ALMAN HASTANESİ VARİS MERKEZİ DİREKTÖRÜ OP. DR. MUSTAFA K. ÇALIK ANLATTIYOR:
Varis çorabı nedir?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorapları ayak ve bacağı saran kuvvetli elastik (çoğu zaman doğal kauçuk dokuma) materyalden yapılmıştır. Ayağı ve bileği daha sıkı, baldır ve uyluğu ise daha gevşek sarar. Bu sayede baldır adeleleri daimi olarak sıkıştırılmıştır. Baldır adaleleri yürüme esnasında kasıldığında çorap kanın kalbe doğru pompalanmasını destekler, aşağıda birikmesini engeller.
Varis çorabı tedavinin olmazsa olmazı mı?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Evet, varise ve kronik venöz yetmezlikte uygulanan yöntemlerin hiçbirisi tek başına varis çorabı (Kompresyon Tedavisi) uygulaması olmadan başarılı olamaz. Bu nedenle varis çorabı uygulamaları venöz yetmezlik tedavisinde altın standart olarak kabul edilebilir.
Kaç tür varis çorabı var?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Temelde 5 basınç grubu altında ve 4 değişik uzunlukta olmak üzere varis çorapları sınıflandırılabilirler.
Varis çoraplarını kimler kullanabilir?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çoraplarını varis teşhisi konmuş kişiler veya risk guruplarındakileri korumak amacıyla kullanılabilir.
Neye göre varis çorabı alınıyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çoraplarının mutlaka doktorlardan alınan kişiye özel basınç, boy ve ölçüleri içeren reçetelerle sadece yetkili bayilerden alınması gerekir. Rastgele alınan çorapların yararı olmadığı gibi zararı bile dokunabilir. Amerika'da doktor reçetesi olmayan hastalara varis çorabı satılmadığı gibi satan bayilerin lisansı iptal edilir.
Varis çorabını ne zaman giymek gerekiyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çoraplarını doktor aksini söylemediği müddetçe sabah yataktan kalkmadan giymek ve yatarken çıkarmak gerekir. Eğer sabah çoraplar giyilmeden kalkıldıysa ve günün herhangi bir zamanında giyilmeye karar verilirse yatar pozisyonda bacaklar 2 dakika havada tutulduktan sonra giyilmesi uygun olur. Burada en önemli nokta varis çorabını hastalarımızın bir ceza gibi görmek yerine hayatlarını kolaylaştıracak ve koruyacak (diş fırçalama benzeri) bir yöntem gibi benimsemeleridir.
Varis çorabı nasıl kullanılmalı?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorabı giyerken öncelikle tedavi edici etkisin göz ardı etmeke gerekiyor...
İşte dikkat edilmesi gerekenler:
- Varis çoraplarının uzun ömürlü olması, daima giyerken ve çıkarırken gösterilen itinaya bağlıdır.
- Varis çorabını giyerken kırışık kalmamasına dikkat edin. Çünkü kırışık olan yerlerde çorap bacağınızı sıkarak kan dolaşımınızı engelleyebilir. Uzun el ve ayak tırnaklarıyla varis çorabını giymeye kalkışmayın.
- Varis çoraplarının giyip çıkarmada fazla sert çekilmemesi ve zorlanmaması gerekir. Bir yırtılma olursa bu farkına varıldığında değiştirilmelidir.
- Benzin, yağ, krem, neft, vs. kimyevi maddelerden çoraplarınızı koruyun.
- Varis çorabınızı ılık suyla ve sabunla yıkayın. Sıkmadan, özellikle havlu arasında kurutun. Soba ve kaloriferde kurutmamaya özen gösterin.
Nasıl giyilir?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorabı giyerken, elinizi çorabın içine sokun ve topuğundan tutarak erkek çoraplarında olduğu gibi tersine çevirin. Çorabın koncunu hafifçe topuğunuzun üstünden kaydırarak bileğinize kadar getirin. Daha sonra varis çorabını ayağınıza geçirin ve çorabın topuğunu ayak topuğunuza iyice oturmasına dikkat edin.
