Türklerin Orta Asyada Kullandıkları İlk Takvim
Orta Asyada Kullanılan İlk Türk Takvimi
Orta Asyada Kullanılan İlk Türk Takvimi 12 Hayvanlı Türk takvimidir.
Asıl adi 12 hayvanlı Türk yıllığı olan bu takvim, 12 yılın 5 katı olan 60 yıllık devreleri ile Gök Türkler’de, Uygur Türkleri’nde, Tuna-Bulgar Türkleri’nde, İtil Bulgar Türkleri’nde ve daha önceleri de büyük ihtimalle Hun Türkleri’nde kullanılmış olup, Türkler arasında çok yaygın bir sistem olmuştur Gök Türk yazıtları, Uygur kitap ve hukuk belgeleri, Tuna Bulgarları’nın yazıtları, Bulgar Hakanları Listesi bu takvimle tarihlendirilmiştir Hatta, Manas Destanı’ndaki bazı olaylar bile On İki Hayvanlı Türk Takvimi ile tarihlendirilmiştir Türk Takvimi’nde bir gün 12 bölüme ayrılır, her bölüme ‘Çağ’ adı verilirdiBir çağ iki saat, dolayısıyla bir gün de 24 saat idi Herbir çağ ise sekiz ‘Keh’ten ibaretti Yılbaşı olarak gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 mart, Nevruz günü alınırdı Bu eski Türk takvimi, her biri bir hayvan adı ile anılan “ 12 yıllık” devre esasına dayanıyordu Yılların adları şöyle idi:
1 yıl : Sıçkan (fare),
2 yıl : Ud (sığır-öküz),
3 yıl : Bars (pars),
4 yıl : Dabışkan (tavşan),
5 yıl : Nuh (Lu)( ejderha)(timsah),
6 yıl : İlan (yılan),
7 yıl : Yunt (at),
8 yıl : Koy (koyun),
9 yıl : Biçit (maymun),
10yıl : Tabuk (tavuk),
11yıl : İt (köpek),
12yıl : Tonbuz (domuz)
Bir yılda 12 ay vardı Aylar birinçay (birinci ay) , ikinçay (ikinci ay), üçünçay (üçüncü ay), dördünçay (dördüncü ay), beşinçay (beşinci ay), altınçay (altıncı ay), yedinçay (yedinci ay), sekizinçay (sekizinci ay), dokuzunçay (dokuzuncu ay), onunçay (onuncu ay), onbirinçay (onbirinci ay) ve onikinçay (onikinci ay) diye adlandırılmıştır Güneşin iki batışı arası bir gündür.
Orta Asyada Kullanılan İlk Türk Takvimi
Orta Asyada Kullanılan İlk Türk Takvimi 12 Hayvanlı Türk takvimidir.
Asıl adi 12 hayvanlı Türk yıllığı olan bu takvim, 12 yılın 5 katı olan 60 yıllık devreleri ile Gök Türkler’de, Uygur Türkleri’nde, Tuna-Bulgar Türkleri’nde, İtil Bulgar Türkleri’nde ve daha önceleri de büyük ihtimalle Hun Türkleri’nde kullanılmış olup, Türkler arasında çok yaygın bir sistem olmuştur Gök Türk yazıtları, Uygur kitap ve hukuk belgeleri, Tuna Bulgarları’nın yazıtları, Bulgar Hakanları Listesi bu takvimle tarihlendirilmiştir Hatta, Manas Destanı’ndaki bazı olaylar bile On İki Hayvanlı Türk Takvimi ile tarihlendirilmiştir Türk Takvimi’nde bir gün 12 bölüme ayrılır, her bölüme ‘Çağ’ adı verilirdiBir çağ iki saat, dolayısıyla bir gün de 24 saat idi Herbir çağ ise sekiz ‘Keh’ten ibaretti Yılbaşı olarak gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 mart, Nevruz günü alınırdı Bu eski Türk takvimi, her biri bir hayvan adı ile anılan “ 12 yıllık” devre esasına dayanıyordu Yılların adları şöyle idi:
1 yıl : Sıçkan (fare),
2 yıl : Ud (sığır-öküz),
3 yıl : Bars (pars),
4 yıl : Dabışkan (tavşan),
5 yıl : Nuh (Lu)( ejderha)(timsah),
6 yıl : İlan (yılan),
7 yıl : Yunt (at),
8 yıl : Koy (koyun),
9 yıl : Biçit (maymun),
10yıl : Tabuk (tavuk),
11yıl : İt (köpek),
12yıl : Tonbuz (domuz)
Bir yılda 12 ay vardı Aylar birinçay (birinci ay) , ikinçay (ikinci ay), üçünçay (üçüncü ay), dördünçay (dördüncü ay), beşinçay (beşinci ay), altınçay (altıncı ay), yedinçay (yedinci ay), sekizinçay (sekizinci ay), dokuzunçay (dokuzuncu ay), onunçay (onuncu ay), onbirinçay (onbirinci ay) ve onikinçay (onikinci ay) diye adlandırılmıştır Güneşin iki batışı arası bir gündür.