Genetik faktorlerin fizyolojik rahatsızlıkların coğunda etkili olduğu biliniyor Psikolojik problemlerde de genetik faktorlerin etkisi buyuk Pek cok ruhsal ozellik buyuk oranda genetiğin etkisi altında Bireydeki kişilik ozelliklerinin yuzde 70’ini genetik faktorler, kalanını cevresel etkiler belirliyor Bu buyuk etki bireyin dışa donuk olması, sosyalleşmesi gibi kişisel ozellikleri oluşturuyor Kişinin daha ice donuk olması, yalnız kalmaktan hoşlanması da genetik etkenle acıklanabilir mi? Birey yalnızlığı cevreden mi oğrenir? Yoksa bu ozelliğini doğuştan mı getirir? Kalıtsal ozelliklerimiz ve yalnızlık ilişkili mi? Bu iki kavram birbirini nasıl etkiler? Bunlar onemli sorular Şimdi yanıtlara gecelim
Genetik yalnızlıkHollanda’da yurutulen araştırmada tek ve cift yumurta ikizleri mercek altına alınmış Tek yumurta ikizlerinin yuzde 50’si ve cift yumurta ikizlerinin yuzde 25’inin katıldığı calışmada, her birinde ikiz olmalarından dolayı coğunlukla yalnızlıkla ilgili aynı karakteristik ozellikler belirlenmiş Bu tur araştırmalarda genetik faktorlere odaklanıldığı icin ikizler daha cok tercih ediliyor
Araştırma bulgularına gore, yalnızlık duygusu kişinin kontrolunun zayıf olduğu durumlara karşı gosterdiği kalıtsal bir tepki olabilir Araştırmacılara gore yalnızlık sosyal ilişkilerde yetersizlik, iletişim kurma becerilerinde zayıflık ve utanma gibi ozelliklerden kaynaklansa da, aslında evrimsel olarak tum insanlarda var olan genetik bir tepki olabilir
Chicago Universitesi’nde yurutulen bir başka calışmaya gore yalnızlığın fizyolojik sağlığa etkisi de buyuk Yalnızlık ozellikle kalp rahatsızlıkları icin onemli bir risk faktoru; başka pek cok duygusal durumun da merkezinde yer alıyor Yalnızlık anksiyete, agresyon, asosyalite, depresyon gibi ruhdurum sorunlarını da tetikliyor
Araştırmaya gore cevre, bireyin yalnızlık duygularıyla baş etmesini kolaylaştırıyor Ancak cevrenin etkisi ne kadar yeterli olursa olsun, genetik yatkınlık cok daha buyuk bir etki yaratıyor Yalnızlık uzerine yapılan uzun donemli araştırmalarda, katılımcılar cocukluklarında ve yetişkinliklerinde tekrar tekrar değerlendiriliyorlar Cocukluğunda yalnızlığa daha yatkın olan cocuklar, cevre ne kadar etkilerse etkilesin, ilerleyen yıllarda da yalnızlığı daha cok seven bireyler oluyorlar Bu boyutsal calışmada cocukken yalnızlığa yatkın olan kişilerden bazı cumleler secmeleri isteniyor Bunlar, ’’kimse beni sevmiyor’’, “arkadaşlarımı kaybediyorum’’, ’’kimseyi gormek istemiyorum’’ gibi cumleler oluyor Katılımcılar bu cumleleri diğerlerine gore daha fazla seciyorlar Boylece, araştırma bulguları kesin sonuc vermese de, sık gozlemlenen bulgulara ulaşmamızı sağlıyor
Yalnızlık sosyal bir davranış mı?Yalnızlık aslında duygu olarak kabul ediliyor, ancak sık yaşandığında sosyal bir davranış olduğu da soylenebilir Yalnızlığa yonelme oğrenildiğinde, sosyal bir davranış ozelliği gosteriyor
Yalnızlık genetik kodumuzda olsa da değiştirmek mumkun mu?Kimi insanlar doğuştan yalnız olmaktan hoşlanırlar Bebekliklerinden itibaren ice donuk, sosyal ilişkilere karşı daha isteksiz olabilirler Bazı insanlar ise tam tersi, başkaları olmadan yapamazlar Genetik etkenler belirleyici olsa da, yaşam koşullarını değiştirerek yalnızlıkla mucadele etmek mumkun olabilir