Peki varis çorabını çıkarırken nelere dikkat etmek gerekiyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorabının koncunu tek elinizle tutup aşağıya hafifçe çekip kıvırın. Daha sonra yavaş yavaş aşağı doğru kaydırın. Bu durumda çorap iki kat oluşturur. Ardından yavaşça topuğunuzun üstünden kaydırın. Bu şekilde çorabınız hem kolay hem de yıpranmadan çıkmış olur.
Çorapları yıkarken nelere dikkat etmek gerekiyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorapları haftada en aşağı bir defa yıkanmalıdır. Çorabı tersine çevirdikten sonra beyaz kalıp sabun ile köpürtülmüş ılık suda el ile çalkalayarak, kesinlikle ovuşturmadan yıkayın. Çorabınızın en büyük düşmanı sıcak su, çamaşır makinesi ve deterjanlardır. Varis çorap kesinlikle sıkılmaz, iki havlu arasında düz olarak ıslaklığı alındıktan sonra gölge ve havadar bir yere kurutulur.Kurutma asla güneşte, soba yanında ve ütü ile yapılmaz.
KİMLER VARİS RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA
- Genetik, ailesel geçiş
- Obezite yani aşırı şişmanlık
- Kadınlık hormonu taşıyor olmak veya tedavi için hormon kullanmak
- Gebelik (özellikle çok doğum yapmış olmak)
- Yaş; her yaş grubunda görülebilse de ileri yaşlarda görülme sıklığı artar
- Yaşam tarzı: Uzun süreli sabit oturuşlar veya sabit ayakta duruşlar
- Meslek: Öğretmen, iş adamı/kadını, pilot/hostes, doktor/hemşire, sekreter, memur, ev kadını gibi meslekler.
- Flebit gibi damar iltihaplanmaları sonrası
- Derin Ven trombozu nedeniyle olan damar hasarı
- Travma: Bacaklara yönelik ameliyata veya kazalara bağlı hasarlardan
- Tümörler
- A-V şantlar ve bazı doğuştan gelen hastalıklar
Varis çorabı nedir?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorapları ayak ve bacağı saran kuvvetli elastik (çoğu zaman doğal kauçuk dokuma) materyalden yapılmıştır. Ayağı ve bileği daha sıkı, baldır ve uyluğu ise daha gevşek sarar. Bu sayede baldır adeleleri daimi olarak sıkıştırılmıştır. Baldır adaleleri yürüme esnasında kasıldığında çorap kanın kalbe doğru pompalanmasını destekler, aşağıda birikmesini engeller.
Varis çorabı tedavinin olmazsa olmazı mı?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Evet, varise ve kronik venöz yetmezlikte uygulanan yöntemlerin hiçbirisi tek başına varis çorabı (Kompresyon Tedavisi) uygulaması olmadan başarılı olamaz. Bu nedenle varis çorabı uygulamaları venöz yetmezlik tedavisinde altın standart olarak kabul edilebilir.
Kaç tür varis çorabı var?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Temelde 5 basınç grubu altında ve 4 değişik uzunlukta olmak üzere varis çorapları sınıflandırılabilirler.
Varis çoraplarını kimler kullanabilir?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çoraplarını varis teşhisi konmuş kişiler veya risk guruplarındakileri korumak amacıyla kullanılabilir.
Neye göre varis çorabı alınıyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çoraplarının mutlaka doktorlardan alınan kişiye özel basınç, boy ve ölçüleri içeren reçetelerle sadece yetkili bayilerden alınması gerekir. Rastgele alınan çorapların yararı olmadığı gibi zararı bile dokunabilir. Amerika'da doktor reçetesi olmayan hastalara varis çorabı satılmadığı gibi satan bayilerin lisansı iptal edilir.
