Tiroid bezi boynun orta hattında kelebek halinde, ufak bir bezdir. Tüm vücut fonksiyonlarının düzenleyicisi olarak görülür. Şayet tiroid hormonu çokça salgılanırsa metabolizma hızlanır ve hipertiroidi gelişir. Hipertiroidi durumunda kalp suratı artarak çarpıntı şikâyeti oluşurken, bağırsak hareketi artar ve ishal sıkça görülür. Şayet tiroid hormonu çok az salgılanırsa bu duruma hipotiroidi denir. Hipotiroidi durumunda metabolizma yavaşlar, kalp suratı yavaşlar ve barsak hareketleri azalarak kabızlık görülür.
Tiroid bezinin çalışması dimağda bulunan ve hipofiz ismi verilen bir bezden salgılanan TSH hormonu ile denetim edilir. Kan dolaşımındaki tiroid hormonları (T4 ve T3) azalınca hipofizden TSH salgısı artar ve bu hormon tiroid bezinden tiroid hormon salgısını artırır. Bilakis, şayet dolaşımda T4 ve T3 artarsa hipofizden TSH salgılanması azalır.
Birtakım Tiroid Bezi Marazları
Guatr: Tiroid bezinin büyümesi guatr olarak isimlendirilir. Ergenlik çağında ve hamilelikte tiroid bezi büyüyebilmektedir. Nodüler guatrlı hastalar iyotlu tuz ve iyot içeren öksürük şurupları kullanmamalıdır. Nodüler guatrlı hastalar iyotsuz tuz tüketmelidirler.
Tiroidit: Tiroid bezinin iltihabına denir. Bezde ağrı görülür.
Subklinik Hipotiroidi (SKH): Ekseriyetle sT3 ve sT4 seviyeleri ve yüksek TSH seviyesi ile karakterizedir. Çoğunlukla asemptomatiktir. En sık rastlanan hipotiroidi tipidir.
Tirotoksikoz: Serumda sT4 yahut sT3 yahut ikisinin birlikte artmasına bağlı olarak metabolizma suratının artmasına ve hiperaktivite gelişimine yol açan klinik durumu söz eder.
Hipertiroidizm Tanısı
Hipertiroidi tanısı için kanda tiroid hormonlarına (T4 ve T3) ve TSH seviyesine bakılır. Kanda T4 ve T3 seviyeleri yüksek, TSH ise düşük bulunursa hipertiroidi teşhisi konur.
Hipotiroidizm Tanısı
Kan dolaşımında tiroid hormonları (T4 ve T3) düşük olduğundan metabolizma yavaşlar ve bu duruma bağlı şikâyet ve belirtiler ortaya çıkar. Hipotiroidiye neden olan marazların başında Hashimoto tiroiditi denilen ve tiroid bezinin nedeni bilinmeyen bir formda hasara uğramasıyla oluşan bir hastalık vardır.
TSH seviyesi sıradanın üzerinde (>4 IU/L) çıkarsa bu hastada hipotiroidi vardır. Muaf T4 seviyeleri ise kanda düşük bulunur. Özgür T4 seviyesi düşük, TSH seviyesi yüksek bir hastada aşikar hipotiroidi vardır. Yalnızca TSH yüksek lakin T4 ve T3 seviyesi olağan ise buna subklinik hipotiroidi denir. Bu durum hafif noktada tiroid yetmezliğidir, gelgelelim tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmezse % 5 hastada aşikar hipotiroidiye neden olur. Serum T3 seviyeleri değişkendir ve bazen olağan hadde olabilir. Aşikar hipotiroidide TSH ekseriyetle > 20 IU/L’dir. Subklinik hipotiroidi de ise TSH 4-20 IU/L arasındadır. hipotiroidhastaların % 30-40’ında anemi % 15’inde demir eksikliği saptanır. Ayrıyeten B12 vitamin eksikliği de olabilir.
Tiroid hastaları tabip denetiminde uyguladıkları ilaç tedavisinin yanı sıra beslenmelerine de dikkat etmek durumundadırlar. Bu yüzden bireyin ömür usulüne, hastalık durumuna ve kullandığı ilaçlara nazaran beslenme programı ayarlanmalıdır.
TİROİD HASTALARI NASIL BESLENMELİDİR?
