“Dünyadaki bütün kötülüklerin ve savaşların temelinde yaşanmamış ömürler vardır. Özdeğer düşüklüğü dünyadaki tüm kötülüklerin kaynağıdır.” Eric Fromm özdeğerin ehemmiyetini bu halde tabir etmektedir. Pekala, nedir bu özdeğer dediğimiz kavram? Kişinin kendisine kıymet vermesi, kendini olduğu üzere kabul etmesi ve kendine karşı dürüst-merhametli bir yaklaşım sergilemesi diyebiliriz. Özdeğerin temelleri büyük oranda ailede atılır.
Çocuk aile içinde aşağıda bahsedildiği üzere birtakım olumsuz yaklaşımlarla yetiştirildiğinde özdeğeri düşük bireyler olarak hayatının sorumluluğunu alacak hamaseti ve gücü kendisinde bulamaz.
Hiçbir şeyi gerçek düzgün yapamıyorsun! ( yetersizlik duygusu hissettirme)
Kardeşin senden daha çalışkan. ( kıyaslama)
Utandırma, suçlama, aşağılama
Çok denetim etme yahut hür bırakma
İhmal, istismar
Tutarsız kurallar koyma
Tehdit, korkutma, yıldırma, şiddet…
Özdeğer neden bu kadar kıymetlidir diye soracak olursak:
Özdeğer kişinin hayatı anlamlandırma ve ömrünü biçimlendirme formunu belirler. Kendi hayatıyla ilgili kararlar alma noktasında kilit bir yeri vardır. Özdeğeri düşük insan; daima telaşlı ve gergin bir ruh halinde olduğu için, er ya da geç her şeyi eline yüzüne bulaştıracağına inandığından daima içsel bir baskıyla çaba etmektedir. Özdeğeri yüksek insan ise; yeni tecrübelere daha açıktır. Sahip olduklarına karşı bir şükran duygusu içindeyken tıpkı vakitte daha fazlasını hak ettiğine de inanır. Daha huzurlu ve içinden geldiği üzere yaşayan, irtibata açık, yanlış kararlarının sorumluluğunu alabilen, gerektiğinde davranışlarını ve fikirlerini değiştirebilen, esnek ve manalı bir hayat sürer.
Öyleyse yanlış yetiştirilmenin bedelini bir ömür düşük özdeğerle mi ödemek zorundayız?
Özdeğer algımızı etrafımızdan aldığımız yansılarla oluştursakta sonuçta bu bizim kendimizi algılama biçimimizdir. Yapılan araştırmalarda da açık bir halde görülmüştür ki; Özdeğer algımızı değiştirmek elimizdedir!
Özdeğerimizi nasıl yükseltebiliriz, diye bakacak olursak:
Harikanın değil yeterlinin peşinden git.
Hayır demeyi öğren.
Kendine karşı dürüst ve merhametli ol.
Oburlarının senin hakkındaki fikirlerine verdiğin değerden daha fazlasını kendi fikirlerine ver.
Muvaffakiyetlerini küçümseme, tadını çıkarmaya bak.
Bir anda her şeyi yapmaya değil adım atmaya odaklan. Sonuç değil süreç değerli olan.
Gerçekçi maksatların olsun.
Kendi pahasını şartlara ya da şahıslara bağlama.
Seni keyifli eden şeyleri artırmaya çalış.
Bazen beşerler kendilerini kıymetsiz hissettikçe karşısındakilere de kıymetsiz hissettirerek yeterli hissetmeye çalışır. Oburlarının sana yüklediği olumsuz hisleri içselleştirmek zorunda değilsin.
Özdeğer algının seni zorladığını ve hayatını gereğince sahiplenemediğini fark ediyorsan bu mevzuda uzman takviyesi alarak daha doyumlu ve manalı bir hayat yaşamayı seçebilirsin
Ömrüne sahip çıkabilmen dileğiyle…
Çocuk aile içinde aşağıda bahsedildiği üzere birtakım olumsuz yaklaşımlarla yetiştirildiğinde özdeğeri düşük bireyler olarak hayatının sorumluluğunu alacak hamaseti ve gücü kendisinde bulamaz.
Hiçbir şeyi gerçek düzgün yapamıyorsun! ( yetersizlik duygusu hissettirme)
Kardeşin senden daha çalışkan. ( kıyaslama)
Utandırma, suçlama, aşağılama
Çok denetim etme yahut hür bırakma
İhmal, istismar
Tutarsız kurallar koyma
Tehdit, korkutma, yıldırma, şiddet…
Özdeğer neden bu kadar kıymetlidir diye soracak olursak:
Özdeğer kişinin hayatı anlamlandırma ve ömrünü biçimlendirme formunu belirler. Kendi hayatıyla ilgili kararlar alma noktasında kilit bir yeri vardır. Özdeğeri düşük insan; daima telaşlı ve gergin bir ruh halinde olduğu için, er ya da geç her şeyi eline yüzüne bulaştıracağına inandığından daima içsel bir baskıyla çaba etmektedir. Özdeğeri yüksek insan ise; yeni tecrübelere daha açıktır. Sahip olduklarına karşı bir şükran duygusu içindeyken tıpkı vakitte daha fazlasını hak ettiğine de inanır. Daha huzurlu ve içinden geldiği üzere yaşayan, irtibata açık, yanlış kararlarının sorumluluğunu alabilen, gerektiğinde davranışlarını ve fikirlerini değiştirebilen, esnek ve manalı bir hayat sürer.
Öyleyse yanlış yetiştirilmenin bedelini bir ömür düşük özdeğerle mi ödemek zorundayız?
Özdeğer algımızı etrafımızdan aldığımız yansılarla oluştursakta sonuçta bu bizim kendimizi algılama biçimimizdir. Yapılan araştırmalarda da açık bir halde görülmüştür ki; Özdeğer algımızı değiştirmek elimizdedir!
Özdeğerimizi nasıl yükseltebiliriz, diye bakacak olursak:
Harikanın değil yeterlinin peşinden git.
Hayır demeyi öğren.
Kendine karşı dürüst ve merhametli ol.
Oburlarının senin hakkındaki fikirlerine verdiğin değerden daha fazlasını kendi fikirlerine ver.
Muvaffakiyetlerini küçümseme, tadını çıkarmaya bak.
Bir anda her şeyi yapmaya değil adım atmaya odaklan. Sonuç değil süreç değerli olan.
Gerçekçi maksatların olsun.
Kendi pahasını şartlara ya da şahıslara bağlama.
Seni keyifli eden şeyleri artırmaya çalış.
Bazen beşerler kendilerini kıymetsiz hissettikçe karşısındakilere de kıymetsiz hissettirerek yeterli hissetmeye çalışır. Oburlarının sana yüklediği olumsuz hisleri içselleştirmek zorunda değilsin.
Özdeğer algının seni zorladığını ve hayatını gereğince sahiplenemediğini fark ediyorsan bu mevzuda uzman takviyesi alarak daha doyumlu ve manalı bir hayat yaşamayı seçebilirsin
Ömrüne sahip çıkabilmen dileğiyle…