Subnet, ağ yönetimi ve ağ güvenliği açısından kritik öneme sahip olan bir kavramdır. “Subnet” veya “alt ağ” olarak da bilinen bu terim, daha büyük bir ağın daha küçük, yönetilebilir parçalara bölünmesi işlemine denir. Bu yazıda, subnet kavramını detaylı bir şekilde ele alacak, neden önemli olduğunu ve nasıl oluşturulduğunu açıklayacağız.
Subnet’in Tanımı ve Amacı
Subnet, bir IP adresi aralığını daha küçük, mantıksal alt ağlara ayırarak ağ trafiğini yönetmeyi ve optimize etmeyi sağlayan bir yöntemdir. Bu alt ağlar, ağın genel performansını artırmak, güvenliği sağlamak ve ağ yönetimini kolaylaştırmak için kullanılır.
Ana Amaçlar:
- Ağ Trafiğini Yönetme: Büyük ağlar, çok sayıda cihazın aynı anda veri göndermesi nedeniyle yoğun trafiğe maruz kalabilir. Subnet’ler, bu trafiği daha küçük bölümlere ayırarak, her alt ağın trafiğini yönetmeyi kolaylaştırır.
- Güvenliği Artırma: Subnet’ler, ağ güvenliğini artırmak için kullanılabilir. Örneğin, farklı departmanlar veya ofisler için ayrı subnet’ler oluşturulabilir ve bu subnet’ler arasında güvenlik duvarları konulabilir.
- Adres Dağıtımını Kolaylaştırma: IP adreslerinin daha verimli bir şekilde dağıtılmasını sağlar. Her subnet, belirli bir adres aralığına sahip olduğu için, adres planlaması daha kolay hale gelir.
Subnet Mask ve IP Adresleme
Subnet’lerin oluşturulmasında kullanılan temel bileşenlerden biri,
subnet mask adı verilen bir değerdir. Subnet mask, bir IP adresinin hangi kısmının ağ adresi, hangi kısmının cihaz (host) adresi olduğunu belirler.
IP Adresi ve Subnet Mask
Bir IP adresi iki kısımdan oluşur:
- Ağ Kısmı: Ağın tanımlandığı kısım.
- Host Kısmı: Ağ içerisindeki belirli cihazları tanımlayan kısım.
Subnet Mask, bu iki kısmı ayırmak için kullanılır. Örneğin, bir IPv4 adresi ve ilgili subnet mask şu şekilde görünebilir:
- IP Adresi: 192.168.1.10
- Subnet Mask: 255.255.255.0
Bu örnekte, subnet mask, ilk üç okteti ağ adresi olarak belirlerken, son okteti cihaz adresi olarak belirler. Yani, 192.168.1 ağ adresini, .10 ise bu ağdaki cihazı gösterir.
Subnet’lerin Oluşturulması ve Yönetimi
Subnet’lerin oluşturulması ve yönetimi, belirli adımlar ve planlamalar gerektirir. İşte subnet oluşturma sürecinin genel adımları:
- Ağın Analizi: İlk olarak, mevcut ağın analizi yapılır. Ağdaki cihaz sayısı, trafik miktarı ve güvenlik gereksinimleri değerlendirilir.
- Subnet Gereksinimlerinin Belirlenmesi: Her subnet için gerekli olan cihaz sayısı ve trafik miktarı belirlenir. Ayrıca, her subnet için gerekli olan güvenlik önlemleri de planlanır.
- Subnet Mask Belirlenmesi: Her subnet için uygun subnet mask değeri belirlenir. Bu değer, her subnet’in büyüklüğünü ve cihaz kapasitesini belirler.
- Subnet ID ve Broadcast Adreslerinin Hesaplanması: Her subnet için benzersiz bir ID ve broadcast adresi hesaplanır.
- Yapılandırma ve Dağıtım: Belirlenen subnet mask ve IP adresleme planına göre ağ cihazları yapılandırılır ve dağıtılır.