Sosyal desteği zayıf birinin yalnızlığı sevdiği soylenebilir Ancak sosyal destek imkanları arttırıldığında yalnızlığa yonelmede azalma oluyorsa kişinin genetik yatkınlığından soz etmek gucleşir Belki de kişi, yeterince sağlıklı sosyal ilişkiler kuramamıştır
Yalnızlığın genetik ve cevresel faktorlerin bileşkesiyle oluştuğuna kuşku yok Bazı şeyleri kokten değiştiremesek de daha katlanılır hale getirebileceğimizi hatırlatalım
Genetik yalnızlıkHollanda’da yurutulen araştırmada tek ve cift yumurta ikizleri mercek altına alınmış Tek yumurta ikizlerinin yuzde 50’si ve cift yumurta ikizlerinin yuzde 25’inin katıldığı calışmada, her birinde ikiz olmalarından dolayı coğunlukla yalnızlıkla ilgili aynı karakteristik ozellikler belirlenmiş Bu tur araştırmalarda genetik faktorlere odaklanıldığı icin ikizler daha cok tercih ediliyor
Araştırma bulgularına gore, yalnızlık duygusu kişinin kontrolunun zayıf olduğu durumlara karşı gosterdiği kalıtsal bir tepki olabilir Araştırmacılara gore yalnızlık sosyal ilişkilerde yetersizlik, iletişim kurma becerilerinde zayıflık ve utanma gibi ozelliklerden kaynaklansa da, aslında evrimsel olarak tum insanlarda var olan genetik bir tepki olabilir
Chicago Universitesi’nde yurutulen bir başka calışmaya gore yalnızlığın fizyolojik sağlığa etkisi de buyuk Yalnızlık ozellikle kalp rahatsızlıkları icin onemli bir risk faktoru; başka pek cok duygusal durumun da merkezinde yer alıyor Yalnızlık anksiyete, agresyon, asosyalite, depresyon gibi ruhdurum sorunlarını da tetikliyor
Araştırmaya gore cevre, bireyin yalnızlık duygularıyla baş etmesini kolaylaştırıyor Ancak cevrenin etkisi ne kadar yeterli olursa olsun, genetik yatkınlık cok daha buyuk bir etki yaratıyor Yalnızlık uzerine yapılan uzun donemli araştırmalarda, katılımcılar cocukluklarında ve yetişkinliklerinde tekrar tekrar değerlendiriliyorlar Cocukluğunda yalnızlığa daha yatkın olan cocuklar, cevre ne kadar etkilerse etkilesin, ilerleyen yıllarda da yalnızlığı daha cok seven bireyler oluyorlar Bu boyutsal calışmada cocukken yalnızlığa yatkın olan kişilerden bazı cumleler secmeleri isteniyor Bunlar, ’’kimse beni sevmiyor’’, “arkadaşlarımı kaybediyorum’’, ’’kimseyi gormek istemiyorum’’ gibi cumleler oluyor Katılımcılar bu cumleleri diğerlerine gore daha fazla seciyorlar Boylece, araştırma bulguları kesin sonuc vermese de, sık gozlemlenen bulgulara ulaşmamızı sağlıyor
Yalnızlık sosyal bir davranış mı?Yalnızlık aslında duygu olarak kabul ediliyor, ancak sık yaşandığında sosyal bir davranış olduğu da soylenebilir Yalnızlığa yonelme oğrenildiğinde, sosyal bir davranış ozelliği gosteriyor
Yalnızlık genetik kodumuzda olsa da değiştirmek mumkun mu?Kimi insanlar doğuştan yalnız olmaktan hoşlanırlar Bebekliklerinden itibaren ice donuk, sosyal ilişkilere karşı daha isteksiz olabilirler Bazı insanlar ise tam tersi, başkaları olmadan yapamazlar Genetik etkenler belirleyici olsa da, yaşam koşullarını değiştirerek yalnızlıkla mucadele etmek mumkun olabilir
Sosyal desteği zayıf birinin yalnızlığı sevdiği soylenebilir Ancak sosyal destek imkanları arttırıldığında yalnızlığa yonelmede azalma oluyorsa kişinin genetik yatkınlığından soz etmek gucleşir Belki de kişi, yeterince sağlıklı sosyal ilişkiler kuramamıştır
Yalnızlığın genetik ve cevresel faktorlerin bileşkesiyle oluştuğuna kuşku yok Bazı şeyleri kokten değiştiremesek de daha katlanılır hale getirebileceğimizi hatırlatalım