Varis çorabını ne zaman giymek gerekiyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çoraplarını doktor aksini söylemediği müddetçe sabah yataktan kalkmadan giymek ve yatarken çıkarmak gerekir. Eğer sabah çoraplar giyilmeden kalkıldıysa ve günün herhangi bir zamanında giyilmeye karar verilirse yatar pozisyonda bacaklar 2 dakika havada tutulduktan sonra giyilmesi uygun olur. Burada en önemli nokta varis çorabını hastalarımızın bir ceza gibi görmek yerine hayatlarını kolaylaştıracak ve koruyacak (diş fırçalama benzeri) bir yöntem gibi benimsemeleridir.
Varis çorabı nasıl kullanılmalı?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorabı giyerken öncelikle tedavi edici etkisin göz ardı etmeke gerekiyor...
İşte dikkat edilmesi gerekenler:
- Varis çoraplarının uzun ömürlü olması, daima giyerken ve çıkarırken gösterilen itinaya bağlıdır.
- Varis çorabını giyerken kırışık kalmamasına dikkat edin. Çünkü kırışık olan yerlerde çorap bacağınızı sıkarak kan dolaşımınızı engelleyebilir. Uzun el ve ayak tırnaklarıyla varis çorabını giymeye kalkışmayın.
- Varis çoraplarının giyip çıkarmada fazla sert çekilmemesi ve zorlanmaması gerekir. Bir yırtılma olursa bu farkına varıldığında değiştirilmelidir.
- Benzin, yağ, krem, neft, vs. kimyevi maddelerden çoraplarınızı koruyun.
- Varis çorabınızı ılık suyla ve sabunla yıkayın. Sıkmadan, özellikle havlu arasında kurutun. Soba ve kaloriferde kurutmamaya özen gösterin.
Nasıl giyilir?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorabı giyerken, elinizi çorabın içine sokun ve topuğundan tutarak erkek çoraplarında olduğu gibi tersine çevirin. Çorabın koncunu hafifçe topuğunuzun üstünden kaydırarak bileğinize kadar getirin. Daha sonra varis çorabını ayağınıza geçirin ve çorabın topuğunu ayak topuğunuza iyice oturmasına dikkat edin.
Peki varis çorabını çıkarırken nelere dikkat etmek gerekiyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorabının koncunu tek elinizle tutup aşağıya hafifçe çekip kıvırın. Daha sonra yavaş yavaş aşağı doğru kaydırın. Bu durumda çorap iki kat oluşturur. Ardından yavaşça topuğunuzun üstünden kaydırın. Bu şekilde çorabınız hem kolay hem de yıpranmadan çıkmış olur.
Çorapları yıkarken nelere dikkat etmek gerekiyor?
Op. Dr. Mustafa K. Çalık: Varis çorapları haftada en aşağı bir defa yıkanmalıdır. Çorabı tersine çevirdikten sonra beyaz kalıp sabun ile köpürtülmüş ılık suda el ile çalkalayarak, kesinlikle ovuşturmadan yıkayın. Çorabınızın en büyük düşmanı sıcak su, çamaşır makinesi ve deterjanlardır. Varis çorap kesinlikle sıkılmaz, iki havlu arasında düz olarak ıslaklığı alındıktan sonra gölge ve havadar bir yere kurutulur.Kurutma asla güneşte, soba yanında ve ütü ile yapılmaz.
KİMLER VARİS RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA
- Genetik, ailesel geçiş
- Obezite yani aşırı şişmanlık
- Kadınlık hormonu taşıyor olmak veya tedavi için hormon kullanmak
- Gebelik (özellikle çok doğum yapmış olmak)
- Yaş; her yaş grubunda görülebilse de ileri yaşlarda görülme sıklığı artar
- Yaşam tarzı: Uzun süreli sabit oturuşlar veya sabit ayakta duruşlar
- Meslek: Öğretmen, iş adamı/kadını, pilot/hostes, doktor/hemşire, sekreter, memur, ev kadını gibi meslekler.
- Flebit gibi damar iltihaplanmaları sonrası
- Derin Ven trombozu nedeniyle olan damar hasarı
- Travma: Bacaklara yönelik ameliyata veya kazalara bağlı hasarlardan
- Tümörler
- A-V şantlar ve bazı doğuştan gelen hastalıklar