Türkiye'deki mağaraların isimleri nedir?
Türkiye'deki mağaraların isimleri
ALTINBEŞİK MAĞARASI
Özelliği: Yatay ve kısmen aktif bir mağara sistemi olan Altınbeşik Mağarası adını üst kısımda yer alan Altınbeşik Tepesinden almaktadır Torosların bu bölgesi hem jeolojik hem de jeomorfolojik yönden çok karışık bir yapıya sahiptir Tersiyer ortalarında meydana gelen şiddetli kıvrımlarıbu dönemin sonunda şiddetli dikey yükselmeler izlemiştir Jeolojik bindirmeler büyük kıvrıklar ve derin kazılmış vadiler bu hareketli jeolojik geçmişin sonucudurAltınbeşik Mağarası üst Kresate yaşlı kireç taşları içinde kıvrıklar üzerinde oluşmuşturMağara üst üste 3 seviyede gelişmiştir En alttaki ve orta seviyedeki yağışlı mevsimlerde aktif en üst seviye ise devamlı kurudurAltınbeşik Mağarası daha kuzeyde bulunan Eynif polyesinin ve civarındaki bir dizi daha küçük polyelerin yer altına intikal eden suların toplanarak tahliye edildiği bir ana yeraltı deresi görevini görmektedir Güz aylarında mağara içinde çok miktarda durgun göletler vardır Mağara içindeki kum ve çakıl birikintilerinden kayalar üzerindeki akıntı oyuklarından bahar aylarında orta ve alt seviyeden debisi kuvvetli yeraltı dereleri aktığını göstermektedir Altınbeşik Mağarasının aktivitelerini tamamen yitirmiş olan üst seviyesinde tabanda kaya blokları dikkati çeker bunların yanında dikit ve sarkıt oluşumları da vardır Orta seviyenin daha çok dere yatakları özelliğini taşır Burada kaya blokları geniş yerler kaplar yeryer kum ve çakıl depoları ile traverten oluşumları görülür Mağaranın girişinden itibaren ilk 200 m mağaranın alt seviyesini oluşturur ve burası devamlı su altındadırAlt seviyenin bitiminde 40 mlik dik bir çıkış vardır Bu çıkış ve bitişik duvarlar beyaz renkli kalın travertenlerle kaplıdır Mağaranın en güzel bölümünü burası oluşturmaktadır
CUMAYANI MAĞARASI
Özellikleri: Kızılelma-Cumayanı yeraltı su sisteminin boşalım ağzını oluşturur Dışarı birçok ağızla açılmaktadır Suyun çıktığı ağızdan 100 mlik sulu bir galeri ile ya da yukarıdaki fosil kuru ağızdan 75 m yürünerek salona gelinmektedir Salon yeraltı deresi üzerinde bir köprü fonksiyonu gören ve olağan üstü güzelliğe sahip Traverten ile başlamaktadır Yüksekliği 60 m ve uzunluğu 70 m olan salonun tabanı kalın bir kum tabakasıyla kapalıdır ve sifonla sonlanmaktadır Travertenden sola suyun gelişi yönünde ilerlendiğinde Kızılelma mağarası yönündeki sifona ulaşılır Bu galeride bot gereklidir
Yağışlı dönemlerde ya da ani fazla yağış olduğunda çok kısa süre içinde su baskını olduğundan yaşam tehlikesi oluşmaktadır
SOFULAR MAĞARASI
Eski Zonguldak-Çaycuma karayolunun 10 km'sinde Sapça Köyü'nün ilerisinde Sofular Vadisi'nin güney yamacında bulunmaktadır Toplam uzunluğu 15 km'dir Bu mağara prehistorik özellikler taşımaktadır Oldukça dik bir kuyunun (inişte) sol tarafından inildiğinde 5m'lik bir tırmanış yapılır ve fosil üst kol ile aktif salon ve yan kolların bulunduğu kışıma ulaşılır Aktif salona inmeden önce sağda yer alan bir küçük süslü odacık vardır Bu odacık mağaranın adeta özetini sunar gibi tıpkı ince bir zevkle işlenmiş kristal bir oda gibidir25-30 m'lik bir inişle aktif kısmın büyük salonuna ulaşılır Elips şeklindeki salonun boyu 70 m eni 40-50 m'dirTavan yüksekliği 5-7 m olan % 15 meyilli salon tamamen oluşumlarla kaplıdır Salondan aşağı inen kolların sonlarında göller yer alır Fosil kolda bol miktarda guana bulunmaktadır Sonunda kuyu inişiyle bir göl varılır Fosil kolda bilek kalınlığında 4 m'lik dikit bilinen tek örnektir
