Tasavvufun Tarifi

[SoruCevap]

Tasavvufun Tarifi


RaYiHaN bildirdi: Tasavvuf, ebedi saadete nail olmak icin nefsi tezkiye, ahlakı tasfiye, zahir ve batını tamir hallerinden bahseden bir ilimdir Tasavvufu kalden ziyade bir hal ilmi olarak da ifade edebiliriz Her ilim gibi tasavvuf ilminin de tarifi yapılmıştır Tasavvuf, diğer ilimlerden farklı olarak, mutasavvıflarca ceşitli şekillerde tarif edilmiştir Bu tariflerin, her sofinin işgal ettiği makama gore yapıldığını gozden uzak tutmamak gerekir

MA'RUF ELKERHi:
Tasavvuf, gercekleri almak, mahlUkatın elinde olan şeylere gonul bağlamamaktır1
Gercekleri almak, hak ve hakikat olmayan, yani doğru olmayan her şeyi bırakıp, ancak ilahi hakikatleri edinmeye calışmaktır
Tasavvuf, eşyanın hakikatine bakıp, halkın bildiğini terketmektir
Eşyanın hakikatine bakmak, mahiyetini tetkik etmek, sebebi hilkatini duşunmek, neye yaradığını araştırmak, nasıl istifade edileceğini oğrenmek demektir Zira halk, yalnız gorulen evsaftan bazılarını gorur gecer; arif tetkik ile mukelleftir


SERİYYÎ SAKATi:
Tasavvuf uc manayı icine alan bir isimdir: 1) Marifetin nUru vera'ın nUrunu sondurmez, 2) Kitab ve sunnetin zahirine muhalif olacak şekilde ilmi batından bir soz ile konuşmaz, 3) Kerametleri kendisini, Allah'ın mahrem olan sırlarını acıklamaya sevk etmez2

Tarikatte ilim
Bu uc maddeyi acıklayalım:
1) İlim ve takva: Meşhur buyuk murşidlerin hemen hepsi, tarikat yolunda ilmi one almışlardır Cunku ilimsiz yola cıkılmaz; cıkan yolu sapıtabilir İlim, oncunun elindeki en kuvvetli ışıktır İlimsiz amel hederdir Ummi urefanın bilgileri de ilimdir
Allah, cahili asla veli edinmezbuyurulmuş Ancak bu ilmin amel ile tezyini icab eder Hatta mutlak amel değil, takvaya mukarin olan amel, ameli salihdir Cenabı Hak nazmı celilinde, mealen:
Kulları arasında ancak alim ve arif olanlar Allah'ı haşyetle ta'zim ederler3 buyurmuştur

Tarikatte irfan
İrfan da ilmin bir koludur ki, tarik erbabı arasında derecesi ilmin fevkindedir İlim yoluyla anlaşılamayan birtakım hakikatler, seziş, feraset, keşf u keramet tarikiyle anlaşılabilir
Kıymetli profesorlerimizden merhum Necati Logal'in dediği gibi, şarkın ikinci Mevlana'sı olan, buyuk mutasavvıf alim, RUhu'l Beyantefsirinin sahibi, Bursalı İsmail Hakkı hazretleri Kenzi Mahfiadıyla te'lif etmiş olduğu eserinin başında, meşhur olan Kuntu kenzen mahfiyyen4 vedzesi icin
Hadisi menkUl gerci inde'lhuffaz sabit değildir Nitekim İmam SuyUti Dureri Munteşirenam kitabında la asle lehudemiştir Feemma inde'lmukaşifin hadis sahihdir Zira huffaz sened ile naklederler; mukaşifUn ise femi Nebevi'den bizzat ahzedip soylerler ve bir nesnenin senedi malUmu olmamaktan fi nefsi'lemr ademi subUtu lazım gelmez; belki keşfi sahih ile olacak esah olur Zira kaşifte vehim ve hayal olmaz, belki iyanı tam ve hakka'lyakin olur ve ilhamat ve varidat mu'tekidlere gore huccet olmak kafidir Gerekse ehli zahire gore burhan olmasın Zira onlar huffaş gibidir ki afitabı rUşeni goremez ve ayne'lyakin nedir bilmez Pes bizim muhabbetimiz o makUle ile değildir ve bazı kutubi mu'teberede gelir ki:
Davud aleyhisselam şoyle soyledi:
Ya Rabbi! MahlUkatı nicin yarattın?
Ben gizli bir hazine idim, bilinmeyi murad ettim
Yani Hazreti Davud aleyhisselam munacaatında sırrı halktan, yani icaddan sual edicek Cenabı Kibriya'dan kelamı mezkur varid oldu Pes bu kelam fi'lasl ehadisi kudsiyyei Davudiyye'den olmuş olur5 deyip, vecizeyi tefsir ve izah buyurarak kucuk bir kitab haline getirmiştir

Kitab ve sunnetten ayrılmamak
2) Kitab ve sunnetten ayrılmamak: Bir mutasavvıfın Kitab ve Sunnet dışı soz ve hareketi, kendisi hakkında şuphe uyandıracağı gibi, mensup olduğu tariki de zan altında bırakır Her ne kadar kat'i naslar haricinde teferruatı mesailde, muhtelif ehli sunnet ictihadlarıyla amel eden erbabı tasavvuf, zahir uleması gibi muhtardır Sofi, bu bir ilimi batındır diyerek Kitab ve sunnetin zahirine muhalif bir soz soylemez
3) Kendisine munkeşif olan hakayıkı her zaman, herkese, her yerde acıklamaz; zamanını yerini ve adamını bilir