Sağlıklı beslenmek amacıyla vejetaryen beslenmeye yönelim sıklıkla görülüyor..Bu yönelimin nedenlerini sorguladığımızda gerek çevresel,gerekse dini ve geleneksel birçok neden olabilir.Vejetaryen beslenme modelinde o kadar çok değişik beslenme tipi var ki bu kişinin seçtiği besinlere göre değişmektedir.Size kısaca bu tiplerden genel olarak bahsedecek olursak;
Vegan Diyeti:Bu bireyler hayvansal kaynaklı hiçbir besini tüketmezler.Sadece bitkilerle beslenirler.Veganları bazıları çok katıdır.(örneğin arının ürettiği balı,kemiğin kaynatılmasıyla üretilen jelatini,süt içerdiği için çikolatayı da tüketmez)Aynı zamanda hayvandan elde edilen yün,ipek ve derili giysileri giymezler.Veganların da alt grupları vardır:
Ravistler:Besinlerin pişirilince besin değerlerini kaybedeceğini düşündükleri için besinleri pişirmeden tüketirler.
Zenmakrobiyotikler:Bu bireyler sadece tahıl,sebze,meyve ve kurubaklagil tüketirler.Bazı gurup ise sadece tahıl ürünleriyle beslenir.
Fruvitarianlar:Yalnızca meyveler,kabak,salatalık,biber ve domatesle beslenirler.Yediklerinin tekrar toprağa dönerek büyüme döngüsüne katılacağına inanırlar.
Lakto vejetaryen tip:Bitkisel besinlerle birlikte süt ve süt ürünlerini de tüketirler.
Ova vejetaryen tipi:Diyette bitkisel besinlerle birlikte yumurta da tüketebilirler.
Lakto-ova vejetaryen tip:Bu bireyler süt ve yumurtayı tüketir.Öldürülmüş hayvan eti yemeye karşıdırlar.Günümüzde en sık uygulanan tipidir.
Bazı gruplar da etler arasında tercih yapar.
Polo vejetaryen:Bitkisel besinler yanında yalnızca kümes hayvanlarını tüketirler.
Pesko vejetaryen:Bitkisel besinler yanında yalnızca su ürünlerini tüketirler.
Semi-vejetaryen:Kırmızı eti tüketmeyen,sınırlı miktarda balık ve tavuk tüketenlerdir.Yumurta,süt ve türevlerini serbestçe tüketirler.
Sağlık Üzerine Etkileri
Klinikte en çok rastladığım soru’sizce vejetaryen beslenme modeli sağlıklı mı’.Benim cevabım doğru planlandığı sürece sağlıklı olabilir.Çünkü bu beslenmenin temeline baktığımızda bol posalı besinleri(sebzeler,meyveler,kurubaklagil,tahıl ürünlerini..)içermektedir. Eğer siz az da olsa yumurta,beyaz et,süt ürünleri tüketen bir vejetaryen iseniz; sağlıksız olma riski çok düşüktür.Bunu bir Akdeniz Diyet Modeli olarak da düşünebiliriz.
JAMA dergisinde yayımlanan bir analiz derlemesine göre;vejetaryenlerin et tüketen kişilere göre daha sağlıklı olduğunu saptamıştır.
Yapılan bir araştırmaya göre;vejetaryenlerin ölüm riskinin vejetaryen olmayan kişilerden daha düşük olduğu saptanmıştır.
Fakat sağlıklı olmak için illaki vejetaryen olmak zorunda değiliz.Aksine iyi planlanmamış bir vejetaryen diyeti yapıyorsanız eksiklikler ortaya çıkabilir.
Sonuç olarak;bütün beslenme modellerinin yolu sağlıklı ve dengeli beslenmeye çıkıyor.Her şeyi dengeli ve ihtiyacınız doğrultusunda aldığınız sürece sağlıklı bir birey olabilirsiniz.
Sağlıkla ve mutlulukla kalın!
Vegan Diyeti:Bu bireyler hayvansal kaynaklı hiçbir besini tüketmezler.Sadece bitkilerle beslenirler.Veganları bazıları çok katıdır.(örneğin arının ürettiği balı,kemiğin kaynatılmasıyla üretilen jelatini,süt içerdiği için çikolatayı da tüketmez)Aynı zamanda hayvandan elde edilen yün,ipek ve derili giysileri giymezler.Veganların da alt grupları vardır:
Ravistler:Besinlerin pişirilince besin değerlerini kaybedeceğini düşündükleri için besinleri pişirmeden tüketirler.
Zenmakrobiyotikler:Bu bireyler sadece tahıl,sebze,meyve ve kurubaklagil tüketirler.Bazı gurup ise sadece tahıl ürünleriyle beslenir.
Fruvitarianlar:Yalnızca meyveler,kabak,salatalık,biber ve domatesle beslenirler.Yediklerinin tekrar toprağa dönerek büyüme döngüsüne katılacağına inanırlar.
Lakto vejetaryen tip:Bitkisel besinlerle birlikte süt ve süt ürünlerini de tüketirler.
Ova vejetaryen tipi:Diyette bitkisel besinlerle birlikte yumurta da tüketebilirler.
Lakto-ova vejetaryen tip:Bu bireyler süt ve yumurtayı tüketir.Öldürülmüş hayvan eti yemeye karşıdırlar.Günümüzde en sık uygulanan tipidir.
Bazı gruplar da etler arasında tercih yapar.
Polo vejetaryen:Bitkisel besinler yanında yalnızca kümes hayvanlarını tüketirler.
Pesko vejetaryen:Bitkisel besinler yanında yalnızca su ürünlerini tüketirler.
Semi-vejetaryen:Kırmızı eti tüketmeyen,sınırlı miktarda balık ve tavuk tüketenlerdir.Yumurta,süt ve türevlerini serbestçe tüketirler.
Sağlık Üzerine Etkileri
Klinikte en çok rastladığım soru’sizce vejetaryen beslenme modeli sağlıklı mı’.Benim cevabım doğru planlandığı sürece sağlıklı olabilir.Çünkü bu beslenmenin temeline baktığımızda bol posalı besinleri(sebzeler,meyveler,kurubaklagil,tahıl ürünlerini..)içermektedir. Eğer siz az da olsa yumurta,beyaz et,süt ürünleri tüketen bir vejetaryen iseniz; sağlıksız olma riski çok düşüktür.Bunu bir Akdeniz Diyet Modeli olarak da düşünebiliriz.
JAMA dergisinde yayımlanan bir analiz derlemesine göre;vejetaryenlerin et tüketen kişilere göre daha sağlıklı olduğunu saptamıştır.
Yapılan bir araştırmaya göre;vejetaryenlerin ölüm riskinin vejetaryen olmayan kişilerden daha düşük olduğu saptanmıştır.
Fakat sağlıklı olmak için illaki vejetaryen olmak zorunda değiliz.Aksine iyi planlanmamış bir vejetaryen diyeti yapıyorsanız eksiklikler ortaya çıkabilir.
Sonuç olarak;bütün beslenme modellerinin yolu sağlıklı ve dengeli beslenmeye çıkıyor.Her şeyi dengeli ve ihtiyacınız doğrultusunda aldığınız sürece sağlıklı bir birey olabilirsiniz.
Sağlıkla ve mutlulukla kalın!