Öncelikle İyot, tiroid fonksiyonları için elzem bir mineraldir ve tükettiğimiz birçok besinin içerisinde bulunmaktadır. Şayet ihtiyacımızdan ziyade alınırsa otoimmün tiroid illetine neden olabilmektedir.
Hipotiroidi olanların iyotlu tuz, hipertiroidi ve nodüler guatırı olanların çok iyot alımında hashimato tiroidi oluştuğu için iyotsuz tuz yemeleri gerekmektedir.
E vitamininden varlıklı beslenmede iyodun emilimini artırmaktadır.
Çinkodan varlıklı badem, deniz eserleri, et, karaciğer, tavuk, hindi, fındık, ay çekirdeği, süt ve yumurta yeme alışkanlıklarınız arasında olmalıdır.
Selenyumundan zayıf beslendiğimizde kanda T4 ve TSH hormonu yükselir, T3 hormonu düşer. İyot ve selenyum eksikliği birlikte görülürse marazın şiddeti daha da artmaktadır. Selenyum seviyesinin düşmemesi için balık, karides, hindi ve dana eti, mercimek, mantar, susam, ceviz, ay çekirdeği tam tahıllar selenyum kaynağı besinler arasındadır.
Deniz eserleri, sarımsak, su teresi, yumurta sarısı, maydanoz, kayısı, mantar, bira mayası umum olarak tiroid fonksiyonları için yararlı besinlerdir. Lakin Kandida enfeksiyonu varsa mantar ve bira mayasından uzak durmakta yarar vardır.
Günde 2-2.5 litre su tüketmelidirler zira en çok karşılaşılan ödem meselesidir.
Tiroid bezinin güzel çalışması için zerzevat ve meyve daha ziyade yenmeli, yeteri kadar proteinli alınmalıdır. Proteinin yeteri kadar alınması tiroid bezinin çalışmasını olumlu tesirler.Özellikle haftada iki kere yağlı balık yiyerek omega 3 yağ asitlerinden yeteri kadar alınmalıdır. Hindistan cevizi, balık ve keten tohumu da tiroid bezinin çalışmasını olumlu tesirler.
Zerzevat ve meyve ile yeteri kadar A, C ve E vitamini üzere antioksidan vitaminleri ortamlarda tiroid kanseri daha az görüldüğünden bol zerzevat ve meyve tüketilmelidir.
UZAK DURULMASI GEREKEN BESİNLER
Tiroid hormonlarının çalışmasını azaltan yiyecekleri; beyaz lahana, kara lahana, karnabahar, brokoli, turp, brüksel lahanası, hardal, soya fasulyesi ve taraf fıstığı olarak sayabiliriz. Bu besinlerin tüketim ölçüsü kadar çiğ tüketilmemesine de dikkat edilmelidir. Pişirildiklerinde guatrojen husus ölçüsü azalacağından daha sağlıklı olacaktır.
Hipertiroidi olanlar süt, peynir, deniz mahsulleri, mor lahana, turp, kuruyemiş
tüketimini azaltmalılar. Çay, kahve, alkol ve nikotin metabolizma suratını artıracağından tüketmemeye çalışmalılar.
Son Olarak Kimler İyotlu Tuz Tüketmelidir?
Vücudumuzda boynumuzun ön tarafında bulunan tiroid bezinin ehliyetli hormon salgılayabilmesi için günlük en az 150 mikrogram iyodun azıklar ve suyla alınması gerekir.
Evvelce bilinen bir tiroid marazı olmayan evlatlar, erişkinler ve gebe bayanlar iyotlu tuz tüketmelidir.
Bebeğin anasından emdiği sütte bulunan iyot onun dimağ gelişimi için çok kıymetlidir. Yerinde iyot ana sütüyle alınmazsa dimağ gelişimi düzgün olmamaktadır. Bu nedenle emziren validelerin iyotlu tuz yemeleri yahut iyot alımını yeteri kadar yapmaları gerekir. Şayet ana sigara içerse sütle bebeğe iyot geçişi azalmaktadır. Bu nedenle emzirirken sigara içmek sizin kadar evladınız için de zararlıdır.
Evet Kimler İyotsuz Tuz Tüketmelidir?
