[SIZE=-1]Yaşlılarda en başta gelen ölüm nedenleri sırasıyla kalp hastalıkları, malign hastalıklar, serebrovasküler hastalıklar, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, influenza ve pnömonidir.[/SIZE]
KALP HASTALIKLARI: Koroner Kalp Hastalığı (KKH): 65 yaş ve üzerindekilerde kalbe bağlı ölümlerin %85'inin nedeni KKH'dır. KKH için aynı risk faktörleri yaşlılar için de geçerlidir ve yaşlı grupta da agresif risk faktör modifikasyonu yapılmalıdır. Yaşlı hastalarda çok damar tutulumu ve sol ana koroner arter hastalığı daha yüksek oranda görülür. Angina pektorisi olan yaşlı hastalarda tedavi gençlerdeki gibidir. Akut miyokart infarktüsü (AMı) ile erken gelen hastalarda yapılan trombolitik tedavi mortaliteyi azaltmaktadır. PTCA ve by-pass cerrahisi de yaşlılarda başarı ile uygulanmaktadır.
[SIZE=-1]Hipertansiyon: 65 yaş ve üzerindekilerin %50'si hipertansiftir. Yaşlılarda en sık görülen hipertansiyon tipi izole sistolik hipertansiyondur. Yüksek sistolik kan basıncı, yüksek diyastolik kan basıncına göre kardiyovasküler komplikasyonların daha iyi bir belirleyicisidir. Yaşlı hipertansiflerde postural ve post-prandial hipotansiyon gelişebilir. Gençlerin ve orta yaşlıların tedavisinde kullanılan tüm anti-hipertansif ilaçlar yaşlılarda da kullanılabilir. Hipertansiyon tedavisi ile fatal stroke %60, fatal MI %50 oranında azaltılabilmektedir.
Kalp Yetmezliği: Yaşla birlikte artma gösterir. 65 yaş üzerindekilerde çok yaygındır. Yaşlıların %75'inde kalp yetmezliği sistemik hipertansiyon ile birliktedir. Yaşlılarda diyastolik kalp yetmezliği yüksek oranda (%50) görüldüğünden ve sistolik ile diyastolik kalp yetmezliğinin tedavisi farklı olduğundan, bu yönden ayırıcı tanı önemlidir. Ekokardiyografi ile bu ayırım kolayca yapılabilir.[/SIZE]
SEREBROVASKÜLER HASTALIKLAR: Stroke insidansı ve stroke ölümleri yaşla birlikte artış göstermektedir. 60 yaşından sonra subaraknoid kanama insidansı azalmaktadır. ileri yaşlarda hemorajik stroke nedeni intraserebral kanamadır. Burada da başlıca neden hipertansiyondur. İskemik stroke ise karotid, vertebral ve kafa içi büyük arterIerin aterosklerozuna ve beynin derin penetran arterlerinin tıkanmasına Oaküner infarkt) ve embolilere bağlıdır. Stroke'un önlenmesi tedavisinden çok daha kolaydır ve bu geriatrik hastalar için de geçerlidir. Hipertansiyon, hiperkolesterolemi tedavi edilmeli, sigara bıraktırılmalı, fizik aktivite artırılmalı, kişi obez ise zayıflatılmalıdır. Bu arada KKH, kalp yetmezliği ve aritmisi olan hastalarda bunlara yönelik tedavi de uygun bir şekilde yapılmalıdır.
[SIZE=-1]Transient Iskemik Atak (TIA) gelmekte olan bir stroke'un habercisidir. TIA geçirenlerde bunun nedeni araştırılmalıdır. Bu, sıklıkla internal karotid arterin veya vertebral arterin aterosklerotik hastalığına bağlıdır. Tanıda Doppler ultrason incelemesi çok değerlidir. Önemli derecede darlık saptanırsa endarterektomi yapılır. Cerrahi girişim yapılamıyorsa warfarin, aspirin ile hasta anti-koagülan, anti-agregan tedaviye alınır. Derin penetran arterlerin tıkanıklığına bağlı laküner infarktlar hemen tamamen hipertansif ve diyabetik hastalarda görülür.[/SIZE]
KOAH: Yaşlılarda en başta gelen ölüm nedenlerinden biridir. Olguların %80'inde risk faktörü olarak sigara vardır. Solunum rezervi olan hastalarda uzun süreli egzersiz programları, enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisi, bronkospazmın önlenmesi, yeterli hidrasyonun sağlanması yönünde bir tedavi düzenlenmelidir.
