Toplumsal Fobi Teşhisini Atlayabiliyor Muyuz?
Toplumsal fobinin az tanınmasına katkıda bulunan en değerli etkenlerden biri, toplumsal fobinin, olağan utangaçlık ve toplumsal tedirginliğin abartılı bir görünümü olarak algılanmasıdır. Utangaçlık, farklı kültürlerde olağan davranış olarak kabul edilebilmekte ve bariz bir yeti yitiminin varlığında bile, bu durum doktora başvurma nedeni olarak görülmeyebilmektedir.
Toplumsal fobiden yakınanlar, sıklıkla durumlarıyla başa çıkmada kendilerine yardımcı olan hayat biçimi stratejileri geliştirmektedirler. Toplumsal fobisi olan hastaların, genel popülasyona nazaran iki misli daha fazla alkol problemleri olduğu, alkol sorunu olan bireylerin ise genel popülasyona nazaran dokuz misli daha fazla toplumsal fobilerinin olduğu bildirilmiştir. Bu stratejiler, hastaların toplumsal fonksiyonlarını sınırlarken, hayatları üzerindeki kısıtlanmayı kabul etmeleri ve tedavi arayışına yönelmemeleri sonucunu doğurmaktadır. Toplumsal fobik bireylerin büyük kısmında kronik depresyon eşlik edebilmektedir. Toplumsal fobisi olan bireyler bu badireyle baş etmek için alkol ve öz itimadını arttırdığını düşündüğü öbür unsurlardan medet ummaya başladıklarından bağımlılık da bu kümede epeyce sık rastladığımız bir ek sorun haline gelmektedir.
Öbür şartların toplumsal fobiye neden olup olmadığı yahut öteki bir fizikî yahut zihinsel sıhhat probleminin duruma eşlik edip etmediği saptanması çalışılır. Bu hedefle; rastgele bir tıbbi durumun yahut ilacın anksiyete semptomlarını tetikleyip tetiklemediğini değerlendirmeye yardımcı olmak için fizikî muayene yapılır. Belirtilerin ne sıklıkta ve hangi durumlarda ortaya çıktığı tartışılır. Toplumsal Fobinin derecesini, düzeyini saptamak için özel olarak hazırlanmış testlerle tasa seviyesi kıymetlendirilir. Bu testelerden en sık kullanılanı Liebowitz tarafından geliştirilen toplumsal fobi belirtileri ölçeğidir. 48 sorudan oluşur. Bireylerin dehşet ya da kaçınma davranışı gerçekleştirdikleri toplumsal durumlarla ilgili sorular vardır. Birinci 24 soruda bu toplumsal durumlarda yaşanan kaygı durumuna nazaran cevaplanan sorular. Son 24 soruda ise birebir toplumsal durumlardan kaçınma durumuna nazaran cevaplanan sorular. Toplumsal bağlantı ve performans durumunu değerlendirebilmek emeliyle geliştirilmiş bir testtir. Bu test, tıbbi olarak kesin sonuçlar vermez. Test sonucundan hareketle teşhis konmaz fakat toplumsal fobik olduğundan şüphelenen bireylerin fikir sahibi olmasını sağlar.
Liebowitz Toplumsal Fobi Ölçeği’nde belirlenen toplumsal durumlar şu haldedir.
Toplum içinde telefonla görüşme
Küçük bir küme etkinliğinde yer alma
Toplum içinde yemek yeme
Toplum içinde bir şeyler içme
Yetkili biri ile konuşma
Dinleyiciler önünde konuşma, rol yapma
Partiye/ cümbüşe gitme
Diğerleri tarafından izlenirken çalışma
Diğerleri tarafından izlenirken yazma
Çok düzgün tanımadığı biriyle telefonda görüşme
Çok âlâ tanımadığı biriyle yüz yüze konuşma
Yabancılarla müsabaka
Genel tuvaletleri kullanma
Birilerinin oturduğu odaya girme
İlgi odağı olma
Bir toplantıda hazırsızlık konuşma yapma
Yetenek, yeti yahut bilgi testine tabi tutulma
Âlâ tanımadığı birine onaylanmadığını yahut tıpkı fikirde olmadığını tabir etme
Çok yeterli tanımadığı birinin gözlerinin içine bakma
Evvelden hazırlanmış bir raporu bir kümeye sözel olarak sunma
Romantik yahut cinsel bağlantı gayesiyle birini tavlamaya çalışma
Alınan bir malı parasını geri almak üzere iade etme
Parti / davet verme
Israrlı bir satıcıya karşı koyma
Toplumsal Fobi Nasıl Fark Edilir?
