Ruhsal hayat üç çeşit olayın bir ortaya gelişi ile oluşur. Cognitive olaylar (algılama, düşünme) Affektif olaylar (duygu, ruh hali, hisler) İletişimsel olaylar (kişilerin birbiriyle ve etrafıyla olan ilişkileri) Bu olayların tümünün katkısı ile oluşan şahısların karakterleri ise toplumsal etraf ile olan bağlantısı sağladığından, mental sıhhatin belirleyici bir faktörü haline gelmektedir. Bir gün huzurevlerimizden birinde “genç büyüklerimizle” bir sohbet esnasında çok enteresan bulduğum bir konuşma geçti.
Ben fizikî sıhhatin yaşlılarımızda daha değerli olduğunu düşünürken tam karşıtı onlar için ruh sıhhatinin daha kıymetli görülmesi kayda bedel bir durumdu. O andan sonra hayata onların gözleriyle bakmaya çalıştım. Fizikî ve ruhsal sıhhatin korunması, gelecekte olabilecek birtakım kayıplara karşı hazırlıklı olma, kişinin kendisini genç yaşlarda emekliliğe alıştırması ve bunun için evvelce bir kadro uğraşlarının olması, diyebiliriz ki, bireyin ömür ideolojisi yaşlılığa bakış açısını farkılılaştırır bu da yaşlılığın da hayatını daha uygun yönetmesine katkı da bulunur.
Yaşlılıkta yaşanan ruhsal meselelerin başında depresyon, intihar teşebbüsü ve demans gelmektedir. Bunların her birinin kendi içinde gösterdikleri tesir ve yansılar, yaklaşımlar farklı olmaktadır. Ericson’un da dediği üzere; yaşlılık uzunca bir hayat koşuşturması ve maksatların gerçekleşmesi sonucu ferdî bütünlüğün oluştuğu bir devir olduğu üzere, ömür bağlarının zayıfladığı, ömrü manalı kılamamanın sonucu ümitsizliğin yaşandığı bir devir de olabilmektedir. Bu nedenle, ümitsizlik ve mevt korkusu bu periyodun en büyük tehlikesidir. Yaratıcı ve yapan güçlerini sürdüren, bozulan sıhhatine rağmen üretkenlik seviyesini yüksek tutabilen yaşlılar hayatlarını manalı, memnun, doyumlu ve etrafıyla düzgün ilgiler içinde sürdürebilirler.
Olumlu-olumsuz, acı-tatlı tarafları ile hayatın bütünlüğünü kabul eden yaşlı birey benlik bütünlüğüne erişmiş demektir. Böylelikle pişmanlık ve hasret yaşanmaz. Kuşkusuz gerilim her yaşın kendine mahsus bir sorunu. Ömür avuçlarımızın ortasından su misali akarken her vakit her şey istediğimiz üzere olmayabilir. Bazen olaylar, bazen bireyler, bazen de bizim dışımızda gelişen şartlar moralimizin bozulmasına neden olabilir.
Kıymetli olan her şartta ve kuralda tekrar iç dengelerimizi bulabilecek enerjiyi yaratabilmek için kendimize bir fırsat vermektir. Gücümüzü nasıl müspete çevirebiliriz. Herkesin kendine nazaran bir yolu olabilir bu bahiste. Mesela: fotoğraf yapmak, müzik dinlemek o notalarla coşup ruhumuzu yıkamak, saksıda çiçek yetiştirmek, örgü örmek, bir çeşit yaratıcılığımızı kullanmak dahası sevmek insanın hücrelerini yenilemez mi?
Hoş bir sinema seyretmek, bir arkadaşımızla karşılıklı bir sohbet, içilen çaylar, atılan kahkahalar bizi hayata bağlamaz mı? Bu gün tebessüm edin kendinize o da yetmez, bir kahkaha atın, zira bulaşıcıdır gülmek...
Ben fizikî sıhhatin yaşlılarımızda daha değerli olduğunu düşünürken tam karşıtı onlar için ruh sıhhatinin daha kıymetli görülmesi kayda bedel bir durumdu. O andan sonra hayata onların gözleriyle bakmaya çalıştım. Fizikî ve ruhsal sıhhatin korunması, gelecekte olabilecek birtakım kayıplara karşı hazırlıklı olma, kişinin kendisini genç yaşlarda emekliliğe alıştırması ve bunun için evvelce bir kadro uğraşlarının olması, diyebiliriz ki, bireyin ömür ideolojisi yaşlılığa bakış açısını farkılılaştırır bu da yaşlılığın da hayatını daha uygun yönetmesine katkı da bulunur.
Yaşlılıkta yaşanan ruhsal meselelerin başında depresyon, intihar teşebbüsü ve demans gelmektedir. Bunların her birinin kendi içinde gösterdikleri tesir ve yansılar, yaklaşımlar farklı olmaktadır. Ericson’un da dediği üzere; yaşlılık uzunca bir hayat koşuşturması ve maksatların gerçekleşmesi sonucu ferdî bütünlüğün oluştuğu bir devir olduğu üzere, ömür bağlarının zayıfladığı, ömrü manalı kılamamanın sonucu ümitsizliğin yaşandığı bir devir de olabilmektedir. Bu nedenle, ümitsizlik ve mevt korkusu bu periyodun en büyük tehlikesidir. Yaratıcı ve yapan güçlerini sürdüren, bozulan sıhhatine rağmen üretkenlik seviyesini yüksek tutabilen yaşlılar hayatlarını manalı, memnun, doyumlu ve etrafıyla düzgün ilgiler içinde sürdürebilirler.
Olumlu-olumsuz, acı-tatlı tarafları ile hayatın bütünlüğünü kabul eden yaşlı birey benlik bütünlüğüne erişmiş demektir. Böylelikle pişmanlık ve hasret yaşanmaz. Kuşkusuz gerilim her yaşın kendine mahsus bir sorunu. Ömür avuçlarımızın ortasından su misali akarken her vakit her şey istediğimiz üzere olmayabilir. Bazen olaylar, bazen bireyler, bazen de bizim dışımızda gelişen şartlar moralimizin bozulmasına neden olabilir.
Kıymetli olan her şartta ve kuralda tekrar iç dengelerimizi bulabilecek enerjiyi yaratabilmek için kendimize bir fırsat vermektir. Gücümüzü nasıl müspete çevirebiliriz. Herkesin kendine nazaran bir yolu olabilir bu bahiste. Mesela: fotoğraf yapmak, müzik dinlemek o notalarla coşup ruhumuzu yıkamak, saksıda çiçek yetiştirmek, örgü örmek, bir çeşit yaratıcılığımızı kullanmak dahası sevmek insanın hücrelerini yenilemez mi?
Hoş bir sinema seyretmek, bir arkadaşımızla karşılıklı bir sohbet, içilen çaylar, atılan kahkahalar bizi hayata bağlamaz mı? Bu gün tebessüm edin kendinize o da yetmez, bir kahkaha atın, zira bulaşıcıdır gülmek...