INFLUENZA VE PNÖMONI: Yaşlılarda, özellikle kronik hastalığı olanlarda tüm hastaneye yatma nedenlerinin %50'si ve ölümlerin %75-80'i influenzaya bağlanmaktadır. Komplikasyon olarak pnömoni ve ağır bronşit gelişebilir. Bu komplikasyonlar yaşla artar ve 70 yaş üzerindekilerde sıktır. Influenza pnömonisi ekseri akciğerde konjesyon olan kalp hastalarında gelişir ve ölümcülolabilir. Veya influenzayı takiben bakteriyel pnömoni gelişebilir. Kronik hastalığı olanlar ile 65 yaş ve üzeri olanlarda Eylül başında influenza aşısı yapılmalıdır. Aşı, yüksek riskli yaşlı kişilerde influenzadan olan ölümleri azaltmada %75 etkinliğe sahiptir.
OSTEOPOROZ: Yaşlıları tehdit eden önemli bir sorundur. Osteoporoz için major risk faktörü yaştır. Kadın cinsiyet, erken menopoz, ince yapı, aile öyküsü, diyette düşük kalsiyum alımı, sedenter yaşam tarzı, hareketsizlik te önemli risk faktörleridir. Kırılma meydana gelinceye kadar kişi asemptomatiktir. Omurgada kompresyon kırıkları, Colles kırıkları, femur boyun kırıkları osteoporozun başlıca komplikasyonlarıdır. Tedavi HRT, oral kalsiyum alımının artırılması, multivitamin şeklindeki preparatlardan alınan Vit.D'nin aktif metabolitleri, kalsitoninler, bifosfonatlar ve fizik aktivitenin artırılmasıdır.
KALP HASTALIKLARI: Koroner Kalp Hastalığı (KKH): 65 yaş ve üzerindekilerde kalbe bağlı ölümlerin %85'inin nedeni KKH'dır. KKH için aynı risk faktörleri yaşlılar için de geçerlidir ve yaşlı grupta da agresif risk faktör modifikasyonu yapılmalıdır. Yaşlı hastalarda çok damar tutulumu ve sol ana koroner arter hastalığı daha yüksek oranda görülür. Angina pektorisi olan yaşlı hastalarda tedavi gençlerdeki gibidir. Akut miyokart infarktüsü (AMı) ile erken gelen hastalarda yapılan trombolitik tedavi mortaliteyi azaltmaktadır. PTCA ve by-pass cerrahisi de yaşlılarda başarı ile uygulanmaktadır.
[SIZE=-1]Hipertansiyon: 65 yaş ve üzerindekilerin %50'si hipertansiftir. Yaşlılarda en sık görülen hipertansiyon tipi izole sistolik hipertansiyondur. Yüksek sistolik kan basıncı, yüksek diyastolik kan basıncına göre kardiyovasküler komplikasyonların daha iyi bir belirleyicisidir. Yaşlı hipertansiflerde postural ve post-prandial hipotansiyon gelişebilir. Gençlerin ve orta yaşlıların tedavisinde kullanılan tüm anti-hipertansif ilaçlar yaşlılarda da kullanılabilir. Hipertansiyon tedavisi ile fatal stroke %60, fatal MI %50 oranında azaltılabilmektedir.
