Vertigo tedavisi vertigoya yol açan nedeninin bulunmasına bağlıdır Genellikle vertigo tedavi edilmeden kendiliğinden geçer Fakat geçmeyen durumlar için vestibüler rehabilitasyon veya ilaç tedavisi uygulanabilir Peki vertigo nedir ? Vertigo tedavisi ne kadar sürer ? Vertigo için hangi ilaçlar verilir ?
Vertigo Nedir ?
Vertigo, kulaktaki denge mekanizmasının çeşitli nedenlerle işleyememesi sonucu oluşan baş dönmesidir Genellikle iç kulak, denge sinirleri, beyin sapı ve beyinciği etkileyen sorunlar nedeniyle gelişir Hemen her yaş grubunda görülür Ancak 65 yaş üzeri kişilerde daha sık rastlanır Bunun nedeni farklı sağlık sorunlarının vertigoyu tetiklemesidir Vertigonun doğru tedavi edilebilmesi için öncelikle kulak burun boğaz doktoru tarafından teşhis edilebilmesi gereklidir
Vertigo Nasıl Teşhis Edilir ?
Vertigo şüphesiyle doktora başvuran kişilere öncelikle baş dönmesinin sebebini ortaya çıkarmaya yönelik bazı sorular sorulur Doğru vertigo tedavisi için hastanın aşağıdaki sorulara vereceği cevaplar önemlidir
Baş dönmesinin şeklini tarif eder misiniz ?Ataklar ne kadar sürüyor ?Belli bir hareket baş dönmenizi tetikliyor mu ?Kulaklarda çınlama var mı ?İşitme kaybı yaşıyor musunuz ? Varsa ataklar geçtikten sonra düzeliyor mu ?Başka bir nörolojik sorununuz var mı ?Baş dönmesi nedeniyle düştünüz mü? Düştüyseniz yaralandınız mı ?Düzenli kullandığınız ilaç var mı ?Soruların ardından hasta ayrıntılı bir fiziksel ve nörolojik muayeneden geçer Bu şekilde vertigoya neden olabilen ve fiziksel olarak belli olan (örn: tümörler, iltihaplanma vb) hastalıkların belirlenir, merkezi sinir sistemi ve omurilik kontrol edilir
Vertigo tedavisi
Ardından baş dönmesinin sebebini anlamak için hastaya çeşitli hareketler yaptırılır Bu hareketler genellikle hastanın sırt üstü yatmasını ve baş hareketleri yapmasını kapsar Ancak bazı durumlarda Posturografi test gibi farklı testler de uygulanabilir Posturografi testte doktor hastayı hareketli bir platforma çıkartır Ardından cihaz çalıştıkça üzerinde dengede durması istenir Bu test sonucunda denge sistemindeki hangi parçanın sorunlu olduğu bulunabilir
Bu sırada hastanın işitmesinde bir sorun olup olmadığına ve bu sorunun vertigoyu tetikleyip tetiklemediğine de bakılır Bunun için bazı işitme ve refleks testleri yapılabilir Örneğin kalorik test denilen ve kulaklara sıcak veya soğuk su ya da hava üfleyerek her iki kulaktaki denge sisteminin karşılaştırması yapılabilir
Bu tür testlerin dışında bazı görüntüleme tekniklerine de başvurulabilir Özellikle beyin ve omurilik incelenebilir Bunun için MR, tomografi ya da doppler kullanılır
