genel olarak sinüzitler, döşeyici mukozanın ürettiği salgının (mukus) buruna boşaltılamaması sonucu oluşur. Buna neden olan üç temel faktör bulunmaktadır.
-Sinüslerin buruna boşalma kanallarının (ostium) tıkanması,
-Mukusu sinüslerden buruna taşıyan sisteminin (mukosilier aktivite) bozulması,
-Mukus içeriğinin ya da kıvamının değişmesi.
Sinüzit Belirtileri
Sinüzitin belirtileri kişiden kişiye değişebilir.
Burun tıkanıklığı, yüzde dolgunluk hissi, geniz akıntısı, horlama, ses değişikliği, göz altında morluklar, baş ve yüz ağrıları, yorgun uyanma, sabahları boğaz kuruluğu, kondisyonda azalma, burun akıntısı, göz çevresinde basınç hissi, ağız kokusu, kulak tıkanıklığı, terleme, inatçı öksürük şeklindeki semptomlara sebep olabilir.
Sinüzit Nedenleri
Sinüzitin pek çok farklı nedeni olmakla birlikte en sık görülen nedenleri şöyledir;
-Viral üst solunum yolu enfeksiyonları sinüzitin en sık nedenidir. Burun örtüsünün viral enfeksiyona bağlı ödem ve inflamasyonu sonucu sinüsün buruna boşalmasını sağlayan kanallar tıkanabilir. Bu durum sinüs içerisinde salgılanan sıvının boşalmamasına ve dolayısıyla koyulaşıp, enfekte olmasına neden olur
- Alerji de burun içinde ödem ve inflamasyona dolayısıyla sinüs ağızlarının tıkanmasına sebep olabilir. İkinci en sık nedendir
-Burun içi eğrilikler (septum deviasyonu), polipler, burun eti büyümeleri (konka hipertrofileri) gibi sinüs boşalma kanallarını daraltan ya da tıkayan anatomik patolojiler de sinüslerin boşalmasını engeller ve genellikle cerrahi tedavi ile düzeltilir
- Çocuklarda en sık görülen neden ise büyümüş geniz etidir(adenoid hipertrofisi).
Sinüzit Çeşitleri
Sinüzit, hastalığın süresine göre sınıflandırılabilir. Akut sinüzit, sinüzit belirtilerinin 4 haftadan kısa süre içerisinde kaybolduğu, kronik sinüzit ise belirtilerin 3 aydan uzun sürdüğü sinüzit tipidir. Çoğu akut sinüzit soğuk algınlığı olarak başlar ve bakteriyel enfeksiyonun eklenmesiyle ilerler. Kronik sinüzitte ise dokulardaki şişliğin ve enfeksiyonun altta yatan neden olduğu düşünülmektedir. Akut sinüzitte ilaç tedavileri kullanılmaktadır. Bu tedaviler altta yatan nedene göre planlanır; enfeksiyon için antibiyotik ve anti inflamatuar tedaviler, salgıları ve ödemi azaltmak için dekonjestan tedaviler, alerjik durumlarda antihistaminikler ya da lokal veya sistemik steroidler, ayrıca tuzlu su karışımları ile burun yıkama tedavileri temel tedavi seçenekleridir. Kronik sinüzitte ise ilaç tedavisi öncelikle denemelidir ancak ilaca dirençli olgularda ya da ilaç tedavisine yanıt veremeyecek anatomik bozukluklarda cerrahi planlanmalıdır.
Sinüzit Ameliyatları
Sık sinüzit enfeksiyonu, baş ağrıları, üst solunum yolu enfeksiyonlarının uzun sürmesi veya sonrasında kronik öksürük şikayetlerinin olması, sene boyunca sık sık geniz akıntısı, horlama, sabahları boğazda kuruluk, yorgun uyanma, terleme gibi şikayetler kronik sinüzitin belirtisi olabilir.
Kulak burun boğaz hekimince ayrıntılı endoskopik muayene ve sonrasında sinüslerin ayrıntılı görüntülenmesi için istenen paranazal sinüs tomografisi tetkiki ile tanı konur. İlaç tedavisine yanıt vermeyen, sinüs ağızlarının yapısal olarak daralmış olduğu ya da içi havalı boşluklar olan sinüslerin ileri derecede iltihap ya da burun polibi ile dolmuş olduğu durumlarda ameliyat planlanır.
Sinüs ameliyuatları sırasında kesi yapılmadan kamera sistemi ile burun içine girilir. Anatomik olarak sinüs ağızlarını daraltarak sinüs içeriğinin burna akışını engelleyen olışumlar düzenlenir, ayrıca sinüslerin içerisi temizlenir ve havalandırılır.