Yenesu Mağarası
Yeri: Vize İlçesi Balkaya Köyünde bulunmaktadır
Özellikleri: Trakyanın üçüncü büyük mağarasıdar Yenesu'nun içi görünümleri son derece güzel her türden damlataşlar (sarkıt dikit sütun duvar damlataşları damlataş havuzları ve makarnalar) ile kaplıdır Damlataş havuzu veya göllerin üzerine saçaklar şeklinde inen veya tabanından yükselen bu şekiller mağaraya sihirli bir hava kazandırmıştır
İndere (Ballıca) Mağarası
Yeri: Tokat Pazar İlçesi Pazar ilçesinin yaklaşık 6 km güneydoğusunda bulunan Ballıca Köyü sınırları içerisinde ve köyün 600 m güneydoğusundadır
Özellikleri: Ballıca Mağarası ikisi giriş katından yukarda beşi giriş katı ile aşağısında olmak üzere birbirinden güzel yedi katlı bir mağara görünümündedir Tüm katlarda küçük su birikintileri damlamalar kuru doğal havuz ve havuzcuklar gözlenmektedir Her katta tabanda su akımı olmamasına karşın çamur ve balçık fazladır Bu iniş ve çıkışları güçleştirmektedir Mağara içinde dikkat çekecek düzeyde solunum kolaylığı hissedilmektedirMağaranın giriş ağzı yaklaşık doğu-batı yönünde baş aşağı devam etmektedir Giriş ağzında 45-50 m sonra oldukça geniş bir salona ulaşılmaktadır Burada tarih çağlarından beri yaşandığını gösteren kalıntılar (harçlı duvar sıvalı malzeme deposu vb) vardır Buradan itibaren mağara yönü kuzey ile kuzeydoğu arasında değişen 25-30 mlik geçitle devam eder Geçit üzerinde sağda ve solda odalar bulunmakta sonra büyük bir salona açılmaktadır Burada pek çok sarkıt dikit sütunlar ve su gölcükleri bulunmaktadır Mağara buradan kol olarak daha yukarılara kuzey ve kuzeybatıya doğru iki farklı üst kat şeklinde devam eder Birinci kat olarak kabul edilen bu bölümün girişe uzaklığı 150 mdir10 m aşağıdaki ikinci kat büyük bir salon görünümündedir Burada sarkıt dikit ve sütunlar bulunur İkinci katın sonundan inilen üçüncü kata inilmektedir Çok az tahrip olmuş sütunlar sarkıt ve dikitler bulunan üçüncü ve dördüncü katlar insanı büyüleyen pek çok görünüm sunmaktadır Mağara ağzından dördüncü katın sonuna kadar en kısa mesafe 350 m dolayındadır5 katta bir göle ulaşılmaktadır
KARACA MAĞARASI
Stratigrafik - Litolojik Özellikler:Gümüşhane Torul arasındaki sahada üskretase formasyonları geniş bir yayılışa sahiptir Bunlar genellikle andezitik ve bazaltik lavlar ile lüflerden ve aglomeralardan oluşmaktadır Bu serinin toplam kalınlığı 1000 m'yi bulmakta ve içerisinde yer yer kalker marn ve grelerden oluşan ve kalınlığı 100m İle 200 m Arasında değişen arakatkılar dikkati çekmektedir Karaca Mağarası da bu seri içerisinde karakterli volkanitlerin çevrelediği bol çatlaklı masif kalkerler içerisinde gelişme olanağı bulmuştur
