İslamiyet Oncesi Turklerin yaşamları
Devlet Yonetimi
Uygurlar dışında butun Turk Devletleri gocebe devlet şeklinde yaşışlardır
Aileler obaları, obalar boyları, boylar ise budunları meydana getirirdi
Devlet, hanedanın ortak malı kabul edilirdi
Hakanın yetkileri Kurultaydenilen danışma meclisi ile sınırlandırılmıştı
Bu durum Turk devletlerinde taht mucadelelerine sebep olmuştur Bu yuzden Turk devletleri cok kısa surelerde yıkılmıştır Devlet kuzeyguney, doğubatı, sağsol olmak uzere ikiye ayrılırdı Sağı hukumdarlar yonetirdi Senede iki kez toplanan Kurultay adı verilen bir meclis vardır Boy beylerinden oluşurdu Onemli kararlar alınırdı
Kurultay, Turklerde askeri yapıda demokrasinin olduğunu gosterir
Hukuk
İslamiyet oncesinde kurulan Turk devletlerinde yazılı hukuk kurallarına rastlanmaz
Genelde, sosyal hayatı duzenleyen sozlu hukuk kuralları yani toreler baskındır
Devlet yapısında toreyi uygulayan adalet teşkilatının başı hukumdardır
Tore hukumleri ile cok ağır cezalar verildiği gorulmuştur
Ordu
İlk Turk devletlerinde kadınerkek her Turk asker sayılırdı
İlk duzenli Turk ordusu Asya Hun İmparatoru Mete Han tarafından kuruldu
Ordunun başında başbuğ denilen başkomutan bulunurdu
Turkler savaşlarda en cok sahte ricat denilen geri cekilme taktiğini uygulayarak başarılı oldular
Mete Han tarafından kurulan ordu, Turk Kara Kuvvetleri'nin temeli olarak kabul edilmiş ve Cin, Moğol, İran, Bizans ve Roma'yı da etkilemiştir
Din
Tek bir tanrının varlığına inanılmış, Tanrı'ya tengriadı verilmişti
Bu tanrı Gok tanrı olarak da bilinmekteydi
Doğa da bir takım gizli guclere inanılırdı
Şamanizm yani iyi ruh ile kotu ruhun varlığına inanı bir inancta yaygındı
Oldukten sonra yaşama inanc vardı
İslamiyet oncesi Turklerde gorulen tek Tanrı inancı, İslamiyet'in kabul edilmesinde etkili olmuştur Bu Turklerde oldukten sonra yaşama inanılır, mezarlara Balbal'lar dikilirdi (Balbal, oldurulen duşman sayısı kadar dikilirdi)
Ekonomik Hayat
Bozkır kulturunun bir sonucu olarak gocebe ve yarı gocebe bir hayat surmuşlerdir
Gocebe hayatın bir sonucu olarak hayvancılık zorunlu gecim kaynağı olmuştur
Bununla birlikte balıkcılık, tarım ve yağmacılık da ekonomik hayatta onemli yer almıştır
Dil ve Edebiyat
Turklerde gorulen en eski dil Gokturkce ve alfabe olarak da Gokturk alfabesidir
VII yuzyılda Gokturkler tarafından Gokturk alfabesi ile yazı Orhun kitabeleri bilinen en eski Turk yazıtları olarak kabul edilir
Uygurlar da Uygur alfabesini kullanmışlar ayrıca hareketli harfleri bulmuş ve matbaayı kullanmışlardır
Bilim ve Sanat
Oniki hayvanlı Turk takvimini meydana getirmişlerdir
Bilim adamlarından meydana gelen ve Keneş Meclisi adı verilen bir meclisi meydana getirmişlerdir
Gocebe hayat surdukleri icin taşınabilir sanat eserleri olarak kemer, kılıc, at koşumu gibi el sanatları ile uğraşmışlardır
Devlet Yonetimi
Uygurlar dışında butun Turk Devletleri gocebe devlet şeklinde yaşışlardır
Aileler obaları, obalar boyları, boylar ise budunları meydana getirirdi
Devlet, hanedanın ortak malı kabul edilirdi
Hakanın yetkileri Kurultaydenilen danışma meclisi ile sınırlandırılmıştı
Bu durum Turk devletlerinde taht mucadelelerine sebep olmuştur Bu yuzden Turk devletleri cok kısa surelerde yıkılmıştır Devlet kuzeyguney, doğubatı, sağsol olmak uzere ikiye ayrılırdı Sağı hukumdarlar yonetirdi Senede iki kez toplanan Kurultay adı verilen bir meclis vardır Boy beylerinden oluşurdu Onemli kararlar alınırdı
Kurultay, Turklerde askeri yapıda demokrasinin olduğunu gosterir
Hukuk
İslamiyet oncesinde kurulan Turk devletlerinde yazılı hukuk kurallarına rastlanmaz
Genelde, sosyal hayatı duzenleyen sozlu hukuk kuralları yani toreler baskındır
Devlet yapısında toreyi uygulayan adalet teşkilatının başı hukumdardır
Tore hukumleri ile cok ağır cezalar verildiği gorulmuştur
Ordu
İlk Turk devletlerinde kadınerkek her Turk asker sayılırdı
İlk duzenli Turk ordusu Asya Hun İmparatoru Mete Han tarafından kuruldu
Ordunun başında başbuğ denilen başkomutan bulunurdu
Turkler savaşlarda en cok sahte ricat denilen geri cekilme taktiğini uygulayarak başarılı oldular
Mete Han tarafından kurulan ordu, Turk Kara Kuvvetleri'nin temeli olarak kabul edilmiş ve Cin, Moğol, İran, Bizans ve Roma'yı da etkilemiştir
Din
Tek bir tanrının varlığına inanılmış, Tanrı'ya tengriadı verilmişti
Bu tanrı Gok tanrı olarak da bilinmekteydi
Doğa da bir takım gizli guclere inanılırdı
Şamanizm yani iyi ruh ile kotu ruhun varlığına inanı bir inancta yaygındı
Oldukten sonra yaşama inanc vardı
İslamiyet oncesi Turklerde gorulen tek Tanrı inancı, İslamiyet'in kabul edilmesinde etkili olmuştur Bu Turklerde oldukten sonra yaşama inanılır, mezarlara Balbal'lar dikilirdi (Balbal, oldurulen duşman sayısı kadar dikilirdi)
Ekonomik Hayat
Bozkır kulturunun bir sonucu olarak gocebe ve yarı gocebe bir hayat surmuşlerdir
Gocebe hayatın bir sonucu olarak hayvancılık zorunlu gecim kaynağı olmuştur
Bununla birlikte balıkcılık, tarım ve yağmacılık da ekonomik hayatta onemli yer almıştır
Dil ve Edebiyat
Turklerde gorulen en eski dil Gokturkce ve alfabe olarak da Gokturk alfabesidir
VII yuzyılda Gokturkler tarafından Gokturk alfabesi ile yazı Orhun kitabeleri bilinen en eski Turk yazıtları olarak kabul edilir
Uygurlar da Uygur alfabesini kullanmışlar ayrıca hareketli harfleri bulmuş ve matbaayı kullanmışlardır
Bilim ve Sanat
Oniki hayvanlı Turk takvimini meydana getirmişlerdir
Bilim adamlarından meydana gelen ve Keneş Meclisi adı verilen bir meclisi meydana getirmişlerdir
Gocebe hayat surdukleri icin taşınabilir sanat eserleri olarak kemer, kılıc, at koşumu gibi el sanatları ile uğraşmışlardır