Nodüler guatrı, hipertiroidisi, hipotiroidisi olan hastalar münhasıran iyotsuz tuz tüketmlidir.İyotlu tuz tüketen nodüler guatrlı bir hastada alınan iyot, nodülun çokça çalışmasına ve hipertiroidiye (terleme, çarpıntı, zayıflama, sonluluk, ellerde titreme ile kendini gösterir) neden olmaktadır. Yeniden anti-TPO antikoru kanlarında yüksek olan kimseler iyotlu tuz yediklerinde tiroid bezinin az çalışmasına neden olmaktadır.
Tiroid bezinin çalışması dimağda bulunan ve hipofiz ismi verilen bir bezden salgılanan TSH hormonu ile denetim edilir. Kan dolaşımındaki tiroid hormonları (T4 ve T3) azalınca hipofizden TSH salgısı artar ve bu hormon tiroid bezinden tiroid hormon salgısını artırır. Bilakis, şayet dolaşımda T4 ve T3 artarsa hipofizden TSH salgılanması azalır.
Birtakım Tiroid Bezi Marazları
Guatr: Tiroid bezinin büyümesi guatr olarak isimlendirilir. Ergenlik çağında ve hamilelikte tiroid bezi büyüyebilmektedir. Nodüler guatrlı hastalar iyotlu tuz ve iyot içeren öksürük şurupları kullanmamalıdır. Nodüler guatrlı hastalar iyotsuz tuz tüketmelidirler.
Tiroidit: Tiroid bezinin iltihabına denir. Bezde ağrı görülür.
Subklinik Hipotiroidi (SKH): Ekseriyetle sT3 ve sT4 seviyeleri ve yüksek TSH seviyesi ile karakterizedir. Çoğunlukla asemptomatiktir. En sık rastlanan hipotiroidi tipidir.
Tirotoksikoz: Serumda sT4 yahut sT3 yahut ikisinin birlikte artmasına bağlı olarak metabolizma suratının artmasına ve hiperaktivite gelişimine yol açan klinik durumu söz eder.
Hipertiroidizm Tanısı
Hipertiroidi tanısı için kanda tiroid hormonlarına (T4 ve T3) ve TSH seviyesine bakılır. Kanda T4 ve T3 seviyeleri yüksek, TSH ise düşük bulunursa hipertiroidi teşhisi konur.
Hipotiroidizm Tanısı
Kan dolaşımında tiroid hormonları (T4 ve T3) düşük olduğundan metabolizma yavaşlar ve bu duruma bağlı şikâyet ve belirtiler ortaya çıkar. Hipotiroidiye neden olan marazların başında Hashimoto tiroiditi denilen ve tiroid bezinin nedeni bilinmeyen bir formda hasara uğramasıyla oluşan bir hastalık vardır.
TSH seviyesi sıradanın üzerinde (>4 IU/L) çıkarsa bu hastada hipotiroidi vardır. Muaf T4 seviyeleri ise kanda düşük bulunur. Özgür T4 seviyesi düşük, TSH seviyesi yüksek bir hastada aşikar hipotiroidi vardır. Yalnızca TSH yüksek lakin T4 ve T3 seviyesi olağan ise buna subklinik hipotiroidi denir. Bu durum hafif noktada tiroid yetmezliğidir, gelgelelim tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmezse % 5 hastada aşikar hipotiroidiye neden olur. Serum T3 seviyeleri değişkendir ve bazen olağan hadde olabilir. Aşikar hipotiroidide TSH ekseriyetle > 20 IU/L’dir. Subklinik hipotiroidi de ise TSH 4-20 IU/L arasındadır. hipotiroidhastaların % 30-40’ında anemi % 15’inde demir eksikliği saptanır. Ayrıyeten B12 vitamin eksikliği de olabilir.
Tiroid hastaları tabip denetiminde uyguladıkları ilaç tedavisinin yanı sıra beslenmelerine de dikkat etmek durumundadırlar. Bu yüzden bireyin ömür usulüne, hastalık durumuna ve kullandığı ilaçlara nazaran beslenme programı ayarlanmalıdır.
TİROİD HASTALARI NASIL BESLENMELİDİR?
Öncelikle İyot, tiroid fonksiyonları için elzem bir mineraldir ve tükettiğimiz birçok besinin içerisinde bulunmaktadır. Şayet ihtiyacımızdan ziyade alınırsa otoimmün tiroid illetine neden olabilmektedir.
Hipotiroidi olanların iyotlu tuz, hipertiroidi ve nodüler guatırı olanların çok iyot alımında hashimato tiroidi oluştuğu için iyotsuz tuz yemeleri gerekmektedir.