Oluşumu:Karaca Mağarası damlataşı oluşumları bakından oldukça zengindir Bu damlataşları çok çeşitli renk ve şekiller arz eder Mağara içerisindeki sarkıtlar dikitler sütunlar org desenli duvarlar bayrak şekilleri ve perde damlataşları mağara çiçekleri mağara incileri fil kulakları traverten havuzları traverten basamakları ayrıca mağara gülleri damlataşı havuzlardan çıkan küçük dikitlerin üzerinde oluşmuşlardır Mağarada damlataşı havuzları büyük boyutlara ulaşmıştır Özellikle mağaranın son bölümlerinde bu havuzların derinliği 1 m'yi bulmaktadır
Mağara içerisinde çok yoğun ve zengin olarak bulunan bu çeşitli damlataşı şekilleri ve oluşumlar yer altındaki gizemli ve uyumlu görünümlerinin seyri adeta insanları büyülemektedirMağara içerisindeki beyazdan laciverte kadar çeşitli renklerdeki travertenlerin varlığı ise travertenleri oluşturan suyun içerisindeki demir ve magnezyum gibi erimiş mineral maddelerinin çok yoğun olduğunu göstermektedir
KUZ MAĞARASI
Özellikleri: Toplam uzunluğu 224 m girişe göre en derin noktası 175 metredir Sıcak ve yarı kuru bir havaya sahiptir Mağaranın dar geçitlerinde ve yan kol bağlantısında belirgin bir rüzgar hareketi vardırGenişliği 2-16 m tavan yüksekliği 1-20 metreler arasında değişen mağaranın orta ve son bölümleri görünümleri son derece güzel her türden damlataşlar (sarkıt dikit sütun duvar ve örtü damlataşları damlataş havuzlarıvb) ile kaplıdır Ana galerinin son bölümlerinde ise kalın bir kum ve çakıl deposu bulunur Bu kesimler mağaranın en derin noktalarıdır Buna karşılık bu depoların yanından ayrılan yan kolun son noktası girişten +10 m yukarıdadırAkarsu yatağından 250-300 m yukarıda bulunan Kuz Hidrolojik olarak askıda (vadoz kuşak) kalmış fosil bir mağaradır Bu nedenle yağışlı dönemlerde tavandan damlayan veya yan duvarlardan sızan sular dışında bütünüyle kurudur Bu sular ana galerinin son bölümünde küçük gölcükler oluşturmaktadır
Oylat Mağarası
Yeri: Bursa İnegöl İlçesi Hilmiye Köyü
Mağara Bursa-Ankara kara yolundan Oylat Kaplıcasına ayrılan yoldan yaklaşık 17 km içeride Hilmiye köyünün bir km güneyinde yer almaktadır
Özellikleri: Toplam uzunluğu 665 m olan mağara iki ana bölümden oluşur Dar galerilerden oluşan birinci bölüm girişten çöküntü sonuna kadar olan kısımdır İçeride dev kazanları ve damlataş havuzları bulunur İkinci bölüm büyük bir çöküntü salonudur İri blok ve dev damlataş şekillerinden (sarkıt dikit ve sütun) oluşmaktadır Mağara önünde sıcaklık 29ºC nem yüzde 47 girişte sıcaklık 19ºC nem yüzde 55 dar galeride 17ºC nem yüzde 78 çöküntü salonlarında 14ºC yüzde 90 nem oranlarına sahiptir
KARAİN MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Türkiye'nin en büyük doğal mağaraları arasında yer alan Karain mağarası önünde bulunan traverten ovasından 150 m denizden ise 430-450 m yüksekliktedir İnsanlık tarihinin başlangıcındaki süreç içinde mağara alt Yontmataştan başlayarak orta ve üst Yontmataş evreleri Neolitik Kalkolitik Eski Tunç gibi Protohistorik Çağlarda ve Klasik Çağda insanlar tarafından sürekli bir biçimde iskan edilmiştir Bunun doğal bir sonucu olarak da yaklaşık 11 m yi bulan kalın bir kültür dolgusu içermektedir Ancak mağaranın en uzun süren ve en önemli iskanı Paleolitik (Yontmataş Çağı) ile ilgilidirKlasik dönemlerdeki kullanım daha çok Adak Mağara (tapınak) niteliğinde olup mağara alnı ve dış duvarları üzerinde Grekçe kitabe ve nişler bulunmaktadır Karain Mağarasında yapılan kazalarda elde edilen arkeolojik buluntular Antalya Müzesinde ve mağaranın hemen yakınında bulunan Karain Müzesinde sergilenmektedir