Toplumsal fobi belirtileri olan çocuk utangaçtır, derste kendini ortaya koyamaz, soru sorulmadıkça kendisi de sormaz ve konuşmaz, kendisine sorulduğunda çekinerek utanarak sıkılarak kısa cümlelerle yanıt verir, göz teması kurmaz, bilgisini tam ortaya koyamaz. Bu nedenle yazılı ve kelamlı imtihan başarısı ortasında çok fark olan öğrencilerin bu manada kıymetlendirilmesi lazım. Yüzünde titreme, ellerinde terleme olması belirtilerin içinde en kıymetlileridir. Öğretmen bu durumu fark edebilir ve aileyi bilgilendirebilir. Ders muvaffakiyetinde düşüklük olan, kapasitesini gösteremeyen, arkadaş bağlarında zahmetler çeken, karşı cinsle bağda utanma yaşayan, kümede tek başına kalan ve bir arkadaşlık kurup sürdüremeyen, lakin arkadaşlarının yanında yer alarak öbürleri ile alaka kurabilen çocuklar çabucak fark edilebilir. Toplumsal fobi belirtileri olan toplumsal fobik bir çocuğun büsbütün yalnız kalması da mümkündür ve bu da öğretmenin anlamasını sağlayabilir.
Toplumsal Fobinin Fizikî Belirtileri;
Şayet profesyonel olarak yaptığınız iş, ağır bir toplumsal irtibatı gerektiriyorsa, toplumsal ortamlardan kaçınmak için yaptığınız her şey başarınızı olumsuz etkileyebilecektir. Oburlarının önünde yemek yemek ve içmek, telefonla konuşmak, imza atmak, tartışmak ağır telaş yaratabilir. Konuşulan insanın gözüne bakamama başka belirtilerdendir. Bazen birçok insan için çok cazip olabilecek "ilgi odağı olunabileceği düşüncesi" bile yıpratıcı olabilir… Yaşanılan korkuyu arttıran niyetlerden biri de, "bu durumun" öbür beşerler tarafından fark edileceği ve gülünç hale düşüleceği dehşetidir. Kendilerine inançlarında ve benlik saygılarındaki düşüş, toplumsal fobisi olan insanları reddedilmeye, olumsuz değerlendirmeye karşı çok hassas ve tahammülsüz yapar.
Yüz kızarması
Anksiyete, dehşet, sonluluk
Bulanık görme
Acil idrara çıkma muhtaçlığı
Terleme, sıcak basması
Ağız kuruluğu
Çarpıntı, nefes kesilmesi, nefes darlığı, taşikardi
Mide- bağırsak sisteminde rahatsızlık, karın ağrısı
Diyare
Kas gerginliği
Titreme
kekeleme, ses titremesi
Süratli teneffüs, nefes almada zorluk
Baş dönmesi, bayılma hissi
Nemli eller
Tik, seyirme
Şiddetli baş ağrıları
Toplumsal Fobinin Ruhsal Belirtileri;
Güçsüzlük ve yetersizlik hissi,
Girilecek toplumsal durum ile ilgili günler, haftalar, hatta aylar öncesinden çok seviyede endişelenmek
Bilhassa tanımadığınız beşerler tarafından izlenme ve yargılanma korkusu
Her gün bulunulan topluluklarda bile çok telaşlanma ve kaygılanma
Kendinizi utandıracak ya da aşağılayacak biçimde davranışlar sergilemekten korkmak
Oburlarının sizin huzursuz olduğunuzu fark etmesinden korkmak
Hayatını olumsuz istikamette etkileyecek derecede toplumsal ortamlardan kaçınmak
Fizikî olarak nahoşluk ve beğenilmeme algısı
Verilen sevgiyi hakketmediğini hissetme
Yanılgı yapmaktan çekinme ve kusursuz olma isteği
Daima tasa hali ama aşikâr etmemeye çalışma
Kusursuz olma ve davranma hali
Toplumun daima beğenisini kazanma isteği
Çekindiği yahut korktuğu ortama girememe
Bulunduğu ortamdan daima kaçma ve gitme isteği
Bireylerle göz teması kuramama ve bundan kaçınma
Belirtiler bazen o kadar çok olabilir ki, bireylerin günlük hayatlarını sürdürmeleri bile çok güç hale gelebilir. Bu bozukluğa sahip bireyler kendilerini güçsüz, yalnız hissederler ve vakit içinde toplumdan soyutlanmış bir hale gelirler. Bu bireyler toplumsal ortamlara yahut romantik bağlara ya hiç giremezler ya da kısıtlı alakalar kurarlar. Telaş; günlük rutinleri, mesleksel performansı yahut toplumsal hayatı değerli derecede tesirler ve sonuç olarak bu bireylerin okullarını bitirmeleri, iş görüşmesi yaparak iş bulmaları, arkadaşlıklar ve romantik alakalar kurmaları zorlaştırır. Toplumsal fobi, toplumsal fobik bireyler hayatlarını sürdürdükleri ortamda, yeni bir bireyle tanışmak durumunda kaldığında bundan heyecan ve badire duyar. Şayet bu kişi öğrenciyse, toplumsal fobisi nedeniyle sınıfta kelam almakta zahmet çeker, kelam almaktan kaçınır. Şayet konuşmak durumunda kalırsa, yüzünde kızarma, sesinde kısılma olur, ellerde titreme görülür, niyette blokaj, hatta konuşmanın durması üzere bir durum bile meydana gelebilir.