E vitamininden varlıklı beslenmede iyodun emilimini artırmaktadır.
Çinkodan varlıklı badem, deniz eserleri, et, karaciğer, tavuk, hindi, fındık, ay çekirdeği, süt ve yumurta yeme alışkanlıklarınız arasında olmalıdır.
Selenyumundan zayıf beslendiğimizde kanda T4 ve TSH hormonu yükselir, T3 hormonu düşer. İyot ve selenyum eksikliği birlikte görülürse marazın şiddeti daha da artmaktadır. Selenyum seviyesinin düşmemesi için balık, karides, hindi ve dana eti, mercimek, mantar, susam, ceviz, ay çekirdeği tam tahıllar selenyum kaynağı besinler arasındadır.
Deniz eserleri, sarımsak, su teresi, yumurta sarısı, maydanoz, kayısı, mantar, bira mayası umum olarak tiroid fonksiyonları için yararlı besinlerdir. Lakin Kandida enfeksiyonu varsa mantar ve bira mayasından uzak durmakta yarar vardır.
Günde 2-2.5 litre su tüketmelidirler zira en çok karşılaşılan ödem meselesidir.
Tiroid bezinin güzel çalışması için zerzevat ve meyve daha ziyade yenmeli, yeteri kadar proteinli alınmalıdır. Proteinin yeteri kadar alınması tiroid bezinin çalışmasını olumlu tesirler.Özellikle haftada iki kere yağlı balık yiyerek omega 3 yağ asitlerinden yeteri kadar alınmalıdır. Hindistan cevizi, balık ve keten tohumu da tiroid bezinin çalışmasını olumlu tesirler.
Zerzevat ve meyve ile yeteri kadar A, C ve E vitamini üzere antioksidan vitaminleri ortamlarda tiroid kanseri daha az görüldüğünden bol zerzevat ve meyve tüketilmelidir.
UZAK DURULMASI GEREKEN BESİNLER
Tiroid hormonlarının çalışmasını azaltan yiyecekleri; beyaz lahana, kara lahana, karnabahar, brokoli, turp, brüksel lahanası, hardal, soya fasulyesi ve taraf fıstığı olarak sayabiliriz. Bu besinlerin tüketim ölçüsü kadar çiğ tüketilmemesine de dikkat edilmelidir. Pişirildiklerinde guatrojen husus ölçüsü azalacağından daha sağlıklı olacaktır.
Hipertiroidi olanlar süt, peynir, deniz mahsulleri, mor lahana, turp, kuruyemiş
tüketimini azaltmalılar. Çay, kahve, alkol ve nikotin metabolizma suratını artıracağından tüketmemeye çalışmalılar.
Son Olarak Kimler İyotlu Tuz Tüketmelidir?
Vücudumuzda boynumuzun ön tarafında bulunan tiroid bezinin ehliyetli hormon salgılayabilmesi için günlük en az 150 mikrogram iyodun azıklar ve suyla alınması gerekir.
Evvelce bilinen bir tiroid marazı olmayan evlatlar, erişkinler ve gebe bayanlar iyotlu tuz tüketmelidir.
Bebeğin anasından emdiği sütte bulunan iyot onun dimağ gelişimi için çok kıymetlidir. Yerinde iyot ana sütüyle alınmazsa dimağ gelişimi düzgün olmamaktadır. Bu nedenle emziren validelerin iyotlu tuz yemeleri yahut iyot alımını yeteri kadar yapmaları gerekir. Şayet ana sigara içerse sütle bebeğe iyot geçişi azalmaktadır. Bu nedenle emzirirken sigara içmek sizin kadar evladınız için de zararlıdır.
Evet Kimler İyotsuz Tuz Tüketmelidir?
Nodüler guatrı, hipertiroidisi, hipotiroidisi olan hastalar münhasıran iyotsuz tuz tüketmlidir.İyotlu tuz tüketen nodüler guatrlı bir hastada alınan iyot, nodülun çokça çalışmasına ve hipertiroidiye (terleme, çarpıntı, zayıflama, sonluluk, ellerde titreme ile kendini gösterir) neden olmaktadır. Yeniden anti-TPO antikoru kanlarında yüksek olan kimseler iyotlu tuz yediklerinde tiroid bezinin az çalışmasına neden olmaktadır.