KOCAİN MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Türkiye'nin en geniş ağzına ve tek parça olarak en büyük galerisine sahip bir mağaradır İçinde 50-60 m yüksekliğe sahip sütunlar bulunan mağarada aynı zamanda Roma döneminden kalan bir sarnıç da bulunmaktadır Çok büyük iki salondan oluşan mağaranın giriş ağzının genişliği 35x70 mdir
DAMLATAŞ MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Toplam Uzunluğu 30 m olan mağara kuru yatay mağara tipindedir 200 m'lik bir alanı kaplamaktadır Çok sayıda sarkıt ve dikitin eşsiz bir görüntü verdiği mağara 15 m yüksekliktedir Karbondioksit gazı yüksek ölçüde nem düşük ısı ve radyoaktif havasıyla astım hastaları için son derece yararlıdır Bu nedenle astım hastaları mağaranın en yoğun ziyaretçi gruplarını oluştururlar Mağaradaki sarkıt ve dikitlerin İÖ 20000-15000 yılları arasında meydana geldiği sanılmaktadır
TİLKİLER MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Yatay gelişmiş ve aktif bir mağara olup uzunluğu 7 km dir İlkbahar aylarında su seviyesi yükselirMağara baraj etüdleri sırasında açılan enjeksiyon galerilerinden birinde doğal bir galeriye rastlanması sonucu ortaya çıkarılmıştır Konglomera içinde gelişmiş olması da mağaraya ayrı bir bilimsel değer kazandırmaktadır
İNSUYU MAĞARASI (BURDUR)
Özellikleri: Toplam 597 m uzunluğunda yatay ve kuru bir mağaradır Uygun ulaşımı bulunduğu için Türkiye'de turizme açılan ilk mağaralardan biridirKalker tortulanmalarından türlü şekil ve yapıda meydana gelen sarkıt ve dikitlerin teşekkül tarzları dikkate alınarak mağaranın binlerce yıl evvel teşekkül ettiği tahmin edilmektedir Mağara içinde girintili-çıkıntılı muhtelif istikametlere açılan dehlizlerde yer alan irili ufaklı 9 göl mevcutturMağara içinde serin ve temiz bir hava cereyanı vardır Bir kısım mağara sularının şeker ve mide hastalıklarına şifalı olduğuna inanılmaktadır Mağara civarında İl Özel İdaresince kurulmuş bir konaklama tesisi vardır
AYVAİNİ (BURSA)
Özellikleri: Giriş kısmı hariç yatay gelişmiş bir mağaradır Mağara iki ağıza sahiptir Mağaraya bir noktadan girip (Doğanalanı) başka bir ağızdan çıkılmaktadır Mağaranın hemen girişinde 17 metrelik dikey bir iniş yer almaktadır Mağarada bir çok göl yer almakta olup ilkbahar aylarında suyun yükselmesine rağmen geçilebilecek kadar sığdır
ZİNDAN MAĞARASI (ISPARTA)
Özellikleri: Zindan Mağarası'nın bulunduğu Göller Bölgesi Yöresi yurdumuzun en yoğun karstlaşmış alanlarından birisidir Toplam Uzunluğu 760 m olan mağara yatay ve yarı aktif bir mağaradır Romalılardan bu yana bilinen ve kullanılan bir mağaradır
ILGARİNİ(ILVARİNİ)MAĞARASI (KASTAMONU)
Özellikleri: Mağara iki bölümden meydana gelmiştir Canlı bir mağara olup sarkıt ve dikit hareketliliğinin devam ettiği görülmüş ve bu mağarada ibadethane (şapel) ve mezarlıklara rastlanılmıştır
Orman Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve FAO tarafından Kastamonu İli Varla Kanyonu Ilgarini Mağarası ve çevresi örnek proje alanı seçilmiştir FAO tarafından Ilgarini Mağarası dünyanın 4 büyük mağarası ve doğa ve dünya ölçeğinde bulunmuştur