Dengede gözlerin de büyük önem taşıdığını biliyoruz Bu nedenle gözler de bir dizi kontrolden geçer Bunun için klasik göz muayenesi dışında göz hareketi testi yapılabilir Göz hareketleri testinde doktor hastayı bir sandalyeye oturtur Ardından elindeki bir nesneye (örn: kalem) bakmasını ister Sonrasında nesneyi hareketlendirir ve hastadan bunu takip etmenizi ister Bu sırada baş dönmesi ve göz hareketleri arasındaki ilişki gözlemlenir
Vertigo Tedavisi Nasıl Olur ?Vertigo tedavisi genellikle ilaçlarla yapılmaktadır Hangi ilacın kullanılacağı vertigonun nedenine bağlı olarak değişir Şimdi nedenine bağlı olarak değişen vertigo tedavilerine bakalım:
Enfeksiyona bağlı vertigo: Enfeksiyona bağlı vertigonuz varsa antibiyotik kullanmanız yeterli olabilir Özellikle iç kulak iltihaplanmaları bu kategoriye girer
Beyine giden kan akımının azalmasından kaynaklanan vertigolar: Bu tür vertigolardaysa, beynin ve iç kulağın yeterli oksijeni alabilmesi ve kan akımının artması için bu tür ilaçlar kullanılabilir
Meniere hastalığında bağlı vertigo: Meniere hastalığında bağlı vertigoda tuz oranı düşük diyet uygulamanın yanı sıra idrar söktürücü ilaçlar faydalı olabilir
İlaçlara ek olarak bazı rehabilitasyon egzersizleri vertigo tedavisi için etkili olabilir ve iyileşme sürecini kısaltabilir Rehabilitasyonda çeşitli hareketler yapılır ve vücudun baş dönmesine alışması hızlandırılarak hastanın günlük yaşamına daha hızlı dönmesi hedeflenir Vertigo hareketleri ile kulak kanalında biriken kalsiyum iç kulağa aktarılır ve böylelikle vücudun kalsiyumu emmesi sağlanır Bu vertigo tedavisi esnasında semptomlar daha da artabilir Fakat bu hareketler güvenlidir ve doktor tavsiyesiyle verilir
Bazense ilaç tedavisi etkili olmaz ve cerrahi müdahale gerekebilir Özellikle Meniere hastalığına bağlı vertigolarda cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir Operasyonda iç kulakta artmış sıvının boşaltılması veya basıncın azaltılması gerçekleşir Vertigo ameliyatları ikiye ayrılır:
Yapıcı*ameliyatlar: İç kulağın tamiri ve stabilizasyonu için yapılırYokedici ameliyatlar: Sensör bilgi aktarımı üretimini durdurmak ve kulaktan beyine sinyal gönderimini ortadan kaldırmak için yapılır
Vertigo Nedir ?
Vertigo, kulaktaki denge mekanizmasının çeşitli nedenlerle işleyememesi sonucu oluşan baş dönmesidir Genellikle iç kulak, denge sinirleri, beyin sapı ve beyinciği etkileyen sorunlar nedeniyle gelişir Hemen her yaş grubunda görülür Ancak 65 yaş üzeri kişilerde daha sık rastlanır Bunun nedeni farklı sağlık sorunlarının vertigoyu tetiklemesidir Vertigonun doğru tedavi edilebilmesi için öncelikle kulak burun boğaz doktoru tarafından teşhis edilebilmesi gereklidir
Vertigo Nasıl Teşhis Edilir ?
