Ummu Zer Gifarriye radıyallahu'nun hayatı, Ummu Zer Gifarriye (ra) hakkında bilgi, Ummu Zer Gifarriye (ra) kimdir,kadın sahabeler Ummu Zer Gifarriye (ra)
Ummu Zer Gıfariyye radıyallahu anha takva uzere yaşamayı hayatına dustur edinen bir hanım sahabi! Musluman olmadan once kabilesi icinde putlara en cok ibadet eden bir kadın! Meşhur sahabi EbU Zer radıyallahu anh’ın ailesi!
O Gıfar kabilesine mensuptur EbU zer ile evlenmiştir Kocasının İslam’a davetiyle musluman olmuştur Asıl ismi kaynaklarda gecmemektedir Eşi ile birlikte takvalı bir hayat yaşadıkları icin Ummu Zer kunyesiyle anılmıştır
Ummu Zer (r anha) ve eşi EbU Zer (ra) zahidane bir omur surdukleri icin dunyalık en kucuk bir şeye sahib olamamışlardır Onlar icin asıl hayat ahiret hayatıydı Bu duşunce ile zuhd ve takvayı tercih etmişlerdi Ahiret hedefli yaşadıkları icin dunya sevgisi onların gonlune girememişti Dunyada birşeylere sahib olma duygu ve duşuncesi onları meşgul etmemiştir Mal ve mulk edinme diye bir dertleri olmadığı icin cok sade bir hayat surmuşler, zuhd ve takva cizgisinde bir omur gecirmişlerdir
Onlar aile olarak aynı duygu ve duşunceleri paylaşabildikleri icin ihtiyactan fazlasını yanlarında tutmamışlardır Ellerine geceni Allah yolunda infak etmişlerdir Bu konuda oylesine titiz davranmışlardır ki, gece gelmişse gece, gunduz gelmişse gunduz dağıtmışlardır İşte onlar ailecek bu ahlak ile meşhur olmuşlar, zahid ve abid olarak tanınmışlardır
Ummu Zer (r anha)’nın hayatında donum noktası teşkil eden uc onemli husUsiyet vardır
Birincisi, gencliğinin ilk yıllarında putlara ibadet etmesi
İkincisi, omrunun sonunda kocası EbU Zer (ra)’ın vefatı
Ucuncusu, ailecek cektikleri sıkıntı, surgun ve hicretleri
Ummu Zer (ranha) musluman olmadan once Gıfaroğulları icinde putlara en cok ibadet eden bir kadındı Kabilenin her evinde bir put vardı Fakat en buyuk put Ummu Zer’in evinde idi Hergun o putu temizler ve karşısına gecer ibadet ederdi Putlara ibadette huzur bulacağını zannederdi
Birgun EbU Zer putlara yiyecek getirmek icin yanlarına geldi Takdis ve tazimde bulundu İcmesi icin onune sut koydu Biraz geri cekildi Bir de ne gorsun! Bir kopek geldi, sutu icti Sonra da ayağını kaldırıp putun uzerine bevletti Bu manzarayı izleyen EbU Zer’in gonlunde bir cok sorular oluştu Kendi kendine:
“Bu putlara nasıl ibadet ederiz? Kendisine faydası olmuyor Ustune gelen zararı onleyemiyor Biz nasıl onlardan medet bekleriz? Bu bir maskaralık değil mi? diyerek zihninde şimşekler cakmağa başladı Cok hurmetle ibadet ettiği putlar hakkında bircok şupheler doğdu Eve gelip ailesine şahid olduğu manzarayı anlattı Ummu Zer’in de gonlunde sorular, şupheler doğmasına vesile olan bu hadise onların hidayete kavuşmalarına bir başlangıc oldu Birlikte hak ve hakikatı aramaya başladılar
Onlar hak ve hakikat adına duydukları her haberi araştırmağa calıştılar Birgun Mekke’de putları inkar eden, insanları Allah’a davet eden son Peygamberin cıktığına dair haberler aldılar Bu sevindirici haberi araştırmak uzere EbU Zer kardeşi Uneys’i Mekke’ye gonderdi Yeni din ve son Peygamber hakkında bilgi edinerek donmesini istedi
Memleketine donen kardeşinin getirdiği bilgilerle gonlu tatmin olmayan EbU Zer kendisi Mekke’ye gitti Son peygamber Hazreti Muhammed Mustafa sallallahu aleyhi vesellem efendimizle buluştu İslam’la şereflendi