Türkiye'deki mağaraların isimleri
ALTINBEŞİK MAĞARASI
Özelliği: Yatay ve kısmen aktif bir mağara sistemi olan Altınbeşik Mağarası adını üst kısımda yer alan Altınbeşik Tepesinden almaktadır Torosların bu bölgesi hem jeolojik hem de jeomorfolojik yönden çok karışık bir yapıya sahiptir Tersiyer ortalarında meydana gelen şiddetli kıvrımlarıbu dönemin sonunda şiddetli dikey yükselmeler izlemiştir Jeolojik bindirmeler büyük kıvrıklar ve derin kazılmış vadiler bu hareketli jeolojik geçmişin sonucudurAltınbeşik Mağarası üst Kresate yaşlı kireç taşları içinde kıvrıklar üzerinde oluşmuşturMağara üst üste 3 seviyede gelişmiştir En alttaki ve orta seviyedeki yağışlı mevsimlerde aktif en üst seviye ise devamlı kurudurAltınbeşik Mağarası daha kuzeyde bulunan Eynif polyesinin ve civarındaki bir dizi daha küçük polyelerin yer altına intikal eden suların toplanarak tahliye edildiği bir ana yeraltı deresi görevini görmektedir Güz aylarında mağara içinde çok miktarda durgun göletler vardır Mağara içindeki kum ve çakıl birikintilerinden kayalar üzerindeki akıntı oyuklarından bahar aylarında orta ve alt seviyeden debisi kuvvetli yeraltı dereleri aktığını göstermektedir Altınbeşik Mağarasının aktivitelerini tamamen yitirmiş olan üst seviyesinde tabanda kaya blokları dikkati çeker bunların yanında dikit ve sarkıt oluşumları da vardır Orta seviyenin daha çok dere yatakları özelliğini taşır Burada kaya blokları geniş yerler kaplar yeryer kum ve çakıl depoları ile traverten oluşumları görülür Mağaranın girişinden itibaren ilk 200 m mağaranın alt seviyesini oluşturur ve burası devamlı su altındadırAlt seviyenin bitiminde 40 mlik dik bir çıkış vardır Bu çıkış ve bitişik duvarlar beyaz renkli kalın travertenlerle kaplıdır Mağaranın en güzel bölümünü burası oluşturmaktadır
CUMAYANI MAĞARASI
Özellikleri: Kızılelma-Cumayanı yeraltı su sisteminin boşalım ağzını oluşturur Dışarı birçok ağızla açılmaktadır Suyun çıktığı ağızdan 100 mlik sulu bir galeri ile ya da yukarıdaki fosil kuru ağızdan 75 m yürünerek salona gelinmektedir Salon yeraltı deresi üzerinde bir köprü fonksiyonu gören ve olağan üstü güzelliğe sahip Traverten ile başlamaktadır Yüksekliği 60 m ve uzunluğu 70 m olan salonun tabanı kalın bir kum tabakasıyla kapalıdır ve sifonla sonlanmaktadır Travertenden sola suyun gelişi yönünde ilerlendiğinde Kızılelma mağarası yönündeki sifona ulaşılır Bu galeride bot gereklidir
Yağışlı dönemlerde ya da ani fazla yağış olduğunda çok kısa süre içinde su baskını olduğundan yaşam tehlikesi oluşmaktadır
SOFULAR MAĞARASI
Eski Zonguldak-Çaycuma karayolunun 10 km'sinde Sapça Köyü'nün ilerisinde Sofular Vadisi'nin güney yamacında bulunmaktadır Toplam uzunluğu 15 km'dir Bu mağara prehistorik özellikler taşımaktadır Oldukça dik bir kuyunun (inişte) sol tarafından inildiğinde 5m'lik bir tırmanış yapılır ve fosil üst kol ile aktif salon ve yan kolların bulunduğu kışıma ulaşılır Aktif salona inmeden önce sağda yer alan bir küçük süslü odacık vardır Bu odacık mağaranın adeta özetini sunar gibi tıpkı ince bir zevkle işlenmiş kristal bir oda gibidir25-30 m'lik bir inişle aktif kısmın büyük salonuna ulaşılır Elips şeklindeki salonun boyu 70 m eni 40-50 m'dirTavan yüksekliği 5-7 m olan % 15 meyilli salon tamamen oluşumlarla kaplıdır Salondan aşağı inen kolların sonlarında göller yer alır Fosil kolda bol miktarda guana bulunmaktadır Sonunda kuyu inişiyle bir göl varılır Fosil kolda bilek kalınlığında 4 m'lik dikit bilinen tek örnektir