Vertigo şüphesiyle doktora başvuran kişilere öncelikle baş dönmesinin sebebini ortaya çıkarmaya yönelik bazı sorular sorulur Doğru vertigo tedavisi için hastanın aşağıdaki sorulara vereceği cevaplar önemlidir
Baş dönmesinin şeklini tarif eder misiniz ?Ataklar ne kadar sürüyor ?Belli bir hareket baş dönmenizi tetikliyor mu ?Kulaklarda çınlama var mı ?İşitme kaybı yaşıyor musunuz ? Varsa ataklar geçtikten sonra düzeliyor mu ?Başka bir nörolojik sorununuz var mı ?Baş dönmesi nedeniyle düştünüz mü? Düştüyseniz yaralandınız mı ?Düzenli kullandığınız ilaç var mı ?Soruların ardından hasta ayrıntılı bir fiziksel ve nörolojik muayeneden geçer Bu şekilde vertigoya neden olabilen ve fiziksel olarak belli olan (örn: tümörler, iltihaplanma vb) hastalıkların belirlenir, merkezi sinir sistemi ve omurilik kontrol edilir
Vertigo tedavisi
Ardından baş dönmesinin sebebini anlamak için hastaya çeşitli hareketler yaptırılır Bu hareketler genellikle hastanın sırt üstü yatmasını ve baş hareketleri yapmasını kapsar Ancak bazı durumlarda Posturografi test gibi farklı testler de uygulanabilir Posturografi testte doktor hastayı hareketli bir platforma çıkartır Ardından cihaz çalıştıkça üzerinde dengede durması istenir Bu test sonucunda denge sistemindeki hangi parçanın sorunlu olduğu bulunabilir
Bu sırada hastanın işitmesinde bir sorun olup olmadığına ve bu sorunun vertigoyu tetikleyip tetiklemediğine de bakılır Bunun için bazı işitme ve refleks testleri yapılabilir Örneğin kalorik test denilen ve kulaklara sıcak veya soğuk su ya da hava üfleyerek her iki kulaktaki denge sisteminin karşılaştırması yapılabilir
Bu tür testlerin dışında bazı görüntüleme tekniklerine de başvurulabilir Özellikle beyin ve omurilik incelenebilir Bunun için MR, tomografi ya da doppler kullanılır
Dengede gözlerin de büyük önem taşıdığını biliyoruz Bu nedenle gözler de bir dizi kontrolden geçer Bunun için klasik göz muayenesi dışında göz hareketi testi yapılabilir Göz hareketleri testinde doktor hastayı bir sandalyeye oturtur Ardından elindeki bir nesneye (örn: kalem) bakmasını ister Sonrasında nesneyi hareketlendirir ve hastadan bunu takip etmenizi ister Bu sırada baş dönmesi ve göz hareketleri arasındaki ilişki gözlemlenir
Vertigo Tedavisi Nasıl Olur ?Vertigo tedavisi genellikle ilaçlarla yapılmaktadır Hangi ilacın kullanılacağı vertigonun nedenine bağlı olarak değişir Şimdi nedenine bağlı olarak değişen vertigo tedavilerine bakalım:
Enfeksiyona bağlı vertigo: Enfeksiyona bağlı vertigonuz varsa antibiyotik kullanmanız yeterli olabilir Özellikle iç kulak iltihaplanmaları bu kategoriye girer
Beyine giden kan akımının azalmasından kaynaklanan vertigolar: Bu tür vertigolardaysa, beynin ve iç kulağın yeterli oksijeni alabilmesi ve kan akımının artması için bu tür ilaçlar kullanılabilir
Meniere hastalığında bağlı vertigo: Meniere hastalığında bağlı vertigoda tuz oranı düşük diyet uygulamanın yanı sıra idrar söktürücü ilaçlar faydalı olabilir
İlaçlara ek olarak bazı rehabilitasyon egzersizleri vertigo tedavisi için etkili olabilir ve iyileşme sürecini kısaltabilir Rehabilitasyonda çeşitli hareketler yapılır ve vücudun baş dönmesine alışması hızlandırılarak hastanın günlük yaşamına daha hızlı dönmesi hedeflenir Vertigo hareketleri ile kulak kanalında biriken kalsiyum iç kulağa aktarılır ve böylelikle vücudun kalsiyumu emmesi sağlanır Bu vertigo tedavisi esnasında semptomlar daha da artabilir Fakat bu hareketler güvenlidir ve doktor tavsiyesiyle verilir
Bazense ilaç tedavisi etkili olmaz ve cerrahi müdahale gerekebilir Özellikle Meniere hastalığına bağlı vertigolarda cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir Operasyonda iç kulakta artmış sıvının boşaltılması veya basıncın azaltılması gerçekleşir Vertigo ameliyatları ikiye ayrılır:
Yapıcı*ameliyatlar: İç kulağın tamiri ve stabilizasyonu için yapılırYokedici ameliyatlar: Sensör bilgi aktarımı üretimini durdurmak ve kulaktan beyine sinyal gönderimini ortadan kaldırmak için yapılır