T
Söylev (Nutuk) Nedir - Söylev Özellikleri - Söylevci Özellikleri
Söylev (Nutuk)
Bir topluluğa, belli bir duygu ve düşünceyi aşılamak için yapılan coşkulu ve heyecanlı konuşmalara "söylev" denir.
Bu tür konuşmalara "nutuk" veya "hitabe" de denilmektedir.
Topluluk önünde konuşma yapan kişilere "söylevci" veya "hatip", nutuk söyleme sanatına ise "hitabet" denir.
Söylevler genellikle millî ve sosyal konularda söylenir. Millî bayramlarda yapılan, kutlama ve anma törenlerinde, mitinglerde dinleyicileri bilgilendirmek, duygulandırmak, coşturmak, yüreklendirmek için söylenir.
Söylevlerin insanlar veya topluluklar üzerindeki etkisi büyüktür. Söylevler, sönen heyecanları canlandırır, yenilmiş orduları zafere ulaştırır, kaybedilmiş davaları kazandırır, topluma belli düşünce ve idealleri aşılar, toplumu bilinçlendirir, yönlendirir.
Söylevlerin en önemli, en can alıcı bölümleri başlangıç ve bitiş bölümleridir.
"Söze iyi başlayın, iyi bitirin; arasını neyle doldurursanız doldurun."
(Victor Murdock)
"Söylevlerde en önemli nokta, söze iyi başlamaktır. İlk sözler, ilk izlenimler son derece önemlidir. Söylevin başındaki beş on sözcükle, dinleyiciler ya kazanılır ya da kaybedilir."
(L. Thorpe)
Söylevin giriş bölümünde, dinleyicilerin dikkatleri canlıdır. Bu bölümde, konuşmanın konusu ve amacı kısaca belirtilmelidir. Bir atasözü, bir özdeyiş söyleyerek ya da espri yaparak dinleyicilerin ilgisi kazanılmalıdır. Daha sonra konu ayrıntılı olarak ele alınmalı, tezler ortaya atılmalıdır. Sonuç bölümünde söylevci, kesin yargısını ortaya koymalıdır. Söylevin bitiş bölümü konuşmacının ustalığını ortaya koyduğu yerdir. Söylevcinin son sözleri, dinleyicileri derinden etkiler, onların belleklerine kazınır. Bu nedenle söylevci, konuşmasını duygulu, içten, coşkulu ve heyecanlı bir şekilde sonlandırmalıdır.
Söylev türü denince ilk akla gelen isim Mustafa Kemal Atatürk'tür. Atatürk'ün "Nutuk" (Söylev) adlı eseri edebiyatımızda bu türün ilk ve en önemli örneğidir. Bu kitapta yer alan "Gençliğe Hitabe" ve "Onuncu Yıl Nutku" söylev türünün en güzel örneklerindendir.
Söylev türünün edebiyatımızdaki bir diğer önemli temsilcisi Hamdullah Suphi Tanrıöver'dir. Hamdullah Suphi, söylevlerini "Dağ Yolu 1-2" adlı eserinde toplamıştır.
Mustafa Kemal, "Nutuk"
Hamdullah Suphi, "Dağ Yolu 1-2"
Etkili Bir Söylevin Özellikleri
Toplumu yakından ilgilendiren konular işlenmelidir.
Duygulu, çoşku ve heyecan düzeyi yüksek cümleler kullanılmalıdır.
Söylev metni, kısa, öz, ve anlaşılır olmalıdır.
Dinleyicilerin dikkatini canlı tutacak sözler, konuşma metnine ustalıkla serpiştirilmelidir.
İyi Bir Söylevcinin Özellikleri
Söylevci, konuşacağı konu hakkında sıkı bir araştırma ve hazırlık yapmalı, hitap edeceği kesimi yakından tanımalıdır.
Söylevci, konuşması boyunca ses tonunu iyi ayarlamalı, sözcüklerin söyleniş ve vurgusuna dikkat etmeli, coşku ve heyecanını korumalıdır.
Söylevci, konuşması sırasında dinleyicilerle sürekli bir göz teması sağlamalı, yazılı metne olabildiğince az bakmalıdır.
Söylevci, düşüncelerini tane tane anlatmalı, çok hızlı konuşmaktan kaçınmalıdır.