Kalp Yetmezliği: Yaşla birlikte artma gösterir. 65 yaş üzerindekilerde çok yaygındır. Yaşlıların %75'inde kalp yetmezliği sistemik hipertansiyon ile birliktedir. Yaşlılarda diyastolik kalp yetmezliği yüksek oranda (%50) görüldüğünden ve sistolik ile diyastolik kalp yetmezliğinin tedavisi farklı olduğundan, bu yönden ayırıcı tanı önemlidir. Ekokardiyografi ile bu ayırım kolayca yapılabilir.[/SIZE]
SEREBROVASKÜLER HASTALIKLAR: Stroke insidansı ve stroke ölümleri yaşla birlikte artış göstermektedir. 60 yaşından sonra subaraknoid kanama insidansı azalmaktadır. ileri yaşlarda hemorajik stroke nedeni intraserebral kanamadır. Burada da başlıca neden hipertansiyondur. İskemik stroke ise karotid, vertebral ve kafa içi büyük arterIerin aterosklerozuna ve beynin derin penetran arterlerinin tıkanmasına Oaküner infarkt) ve embolilere bağlıdır. Stroke'un önlenmesi tedavisinden çok daha kolaydır ve bu geriatrik hastalar için de geçerlidir. Hipertansiyon, hiperkolesterolemi tedavi edilmeli, sigara bıraktırılmalı, fizik aktivite artırılmalı, kişi obez ise zayıflatılmalıdır. Bu arada KKH, kalp yetmezliği ve aritmisi olan hastalarda bunlara yönelik tedavi de uygun bir şekilde yapılmalıdır.
[SIZE=-1]Transient Iskemik Atak (TIA) gelmekte olan bir stroke'un habercisidir. TIA geçirenlerde bunun nedeni araştırılmalıdır. Bu, sıklıkla internal karotid arterin veya vertebral arterin aterosklerotik hastalığına bağlıdır. Tanıda Doppler ultrason incelemesi çok değerlidir. Önemli derecede darlık saptanırsa endarterektomi yapılır. Cerrahi girişim yapılamıyorsa warfarin, aspirin ile hasta anti-koagülan, anti-agregan tedaviye alınır. Derin penetran arterlerin tıkanıklığına bağlı laküner infarktlar hemen tamamen hipertansif ve diyabetik hastalarda görülür.[/SIZE]
KOAH: Yaşlılarda en başta gelen ölüm nedenlerinden biridir. Olguların %80'inde risk faktörü olarak sigara vardır. Solunum rezervi olan hastalarda uzun süreli egzersiz programları, enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisi, bronkospazmın önlenmesi, yeterli hidrasyonun sağlanması yönünde bir tedavi düzenlenmelidir.
INFLUENZA VE PNÖMONI: Yaşlılarda, özellikle kronik hastalığı olanlarda tüm hastaneye yatma nedenlerinin %50'si ve ölümlerin %75-80'i influenzaya bağlanmaktadır. Komplikasyon olarak pnömoni ve ağır bronşit gelişebilir. Bu komplikasyonlar yaşla artar ve 70 yaş üzerindekilerde sıktır. Influenza pnömonisi ekseri akciğerde konjesyon olan kalp hastalarında gelişir ve ölümcülolabilir. Veya influenzayı takiben bakteriyel pnömoni gelişebilir. Kronik hastalığı olanlar ile 65 yaş ve üzeri olanlarda Eylül başında influenza aşısı yapılmalıdır. Aşı, yüksek riskli yaşlı kişilerde influenzadan olan ölümleri azaltmada %75 etkinliğe sahiptir.
OSTEOPOROZ: Yaşlıları tehdit eden önemli bir sorundur. Osteoporoz için major risk faktörü yaştır. Kadın cinsiyet, erken menopoz, ince yapı, aile öyküsü, diyette düşük kalsiyum alımı, sedenter yaşam tarzı, hareketsizlik te önemli risk faktörleridir. Kırılma meydana gelinceye kadar kişi asemptomatiktir. Omurgada kompresyon kırıkları, Colles kırıkları, femur boyun kırıkları osteoporozun başlıca komplikasyonlarıdır. Tedavi HRT, oral kalsiyum alımının artırılması, multivitamin şeklindeki preparatlardan alınan Vit.D'nin aktif metabolitleri, kalsitoninler, bifosfonatlar ve fizik aktivitenin artırılmasıdır.