Toplumsal fobinin ikincil olumsuz tesiri de toplumdan çekilme tarafında bir eğilimle kendini gösterir. Toplumsal fobinin erken periyodunda çocuk utançtan bu meselesini kimseye söyleyemez. Toplumumuzda utangaç çocuklar övgü bile aldıkları için toplumsal fobinin vahimliği göz gerisi edilebilir. Hastalık olduğu bilinmeyip vaktinde müdahale edilmediğinde de ileride çocuk düzgünce zahmet çeker. Üniversite yıllarında sorun düzgünce artar. Zira tedavi edilmediğinde sorun giderek daha da derinleşir.
Toplumsal Fobinin Çocuklardaki Belirtileri
Yalnızlığa bağlı depresyon
Kendine inançta düşüklük
Toplumsal maharet eksikliğini fark edebilir
Kendini yetersiz üzere algılar
Bir eksikliğinin olduğunu bilir zira bağlantı kuramaz
Yeni tanıştığı biriyle bağını sürdüremez
Sohbeti başlatamaz
Dinleyici pozisyonda kalır bu da kendine itimadını düşürür.
Depresyon ise ikincil olarak gelişir.
Ağlama, ebeveynini rahat bırakmama ve ona yapışma yahut öfke nöbetleri formunda görülebilir.
Toplumsal Fobi Çocukluk Periyodunda Mi Başlar?
Toplumsal fobi belirtileri çocukluk çağında başlayan bir rahatsızlıktır ve okul öncesi çağlarda birinci belirtiler görülür. Mesela 100 çocuğu, tanımadığı yeni bir alana koyduğunuzda bunların yüzde 70'i rahat ahenk sağlıyor, yüzde 15'i ortamı ele geçiriyor, yüzde 15'lik bir küme da utangaç kalıyor, ağlıyor, anneden ayrılmak istemiyor, yeni ortama adapte olmada zahmet çekiyor. Okula başlama ile ilgili ıstırap yaşayan çocuklar düşünüldüğünde de bunun değerli belirti olduğu söylenebilir. Toplumsal fobi belirtileri, çocuğun çok utangaç, utangaç olması, yeni gidilen ortamlarda çabucak meskene dönmek istemesi, anne babaya yapışık halde olması kesin alarm durumudur. Bu çocuğun toplumsal fobi olacağını gösteriyor.
Zira anne babanın çok mükemmeliyetçi, esirgeyici, kollayıcı olması, hiçbir gereksinimini kendinin karşılamasına müsaade verilmeyişi, çok korunaklı, kısıtlayıcı bir ortam çocuğun ileride toplumsal fobik bir birey olmasına neden oluyor. Bu nedenle Toplumsal fobi belirtileri olan çocukların küçük yaştan itibaren farklı ortamlara sokulması gerekmektedir. Mesken dışı öbür yerler, hatta açık alanlarda çokça vakit geçirmesinin sağlanması gerekiyor. Günümüzde kentleşme, apartman katında yaşama, toprağa ayağının az basması, anne babanın çalışması, çocuğun meskende bakıcı ile kalması, toplumsal fobiyi hazırlayan nedenler ortasında sayılabilir.