Bir muddet Mekke’de kalıp İslam’ı oğrendikten sonra tebliğ etmek uzere kabilesine dondu İlk olarak hanımı Ummu Zer’i İslam’a davet etti O da tereddutsuz hemen kabul etti Kelimei şehadet getirerek İslam’la şereflendi
Ummu Zer (r anha) ile beyi EbU Zer (ra) aradıkları hakikate ulaşmışlardı Huzur ve mutluluğa kavuşmuşlardı Putları bir bir kırıp Allah’a ibadet etmeye başladılar Gunler, aylar, gectikce, gonullerinde Allah ve RasUlunun sevgisi coğaldı İslam’ı aşkla yaşadıkca Fakat RasUlullah (sa) efendimizden ayrı kalmaya dayanamıyorlardı Hasret ve muhabbeti artık onları durduramadı Hicret edip, efendimizin huzurunda yaşamak istediler Hendek savaşından sonra Medinei Munevvere’ye hicret ettiler İki Cihan Guneşi Efendimizin beldesinde yaşamaya başladılar Mescidinden ayrılmadılar İslam’dan yeni oğrendikleri bilgileri hayatlarına gecirmek uzere yarıştılar
EbU Zer (ra) mescidde Efendimizden duyduğu yeni bilgileri hanımı Ummu Zer (ranha)’ya aktarıyordu Ummu Zer (r anha) bir hanım sahabi olarak beyinden cok faydalı ilim oğrendi Bir cok hadisi şerif nakletti
Bu iki Hak aşığı ResUli Ekrem (sa) efendimizin darı beka’ya irtihallerinin ardından Medine’den ayrılıp Şam’a doğru yolculuğa cıktılar Meşakkati ve sıkıntıyı tercih ettiler Bu arada uc cocuklarını kaybettiler
Şam’da insanların, sunneti seniyye cizgisinden uzaklaştıklarını gorunce onları uyarmak uzere EbU Zer (ra) erkeklere, Ummu Zer (r anha) da hanımlara Kur’an ve Sunnetten vaazlar yapmaya başladılar Zuhd ve takva uzere yaşayanlar azaldıkca tekrar Medinei Munevvere’ye donduler Fakat bu sefer RasUlullah (sa) efendimizi gorememenin hasretine dayanamadıkları icin tekrar Medine’den ayrılmak istediler Hz Osman (ra) onlara Rebeze’ye gidip yerleşmelerini tavsiye etti Orada yalnızlık icerisinde iken EbU Zer (r anha) vefat eyledi
Ummu Zer (r anha) tekrar Medinei Munevvere’ye dondu Cok gecmeden kısa bir muddet sonra o da vefat etti Allah her ikisinden de razı olsun
Ummu Zer (r anha) pek cok hadis rivayet etmiştir Bir tanesi şoyledir:
“Ben ve yetimi gozeten, cennette şoylece (iki parmağını birleştirdi) beraberiz
Bu mutlu aile hakkında Sevgili Peygamberimiz Hz Aişe (r anha) annemize:
“Ben senin icin EbU Zer’in Ummu Zer’e davrandığı gibi davranıyorum buyurduğu rivayet edilir
Hz Aişe (r anha) annemizden hadise şoyle nakledilir:
“Ben birgun RasUlullah (sa)’ın yanında babamın cahiliye devrinde olan mallarıyla iftihar etmiştim ResUli Ekrem (sa) efendimiz bana: “Sus ey Aişe! Ben sana EbU Zer’in Ummu Zer’e davrandığı gibi davranıyorum buyurdu
Ummu Zer’den nakledilen bu sozun bir hikayesi vardır Şoyle ki:
“Vaktiyle arab kadınlarından on bir tanesi bir araya gelerek kocalarının adetleri ve durumlarıyla ilgili olarak aralarında konuşmalar yapmışlar Hepsi ayrı ayrı hitap ederek kocaları hakkında meth ve zemde bulunmuşlardır Ummu Zer (r anha) de kocası hakkında şoyle demiştir:
“Benim kocam EbU Zer’dir O ne adamdır Beni daima ferahlandırıp gonlumu hoş kılmıştır Her ne soylersem sozum reddedilmez diyerek methu senada bulunmuştur
Cenabı Hak cumlemize aile ici mutluluklar lutfeylesin Ummu Zer (r anha) ile EbU Zer (ra)’ın şefaatlerine nail eylesin Amin
Ummu Zer Gıfariyye radıyallahu anha takva uzere yaşamayı hayatına dustur edinen bir hanım sahabi! Musluman olmadan once kabilesi icinde putlara en cok ibadet eden bir kadın! Meşhur sahabi EbU Zer radıyallahu anh’ın ailesi!
