Yağlar insan vücudunun biyolojik muhtaçlıkları için diyetle alınması farz olan en kıymetli besin öğelerinden biri. Vücuda sağladıkları kalori bakımından gayrı temel besin öğelerinden daha zenginler. Bir gram yağ yaklaşık 9 kalori sağlar ki bu ölçü karbonhidrat ve proteinlerin birer gramının sağladığı kuvvetin iki katından ziyade.
Vücutta emilimleri gayrı besinlerle kıyaslandığında daha uzun vadede olduğundan, mide boşalmasını, münasebetiyle acıkma hissini geciktirirler. Yemeklerde ve salatalarda lezzet, pasta ve kurabiyelerde yumuşaklık ve gevreklik sağlarlar. Yemeklik olarak kullandığımız yağlar katı ve likit olarak esas iki kümeye ayrılırlar. Katı olarak tükettiklerimiz, tereyağı ve margarinler, likit olarak tükettiklerimiz de zeytinyağı, ayçiçek yağı ve mısırözü yağlarıdır.
Sağlıklı bir diyet için öncelikle katı yağlar, zeytinyağı ve gayrı bitkisel likit yağların istikrarlı bir formda kullanılması gereklidir. Katı yağların ziyade tüketilmesi kalp-damar marazları istikametinden olumsuz tesir gösterir. Katı yağlar hayvansal besinlerde doğal olarak gereğince bulunduğundan yemeklere mümkün olduğunca az eklenmeli, etli yemeklere yağ konulmamalı ve kahvaltıda yağ tüketme alışkanlığından mümkün olduğunca vazgeçmelidir.
Öbür bitkisel likit yağlar elzem yağ asitlerinin kaynağıdır. Zeytinyağı ile bir istikrar içinde kullanılırlarsa kalp-damar marazları üzerine olan olumlu tesirleri vardır. Başkaca yekun yağ tüketimi içindeki hakları arttığından vücuttaki oksidasyon hadiselerini etkileyerek kansere yakalanma riskini azaltabilir.
Zeytinyağı, katı yağlar ile öbür bitkisel likit yağlar arasında istikrar sağlayan çok kıymetli bir yağ çeşididir. Bileşimindeki oleik asit vücudu katı yağların ve vesair likit yağların olumsuz tesirlerinden korur. Lakin sağlıklı olduğu düşünülerek fazlaca tüketilebileceği yanılgısına düşülmemelidir. Balıkta bulunan yağların sıhhat üzerinde çok faklı olumlu tesirleri vardır. Bu nedenle diyette tertipli balık tüketme alışkanlığının (haftada en azından 1-2 kez) kazanılması gereklidir. Balıktaki yağ asitleri de öteki bitkisel likit yağların kimi olumsuz tesirlerini ortadan kaldırmaktadır.
Omega-3 ve Omega-6 'nın yararları
Omega-3 ve Omega-6 yağ asitlerinden güçlü besinleri gereğince ve Omega-3/Omega-7 istikrarını koruyacak biçimde tüketmeye ihtimam göstermelisiniz. Hayvansal kaynaklı Omega-3'ler için balık ve deniz eserlerinden, bitkisel kaynaklı Omega-3 yağ asitleri için keten tohumu, ceviz ve semizotundan, Omega-6 asitleri için de bitkisel yağlar, primose oil ve borage oil'den faydalanabileceğinizi hatırlatalım.
Bitkisel kimyasalların en bedellileri olan flavonoidleri, karotenoidleri (beta karoten, likopen, lutein, zeoksantin), polifenolleri, kateşinleri (siyah ve yeşil çay), proantosyanidinleri (üzüm çekirdeği yağı -grape seed exterd oil- ve pycnogenol), allicini (sarmısak) ne kadar bol tüketirseniz vücudunuzun doğal antioksidanlarla o kadar çok güçleneceğini unutmamalısınız. Güçlü bir antioksidan desteğine sahip bayanların göğüs kanseri, rahim kanseri ve öteki organ kanserleri ile koroner kalp illetine karşı direnç kazandıkları bilinmektedir. Beslenme alışkanlıklarınızdaki değişimleri yalnızca akılcı besin seçimleri ile sınırlamamalı, nizamlı kahvaltı yapmaya, öğün atlamamaya, vitamin-mineral ve posa zengini besinleri mutfağınızda daha çok kullanmaya da itina göstermelisiniz.
Başta balık olmak üzere ceviz, fındık ve sebzelerde bulunan Omega-3 ve Omega-6 yağlarının kalbi koruduğu, grip ve kansere karşı tesirli olduğu ortaya çıktı. Pek çok enfeksiyon marazının kol gezdiği kış günlerinde iş vücudun bağışıklık sistemine düşüyor. Güçlü bir bağışıklık sistemi içinse Omega-3 ve Omega-6 yağ çeşitlerini istikrarlı almak gerekiyor.