Toplumsal fobinin az tanınmasına katkıda bulunan en değerli etkenlerden biri, toplumsal fobinin, olağan utangaçlık ve toplumsal tedirginliğin abartılı bir görünümü olarak algılanmasıdır. Utangaçlık, farklı kültürlerde olağan davranış olarak kabul edilebilmekte ve bariz bir yeti yitiminin varlığında bile, bu durum doktora başvurma nedeni olarak görülmeyebilmektedir.
Toplumsal fobiden yakınanlar, sıklıkla durumlarıyla başa çıkmada kendilerine yardımcı olan hayat biçimi stratejileri geliştirmektedirler. Toplumsal fobisi olan hastaların, genel popülasyona nazaran iki misli daha fazla alkol problemleri olduğu, alkol sorunu olan bireylerin ise genel popülasyona nazaran dokuz misli daha fazla toplumsal fobilerinin olduğu bildirilmiştir. Bu stratejiler, hastaların toplumsal fonksiyonlarını sınırlarken, hayatları üzerindeki kısıtlanmayı kabul etmeleri ve tedavi arayışına yönelmemeleri sonucunu doğurmaktadır. Toplumsal fobik bireylerin büyük kısmında kronik depresyon eşlik edebilmektedir. Toplumsal fobisi olan bireyler bu badireyle baş etmek için alkol ve öz itimadını arttırdığını düşündüğü öbür unsurlardan medet ummaya başladıklarından bağımlılık da bu kümede epeyce sık rastladığımız bir ek sorun haline gelmektedir.
Öbür şartların toplumsal fobiye neden olup olmadığı yahut öteki bir fizikî yahut zihinsel sıhhat probleminin duruma eşlik edip etmediği saptanması çalışılır. Bu hedefle; rastgele bir tıbbi durumun yahut ilacın anksiyete semptomlarını tetikleyip tetiklemediğini değerlendirmeye yardımcı olmak için fizikî muayene yapılır. Belirtilerin ne sıklıkta ve hangi durumlarda ortaya çıktığı tartışılır. Toplumsal Fobinin derecesini, düzeyini saptamak için özel olarak hazırlanmış testlerle tasa seviyesi kıymetlendirilir. Bu testelerden en sık kullanılanı Liebowitz tarafından geliştirilen toplumsal fobi belirtileri ölçeğidir. 48 sorudan oluşur. Bireylerin dehşet ya da kaçınma davranışı gerçekleştirdikleri toplumsal durumlarla ilgili sorular vardır. Birinci 24 soruda bu toplumsal durumlarda yaşanan kaygı durumuna nazaran cevaplanan sorular. Son 24 soruda ise birebir toplumsal durumlardan kaçınma durumuna nazaran cevaplanan sorular. Toplumsal bağlantı ve performans durumunu değerlendirebilmek emeliyle geliştirilmiş bir testtir. Bu test, tıbbi olarak kesin sonuçlar vermez. Test sonucundan hareketle teşhis konmaz fakat toplumsal fobik olduğundan şüphelenen bireylerin fikir sahibi olmasını sağlar.
Liebowitz Toplumsal Fobi Ölçeği’nde belirlenen toplumsal durumlar şu haldedir.
Toplum içinde telefonla görüşme
Küçük bir küme etkinliğinde yer alma
Toplum içinde yemek yeme
Toplum içinde bir şeyler içme
Yetkili biri ile konuşma
Dinleyiciler önünde konuşma, rol yapma
Partiye/ cümbüşe gitme
Diğerleri tarafından izlenirken çalışma
Diğerleri tarafından izlenirken yazma
Çok düzgün tanımadığı biriyle telefonda görüşme
Çok âlâ tanımadığı biriyle yüz yüze konuşma
Yabancılarla müsabaka
Genel tuvaletleri kullanma
Birilerinin oturduğu odaya girme
İlgi odağı olma
Bir toplantıda hazırsızlık konuşma yapma
Yetenek, yeti yahut bilgi testine tabi tutulma
Âlâ tanımadığı birine onaylanmadığını yahut tıpkı fikirde olmadığını tabir etme
Çok yeterli tanımadığı birinin gözlerinin içine bakma
Evvelden hazırlanmış bir raporu bir kümeye sözel olarak sunma
Romantik yahut cinsel bağlantı gayesiyle birini tavlamaya çalışma
Alınan bir malı parasını geri almak üzere iade etme
Parti / davet verme
Israrlı bir satıcıya karşı koyma
Toplumsal Fobi Nasıl Fark Edilir?