Söylevci dinleyicilerin ilgisinin azaldığını hissettiği anda, gerek bakışlarıyla, gerekse ses tonunu yükselterek ve ilginç sözler söyleyerek dinleyicileri kazanmalıdır.
Söylevci, toplumsal statüsüne, mesleğine, hitap ettiği kesime uygun bir biçimde giyinmeli, abartıya kaçmamalıdır. Giyim kuşama gösterilen özen, dinleyicilere verilen değerin bir göstergesidir.
Söylev Çeşitleri
1. Siyasî Söylev: Genellikle millet meclislerinde, seçim meydanlarında, kapalı yerlerde, gösteri ve mitinglerde söylenen söylevlerdir.
2. Askerî Söylev: Komutanların, askerleri duygulandırıp coşturmak, onlara cesaret vermek amacıyla yaptıkları konuşmalardır. Savaş zamanında cephede, barış döneminde kışlada yapılan konuşmalar, askerlerin morallerini yükseltir, onlara yurt savunmasının kutsal, yüce bir görev olduğunu kavratır. Bu yolla maddi gücün yanında manevi değerlerin önemi ve kendine güven duygusu kazandırılmış olur.
3. Dinî Söylev: Din adamlarının ibadet yerlerinde yaptıkları konuşmalardır. Bu konuşmalarda; dinî konularda bilgi vermek, dinî görüşleri açıklamak, nasihat etmek, doğruluğu, güzel ve iyi ahlâkı, hoşgörüyü aşılamak, toplumda birlik, kardeşlik, çalışkanlık duygusu oluşturmak amaçlanır.
4. Hukukî Söylev: Mahkemelerde görülen davalarla ilgili olarak hak ve hukuk konularında yapılan konuşmalardır. Savcıların iddianameleri, avukatların savunmaları, haksızlığa uğramış insanların mahkeme salonlarında kendilerini savunmaları, yargıçların yasaya dayalı konuşmaları hukuksal söyleve örnektir.
5. Akademik Söylev: Bilim adamlarının, öğretim görevlilerinin, uzman kişilerin, yazar, şair veya sanatçıların, akademik bir topluluk karşısında kendi sahalarıyla ilgili konularda bilgi vermek amacıyla yaptıkları konuşmalardır.
Söylev (Nutuk)
Bir topluluğa, belli bir duygu ve düşünceyi aşılamak için yapılan coşkulu ve heyecanlı konuşmalara "söylev" denir.
Bu tür konuşmalara "nutuk" veya "hitabe" de denilmektedir.
Topluluk önünde konuşma yapan kişilere "söylevci" veya "hatip", nutuk söyleme sanatına ise "hitabet" denir.
Söylevler genellikle millî ve sosyal konularda söylenir. Millî bayramlarda yapılan, kutlama ve anma törenlerinde, mitinglerde dinleyicileri bilgilendirmek, duygulandırmak, coşturmak, yüreklendirmek için söylenir.
Söylevlerin insanlar veya topluluklar üzerindeki etkisi büyüktür. Söylevler, sönen heyecanları canlandırır, yenilmiş orduları zafere ulaştırır, kaybedilmiş davaları kazandırır, topluma belli düşünce ve idealleri aşılar, toplumu bilinçlendirir, yönlendirir.
Söylevlerin en önemli, en can alıcı bölümleri başlangıç ve bitiş bölümleridir.
"Söze iyi başlayın, iyi bitirin; arasını neyle doldurursanız doldurun."
(Victor Murdock)
"Söylevlerde en önemli nokta, söze iyi başlamaktır. İlk sözler, ilk izlenimler son derece önemlidir. Söylevin başındaki beş on sözcükle, dinleyiciler ya kazanılır ya da kaybedilir."
(L. Thorpe)
Söylevin giriş bölümünde, dinleyicilerin dikkatleri canlıdır. Bu bölümde, konuşmanın konusu ve amacı kısaca belirtilmelidir. Bir atasözü, bir özdeyiş söyleyerek ya da espri yaparak dinleyicilerin ilgisi kazanılmalıdır. Daha sonra konu ayrıntılı olarak ele alınmalı, tezler ortaya atılmalıdır. Sonuç bölümünde söylevci, kesin yargısını ortaya koymalıdır. Söylevin bitiş bölümü konuşmacının ustalığını ortaya koyduğu yerdir. Söylevcinin son sözleri, dinleyicileri derinden etkiler, onların belleklerine kazınır. Bu nedenle söylevci, konuşmasını duygulu, içten, coşkulu ve heyecanlı bir şekilde sonlandırmalıdır.