Vücutta emilimleri gayrı besinlerle kıyaslandığında daha uzun vadede olduğundan, mide boşalmasını, münasebetiyle acıkma hissini geciktirirler. Yemeklerde ve salatalarda lezzet, pasta ve kurabiyelerde yumuşaklık ve gevreklik sağlarlar. Yemeklik olarak kullandığımız yağlar katı ve likit olarak esas iki kümeye ayrılırlar. Katı olarak tükettiklerimiz, tereyağı ve margarinler, likit olarak tükettiklerimiz de zeytinyağı, ayçiçek yağı ve mısırözü yağlarıdır.
Sağlıklı bir diyet için öncelikle katı yağlar, zeytinyağı ve gayrı bitkisel likit yağların istikrarlı bir formda kullanılması gereklidir. Katı yağların ziyade tüketilmesi kalp-damar marazları istikametinden olumsuz tesir gösterir. Katı yağlar hayvansal besinlerde doğal olarak gereğince bulunduğundan yemeklere mümkün olduğunca az eklenmeli, etli yemeklere yağ konulmamalı ve kahvaltıda yağ tüketme alışkanlığından mümkün olduğunca vazgeçmelidir.
Öbür bitkisel likit yağlar elzem yağ asitlerinin kaynağıdır. Zeytinyağı ile bir istikrar içinde kullanılırlarsa kalp-damar marazları üzerine olan olumlu tesirleri vardır. Başkaca yekun yağ tüketimi içindeki hakları arttığından vücuttaki oksidasyon hadiselerini etkileyerek kansere yakalanma riskini azaltabilir.
Zeytinyağı, katı yağlar ile öbür bitkisel likit yağlar arasında istikrar sağlayan çok kıymetli bir yağ çeşididir. Bileşimindeki oleik asit vücudu katı yağların ve vesair likit yağların olumsuz tesirlerinden korur. Lakin sağlıklı olduğu düşünülerek fazlaca tüketilebileceği yanılgısına düşülmemelidir. Balıkta bulunan yağların sıhhat üzerinde çok faklı olumlu tesirleri vardır. Bu nedenle diyette tertipli balık tüketme alışkanlığının (haftada en azından 1-2 kez) kazanılması gereklidir. Balıktaki yağ asitleri de öteki bitkisel likit yağların kimi olumsuz tesirlerini ortadan kaldırmaktadır.
Omega-3 ve Omega-6 'nın yararları
Omega-3 ve Omega-6 yağ asitlerinden güçlü besinleri gereğince ve Omega-3/Omega-7 istikrarını koruyacak biçimde tüketmeye ihtimam göstermelisiniz. Hayvansal kaynaklı Omega-3'ler için balık ve deniz eserlerinden, bitkisel kaynaklı Omega-3 yağ asitleri için keten tohumu, ceviz ve semizotundan, Omega-6 asitleri için de bitkisel yağlar, primose oil ve borage oil'den faydalanabileceğinizi hatırlatalım.
Bitkisel kimyasalların en bedellileri olan flavonoidleri, karotenoidleri (beta karoten, likopen, lutein, zeoksantin), polifenolleri, kateşinleri (siyah ve yeşil çay), proantosyanidinleri (üzüm çekirdeği yağı -grape seed exterd oil- ve pycnogenol), allicini (sarmısak) ne kadar bol tüketirseniz vücudunuzun doğal antioksidanlarla o kadar çok güçleneceğini unutmamalısınız. Güçlü bir antioksidan desteğine sahip bayanların göğüs kanseri, rahim kanseri ve öteki organ kanserleri ile koroner kalp illetine karşı direnç kazandıkları bilinmektedir. Beslenme alışkanlıklarınızdaki değişimleri yalnızca akılcı besin seçimleri ile sınırlamamalı, nizamlı kahvaltı yapmaya, öğün atlamamaya, vitamin-mineral ve posa zengini besinleri mutfağınızda daha çok kullanmaya da itina göstermelisiniz.
Başta balık olmak üzere ceviz, fındık ve sebzelerde bulunan Omega-3 ve Omega-6 yağlarının kalbi koruduğu, grip ve kansere karşı tesirli olduğu ortaya çıktı. Pek çok enfeksiyon marazının kol gezdiği kış günlerinde iş vücudun bağışıklık sistemine düşüyor. Güçlü bir bağışıklık sistemi içinse Omega-3 ve Omega-6 yağ çeşitlerini istikrarlı almak gerekiyor.