Toplumsal fobi belirtileri olan çocuk utangaçtır, derste kendini ortaya koyamaz, soru sorulmadıkça kendisi de sormaz ve konuşmaz, kendisine sorulduğunda çekinerek utanarak sıkılarak kısa cümlelerle yanıt verir, göz teması kurmaz, bilgisini tam ortaya koyamaz. Bu nedenle yazılı ve kelamlı imtihan başarısı ortasında çok fark olan öğrencilerin bu manada kıymetlendirilmesi lazım. Yüzünde titreme, ellerinde terleme olması belirtilerin içinde en kıymetlileridir. Öğretmen bu durumu fark edebilir ve aileyi bilgilendirebilir. Ders muvaffakiyetinde düşüklük olan, kapasitesini gösteremeyen, arkadaş bağlarında zahmetler çeken, karşı cinsle bağda utanma yaşayan, kümede tek başına kalan ve bir arkadaşlık kurup sürdüremeyen, lakin arkadaşlarının yanında yer alarak öbürleri ile alaka kurabilen çocuklar çabucak fark edilebilir. Toplumsal fobi belirtileri olan toplumsal fobik bir çocuğun büsbütün yalnız kalması da mümkündür ve bu da öğretmenin anlamasını sağlayabilir.
Toplumsal Fobinin Fizikî Belirtileri;
Şayet profesyonel olarak yaptığınız iş, ağır bir toplumsal irtibatı gerektiriyorsa, toplumsal ortamlardan kaçınmak için yaptığınız her şey başarınızı olumsuz etkileyebilecektir. Oburlarının önünde yemek yemek ve içmek, telefonla konuşmak, imza atmak, tartışmak ağır telaş yaratabilir. Konuşulan insanın gözüne bakamama başka belirtilerdendir. Bazen birçok insan için çok cazip olabilecek "ilgi odağı olunabileceği düşüncesi" bile yıpratıcı olabilir… Yaşanılan korkuyu arttıran niyetlerden biri de, "bu durumun" öbür beşerler tarafından fark edileceği ve gülünç hale düşüleceği dehşetidir. Kendilerine inançlarında ve benlik saygılarındaki düşüş, toplumsal fobisi olan insanları reddedilmeye, olumsuz değerlendirmeye karşı çok hassas ve tahammülsüz yapar.
Yüz kızarması
Anksiyete, dehşet, sonluluk
Bulanık görme
Acil idrara çıkma muhtaçlığı
Terleme, sıcak basması
Ağız kuruluğu
Çarpıntı, nefes kesilmesi, nefes darlığı, taşikardi
Mide- bağırsak sisteminde rahatsızlık, karın ağrısı
Diyare
Kas gerginliği
Titreme
kekeleme, ses titremesi
Süratli teneffüs, nefes almada zorluk
Baş dönmesi, bayılma hissi
Nemli eller
Tik, seyirme
Şiddetli baş ağrıları
Toplumsal Fobinin Ruhsal Belirtileri;
Güçsüzlük ve yetersizlik hissi,
Girilecek toplumsal durum ile ilgili günler, haftalar, hatta aylar öncesinden çok seviyede endişelenmek
Bilhassa tanımadığınız beşerler tarafından izlenme ve yargılanma korkusu
Her gün bulunulan topluluklarda bile çok telaşlanma ve kaygılanma
Kendinizi utandıracak ya da aşağılayacak biçimde davranışlar sergilemekten korkmak
Oburlarının sizin huzursuz olduğunuzu fark etmesinden korkmak
Hayatını olumsuz istikamette etkileyecek derecede toplumsal ortamlardan kaçınmak
Fizikî olarak nahoşluk ve beğenilmeme algısı
Verilen sevgiyi hakketmediğini hissetme
Yanılgı yapmaktan çekinme ve kusursuz olma isteği
Daima tasa hali ama aşikâr etmemeye çalışma
Kusursuz olma ve davranma hali
Toplumun daima beğenisini kazanma isteği
Çekindiği yahut korktuğu ortama girememe
Bulunduğu ortamdan daima kaçma ve gitme isteği
Bireylerle göz teması kuramama ve bundan kaçınma
Belirtiler bazen o kadar çok olabilir ki, bireylerin günlük hayatlarını sürdürmeleri bile çok güç hale gelebilir. Bu bozukluğa sahip bireyler kendilerini güçsüz, yalnız hissederler ve vakit içinde toplumdan soyutlanmış bir hale gelirler. Bu bireyler toplumsal ortamlara yahut romantik bağlara ya hiç giremezler ya da kısıtlı alakalar kurarlar. Telaş; günlük rutinleri, mesleksel performansı yahut toplumsal hayatı değerli derecede tesirler ve sonuç olarak bu bireylerin okullarını bitirmeleri, iş görüşmesi yaparak iş bulmaları, arkadaşlıklar ve romantik alakalar kurmaları zorlaştırır. Toplumsal fobi, toplumsal fobik bireyler hayatlarını sürdürdükleri ortamda, yeni bir bireyle tanışmak durumunda kaldığında bundan heyecan ve badire duyar. Şayet bu kişi öğrenciyse, toplumsal fobisi nedeniyle sınıfta kelam almakta zahmet çeker, kelam almaktan kaçınır. Şayet konuşmak durumunda kalırsa, yüzünde kızarma, sesinde kısılma olur, ellerde titreme görülür, niyette blokaj, hatta konuşmanın durması üzere bir durum bile meydana gelebilir.