O Gıfar kabilesine mensuptur EbU zer ile evlenmiştir Kocasının İslam’a davetiyle musluman olmuştur Asıl ismi kaynaklarda gecmemektedir Eşi ile birlikte takvalı bir hayat yaşadıkları icin Ummu Zer kunyesiyle anılmıştır
Ummu Zer (r anha) ve eşi EbU Zer (ra) zahidane bir omur surdukleri icin dunyalık en kucuk bir şeye sahib olamamışlardır Onlar icin asıl hayat ahiret hayatıydı Bu duşunce ile zuhd ve takvayı tercih etmişlerdi Ahiret hedefli yaşadıkları icin dunya sevgisi onların gonlune girememişti Dunyada birşeylere sahib olma duygu ve duşuncesi onları meşgul etmemiştir Mal ve mulk edinme diye bir dertleri olmadığı icin cok sade bir hayat surmuşler, zuhd ve takva cizgisinde bir omur gecirmişlerdir
Onlar aile olarak aynı duygu ve duşunceleri paylaşabildikleri icin ihtiyactan fazlasını yanlarında tutmamışlardır Ellerine geceni Allah yolunda infak etmişlerdir Bu konuda oylesine titiz davranmışlardır ki, gece gelmişse gece, gunduz gelmişse gunduz dağıtmışlardır İşte onlar ailecek bu ahlak ile meşhur olmuşlar, zahid ve abid olarak tanınmışlardır
Ummu Zer (r anha)’nın hayatında donum noktası teşkil eden uc onemli husUsiyet vardır
Birincisi, gencliğinin ilk yıllarında putlara ibadet etmesi
İkincisi, omrunun sonunda kocası EbU Zer (ra)’ın vefatı
Ucuncusu, ailecek cektikleri sıkıntı, surgun ve hicretleri
Ummu Zer (ranha) musluman olmadan once Gıfaroğulları icinde putlara en cok ibadet eden bir kadındı Kabilenin her evinde bir put vardı Fakat en buyuk put Ummu Zer’in evinde idi Hergun o putu temizler ve karşısına gecer ibadet ederdi Putlara ibadette huzur bulacağını zannederdi
Birgun EbU Zer putlara yiyecek getirmek icin yanlarına geldi Takdis ve tazimde bulundu İcmesi icin onune sut koydu Biraz geri cekildi Bir de ne gorsun! Bir kopek geldi, sutu icti Sonra da ayağını kaldırıp putun uzerine bevletti Bu manzarayı izleyen EbU Zer’in gonlunde bir cok sorular oluştu Kendi kendine:
“Bu putlara nasıl ibadet ederiz? Kendisine faydası olmuyor Ustune gelen zararı onleyemiyor Biz nasıl onlardan medet bekleriz? Bu bir maskaralık değil mi? diyerek zihninde şimşekler cakmağa başladı Cok hurmetle ibadet ettiği putlar hakkında bircok şupheler doğdu Eve gelip ailesine şahid olduğu manzarayı anlattı Ummu Zer’in de gonlunde sorular, şupheler doğmasına vesile olan bu hadise onların hidayete kavuşmalarına bir başlangıc oldu Birlikte hak ve hakikatı aramaya başladılar
Onlar hak ve hakikat adına duydukları her haberi araştırmağa calıştılar Birgun Mekke’de putları inkar eden, insanları Allah’a davet eden son Peygamberin cıktığına dair haberler aldılar Bu sevindirici haberi araştırmak uzere EbU Zer kardeşi Uneys’i Mekke’ye gonderdi Yeni din ve son Peygamber hakkında bilgi edinerek donmesini istedi
Memleketine donen kardeşinin getirdiği bilgilerle gonlu tatmin olmayan EbU Zer kendisi Mekke’ye gitti Son peygamber Hazreti Muhammed Mustafa sallallahu aleyhi vesellem efendimizle buluştu İslam’la şereflendi