Söylev türü denince ilk akla gelen isim Mustafa Kemal Atatürk'tür. Atatürk'ün "Nutuk" (Söylev) adlı eseri edebiyatımızda bu türün ilk ve en önemli örneğidir. Bu kitapta yer alan "Gençliğe Hitabe" ve "Onuncu Yıl Nutku" söylev türünün en güzel örneklerindendir.
Söylev türünün edebiyatımızdaki bir diğer önemli temsilcisi Hamdullah Suphi Tanrıöver'dir. Hamdullah Suphi, söylevlerini "Dağ Yolu 1-2" adlı eserinde toplamıştır.
Mustafa Kemal, "Nutuk"
Hamdullah Suphi, "Dağ Yolu 1-2"
Etkili Bir Söylevin Özellikleri
Toplumu yakından ilgilendiren konular işlenmelidir.
Duygulu, çoşku ve heyecan düzeyi yüksek cümleler kullanılmalıdır.
Söylev metni, kısa, öz, ve anlaşılır olmalıdır.
Dinleyicilerin dikkatini canlı tutacak sözler, konuşma metnine ustalıkla serpiştirilmelidir.
İyi Bir Söylevcinin Özellikleri
Söylevci, konuşacağı konu hakkında sıkı bir araştırma ve hazırlık yapmalı, hitap edeceği kesimi yakından tanımalıdır.
Söylevci, konuşması boyunca ses tonunu iyi ayarlamalı, sözcüklerin söyleniş ve vurgusuna dikkat etmeli, coşku ve heyecanını korumalıdır.
Söylevci, konuşması sırasında dinleyicilerle sürekli bir göz teması sağlamalı, yazılı metne olabildiğince az bakmalıdır.
Söylevci, düşüncelerini tane tane anlatmalı, çok hızlı konuşmaktan kaçınmalıdır.
Söylevci dinleyicilerin ilgisinin azaldığını hissettiği anda, gerek bakışlarıyla, gerekse ses tonunu yükselterek ve ilginç sözler söyleyerek dinleyicileri kazanmalıdır.
Söylevci, toplumsal statüsüne, mesleğine, hitap ettiği kesime uygun bir biçimde giyinmeli, abartıya kaçmamalıdır. Giyim kuşama gösterilen özen, dinleyicilere verilen değerin bir göstergesidir.
Söylev Çeşitleri
1. Siyasî Söylev: Genellikle millet meclislerinde, seçim meydanlarında, kapalı yerlerde, gösteri ve mitinglerde söylenen söylevlerdir.
2. Askerî Söylev: Komutanların, askerleri duygulandırıp coşturmak, onlara cesaret vermek amacıyla yaptıkları konuşmalardır. Savaş zamanında cephede, barış döneminde kışlada yapılan konuşmalar, askerlerin morallerini yükseltir, onlara yurt savunmasının kutsal, yüce bir görev olduğunu kavratır. Bu yolla maddi gücün yanında manevi değerlerin önemi ve kendine güven duygusu kazandırılmış olur.
3. Dinî Söylev: Din adamlarının ibadet yerlerinde yaptıkları konuşmalardır. Bu konuşmalarda; dinî konularda bilgi vermek, dinî görüşleri açıklamak, nasihat etmek, doğruluğu, güzel ve iyi ahlâkı, hoşgörüyü aşılamak, toplumda birlik, kardeşlik, çalışkanlık duygusu oluşturmak amaçlanır.
4. Hukukî Söylev: Mahkemelerde görülen davalarla ilgili olarak hak ve hukuk konularında yapılan konuşmalardır. Savcıların iddianameleri, avukatların savunmaları, haksızlığa uğramış insanların mahkeme salonlarında kendilerini savunmaları, yargıçların yasaya dayalı konuşmaları hukuksal söyleve örnektir.
5. Akademik Söylev: Bilim adamlarının, öğretim görevlilerinin, uzman kişilerin, yazar, şair veya sanatçıların, akademik bir topluluk karşısında kendi sahalarıyla ilgili konularda bilgi vermek amacıyla yaptıkları konuşmalardır.
