Tımar sistemi nasıl uygulanmıştır,
tımar sistemi nedir kısaca,
Osmanlı Devletinde de önceki dönemlerde görülen ve Selçuklulardan ilham alarak geliştirilen tımar sistemi uygulanmıştır.
Peki tımar nedir, tımar sistemi ne zaman nasıl uygulanmıştır ?
Eski dönemlerde farklı isimle anılan bu sistem tam anlamıyla I.Murat döneminde uygulanmış ve genişleyen sınırlarla birlikte ülkeye yayılarak daha çok gelişmiştir. Tımar sistemi ile bazı toprakların gelirleri topraklara hizmet eden kişilere ve askerlere verilmiş, bu şekilde toprakların asayişi sağlanmıştır.
Devlet tarafından hizmet karşılığı devlet görevlilerine verilen topraklara dirlik denirdi. Miri arazinin en büyük bölümü olan dirlikler toprağın işleyişi ile ilgili başka bir örnektir.
Bu topraklara sahip olan kişiler elde ettikleri gelirler ile tımarlı sipahi adı verlen askerleri yetiştirmek zorundaydılar. Bu şekilde üretim kesintisiz olarak devam etmiş ve bir yandan da ordu için hazır asker bulundurulmuş olurdu.
Has adı verilen topraklar ise hanedan üyeleri, sadrazam gibi üst düzey kişilere verilirdi ve yüz bin akçeden fazla gelir getirirdi. Topraktan sorumlu kişi görevinden ayrılana kadar aynı kişide kalırdı.
Eyaletlerin merkezlerindeki üst düzey görevlilere tahsis edilen topraklara ise zeamet denirdi ve bunların gelirleri has topraklarından daha yüksek olmak üzere yirmi bin ve yüz bin akçe arasında değişirdi. Zeamet sahipleri de görevdeki süreleri boyunca toprakları ellerinde tutabilirlerdi.
Tımar toprakları bir senede yirmi bin akçeye kadar olan dirlik toprakları idi. Osmanlı Devleti için çalışan bir kısım asker ve memurlara verilirdi ve bu toprakların gelirlerinden 3 bin akçelik bölüm kılıç hakkı olarak tımar sahiplerine verilirdi. Kalan gelir ise 3 biner olarak topraklarda görevli diğer kişilere verilirdi. Tımar toprakları mesleğin devamı koşuluyla miras olarak bırakılabilmekteydi.
Fatih döneminde ise tımar sistemi dışında kalan toprakların vergilerinin düzenli toplanabilmesi amacıyla iltizam sistemi uygulandı. İltizam tam olarak 17.yy’da oturdu ve açık artırma ile satılabilmekteydi. İltizam topraklarını alan kişilere de mültezim adı verilirdi. Mültezimler sahip oldukları topraklar üzerindeki insanları da yönetirdi.
Osmanlı’nın sarsılan otoritesi ile ilerleyen dönemlerde mültezimler vergileri artırarak derebeyleri gibi davranmaya başladılar ve halk durumdan daha çok hoşnutsuz olmaya başladı.
tımar sistemi nedir kısaca,
Osmanlı Devletinde de önceki dönemlerde görülen ve Selçuklulardan ilham alarak geliştirilen tımar sistemi uygulanmıştır.
Peki tımar nedir, tımar sistemi ne zaman nasıl uygulanmıştır ?
Eski dönemlerde farklı isimle anılan bu sistem tam anlamıyla I.Murat döneminde uygulanmış ve genişleyen sınırlarla birlikte ülkeye yayılarak daha çok gelişmiştir. Tımar sistemi ile bazı toprakların gelirleri topraklara hizmet eden kişilere ve askerlere verilmiş, bu şekilde toprakların asayişi sağlanmıştır.
Devlet tarafından hizmet karşılığı devlet görevlilerine verilen topraklara dirlik denirdi. Miri arazinin en büyük bölümü olan dirlikler toprağın işleyişi ile ilgili başka bir örnektir.
Bu topraklara sahip olan kişiler elde ettikleri gelirler ile tımarlı sipahi adı verlen askerleri yetiştirmek zorundaydılar. Bu şekilde üretim kesintisiz olarak devam etmiş ve bir yandan da ordu için hazır asker bulundurulmuş olurdu.
Has adı verilen topraklar ise hanedan üyeleri, sadrazam gibi üst düzey kişilere verilirdi ve yüz bin akçeden fazla gelir getirirdi. Topraktan sorumlu kişi görevinden ayrılana kadar aynı kişide kalırdı.
Eyaletlerin merkezlerindeki üst düzey görevlilere tahsis edilen topraklara ise zeamet denirdi ve bunların gelirleri has topraklarından daha yüksek olmak üzere yirmi bin ve yüz bin akçe arasında değişirdi. Zeamet sahipleri de görevdeki süreleri boyunca toprakları ellerinde tutabilirlerdi.
Tımar toprakları bir senede yirmi bin akçeye kadar olan dirlik toprakları idi. Osmanlı Devleti için çalışan bir kısım asker ve memurlara verilirdi ve bu toprakların gelirlerinden 3 bin akçelik bölüm kılıç hakkı olarak tımar sahiplerine verilirdi. Kalan gelir ise 3 biner olarak topraklarda görevli diğer kişilere verilirdi. Tımar toprakları mesleğin devamı koşuluyla miras olarak bırakılabilmekteydi.
Fatih döneminde ise tımar sistemi dışında kalan toprakların vergilerinin düzenli toplanabilmesi amacıyla iltizam sistemi uygulandı. İltizam tam olarak 17.yy’da oturdu ve açık artırma ile satılabilmekteydi. İltizam topraklarını alan kişilere de mültezim adı verilirdi. Mültezimler sahip oldukları topraklar üzerindeki insanları da yönetirdi.
Osmanlı’nın sarsılan otoritesi ile ilerleyen dönemlerde mültezimler vergileri artırarak derebeyleri gibi davranmaya başladılar ve halk durumdan daha çok hoşnutsuz olmaya başladı.