Toplumsal fobinin ikincil olumsuz tesiri de toplumdan çekilme tarafında bir eğilimle kendini gösterir. Toplumsal fobinin erken periyodunda çocuk utançtan bu meselesini kimseye söyleyemez. Toplumumuzda utangaç çocuklar övgü bile aldıkları için toplumsal fobinin vahimliği göz gerisi edilebilir. Hastalık olduğu bilinmeyip vaktinde müdahale edilmediğinde de ileride çocuk düzgünce zahmet çeker. Üniversite yıllarında sorun düzgünce artar. Zira tedavi edilmediğinde sorun giderek daha da derinleşir.
Toplumsal Fobinin Çocuklardaki Belirtileri
Yalnızlığa bağlı depresyon
Kendine inançta düşüklük
Toplumsal maharet eksikliğini fark edebilir
Kendini yetersiz üzere algılar
Bir eksikliğinin olduğunu bilir zira bağlantı kuramaz
Yeni tanıştığı biriyle bağını sürdüremez
Sohbeti başlatamaz
Dinleyici pozisyonda kalır bu da kendine itimadını düşürür.
Depresyon ise ikincil olarak gelişir.
Ağlama, ebeveynini rahat bırakmama ve ona yapışma yahut öfke nöbetleri formunda görülebilir.
Toplumsal Fobi Çocukluk Periyodunda Mi Başlar?
Toplumsal fobi belirtileri çocukluk çağında başlayan bir rahatsızlıktır ve okul öncesi çağlarda birinci belirtiler görülür. Mesela 100 çocuğu, tanımadığı yeni bir alana koyduğunuzda bunların yüzde 70'i rahat ahenk sağlıyor, yüzde 15'i ortamı ele geçiriyor, yüzde 15'lik bir küme da utangaç kalıyor, ağlıyor, anneden ayrılmak istemiyor, yeni ortama adapte olmada zahmet çekiyor. Okula başlama ile ilgili ıstırap yaşayan çocuklar düşünüldüğünde de bunun değerli belirti olduğu söylenebilir. Toplumsal fobi belirtileri, çocuğun çok utangaç, utangaç olması, yeni gidilen ortamlarda çabucak meskene dönmek istemesi, anne babaya yapışık halde olması kesin alarm durumudur. Bu çocuğun toplumsal fobi olacağını gösteriyor.
Zira anne babanın çok mükemmeliyetçi, esirgeyici, kollayıcı olması, hiçbir gereksinimini kendinin karşılamasına müsaade verilmeyişi, çok korunaklı, kısıtlayıcı bir ortam çocuğun ileride toplumsal fobik bir birey olmasına neden oluyor. Bu nedenle Toplumsal fobi belirtileri olan çocukların küçük yaştan itibaren farklı ortamlara sokulması gerekmektedir. Mesken dışı öbür yerler, hatta açık alanlarda çokça vakit geçirmesinin sağlanması gerekiyor. Günümüzde kentleşme, apartman katında yaşama, toprağa ayağının az basması, anne babanın çalışması, çocuğun meskende bakıcı ile kalması, toplumsal fobiyi hazırlayan nedenler ortasında sayılabilir.