Bir muddet Mekke’de kalıp İslam’ı oğrendikten sonra tebliğ etmek uzere kabilesine dondu İlk olarak hanımı Ummu Zer’i İslam’a davet etti O da tereddutsuz hemen kabul etti Kelimei şehadet getirerek İslam’la şereflendi
Ummu Zer (r anha) ile beyi EbU Zer (ra) aradıkları hakikate ulaşmışlardı Huzur ve mutluluğa kavuşmuşlardı Putları bir bir kırıp Allah’a ibadet etmeye başladılar Gunler, aylar, gectikce, gonullerinde Allah ve RasUlunun sevgisi coğaldı İslam’ı aşkla yaşadıkca Fakat RasUlullah (sa) efendimizden ayrı kalmaya dayanamıyorlardı Hasret ve muhabbeti artık onları durduramadı Hicret edip, efendimizin huzurunda yaşamak istediler Hendek savaşından sonra Medinei Munevvere’ye hicret ettiler İki Cihan Guneşi Efendimizin beldesinde yaşamaya başladılar Mescidinden ayrılmadılar İslam’dan yeni oğrendikleri bilgileri hayatlarına gecirmek uzere yarıştılar
EbU Zer (ra) mescidde Efendimizden duyduğu yeni bilgileri hanımı Ummu Zer (ranha)’ya aktarıyordu Ummu Zer (r anha) bir hanım sahabi olarak beyinden cok faydalı ilim oğrendi Bir cok hadisi şerif nakletti
Bu iki Hak aşığı ResUli Ekrem (sa) efendimizin darı beka’ya irtihallerinin ardından Medine’den ayrılıp Şam’a doğru yolculuğa cıktılar Meşakkati ve sıkıntıyı tercih ettiler Bu arada uc cocuklarını kaybettiler
Şam’da insanların, sunneti seniyye cizgisinden uzaklaştıklarını gorunce onları uyarmak uzere EbU Zer (ra) erkeklere, Ummu Zer (r anha) da hanımlara Kur’an ve Sunnetten vaazlar yapmaya başladılar Zuhd ve takva uzere yaşayanlar azaldıkca tekrar Medinei Munevvere’ye donduler Fakat bu sefer RasUlullah (sa) efendimizi gorememenin hasretine dayanamadıkları icin tekrar Medine’den ayrılmak istediler Hz Osman (ra) onlara Rebeze’ye gidip yerleşmelerini tavsiye etti Orada yalnızlık icerisinde iken EbU Zer (r anha) vefat eyledi
Ummu Zer (r anha) tekrar Medinei Munevvere’ye dondu Cok gecmeden kısa bir muddet sonra o da vefat etti Allah her ikisinden de razı olsun
Ummu Zer (r anha) pek cok hadis rivayet etmiştir Bir tanesi şoyledir:
“Ben ve yetimi gozeten, cennette şoylece (iki parmağını birleştirdi) beraberiz
Bu mutlu aile hakkında Sevgili Peygamberimiz Hz Aişe (r anha) annemize:
“Ben senin icin EbU Zer’in Ummu Zer’e davrandığı gibi davranıyorum buyurduğu rivayet edilir
Hz Aişe (r anha) annemizden hadise şoyle nakledilir:
“Ben birgun RasUlullah (sa)’ın yanında babamın cahiliye devrinde olan mallarıyla iftihar etmiştim ResUli Ekrem (sa) efendimiz bana: “Sus ey Aişe! Ben sana EbU Zer’in Ummu Zer’e davrandığı gibi davranıyorum buyurdu
Ummu Zer’den nakledilen bu sozun bir hikayesi vardır Şoyle ki:
“Vaktiyle arab kadınlarından on bir tanesi bir araya gelerek kocalarının adetleri ve durumlarıyla ilgili olarak aralarında konuşmalar yapmışlar Hepsi ayrı ayrı hitap ederek kocaları hakkında meth ve zemde bulunmuşlardır Ummu Zer (r anha) de kocası hakkında şoyle demiştir:
“Benim kocam EbU Zer’dir O ne adamdır Beni daima ferahlandırıp gonlumu hoş kılmıştır Her ne soylersem sozum reddedilmez diyerek methu senada bulunmuştur
Cenabı Hak cumlemize aile ici mutluluklar lutfeylesin Ummu Zer (r anha) ile EbU Zer (ra)’ın şefaatlerine nail eylesin Amin