Örnek Subnet Hesaplaması
Bir subnet hesaplaması örneği ile bu konuyu daha net hale getirebiliriz. Örneğin, 192.168.1.0/24 ağını alalım. Bu ağ, 256 IP adresi içerir (0-255 arası). Bu adresleri daha küçük subnet’lere bölelim:
- Subnet Mask: 255.255.255.192 (/26)
- Subnet Sayısı: 4 (her subnet 64 IP adresi içerir)
| Subnet ID | İlk IP Adresi | Son IP Adresi | Broadcast Adresi |
|---|
| 192.168.1.0/26 | 192.168.1.1 | 192.168.1.62 | 192.168.1.63 |
| 192.168.1.64/26 | 192.168.1.65 | 192.168.1.126 | 192.168.1.127 |
| 192.168.1.128/26 | 192.168.1.129 | 192.168.1.190 | 192.168.1.191 |
| 192.168.1.192/26 | 192.168.1.193 | 192.168.1.254 | 192.168.1.255 |
IPv4 Subnet Mask Tablosu
| CIDR Notasyonu | Subnet Mask | Ağ Adresi Bitleri | Host Adresi Bitleri | Toplam Adres Sayısı | Kullanılabilir Adres Sayısı | Notlar |
|---|
| /32 | 255.255.255.255 | 32 | 0 | 1 | 0 | Tek bir cihaz için |
| /31 | 255.255.255.254 | 31 | 1 | 2 | 0 | Noktadan noktaya bağlantılar için |
| /30 | 255.255.255.252 | 30 | 2 | 4 | 2 | Küçük subnet’ler için (2 host) |
| /29 | 255.255.255.248 | 29 | 3 | 8 | 6 | Küçük subnet’ler için (6 host) |
| /28 | 255.255.255.240 | 28 | 4 | 16 | 14 | Küçük subnet’ler için (14 host) |
| /27 | 255.255.255.224 | 27 | 5 | 32 | 30 | Orta boyutlu subnet’ler (30 host) |
| /26 | 255.255.255.192 | 26 | 6 | 64 | 62 | Orta boyutlu subnet’ler (62 host) |
| /25 | 255.255.255.128 | 25 | 7 | 128 | 126 | Orta boyutlu subnet’ler (126 host) |
| /24 | 255.255.255.0 | 24 | 8 | 256 | 254 | Klasik C sınıfı ağ (254 host) |
| /23 | 255.255.254.0 | 23 | 9 | 512 | 510 | Büyük subnet’ler (510 host) |
| /22 | 255.255.252.0 | 22 | 10 | 1024 | 1022 | Büyük subnet’ler (1022 host) |
| /21 | 255.255.248.0 | 21 | 11 | 2048 | 2046 | Büyük subnet’ler (2046 host) |
| /20 | 255.255.240.0 | 20 | 12 | 4096 | 4094 | Büyük subnet’ler (4094 host) |
| /19 | 255.255.224.0 | 19 | 13 | 8192 | 8190 | Büyük subnet’ler (8190 host) |
| /18 | 255.255.192.0 | 18 | 14 | 16384 | 16382 | Çok büyük subnet’ler (16382 host) |
| /17 | 255.255.128.0 | 17 | 15 | 32768 | 32766 | Çok büyük subnet’ler (32766 host) |
| /16 | 255.255.0.0 | 16 | 16 | 65536 | 65534 | Klasik B sınıfı ağ (65534 host) |
| /15 | 255.254.0.0 | 15 | 17 | 131072 | 131070 | Çok büyük subnet’ler (131070 host) |
| /14 | 255.252.0.0 | 14 | 18 | 262144 | 262142 | Çok büyük subnet’ler (262142 host) |
| /13 | 255.248.0.0 | 13 | 19 | 524288 | 524286 | Çok büyük subnet’ler (524286 host) |
| /12 | 255.240.0.0 | 12 | 20 | 1048576 | 1048574 | Çok büyük subnet’ler (1048574 host) |
| /11 | 255.224.0.0 | 11 | 21 | 2097152 | 2097150 | Çok büyük subnet’ler (2097150 host) |
| /10 | 255.192.0.0 | 10 | 22 | 4194304 | 4194302 | Çok büyük subnet’ler (4194302 host) |
| /9 | 255.128.0.0 | 9 | 23 | 8388608 | 8388606 | Çok büyük subnet’ler (8388606 host) |
| /8 | 255.0.0.0 | 8 | 24 | 16777216 | 16777214 | Klasik A sınıfı ağ (16777214 host) |
Sonuç
Subnet’ler, büyük ağları daha küçük ve yönetilebilir parçalara ayırarak ağ yönetimini ve güvenliğini artıran önemli bir araçtır. Subnet mask ve IP adresleme konularını doğru bir şekilde anlamak, etkin bir subnet planlaması ve yönetimi için kritik öneme sahiptir. Bu yazıda subnet’in ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve nasıl oluşturulduğunu detaylı bir şekilde inceledik. Ağ yönetimi konusundaki bilginizi artırmak ve daha güvenli, verimli ağlar oluşturmak için subnet kavramını iyi anlamak gereklidir.