Yenesu Mağarası
Yeri: Vize İlçesi Balkaya Köyünde bulunmaktadır
Özellikleri: Trakyanın üçüncü büyük mağarasıdar Yenesu'nun içi görünümleri son derece güzel her türden damlataşlar (sarkıt dikit sütun duvar damlataşları damlataş havuzları ve makarnalar) ile kaplıdır Damlataş havuzu veya göllerin üzerine saçaklar şeklinde inen veya tabanından yükselen bu şekiller mağaraya sihirli bir hava kazandırmıştır
İndere (Ballıca) Mağarası
Yeri: Tokat Pazar İlçesi Pazar ilçesinin yaklaşık 6 km güneydoğusunda bulunan Ballıca Köyü sınırları içerisinde ve köyün 600 m güneydoğusundadır
Özellikleri: Ballıca Mağarası ikisi giriş katından yukarda beşi giriş katı ile aşağısında olmak üzere birbirinden güzel yedi katlı bir mağara görünümündedir Tüm katlarda küçük su birikintileri damlamalar kuru doğal havuz ve havuzcuklar gözlenmektedir Her katta tabanda su akımı olmamasına karşın çamur ve balçık fazladır Bu iniş ve çıkışları güçleştirmektedir Mağara içinde dikkat çekecek düzeyde solunum kolaylığı hissedilmektedirMağaranın giriş ağzı yaklaşık doğu-batı yönünde baş aşağı devam etmektedir Giriş ağzında 45-50 m sonra oldukça geniş bir salona ulaşılmaktadır Burada tarih çağlarından beri yaşandığını gösteren kalıntılar (harçlı duvar sıvalı malzeme deposu vb) vardır Buradan itibaren mağara yönü kuzey ile kuzeydoğu arasında değişen 25-30 mlik geçitle devam eder Geçit üzerinde sağda ve solda odalar bulunmakta sonra büyük bir salona açılmaktadır Burada pek çok sarkıt dikit sütunlar ve su gölcükleri bulunmaktadır Mağara buradan kol olarak daha yukarılara kuzey ve kuzeybatıya doğru iki farklı üst kat şeklinde devam eder Birinci kat olarak kabul edilen bu bölümün girişe uzaklığı 150 mdir10 m aşağıdaki ikinci kat büyük bir salon görünümündedir Burada sarkıt dikit ve sütunlar bulunur İkinci katın sonundan inilen üçüncü kata inilmektedir Çok az tahrip olmuş sütunlar sarkıt ve dikitler bulunan üçüncü ve dördüncü katlar insanı büyüleyen pek çok görünüm sunmaktadır Mağara ağzından dördüncü katın sonuna kadar en kısa mesafe 350 m dolayındadır5 katta bir göle ulaşılmaktadır
KARACA MAĞARASI
Stratigrafik - Litolojik Özellikler:Gümüşhane Torul arasındaki sahada üskretase formasyonları geniş bir yayılışa sahiptir Bunlar genellikle andezitik ve bazaltik lavlar ile lüflerden ve aglomeralardan oluşmaktadır Bu serinin toplam kalınlığı 1000 m'yi bulmakta ve içerisinde yer yer kalker marn ve grelerden oluşan ve kalınlığı 100m İle 200 m Arasında değişen arakatkılar dikkati çekmektedir Karaca Mağarası da bu seri içerisinde karakterli volkanitlerin çevrelediği bol çatlaklı masif kalkerler içerisinde gelişme olanağı bulmuştur
Oluşumu:Karaca Mağarası damlataşı oluşumları bakından oldukça zengindir Bu damlataşları çok çeşitli renk ve şekiller arz eder Mağara içerisindeki sarkıtlar dikitler sütunlar org desenli duvarlar bayrak şekilleri ve perde damlataşları mağara çiçekleri mağara incileri fil kulakları traverten havuzları traverten basamakları ayrıca mağara gülleri damlataşı havuzlardan çıkan küçük dikitlerin üzerinde oluşmuşlardır Mağarada damlataşı havuzları büyük boyutlara ulaşmıştır Özellikle mağaranın son bölümlerinde bu havuzların derinliği 1 m'yi bulmaktadır
Mağara içerisinde çok yoğun ve zengin olarak bulunan bu çeşitli damlataşı şekilleri ve oluşumlar yer altındaki gizemli ve uyumlu görünümlerinin seyri adeta insanları büyülemektedirMağara içerisindeki beyazdan laciverte kadar çeşitli renklerdeki travertenlerin varlığı ise travertenleri oluşturan suyun içerisindeki demir ve magnezyum gibi erimiş mineral maddelerinin çok yoğun olduğunu göstermektedir
KUZ MAĞARASI
Özellikleri: Toplam uzunluğu 224 m girişe göre en derin noktası 175 metredir Sıcak ve yarı kuru bir havaya sahiptir Mağaranın dar geçitlerinde ve yan kol bağlantısında belirgin bir rüzgar hareketi vardırGenişliği 2-16 m tavan yüksekliği 1-20 metreler arasında değişen mağaranın orta ve son bölümleri görünümleri son derece güzel her türden damlataşlar (sarkıt dikit sütun duvar ve örtü damlataşları damlataş havuzlarıvb) ile kaplıdır Ana galerinin son bölümlerinde ise kalın bir kum ve çakıl deposu bulunur Bu kesimler mağaranın en derin noktalarıdır Buna karşılık bu depoların yanından ayrılan yan kolun son noktası girişten +10 m yukarıdadırAkarsu yatağından 250-300 m yukarıda bulunan Kuz Hidrolojik olarak askıda (vadoz kuşak) kalmış fosil bir mağaradır Bu nedenle yağışlı dönemlerde tavandan damlayan veya yan duvarlardan sızan sular dışında bütünüyle kurudur Bu sular ana galerinin son bölümünde küçük gölcükler oluşturmaktadır
Oylat Mağarası
Yeri: Bursa İnegöl İlçesi Hilmiye Köyü
Mağara Bursa-Ankara kara yolundan Oylat Kaplıcasına ayrılan yoldan yaklaşık 17 km içeride Hilmiye köyünün bir km güneyinde yer almaktadır
Özellikleri: Toplam uzunluğu 665 m olan mağara iki ana bölümden oluşur Dar galerilerden oluşan birinci bölüm girişten çöküntü sonuna kadar olan kısımdır İçeride dev kazanları ve damlataş havuzları bulunur İkinci bölüm büyük bir çöküntü salonudur İri blok ve dev damlataş şekillerinden (sarkıt dikit ve sütun) oluşmaktadır Mağara önünde sıcaklık 29ºC nem yüzde 47 girişte sıcaklık 19ºC nem yüzde 55 dar galeride 17ºC nem yüzde 78 çöküntü salonlarında 14ºC yüzde 90 nem oranlarına sahiptir
KARAİN MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Türkiye'nin en büyük doğal mağaraları arasında yer alan Karain mağarası önünde bulunan traverten ovasından 150 m denizden ise 430-450 m yüksekliktedir İnsanlık tarihinin başlangıcındaki süreç içinde mağara alt Yontmataştan başlayarak orta ve üst Yontmataş evreleri Neolitik Kalkolitik Eski Tunç gibi Protohistorik Çağlarda ve Klasik Çağda insanlar tarafından sürekli bir biçimde iskan edilmiştir Bunun doğal bir sonucu olarak da yaklaşık 11 m yi bulan kalın bir kültür dolgusu içermektedir Ancak mağaranın en uzun süren ve en önemli iskanı Paleolitik (Yontmataş Çağı) ile ilgilidirKlasik dönemlerdeki kullanım daha çok Adak Mağara (tapınak) niteliğinde olup mağara alnı ve dış duvarları üzerinde Grekçe kitabe ve nişler bulunmaktadır Karain Mağarasında yapılan kazalarda elde edilen arkeolojik buluntular Antalya Müzesinde ve mağaranın hemen yakınında bulunan Karain Müzesinde sergilenmektedir
KOCAİN MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Türkiye'nin en geniş ağzına ve tek parça olarak en büyük galerisine sahip bir mağaradır İçinde 50-60 m yüksekliğe sahip sütunlar bulunan mağarada aynı zamanda Roma döneminden kalan bir sarnıç da bulunmaktadır Çok büyük iki salondan oluşan mağaranın giriş ağzının genişliği 35x70 mdir
DAMLATAŞ MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Toplam Uzunluğu 30 m olan mağara kuru yatay mağara tipindedir 200 m'lik bir alanı kaplamaktadır Çok sayıda sarkıt ve dikitin eşsiz bir görüntü verdiği mağara 15 m yüksekliktedir Karbondioksit gazı yüksek ölçüde nem düşük ısı ve radyoaktif havasıyla astım hastaları için son derece yararlıdır Bu nedenle astım hastaları mağaranın en yoğun ziyaretçi gruplarını oluştururlar Mağaradaki sarkıt ve dikitlerin İÖ 20000-15000 yılları arasında meydana geldiği sanılmaktadır
TİLKİLER MAĞARASI (ANTALYA)
Özellikleri: Yatay gelişmiş ve aktif bir mağara olup uzunluğu 7 km dir İlkbahar aylarında su seviyesi yükselirMağara baraj etüdleri sırasında açılan enjeksiyon galerilerinden birinde doğal bir galeriye rastlanması sonucu ortaya çıkarılmıştır Konglomera içinde gelişmiş olması da mağaraya ayrı bir bilimsel değer kazandırmaktadır
İNSUYU MAĞARASI (BURDUR)
Özellikleri: Toplam 597 m uzunluğunda yatay ve kuru bir mağaradır Uygun ulaşımı bulunduğu için Türkiye'de turizme açılan ilk mağaralardan biridirKalker tortulanmalarından türlü şekil ve yapıda meydana gelen sarkıt ve dikitlerin teşekkül tarzları dikkate alınarak mağaranın binlerce yıl evvel teşekkül ettiği tahmin edilmektedir Mağara içinde girintili-çıkıntılı muhtelif istikametlere açılan dehlizlerde yer alan irili ufaklı 9 göl mevcutturMağara içinde serin ve temiz bir hava cereyanı vardır Bir kısım mağara sularının şeker ve mide hastalıklarına şifalı olduğuna inanılmaktadır Mağara civarında İl Özel İdaresince kurulmuş bir konaklama tesisi vardır
AYVAİNİ (BURSA)
Özellikleri: Giriş kısmı hariç yatay gelişmiş bir mağaradır Mağara iki ağıza sahiptir Mağaraya bir noktadan girip (Doğanalanı) başka bir ağızdan çıkılmaktadır Mağaranın hemen girişinde 17 metrelik dikey bir iniş yer almaktadır Mağarada bir çok göl yer almakta olup ilkbahar aylarında suyun yükselmesine rağmen geçilebilecek kadar sığdır
ZİNDAN MAĞARASI (ISPARTA)
Özellikleri: Zindan Mağarası'nın bulunduğu Göller Bölgesi Yöresi yurdumuzun en yoğun karstlaşmış alanlarından birisidir Toplam Uzunluğu 760 m olan mağara yatay ve yarı aktif bir mağaradır Romalılardan bu yana bilinen ve kullanılan bir mağaradır
ILGARİNİ(ILVARİNİ)MAĞARASI (KASTAMONU)
Özellikleri: Mağara iki bölümden meydana gelmiştir Canlı bir mağara olup sarkıt ve dikit hareketliliğinin devam ettiği görülmüş ve bu mağarada ibadethane (şapel) ve mezarlıklara rastlanılmıştır
Orman Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve FAO tarafından Kastamonu İli Varla Kanyonu Ilgarini Mağarası ve çevresi örnek proje alanı seçilmiştir FAO tarafından Ilgarini Mağarası dünyanın 4 büyük mağarası ve doğa ve dünya ölçeğinde bulunmuştur